ΣΤΡΟΓΓΥΛΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ
βιβλίο περιλήψεων Στρογγυλή Τράπεζα Καινοτόμες και στοχευμένες παρεμβάσεις για την πρόληψη της παιδικής κακομεταχείρισης Εισηγητής: Γ. Γιαννακόπουλος, Παιδοψυχίατρος Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Επιστημονικός Συνεργάτης Παιδοψυχιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείο Παίδων Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ» Προαγωγή υγείας παιδιών με ψυχικά ασθενείς γονείς Οι συναισθηματικές διαταραχές των γονέων αποτελούν ένα από τα συχνότερα αίτια της κακομεταχείρισης των παιδιών. Οι διαταραχές αυτές αφενός μεν επηρεάζουν τις οικογενειακές σχέσεις και τη δυνατότητα των γονέων να αντεπεξέλθουν στις προκλήσεις του γονικού ρόλου και της καθημερινής ζωής, αφετέρου δε μειώνουν ορισμένες φορές τον έλεγχο των παρορμήσεων. Τα γεγονότα που συμβαίνουν μέσα στην οικογένεια μπορεί να προκαλέσουν ποικίλες συναισθηματικές αντιδράσεις στους ειδικούς ψυχικής υγείας δημιουργώντας την ιδέα ότι τα παιδιά πρέπει να «σωθούν» από τους γονείς τους. Όταν αισθανόμαστε τους γονείς ως αντιπάλους, δεν μπορούμε να οδηγηθούμε σε μια γόνιμη συνεργασία και αυτό είναι επιβλαβές για τα παιδιά. Η μέθοδος Let s Talk about Children, που εφαρμόζεται στο παρόν πρόγραμμα της Πανεπιστημιακής Παιδοψυχιατρικής Κλινικής το οποίο πραγματοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος για την Προαγωγή της Ψυχικής Υγείας Παιδιών, Εφήβων και Νέων και χρηματοδοτείται από το ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, είναι μια τεκμηριωμένη, περιεκτική και ενσυναισθητική παρέμβαση/συζήτηση μεταξύ γονέα και ειδικού, η οποία βασίζεται σε εγχειρίδιο και αποσκοπεί πρωταρχικά στην υποστήριξη των γονικών δεξιοτήτων και την προαγωγή της υγείας των παιδιών. Επίσης, σε συνδυασμό με τις άλλες μεθόδους του προγράμματος, την Family Talk Intervention και το Family Network Meeting, αξιολογούν την ανάγκη για παιδοψυχιατρικές υπηρεσίες, παιδιατρική φροντίδα, κοινωνικές υπηρεσίες ή ενέργειες παιδικής προστασίας, ωστόσο αυτή η αξιολόγηση αποτελεί ένα τμήμα μόνο των μεθόδων και δεν είναι η αφετηρία της συνεργασίας. 34
Προαγωγή υγείας παιδιών με γονείς με ψυχική διαταραχή Δ ρ. Γ. Γ ι α ν ν α κ ό π ο υ λ ο ς Π α ι δ ο ψ υ χ ι α τ ρ ι κ ή Κ λ ι ν ι κ ή Ε Κ Π Α Ν ο σ ο κ ο μ ε ί ο Π α ί δ ω ν «Η Α Γ Ι Α Σ Ο Φ Ι Α» Δ ι ε υ θ υ ν τ ή ς : Ε π ι κ. Κ α θ. Γ ε ρ. Κ ο λ α ΐ τ η ς
