Λογιστική Κόστους : Η χρησιμότητα της λογιστικής κόστους έγκειται στην παροχή πληροφοριών οι οποίες είναι απαραίτητες για προγραμματισμό, έλεγχο, αξιολόγηση της δραστηριότητας της επιχείρησης, με τελικό στόχο τη λήψη αποφάσεων που αφορούν την αποτελεσματική διοίκησή της. Βασικά στοιχεία κόστους παραγωγής (κόστος βιομηχανοποίησης) Α ύλες Άμεση εργασία Γ.Β.Ε. Δυο από τις βασικότερες μεθόδους παραγωγής α) Εξατομικευμένη Παραγωγή Τα προϊόντα παράγονται σύμφωνα με παραγγελίες που έχουν διαφορετικό περιεχόμενο. Κοστολόγηση εξατομικευμένης παραγωγής : το κόστος ανά παραγγελία. Κόστος παραχθέντων έτοιμων μονάδων παραγγελίας ανά μονάδα κόστος παραγωγής = Αριθμός Μονάδων β) Συνεχής Παραγωγή Οι παραγόμενες μονάδες προϊόντος είναι ομοειδείς και συχνά παράγονται κατά μαζικό τρόπο. Κοστολόγηση συνεχούς παραγωγής : οι συνιστώσες του κόστους συγκεντρώνονται σε σχέση με τμήματα ή φάσεις παραγωγής ή κέντρα κόστους. ανά μονάδα κόστος παραγωγής = άθροισμα ανά μονάδα κόστους όλων των τμημάτων στην παραγωγική διαδικασία. Άμεση ή οριακή κοστολόγηση : το κόστος υπολογίζεται μόνο από το μεταβλητό ή οριακό κόστος Περιθώριο Συμμετοχής = Καθαρές Πωλήσεις Μεταβλητό Κόστος Πωληθέντων Μεταβλητό Κόστος Πωληθέντων = Άμεσα Υλικά + Άμεση Εργασία + Μεταβλητά ΓΒΕ + + Μεταβλητό Κόστος λοιπών λειτουργιών Πλήρης ή απορροφητική κοστολόγηση: το κόστος υπολογίζεται από το κόστος ανάλωσης άμεσων υλικών, το κόστος άμεσης εργασίας και σύνολο Γ.Β.Ε. (σταθερών και μεταβλητών. Μικτό Κέρδος = Καθαρές Πωλήσεις Κόστος Πωληθέντων Κόστος Πωληθέντων = Άμεσα Υλικά + Άμεση Εργασία + ΓΒΕ 1

Γ.Β.Ε. συνιστούν σύνολο εξόδων παραγωγής τα οποία συγκεντρώνουν όλο το έμμεσο βιομηχανικό κόστος δηλ. όλες οι δαπάνες που δεν μπορούν να αντιστοιχιστούν με άμεση εργασία ή πρώτες ύλες. Επειδή τα ΓΒΕ έχουν ανομοιόμορφη χρονική κατανομή (λ.χ. το ενοίκιο πληρώνεται κάθε μήνα, οι αποσβέσεις μία φορά το χρόνο κτλ.) χρησιμοποιούμε το συντελεστή καταλογισμού ΓΒΕ προκειμένου να καταλογίζουμε ΓΒΕ σε κάθε παραγγελία. Επιβάρυνση του κόστους παραγωγής με ΓΒΕ χρησιμοποιώντας προκαθορισμένο συντελεστή επιβάρυνσης. Ο συντελεστής Γ.Β.Ε. υπολογίζεται από τον τύπο Προϋπολογισμένα Γ.Β.Ε Συντελεστής καταλογισμού Γ.Β.Ε = Προϋπολογισμένες μονάδες βάσης και δείχνει πόσα χρήματα δαπανώνται ανά μονάδα βάσης. Ως μονάδες βάσεις χρησιμοποιούνται συνήθως : α) κόστος ανάλωσης α υλών, β) κόστος άμεσης εργασίας, δ) ώρες άμεσης εργασίας και ε) ώρες λειτουργίας μηχανών. Είδη συντελεστή καταλογισμού: α) συγκεντρωτικός: αναφέρεται στο σύνολο της παραγωγικής διαδικασίας και β) τμηματικός, δηλ. διαφορετικός για κάθε τμήμα παραγωγής. Διακρίσεις Γ.Β.Ε α) προϋπολογισμένα Γ.Β.Ε. Πρόκειται για μια εκτίμηση των Γ.Β.Ε. του έτους. Χρησιμεύουν μόνο για τον υπολογισμό του συντελεστή καταλογισμού. β) καταλογισμένα Γ.Β.Ε. Πρόκειται επίσης για μια εκτίμηση των Γ.Β.Ε. που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν στην εκάστοτε παραγγελία. Υπολογίζονται από τον τύπο : Καταλογισμένα Γ.Β.Ε = Συντελεστής καταλογισμού * Πραγματικές μονάδες βάσης γ) πραγματικά Γ.Β.Ε. Πρόκειται για τα πραγματικά βιομηχανικά έξοδα που χρησιμοποιήθηκαν όπως προέκυψαν από τα παραστατικά. Τα καταλογισμένα ΓΒΕ συγκρίνονται με τα πραγματικά και προκύπτουν οι εξής περιπτώσεις: Υποκαταλογισμός Γ.Β.Ε. : καταλογισμένα Γ.Β.Ε. < πραγματικά Γ.Β.Ε Υπερκαταλογισμός Γ.Β.Ε. : καταλογισμένα Γ.Β.Ε. > πραγματικά Γ.Β.Ε 2

