Αξιολόγηση των Ευρωπαϊκών Οδηγιών για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι 1. Θεσμική δομή, ρόλοι και ευθύνες: Στη Κύπρο, η εργατική νομοθεσία και η νομοθεσία για την ασφάλεια και την υγεία στην εργασία είναι αρμοδιότητα του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΥΕΚΑ). Το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας αποτελεί μέρος του ΥΕΚΑ και είναι υπεύθυνο για την εφαρμογή και την εποπτεία της πολιτικής Επαγγελματικής Ασφάλειας και Υγείας (ΕΑΥ). Το Παγκύπριο Συμβούλιο Ασφάλειας και Υγείας είναι σώμα στο οποίο συμμετέχουν εκπρόσωποι των κοινωνικών εταίρων και άλλων οργανισμών με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στα θέματα ασφάλειας και υγείας στην εργασία. Δημιουργήθηκε με βάση τους περί Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία Νόμους. Επανεξετάζει την εθνική πολιτική ΕΑΥ και συμβουλεύει τον Υπουργό για θέματα ασφάλειας και υγείας. Συντονισμός: Ο συντονισμός εξασφαλίζεται εντός του ΥΕΚΑ, συμπεριλαμβανομένου του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος και του Παγκύπριου Συμβουλίου Ασφαλείας και Υγείας. Γνωρίζεται άλλους μηχανισμούς; Θα θεωρούσατε ότι αυτοί οι μηχανισμοί είναι αποδοτικοί; Τι θα μπορούσε να βελτιωθεί; 1.1. Σημαντικές αντιφάσεις και πιο αυστηρές πρόνοιες: Στο πλαίσιο της έρευνας δεν έχουν εντοπιστεί αντιφάσεις που να αφορούν άμεσα κοινές διεργασίες και μηχανισμούς ή άλλες βασικές απαιτήσεις. Ερώτηση 2: Γνωρίζετε κατά πόσον υπάρχουν περιπτώσεις όπου η εθνική νομοθεσία έχει θέσει πρόνοιες οι οποίες πάνε πέρα από τις διατάξεις των Οδηγιών (π.χ. αυστηρότερες οριακές τιμές); Εάν ναι, διευκρινίστε. Γνωρίζετε οποιεσδήποτε ουσιαστικές αντιφάσεις μεταξύ της εθνικής νομοθεσίας και τις διατάξεις των Οδηγιών (ή στον τρόπο που μεταφράστηκε); Εάν ναι, παρακαλώ διευκρινίστε.
Βαθμός συμμόρφωσης με τις βασικές απαιτήσεις των 24 Οδηγιών ΕΑΥ Ερώτηση 2: Έχει υιοθετηθεί κάποια συγκεκριμένη προσέγγιση για τη συμμόρφωση των επιχειρήσεων; Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της προσέγγισης; Υπάρχουν οποιεσδήποτε διαφορές όσον αφορά στην προσέγγιση για συμμόρφωση, μεταξύ διαφόρων τομέων οικονομικής δραστηριότητας και το των επιχειρήσεων (μικρές/μεσαίες/μεγάλες επιχειρήσεις); Ποίες είναι αυτές οι διαφορές; Στο πλαίσιο της έρευνας έχουν χρησιμοποιηθεί στοιχεία που προέκυψαν μέσα από την Έρευνα για τις επιχειρήσεις σχετικά με τους νέους και τους αναδυόμενους κινδύνους (ESENER) που πραγματοποίησε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία και στοιχεία που δόθηκαν από το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας. Στο Παράρτημα ΙΙ, Πίνακας Α, παρατίθενται τα σχετικά στοιχεία που έχουν χρησιμοποιηθεί. Επίσης παρατίθεται Πίνακας Β στον οποίο, όπου σας είναι δυνατόν, να δοθούν στοιχεία αναφορικά με τις διαφορές που υπάρχουν σε σχέση με τα πιο κάτω: Μέγεθος εγκατάστασης (micro/smes/large) Τομείς οικονομικής δραστηριότητας 1.2. Ενημερωτικά / καθοδηγητικά έντυπα, εκστρατείες ευαισθητοποίησης / διαφώτισης: Στο πλαίσιο της έρευνας εντοπίστηκαν ενημερωτικά/καθοδηγητικά έντυπα που έχουν εκδοθεί κυρίως από το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας στο πλαίσιο της ενημέρωσης και διαφώτισης. Επίσης εντοπίστηκαν εκστρατείες ευαισθητοποίησης/διαφώτισης που διοργανώθηκαν κυρίως από το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας μέσα στο ίδιο πλαίσιο. Στο πλαίσιο της συνέντευξης θα γίνει παρουσίαση των λιστών με τις ενέργειες που έχουν εντοπιστεί και αφορούν τόσον στις αρμόδιες αρχές όσο και στις οργανώσεις των κοινωνικών εταίρων και θα υποβληθούν οι πιο κάτω ερωτήσεις (περιλαμβανομένου σε κάθε περίπτωση και ερώτησης σχετικά με το κατά πόσον υπάρχουν οποιαδήποτε στοιχεία, π.χ. αποτελέσματα σχετικής έρευνας): 1.2.1. Ενημερωτικά έντυπα: Γνωρίζετε κατά πόσον οι επιχειρήσεις στην Κύπρο κάνουν χρήση όσων αναφέρονται πιο πάνω; «Εάν ναι, σε ποιο βαθμό (υψηλή, χαμηλή). «Εάν όχι, ποίοι είναι οι κυριότεροι λόγοι;
Υπάρχουν κάποια έντυπα (και ποία) που είναι ιδιαίτερα χρήσιμα (έχουν συνεισφέρει δηλαδή στην ευαισθητοποίηση, ενημέρωση των επιχειρήσεων στην Κύπρο); (γιατί / γιατί όχι;) Θα συστήνατε κάποιες από αυτές τις δράσεις σαν καλές πρακτικές οι οποίες θα μπορούσαν να εφαρμοστούν σε άλλα Κράτη Μέλη; Εάν ναί, για ποιό λόγο; Γνωρίζετε κάποια συγκεκριμένα συνοδευτικά μέτρα για μικρομεσαίες επιχειρήσεις; Ερώτηση 2: Ερώτηση 3: Ερώτηση 4: Γνωρίζετε άλλες δράσεις /εργαλεία στη διάθεση των επιχειρήσεων τα οποία ήταν ιδιαίτερα χρήσιμα βοηθώντας τις να εφαρμόσουν τις απαιτήσεις για την Επαγγελματική Ασφάλεια και Υγεία (ΕΑΥ); Παρακαλώ εξηγήστε γιατί; Γνωρίζετε οποιαδήποτε εργαλεία ή πρακτικές, τα οποία τέθηκαν στη διάθεση των επιχειρήσεων για μείωση του κόστους/βάρους σχετικά με την εφαρμογή της εναρμονιστικής νομοθεσίας; Γνωρίζετε οποιεσδήποτε μεθόδους παρακολούθησης/μελέτες αξιολόγησης στη διάθεση των επιχειρήσεων οι οποίες υπήρξαν ιδιαίτερα χρήσιμες βοηθώντας τις να εφαρμώσουν τις απαιτήσεις για την ΕΑΥ; Παρακαλώ εξηγήστε το λόγο. Ερώτηση 5: Θεωρείτε ότι θα έπρεπε να αναπτυχθούν περισσότερες δράσεις/ενημερωτικά έντυπα σχετικά με τα πιο κάτω: Συγκεκριμένους τομείς οικονομικής δραστηριότητας Συγκεκριμένους κινδύνους(περιλαμβανομένων και των αναδυόμενων κινδύνων) Συγκεκριμένο είδος συμμόρφωσης (π.χ. εκτίμηση κινδύνου, παρακολούθηση της υγείας, εκπαίδευση των εργαζομένων) Συγκεκριμένες ομάδες εργαζομένων Συγκεκριμένο μέγεθος επιχειρήσεων Ερώτηση 6: Ερώτηση 7: Γνωρίζετε κάποιο υποστηρικτικό σχέδιο, χρηματοδοτικό πρόγραμμα, στοχευμένες εκστρατείες ή άλλα εργαλεία τα οποία ήταν στοχευμένα για μικρομεσαίες επιχειρήσεις και μικρές επιχειρήσεις τα οποία προέκυψαν λόγω της νομοθεσίας και τα οποία να θεωρούνται ως καλές πρακτικές και επιτυχείς πολιτικές; Γνωρίζετε κατά πόσο υπάρχουν μελέτες στις οποίες γίνεται ανάλυση μεταξύ της ΕΑΥ και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων;