πρόβλημα δημόσιας υγείας 2 0 % τ ω ν ε ν η λ ί κ ω ν ε μ φ α ν ί ζο υ ν ψ υ χ ι κ ή δ ι α τ α ρ α χ ή 3 σ τ ο υ ς 4 α σ θ ε ν ε ί ς έ χ ο υ ν α ν ή λ ι κ α π α ι δ ι ά > 2 0 % τ ω ν π α ι δ ι ώ ν ζο υ ν μ ε ψ υ χ ι κ ά α σ θ ε ν ε ί ς γ ο ν ε ί ς ψ υ χ ι κ ή δ ι α τ α ρ α χ ή κ α ι χ ρ ή σ η ο υ σ ι ώ ν σ τ ο υ ς γ ο ν ε ί ς α π ο τ ε λ ο ύ ν τ ο υ ς σ υ χ ν ό τ ε ρ ο υ ς λ ό γ ο υ ς π α ρ έ μ β α σ η ς υ π η ρ ε σ ι ώ ν π α ι δ ι κ ή ς π ρ ο σ τ α σ ί α ς R e i s s 2 0 1 1
προβλήματα των πα ι διών δ ι α τ α ρ α χ έ ς σ τ ο ν δ ε σ μ ό έ κ π τ ω σ η κ ο ι ν ω ν ι κ ή ς κ α ι σ υ ν α ι σ θ η μ α τ ι κ ή ς α ν ά π τ υ ξ η ς γ ν ω σ τ ι κ ά π ρ ο β λ ή μ α τ α σ χ ο λ ι κ ή α π ο τ υ χ ί α κ α τ α θ λ ι π τ ι κ ά κ α ι α γ χ ώ δ η σ υ μ π τ ώ μ α τ α κ α ι δ ι α τ α ρ α χ έ ς ε ξ ω τ ε ρ ι κ ε υ ό μ ε ν α π ρ ο β λ ή μ α τ α κ α ι δ ι α τ α ρ α χ έ ς κ α τ ά χ ρ η σ η ο υ σ ι ώ ν κ ο ι ν ω ν ι κ ό ς α π ο κ λ ε ι σ μ ό ς κ α τ ά τ η δ ι ά ρ κ ε ι α τ η ς π α ι δ ι κ ή ς η λ ι κ ί α ς κ α ι μ ε σ υ ν έ χ ε ι α σ τ η ν ε ν ή λ ι κ η ζω ή B e a r d s l e e e t a l 2 0 1 1
ψ υχική διατα ρ α χή κα ι γονική λειτουργία μ ε ι ω μ έ ν η ε υ α ι σ θ η σ ί α, α ν τ α π ό κ ρ ι σ η κ α ι δ έ σ μ ε υ σ η λ ι γ ό τ ε ρ η π α ρ α κ ο λ ο ύ θ η σ η, κ α θ ο δ ή γ η σ η κ α ι ε μ π λ ο κ ή μ ε ι ω μ έ ν η έ κ φ ρ α σ η α γ ά π η ς, ζ ε σ τ α σ ι ά ς, ε ν θ ά ρ ρ υ ν σ η ς α σ τ α θ ή ς σ υ μ π ε ρ ι φ ο ρ ά α υ σ τ η ρ ή π ε ι θ α ρ χ ί α, σ υ ν α ι σ θ η μ α τ ι κ ή / σ ω μ α τ ι κ ή κ α κ ο π ο ί η σ η α π ό σ υ ρ σ η π α ρ α μ έ λ η σ η σ υ ζ υ γ ι κ ή δ υ σ α ρ μ ο ν ί α, δ ι α ζ ύ γ ι ο B e a r d s l e e e t a l 2 0 1 2
χα ρακτηριστικά ψυχικά ανθεκτικών νέων δραστηριότητες ε ν τ α τ ι κ ή ε ν α σ χ ό λ η σ η σ ε π ρ ο κ λ ή σ ε ι ς α ν α π τ υ ξ ι α κ ά κ α τ ά λ λ η λ ε ς σ τ ο σ χ ο λ ε ί ο, τ η ν ε ρ γ α σ ί α, τ η ν κ ο ι ν ό τ η τ α σχέσεις ι σ χ υ ρ ή δ έ σ μ ε υ σ η σ ε δ ι α π ρ ο σ ω π ι κ έ ς σ χ έ σ ε ι ς ο ι κ ο γ έ ν ε ι α, σ υ ν ο μ η λ ί κ ο υ ς κ α ι ε ν η λ ί κ ο υ ς ε κ τ ό ς ο ι κ ο γ έ ν ε ι α ς κα τα νόηση του εαυτού σ τ ο χ α σ μ ό ς τ ο υ ε α υ τ ο ύ κ α ι κ α τ α ν ό η σ η σ τ η ν π ρ ά ξ η
ψ υχική ανθεκτικότητα στους γονείς δ έ σ μ ε υ σ η σ τ ο ν γ ο ν ι κ ό ρ ό λ ο δ ι α θ ε σ ι μ ό τ η τ α γ ι α σ τ ο χ α σ μ ό τ ο υ ε α υ τ ο ύ δ έ σ μ ε υ σ η σ τ ι ς ο ι κ ο γ ε ν ε ι α κ έ ς σ χ έ σ ε ι ς α ν ά π τ υ ξ η κ ο ι ν ή ς κ α τ α ν ό η σ η ς
