Αναπτυξιακό προφίλ της Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΚΜ)

Αναπτυξιακό προφίλ της Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΚΜ) Η ΠΚΜ είναι η μεγαλύτερη περιφέρεια της Ζώνης των Περιφερειών από τις οποίες διέρχεται η Εγνατία Οδός (Ζώνη IV) σε μόνιμο πληθυσμό (απογραφή ΕΣΥΕ 2001: 1.874.597 κάτοικοι) και σε έκταση (19.168 km 2 ). Το 2005 το συνολικό ΑΕΠ της ΠΚΜ ανερχόταν σε 27.702,3 εκ., το μεγαλύτερο στη Ζώνη IV και το δεύτερο μεγαλύτερο στη Χώρα μετά την Αττική (97.000,5 εκ, ). Την περίοδο 2000-2005, ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεγέθυνσης ήταν 3,3% (σύνολο Χώρας: 5,1%) 1. Η ΠΚΜ χαρακτηρίζεται από το υψηλότερο επίπεδο ευημερίας στη Ζώνη IV: το 2005 το μέσο κατά κεφαλήν ΑΕΠ ήταν 14.490,2 και αντιστοιχούσε στο 77,9% του ΑΕΠ ανά κάτοικο της ΕΕ-27 1. Στην τομεακή σύνθεση της παραγωγής (Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία) κυριαρχεί ο τομέας των υπηρεσιών με 64,8% και ακολουθεί ο δευτερογενής τομέας με 29,2% το έτος 2005 1. Το ποσοστό ανεργίας στην ΠΚΜ είναι το δεύτερο χαμηλότερο στη Ζώνη IV (200: 9,3%), που σημαίνει μείωση κατά την περίοδο 2000-2006 κατά 16,2%, όταν στο σύνολο της Χώρας μειώθηκε από 11,4% σε 8,2% 1. Η αξία των προϊόντων των εισαγωγών-εξαγωγών στην ΠΚΜ είναι η μεγαλύτερη στη Ζώνη IV και η δεύτερη μεγαλύτερη στη Χώρα, ενώ η αξία των εξαγωγών ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι η μεγαλύτερη στη Χώρα (2004: 14,6%) 2. Οι πόλεις και οι νομοί της ΠΚΜ παραμένουν οι πλέον προσπελάσιμες περιοχές με την ολοκλήρωση της Εγνατίας Οδού 3. * Τα δεδομένα που σχετίζονται με το περιφερειακό ΑΕΠ και την περιφερειακή ΑΠΑ προέρχονται από τη βάση δεδομένων της Eurostat σύμφωνα με την τελευταία ενημέρωση (Ιανουάριος 2008). Επισημαίνεται ότι τα δεδομένα αυτά παρουσιάζουν σημαντικές διαφορές σε σύγκριση με αυτά που αναφέρονται στα Δελτία Αποτελεσμάτων των σχετικών δεικτών του έτους 2007, λόγω αναθεώρησης των τιμών του ΑΕΠ που έγινε από την ΕΣΥΕ τον Δεκέμβριο του 2007. Μέχρι στιγμής (Μάιος 2008) η ΕΣΥΕ δεν έχει διαθέσιμο προς δημοσίευση αρχείο στο οποίο να αναφέρεται η μεθοδολογία αναθεώρησης του ΑΕΠ. Από την αναθεώρηση του ΑΕΠ προκύπτουν σημαντικές αλλαγές και στις εκτιμήσεις εξέλιξης των διαφόρων περιφερειών σε σχέση με όσα αναγράφονται στα Δελτία Αποτελεσμάτων Δεικτών, τα οποία δημοσιεύθηκαν από το Παρατηρητήριο τα έτη 2006 και 2007. Περισσότερες πληροφορίες για τη διαθεσιμότητα και επιβεβαίωση δεδομένων/εκδόσεων, για τη μεθοδολογία και για τεχνική υποστήριξη παρέχονται από το Κέντρο Υποστήριξης Ευρωπαϊκών Δεδομένων στην Ελλάδα (ΕΣΥΕ, http://www.statistics.gr/esds/intro_esds.asp), καθώς και από την Eurostat (http://epp.eurostat.ec.europa.eu). 1 Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία της Eurostat, Φεβρουάριος 2008. 2 Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία της ΕΣΥΕ, Δεκέμβριος 2006. 3 Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του μοντέλου SASI για τον υπολογισμό του δείκτη «προσπελασιμότητα» πριν και Μάιος 2008 1