1.2.2. Συγκεκριμένες ομάδες εργαζομένων: Στο πλαίσιο της έρευνας εντοπίστηκαν ενημερωτικά/καθοδηγητικά έντυπα που έχουν εκδοθεί κυρίως από το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας και το Τμήμα Εργασίας στο πλαίσιο της ενημέρωσης και διαφώτισης συγκεκριμένων ομάδων εργαζομένων (έγκυες γυναίκες, νεαρά πρόσωπα, αλλοδαποί, ηλικιωμένοι). Πως έχουν καλυφθεί οι ευπαθείς ομάδες εργαζομένων στο πλαίσιο της εφαρμογής των απαιτήσεων για την ΕΑΥ; Θεωρείτε ότι η θα έπρεπε να ληφθεί υπόψη μια προσέγγιση πολυμορφίας(διαφορετικότητας);
2. Συνάφεια: 2.1. Υπάρχουν απαιτήσεις της Οδηγίας, τις οποίες θεωρείτε ξεπερασμένες ή λιγότερο σχετικές επειδή δεν ανταποκρίνονται στις τρέχουσες μεθόδους εργασίας ή διαθέσιμες τεχνικές στην Κύπρο; Αν ναι, ποίες είναι αυτές; 2.2. Πιστεύετε ότι υπάρχουν νέοι ή αναδυόμενοι κίνδυνοι που έχουν προκύψει στην Κύπρο ως συνέπεια των νέων μεθόδων εργασίας / τεχνολογιών που θα έπρεπε να καλύπτονται (αλλά δεν) από την παρούσα Οδηγία; Εάν ναι, παρακαλούμε να δώσετε λεπτομέρειες. 2.3. Έχετε προβλέψει οποιεσδήποτε σημαντικές αλλαγές κατά την περίοδο έως το 2020, οι οποίες θα επηρεάσουν σχετικά με την καταλληλότητα της παρούσας Οδηγίας την Κύπρο (αλλαγές στην τεχνολογία, τη σύνθεση του εργατικού δυναμικού, κ.λπ.); 2.4. Κατά την περίοδο αυτή, προβλέπετε ότι η σημασία της Οδηγίας στην Κύπρο θα : Συνεχίσει στο ίδιο επίπεδο όπως σήμερα Αυξηθεί Μειωθεί 2.5. Πιστεύετε ότι υπάρχουν νέοι ή αναδυόμενοι κίνδυνοι στην Κύπρο που δεν καλύπτονται σήμερα από οποιαδήποτε Οδηγία (εκτός από την Οδηγία-πλαίσιο); Εάν ναι, παρακαλούμε να δώσετε λεπτομέρειες. 2.6. Νομίζετε ότι αυτοί οι κίνδυνοι θα ήταν καλύτερο να αντιμετωπιστούν με μια νέα Οδηγία ή άλλη μορφή παρέμβασης (καθοδήγηση, συμφωνίες κλπ) είναι πιο κατάλληλη; (Παρακαλείσθε να προσδιορίσετε) 3. Αποτελεσματικότητα: 3.1. Σε ποιο βαθμό θεωρείτε ότι η εθνική νομοθεσία που βασίζεται στην Οδηγία X έχει επηρεάσει την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων; π.χ. απουσία από την εργασία (άδεια ασθενείας, σύνταξη ανικανότητας), ατυχήματα και ποιότητα ζωής. 3.2. Ποιες βασικές απαιτήσεις έχουν συμβάλει περισσότερο; (Γίνεται παρουσίαση στους ερωτώμενους λίστα με τις βασικές απαιτήσεις για κάθε Οδηγία). Γίνεται παρουσίαση στους ερωτώμενους μια επισκόπηση των μετρήσιμων αποτελεσμάτων και των επιπτώσεων της Οδηγίας όσον αφορά στη βελτίωση της επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας των εργαζομένων. 3.3. Συμφωνείτε με τα μετρήσιμα αποτελέσματα και τις επιπτώσεις όπως παρουσιάστηκαν για κάθε Οδηγία; Εάν συμφωνείτε παρακαλώ αιτιολογείστε. Παρακαλώ δείξετε τις τρείς πιο σημαντικές επιπτώσεις (1-3 κατά σειρά σημασίας).