προληπτικές πα ρεμβάσεις π ρ ό λ η ψ η τ η ς κ α τ ά θ λ ι ψ η ς σ τ ο υ ς γ ο ν ε ί ς θ ε ρ α π ε ί α τ η ς κ α τ ά θ λ ι ψ η ς τ ω ν γ ο ν έ ω ν π α ρ ε μ β ά σ ε ι ς γ ι α π α ι δ ι ά κ α τ α θ λ ι π τ ι κ ώ ν γ ο ν έ ω ν κ α τ ά τ η ν π ρ ώ ι μ η π α ι δ ι κ ή η λ ι κ ί α π α ρ ε μ β ά σ ε ι ς γ ι α π α ι δ ι ά κ α τ α θ λ ι π τ ι κ ώ ν γ ο ν έ ω ν κ α τ ά τ η σ χ ο λ ι κ ή κ α ι ε φ η β ι κ ή η λ ι κ ί α π α ρ ε μ β ά σ ε ι ς σ τ ο χ ε υ μ έ ν ε ς σ τ ι ς σ χ έ σ ε ι ς γ ο ν έ ω ν π α ι δ ι ώ ν κ α ι τ ι ς γ ο ν ι κ έ ς δ ε ξ ι ό τ η τ ε ς προληπτικές πα ρ εμβάσεις δύο γενεών S i e g e n t h a l e r e t a l 2 0 1 2
πρόγραμμα προαγωγής υγείας πα ι διών γονέων με συναισθηματικές διατα ραχές Π α ι δ ο ψ υ χ ι α τ ρ ι κ ή Κ λ ι ν ι κ ή Ε Κ Π Α Ν ο σ ο κ ο μ ε ί ο Π α ί δ ω ν «Η Α Γ Ι Α Σ Ο Φ Ι Α» Ε π ι σ τ η μ ο ν ι κ ό ς Υ π ε ύ θ υ ν ο ς : Γ ε ρ. Κ ο λ α ΐ τ η ς Ε κ π α ί δ ε υ σ η α π ό τ η ν P r o f. T y t t i S o l a n t a u s, N a t i o n a l I n s t i t u t e o f H e a l t h a n d W e l f a r e, H e l s i n k i, F i n l a n d Π ρ α γ μ α τ ο π ο ι ε ί τ α ι σ τ ο π λ α ί σ ι ο τ ο υ π ρ ο γ ρ ά μ μ α τ ο ς γ ι α τ η ν Π ρ ο α γ ω γ ή τ η ς Ψ υ χ ι κ ή ς Υ γ ε ί α ς Π α ι δ ι ώ ν, Ε φ ή β ω ν κ α ι Ν έ ω ν π ο υ χ ρ η μ α τ ο δ ο τ ε ί τ α ι α π ό τ ο www.snf.org
γιατί επικεντρωνόμαστε στις συναισθηματικές διατα ραχές; 1. σ η μ α ν τ ι κ έ ς ε υ κ α ι ρ ί ε ς ν α ε ν δ υ ν α μ ώ σ ο υ μ ε τ η γ ο ν ι κ ή λ ε ι τ ο υ ρ γ ί α κ α ι ν α β ε λ τ ι ώ σ ο υ μ ε τ η ν έ κ β α σ η τ ω ν π α ι δ ι ώ ν 2. ο ι γ ο ν ε ί ς α ν η σ υ χ ο ύ ν σ υ χ ν ά γ ι α τ α π α ι δ ι ά τ ο υ ς κ α ι α ι σ θ ά ν ο ν τ α ι μ ό ν ο ι μ ε τ ο υ ς φ ό β ο υ ς τ ο υ ς 3. κ α θ ο δ ή γ η σ η κ α ι π α ρ α κ ο λ ο ύ θ η σ η π α ρ ά λ λ η λ α μ ε θ ε ρ α π ε ί α τ ο υ γ ο ν έ α σ υ χ ν ά α ρ κ ο ύ ν 4. ε ξ α ι ρ ε τ ι κ έ ς σ τ ρ α τ η γ ι κ έ ς π ρ ό λ η ψ η ς 5. α π ο τ ε λ ε σ μ α τ ι κ έ ς π ο λ ι τ ι κ έ ς κ ά ν ο υ ν τ η δ ι α φ ο ρ ά
στόχοι του προγράμματος ν α α ν α π τ ύ ξ ε ι, ν α ε κ π α ι δ ε ύ σ ε ι κ α ι ν α μ ε λ ε τ ή σ ε ι μ ε θ ό δ ο υ ς π ρ ο α γ ω γ ή ς ψ υ χ ι κ ή ς υ γ ε ί α ς π α ι δ ι ώ ν κ α ι γ ο ν έ ω ν μ ε σ υ ν α ι σ θ η μ α τ ι κ έ ς δ ι α τ α ρ α χ έ ς ν α ο ι κ ο δ ο μ ή σ ε ι γ έ φ υ ρ ε ς μ ε τ α ξ ύ τ ω ν υ π η ρ ε σ ι ώ ν ψ υ χ ι κ ή ς υ γ ε ί α ς ε ν η λ ί κ ω ν κ α ι π α ι δ ι ώ ν ν α ε ν ι σ χ ύ σ ε ι τ η ν π ρ ο α γ ω γ ή υ γ ε ί α ς κ α ι τ η ν π ρ ό λ η ψ η σ τ ι ς υ π η ρ ε σ ί ε ς ψ υ χ ι κ ή ς υ γ ε ί α ς