Αναπτυξιακό προφίλ της Περιφέρειας Ηπείρου (ΠΗ) Η ΠΗ είναι η μικρότερη σε έκταση (9.163 km 2 ) και η 2η μικρότερη σε μόνιμο πληθυσμό (απογραφή ΕΣΥΕ 2001: 336.392 κάτοικοι) Περιφέρεια της Ζώνης των περιφερειών από τις οποίες διέρχεται η Εγνατία Οδός (Ζώνη IV). Το 2005 το συνολικό ΑΕΠ της ΠΗ ανερχόταν σε 3.015,9 εκ. και ήταν το 4 ο μικρότερο στη χώρα και το 2 ο μικρότερο στη Ζώνη IV. Ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεγέθυνσης στην περίοδο 2000-2005 ήταν 2,6%, μικρότερος τόσο του αντίστοιχου της Χώρας (5,1%) όσο και αυτού της Ζώνης IV (3,1%) 4. Η ΠΗ χαρακτηρίζεται από το 2ο μικρότερο επίπεδο ευημερίας στη Ζώνη IV: το 2005 το μέσο κατά κεφαλήν ΑΕΠ ήταν 12.769 και αντιστοιχούσε στο 68,7% του ΑΕΠ ανά κάτοικο της ΕΕ-27 4. Σημαντικό μερίδιο στη σύνθεση της παραγωγής (Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία) κατέχουν οι υπηρεσίες (70,1% το έτος 2005), ενώ η σύνθεση της απασχόλησης εμφανίζει μεγαλύτερο ποσοστό εργαζόμενων στον αγροτικό τομέα (20,2%) σε σχέση με το σύνολο της Χώρας (12,2%) 5. Το 2006 το ποσοστό ανεργίας στην ΠΗ ήταν το 4 ο μεγαλύτερο στη Χώρα και έφτασε το 9,8%. Στην περίοδο 2000-2006 μειώθηκε κατά 16,2%, ενώ σε επίπεδο χώρας η αντίστοιχη μείωση έφτανε το 21,9% 6. Το ποσοστό της αξίας των εξαγωγών προς το ΑΕΠ της Περιφέρειας είναι το μικρότερο στη Ζώνη Επιρροής IV (2004: 3%) 7. Την περίοδο 2000-2006 παρατηρήθηκε αύξηση τόσο των εισαγωγών, με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 2,7%, όσο και των εξαγωγών με 2,1%. Οι πόλεις και οι Νομοί της ΠΗ είναι οι πλέον κερδισμένες περιοχές από την ολοκλήρωση της Εγνατίας Οδού αφού δέχονται τη μεγαλύτερη αύξηση της προσπελασιμότητας στη Ζώνη IV 8. 4 Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία της Eurostat, Φεβρουάριος 2008. 5 Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία της Eurostat, Απρίλιος 2007. 6 Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία της Eurostat, Ιανουάριος 2008 7 Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία της ΕΣΥΕ, Δεκέμβριος 2006. 8 Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του μοντέλου SASI για τον υπολογισμό του δείκτη «προσπελασιμότητα» πριν και Μάιος 2008 2

Αναπτυξιακό προφίλ της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας (ΠΔΜ) Η ΠΔΜ είναι η μικρότερη σε μόνιμο πληθυσμό (απογραφή ΕΣΥΕ 2001: 294.317 κάτοικοι) και η 2η μικρότερη με βάση την έκταση (9.465 km 2 ) Περιφέρεια της Ζώνης IV. Το 2005 το συνολικό ΑΕΠ της ΠΔΜ ανερχόταν σε 2.705 εκ. και ήταν το μικρότερο Ζώνη IV. Ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεγέθυνσης στην περίοδο 2000-2005 (3,3%), ήταν μεγαλύτερος αυτού της Ζώνης IV (3,1%) 9 αλλά μικρότερος της Χώρας (5,1%). Η ΠΔΜ χαρακτηρίζεται από το 2 ο μεγαλύτερο ΑΕΠ ανά κάτοικο στη Ζώνη IV και το έβδομο μεγαλύτερο σε επίπεδο Χώρας: το 2005 το μέσο κατά κεφαλήν ΑΕΠ ήταν 11.248 και αντιστοιχούσε στο 77,2% του ΑΕΠ ανά κάτοικο της ΕΕ-27 9. Όσον αφορά την τομεακή σύνθεση της απασχόλησης, η ΠΔΜ έχει πρωτογενή προσανατολισμό. Το 2005, ποσοστό των απασχολουμένων στον πρωτογενή τομέα (18,7%) ήταν το έβδομο μεγαλύτερο στη Χώρα 10. Η ΠΔΜ έχει το χαμηλότερο ποσοστό