3.4. Υπήρξε η νομοθεσία πιο επιτυχής σε κάποιους τομείς οικονομικής δραστηριότητας/είδος επιχειρήσεων/μέγεθος επιχειρήσεων σε σύγκριση με άλλους; Υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ μικρών/μικρομεσαίων/μεγάλων εγκαταστάσεων; Παρακαλώ περιγράψετε αυτές τις διαφορές. 3.5. Έχει επηρεαστεί η αποτελεσματικότητα της εθνικής εναρμονιστικής νομοθεσίας από την εφαρμογή παρεκκλίσεων; μεταβατικών περιόδων; κυρώσεων και άλλων συναφών δραστηριοτήτων εφαρμογής; 3.6. Ποίες συνέπειες προκάλεσε αυτή η νομοθεσία στους εργοδότες; π.χ. Παραγωγικότητα Εικόνα Ανταγωνιστηκότητα Κόστος Άλλο 3.7. Θεωρείτε ότι έχοντας κοινές ελάχιστες απαιτήσεις σχετικά με την ΕΑΥ μέσα από τις Οδηγίες συμβάλλει στη δημιουργία ίσων όρων ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Γιατί/γιατί όχι; 3.8. Πριν από την εφαρμογή των Οδηγιών, η εθνική νομοθεσία ή τα μέτρα που εφαρμόζονταν σε εθνικό επίπεδο κάλυπταν ουσιαστικά τα ίδια θέματα 3.9. Ήταν η εθνική νομοθεσία ή τα μέτρα που εφαρμόζονταν σε εθνικό επίπεδο πιο αυστηρά, συγκρίσιμα, ή λιγότερο αυστηρά από τις απαιτήσεις για την ΕΑΥ στις Οδηγίες; Κόστος και ωφελήματα 3.10. Ποίο κόστος και ποία ωφελήματα βλέπετε να πηγάζουν από την νομοθεσία για την ΕΑΥ; 3.11. Μπορείτε να πείτε ποίο μέρος του κόστους και ποίο των ωφελημάτων της εθνικής νομοθεσίας για την ΕΑΥ οφείλεται στις Οδηγίες ΕΑΥ ή σε άλλη Ευρωπαϊκή νομοθεσία (π.χ. τυποποίηση, δημόσια υγεία ή περινάλλον); 3.12. Οι εργοδότες αντιμετωπίζουν αυξημένο κόστος συμμόρφωσης (κόστος το οποίο δεν θα προέκυπτε χωρίς τις Οδηγίες) από την εφαρμογή της εθνικής νομοθεσίας με βάση την Οδηγία/ες; Εάν ναί ποίες απαιτήσεις οδήγησαν σε αυτό το αυξημένο κόστος; 3.13. Οι εργοδότες αντιμετωπίζουν αυξημένο διοικητικό κόστος από την εφαρμογή της εθνικής νομοθεσίας με βάση την Οδηγία/ες; 3.14. Υπάρχουν ιδιαίτερα επαχθή ζητήματα; Μήπως αυτά απορρέουν από την εθνική νομοθεσία ή τις απαιτήσεις σύμφωνα με τις οδηγίες της ΕΕ;
3.15. Υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των πολύ μικρών, των μικρομεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων; Αν υπάρχουν, ποιες είναι οι διαφορές; 3.16. Γνωρίζετε τυχόν μελέτες στην Κύπρο σχετικά με το κόστος και τα οφέλη από τη νομοθεσία της ΕΑΥ ή από κάποια ειδική οδηγία ή από μέτρα; Εάν ναι, παρακαλώ να τα απαριθμήσετε. 4. Συνέπεια: Αντιφατικές απαιτήσεις 4.1. Γνωρίζετε να υπάρχουν τυχόν αντιφάσεις μεταξύ των προνοιών της εθνικής νομοθεσίας όσον αφορά στην εναρμόνιση διαφορετικών ατομικών Οδηγιών ΕΑΥ (π.