οι μέθοδοι l e t s t a l k a b o u t c h i l d r e n d i s c u s s i o n (1-2 σ υ ζ η τ ή σ ε ι ς ) f a m i l y t a l k i n t e r v e n t i o n (6-8 σ υ ν ε δ ρ ί ε ς ) e f f e c t i v e f a m i l y n e t w o r k m e e t i n g β ι β λ ί ο - ο δ η γ ό ς Π ώ ς μ π ο ρ ώ ν α β ο η θ ή σ ω τ α π α ι δ ι ά μ ο υ ; β ι β λ ί ο - ο δ η γ ό ς Τ ι σ υ μ β α ί ν ε ι μ ε τ ο υ ς γ ο ν ε ί ς μ α ς ;
οι στόχοι των μεθόδων ν α β ο η θ ή σ ο υ ν τ η ν ο ι κ ο γ έ ν ε ι α ν α ζ ή σ ε ι μ ε τ α π ρ ο β λ ή μ α τ α ν α υ π ο σ τ η ρ ί ξ ο υ ν τ ο υ ς γ ο ν ε ί ς σ τ η δ ε δ ο μ έ ν η κ α τ ά σ τ α σ η ν α υ π ο σ τ η ρ ι χ θ ο ύ ν τ α π α ι δ ι ά τ ο υ ς σ τ ο σ π ί τ ι κ α ι έ ξ ω α π ό τ ο σ π ί τ ι μ ε π ό ρ ο υ ς : τ η ς ο ι κ ο γ έ ν ε ι α ς τ ο υ δ ι κ τ ύ ο υ τ η ς ο ι κ ο γ έ ν ε ι α ς δ ι ά φ ο ρ ω ν υ π η ρ ε σ ι ώ ν ν α β ο η θ ή σ ο υ ν σ τ η ν π ρ ό σ β α σ η υ π η ρ ε σ ι ώ ν
πυρηνικά στοιχεία των μεθόδων α ξ ι ο λ ό γ η σ η ό λ ω ν τ ω ν μ ε λ ώ ν τ η ς ο ι κ ο γ έ ν ε ι α ς π α ρ ο υ σ ί α σ η ψ υ χ ο - ε κ π α ι δ ε υ τ ι κ ο ύ υ λ ι κ ο ύ ( γ ι α τ ι ς σ υ ν α ι σ θ η μ α τ ι κ έ ς δ ι α τ α ρ α χ έ ς, τ ο ν κ ί ν δ υ ν ο γ ι α τ α π α ι δ ι ά κ α ι τ α ψ υ χ ι κ ά α ν θ ε κ τ ι κ ά π α ι δ ι ά ) σ ύ ν δ ε σ η τ ο υ υ λ ι κ ο ύ μ ε τ η ν ε μ π ε ι ρ ί α τ η ς ο ι κ ο γ έ ν ε ι α ς α ν α κ ο ύ φ ι σ η τ ω ν α ι σ θ η μ ά τ ω ν ε ν ο χ ή ς κ α ι α υ τ ο - μ ο μ φ ή ς σ τ α π α ι δ ι ά β ο ή θ ε ι α σ τ α π α ι δ ι ά ν α α ν α π τ ύ ξ ο υ ν σ χ έ σ ε ι ς ( μ έ σ α κ α ι έ ξ ω α π ό τ η ν ο ι κ ο γ έ ν ε ι α ) γ ι α τ η δ ι ε υ κ ό λ υ ν σ η τ η ς α υ τ ό ν ο μ η ς λ ε ι τ ο υ ρ γ ί α ς σ τ ο σ χ ο λ ε ί ο κ α ι σ ε δ ρ α σ τ η ρ ι ό τ η τ ε ς
ο γονέας ασθενεί let s talk about children discussion επείγον ανησυχία παιδική ανάπτυξη; προστατευτικές δομές; παιδική προστασία κοινωνικές υπηρεσίες family talk intervention ομάδες ομηλίκων για παιδιά και γονείς υπηρεσίες για βρέφη και νήπια περαιτέρω συζητήσεις effective family network meeting γονείς (παιδιά) δίκτυο οικογένειας περιβάλλον παιδιού παιδοψυχιατρικές υπηρεσίες κοινωνικές υπηρεσίες παιδοψυχιατρική αξιολόγηση και φροντίδα παιδικός σταθμός σχολείο δραστηριότητες φίλοι
ε υ χα ρ ι σ τώ γ ι α τ η ν π ρ ο σ οχ ή σ α ς!