απασχολούμενων στον τριτογενή τομέα στη Ζώνη IV, και το 3 ο χαμηλότερο σε επίπεδο Χώρας. Η ΠΔΜ χαρακτηρίζεται επί σειρά ετών από το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας στη Χώρα, το οποίο από το 2002 και μέχρι το 2005 ακολουθεί ανοδικές τάσεις. Το 2006 η ανεργία ανερχόταν στο 14,2%, όταν στη Ζώνη Επιρροής IV ήταν 11,4% και σε επίπεδο Χώρας 9,8%. Την περίοδο 2000-2006 το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε κατά 5,3%, όταν στο σύνολο Χώρας μειώθηκε κατά 21,9% 6. Το 2006, η Δυτική Μακεδονία ήταν η μία από τις πέντε Περιφέρειες της Ελλάδας, που είχε θετικό ισοζύγιο εξαγωγών-εισαγωγών. 11 Με την πλήρη λειτουργία της Εγνατίας Οδού βελτιώνεται σημαντικά η προσπελασιμότητα όλων των πόλεων και Νομών της Περιφέρειας. Η αύξησή της είναι μεγαλύτερη για την πόλη και το Νομό Γρεβενών και ακολουθούν οι πόλεις και οι Νομοί Κοζάνης και Καστοριάς 12. 9 Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία της Eurostat, Φεβρουάριος 2008. 10 Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία της Eurostat, Απρίλιος 2007. 11 Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία της ΕΣΥΕ, Δεκέμβριος 2006. 12 Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του μοντέλου SASI για τον υπολογισμό του δείκτη «προσπελασιμότητα» πριν και Μάιος 2008 3

Αναπτυξιακό προφίλ της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (ΠΑΜΘ) Η ΠΑΜΘ είναι η 2η μεγαλύτερη με βάση την έκταση (14.184 km 2 ) και η 3η με βάση τον μόνιμο πληθυσμό (απογραφή ΕΣΥΕ 2001: 607.062 κάτοικοι) Περιφέρεια της Ζώνης των περιφερειών από τις οποίες διέρχεται η Εγνατία Οδός (Ζώνη IV). Το 2005 το συνολικό ΑΕΠ της ΠΑΜΘ ανερχόταν σε 4.823,4 εκ. Την έξαετία 2000-2005, ο μέσος ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης ήταν 2,1%, δηλαδή ο μικρότερος στην Ζώνη IV και ο τρίτος μικρότερος στη Χώρας 13. Το 2005, η Ανατολική Μακεδονία & Θράκη είναι η λιγότερο ανεπτυγμένη Περιφέρεια της Ζώνης Επιρροής IV και η δεύτερη λιγότερο ανεπτυγμένη ολόκληρης της Χώρας σύμφωνα με το δείκτη ΑΕΠ ανά κάτοικο. (11.799,9 ανά κάτοικο, δηλαδή 63,5% του κατά κεφαλή ΑΕΠ της ΕΕ των 27 13. Η τομεακή σύνθεση της παραγωγής (Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία) παρουσιάζει μεγαλύτερη συγκέντρωση στον τριτογενή τομέα (64,4% το έτος 2005) όπως αντίστοιχα και της απασχόλησης (55,4% το έτος 2004) όμως αυτό που χαρακτηρίζει την ΠΑΜΘ είναι το μεγάλο ποσοστό απασχόλησης στον πρωτογενή τομέα (24,3%) σε σχέση με το εθνικό επίπεδο 14. Το 2006 το ποσοστό ανεργίας στην ΠΑΜΘ ήταν το 2ο μεγαλύτερο στη Ζώνη IV και έφτασε το 11%. Στην περίοδο 2000-2006 το ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε κατά 22,2%,όταν στο σύνολο της Χώρας μειώθηκε κατά 21,9% 15. Η αξία των εξαγωγών ως ποσοστό του ΑΕΠ στην ΠΑΜΘ είναι η 2η μεγαλύτερη στη Ζώνη IV και η 3η στο σύνολο Χώρας (2004: 10,5%). Στο διάστημα 2000-05 η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη εμφάνισε οριακή αύξηση του μέσου ετήσιου ρυθμού μεταβολής της αξίας των εξαγωγών (0,3%), όταν στο σύνολο της Ζώνης Επιρροής IV υπήρχε μείωση κατά 0,1%. 