χ. ερμηνείες αντιφατικών όρων ή όπου οι στόχοι των Οδηγιών συγκρούονται); Επικαλύψεις 4.2. Είστε ενήμεροι για τυχόν επικαλύψεις στην εθνική νομοθεσία σε θέματα ΕΑΥ που προκύπτουν από τη μεταφορά των Οδηγιών για την ΕΑΥ; Αν ναι, αυτές οι επικαλύψεις έχουν Οδηγήσει σε υπερβολικό διοικητικό φόρτο; 4.3. Εάν αυτές οι επικαλύψεις στις Οδηγίες ΕΑΥ Οδηγούν σε διοικητική επιβάρυνση παρακαλώ να διευκρινίσετε και να αιτιολογήσετε το βαθμό του διοικητικού φόρτου (π.χ. επίπτωση στο κόστος, όπως ανθρώπινων και οικονομικών πόρων, του χρόνου... ) Χαμηλή (σχεδόν καθόλου πρόσθετη επιβάρυνση) Περιορισμένη Υψηλή (ουσιαστική) Συνέργειες 4.4. Είστε ενήμεροι για τυχόν συνέργειες μεταξύ των διαφόρων νομικών πράξεων ΕΑΥ κατά την εναρμόνιση των Οδηγιών; (παρακαλώ περιγράψτε). Σχετικές μελέτες η/και άλλοι πόροι 4.5. Γνωρίζετε οποιαδήποτε μελέτη ή/και άλλες πηγές πληροφοριών που αντανακλούν/καλύπτουν τις προαναφερθείσες ή άλλες ασυνέπειες, αλληλεπικαλύψεις, συνέργειες μεταξύ των απαιτήσεων της εθνικής νομοθεσίας κατά την εναρμόνιση διαφορετικών ατομικών Οδηγιών ΕΑΥ; Συμπληρωματικότητα με άλλες νομοθετικές πράξεις της ΕΕ Το παρακάτω πλαίσιο παραθέτει κάποια άλλη νομοθεσία της ΕΕ η οποία μπορεί να «διασυνδεθεί» με τις Οδηγίες ΕΑΥ. Ο όρος «περιβάλλον» χρησιμοποιείται εδώ για να υποδηλώσει περιοχές όπου οι απαιτήσεις από μια νομοθετική πράξη αποτελούν τη βάση για την εφαρμογή μιας απαίτησης σε άλλη νομοθετική πράξη.
Προκαταρκτικός κατάλογος της λοιπής νομοθεσίας της ΕΕ: Κανονισμός REACH, Κανονισμός CLP, Κανονισμός για Καλλυντικά, Οδηγία για τα μηχανήματα, Οδηγία SEVESO 4.6. Είστε ενήμεροι για τυχόν διασυνδέσεις μεταξύ των Οδηγιών ΕΑΥ και άλλων ευρωπαϊκών νομοθεσιών; Εάν ναι: Παρακαλώ να προσδιορίσετε εκείνες που οδηγούν στην ενίσχυση της προστασία της ΕΑΥ. Υπάρχει χώρος για βελτίωση; Παρακαλώ αιτιολογήστε. Παρακαλώ να προσδιορίσετε εκείνες που οδηγούν σε αντιφάσεις που εμποδίζουν την ενίσχυση της προστασίας της ΕΑΥ; Παρακαλώ αιτιολογήστε. 4.7. Υπάρχει ανάγκη για νέες διασυνδέσεις μεταξύ ορισμένων Οδηγιών στον τομέα της ΕΑΥ και της λοιπής νομοθεσίας της ΕΕ; Εάν ναι, παρακαλείσθε να αιτιολογήσετε. Σχετικές μελέτες η/και άλλοι πόροι 4.8. Γνωρίζετε οποιαδήποτε μελέτη ή/και άλλες πηγές πληροφοριών άλλων πόρων που αντανακλούν/καλύπτουν τις προαναφερθείσες ή άλλες ασυνέπειες, αλληλεπικαλύψεις, συνέργειες μεταξύ των απαιτήσεων των Οδηγιών ΕΑΥ και άλλη Ευρωπαϊκή νομοθεσία;