16 Η αύξηση της προσπελασιμότητας με την ολοκλήρωση της Εγνατίας Οδού είναι μεγαλύτερη στις ανατολικές περιοχές της Περιφέρειας (Ορεστιάδα, Αλεξανδρούπολη) 17. Αναπτυξιακό προφίλ της Περιφέρειας Θεσσαλίας (ΠΘ) Η ΠΘ είναι 3η μεγαλύτερη με βάση τον μόνιμο πληθυσμό (απογραφή ΕΣΥΕ 2001: 740.115 κάτοικοι) και η 3η σύμφωνα με την έκταση (14.049 km 2 ) Περιφέρεια της Ζώνης IV. Το 2005, το ΑΕΠ της ΠΘ ανερχόταν σε 6.633,7 εκ. και ήταν το 2ο μεγαλύτερο στη Ζώνη IV. Την περίοδο 2000-2005, η Θεσσαλία σημείωσε το μεγαλύτερο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης στη Ζώνη Επιρροής IV (3,8%) 18. 13 Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία της Eurostat, Φεβρουάριος 2008. 14 Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία της Eurostat, Απρίλιος 2007. 15 Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία της Eurostat, Ιανουάριος 2008. 16 Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία της ΕΣΥΕ, Δεκέμβριος 2006. 17 Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του μοντέλου SASI για τον υπολογισμό του δείκτη «προσπελασιμότητα» πριν και Μάιος 2008 4

Η ΠΘ χαρακτηρίζεται από το 3ο υψηλότερο επίπεδο ευημερίας στη Ζώνη IV: το 2005 το μέσο κατά κεφαλήν ΑΕΠ ήταν 13.727,4 ανά κάτοικο και αντιστοιχούσε στο 73,8% του ΑΕΠ ανά κάτοικο της ΕΕ-27 18. Η τομεακή κατανομή της παραγωγής (Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία) και της απασχόλησης παρουσιάζει μεγαλύτερη συγκέντρωση στον τριτογενή τομέα (60,1% για το 2005 18 και 57% για το 2004 19 αντίστοιχα) όμως υπολείπεται της αντίστοιχης εθνικής (73,5% στην ΑΠΑ και 66,6% στην απασχόληση τα αντίστοιχα έτη). Συγκέντρωση μεγαλύτερη από ότι σε επίπεδο Χώρας εμφανίζεται στον πρωτογενή τομέα, όπου απασχολήθηκε το 2004 το 24,3% των εργαζομένων, ποσοστό που την κατατάσσει πρώτη στη Zώνη IV 19. Το ποσοστό ανεργίας στην ΠΘ ήταν το μικρότερο στη Ζώνη IV (8,2%) το 2006. Από το 2001 και μετά το ποσοστό ανεργίας στη Θεσσαλία μειώνεται συνεχώς. Την περίοδο 2000-2006 η ΠΘ εμφάνισε τη 2 η μεγαλύτερη μείωση του ποσοστού ανεργίας σε επίπεδο Χώρας (36,4%) 20. Η αξία των εξαγωγών της ΠΘ το 2006 ήταν 602 εκ.. Η μέση ετήσια αύξηση της αξίας των εξαγωγών (2000-06), ήταν 6,2% και των εισαγωγών 9,9%, μεγαλύτερες των αντίστοιχων της Ζώνης IV και της Χώρας. 21 Η προσπελασιμότητα των πόλεων και των Νομών της ΠΘ δε μεταβάλλεται ιδιαίτερα με την ολοκλήρωση της Εγνατίας Οδού, καθώς η ΠΘ οριακά τέμνεται από αυτήν 22. Η περαιτέρω βελτίωση της προσπελασιμότητας της Περιφέρειας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την κατασκευή του κάθετου άξονα Ε65. 18 Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία της Eurostat, Φεβρουάριος 2008. 19 Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία της Eurostat, Απρίλιος 2007. 20 Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία της Eurostat, Ιανουάριος 2008. 21 Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία της ΕΣΥΕ, Δεκέμβριος 2006. 22 Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του μοντέλου SASI για τον υπολογισμό του δείκτη «προσπελασιμότητα» πριν και Μάιος 2008 5