Παραδείγματα Γ.Β.Ε. Αμοιβές υπαλληλικού προσωπικού του εργοστασίου (έμμεση εργασία), πχ φύλακας, καθαρίστρια κτλ. Βοηθητικά υλικά παραγωγής (έμμεσα υλικά), πχ μικροεργαλεία, αναλώσιμα υλικά κτλ. Δαπάνες φωτισμού, θέρμανσης, κίνησης εργοστασίου Ενοίκιο κτιρίου εργοστασίου Αποσβέσεις κτιρίου, μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού Συντήρηση κτιριακών & μηχανολογικών εγκαταστάσεων Ημερολογιακές εγγραφές καταλογισμού Γ.Β.Ε. στο κόστος παραγωγής: 1. Καταλογισμός Γ.Β.Ε. στο κόστος παραγωγής Παραγωγή σε εξέλιξη 2. Καταχώριση πραγματικών Γ.Β.Ε. Διάφοροι λογαριασμοί 3. Σύγκριση πραγματικών & καταλογισμένων Γ.Β.Ε. Υποκαταλογισμός Γ.Β.Ε. ή Υπερκαταλογισμός Γ.Β.Ε. Ο Υπερκαταλογισμός / Υποκαταλογισμός μπορεί να τακτοποιηθεί είτε στο κόστος πωληθέντων είτε στα ημικατεργασμένα και έτοιμα προϊόντα είτε εν μέρει στο κόστος πωληθέντων και εν μέρει στα έτοιμα και ημικατεργασμένα προϊόντα. 3

Επιμερισμός Γ.Β.Ε. στα κέντρα κόστους & επανεπιμέρισμος του κόστους των βοηθητικών κέντρων κόστους στα κύρια. Στο πλαίσιο της παραγωγικής διαδικασίας είναι απαραίτητη η ύπαρξη βοηθητικών κέντρων κόστους τα οποία είναι απαραίτητα για την υποστήριξη των κύριων κέντρων κόστους τα οποία παράγουν τα προϊόντα. Γ.Β.Ε. αφορούν και βοηθητικά και κύρια κέντρα κόστους. Το κόστος λειτουργίας των βοηθητικών κέντρων κόστους εφόσον συγκεντρωθεί πρέπει να μεταφερθεί στα κύρια κέντρα κόστους, ώστε τελικώς να απορροφηθεί από τα παραγόμενα προϊόντα. Η διαδικασία της μεταφοράς ονομάζεται επανεπιμερισμός. Μέθοδοι Επανεπιμερισμού α) Άμεση μέθοδος : το κόστος όλων των βοηθητικών τμημάτων επιμερίζεται στα κύρια (Δεν υπολογίζει το συνολικό κόστος λειτουργίας των βοηθητικών κέντρων κόστους, στην περίπτωση που χρησιμοποιούν υπηρεσίες άλλων βοηθητικών κέντρων.) β) Βαθμιδωτή ή έμμεση μέθοδος : το κόστος του πρώτου βοηθητικού τμήματος επιμερίζεται στα κύρια και στα υπόλοιπα βοηθητικά Το συνολικό κόστος του δεύτερου βοηθητικού τμήματος επιμερίζεται στα κύρια και στα υπόλοιπα βοηθητικά. (Ακριβέστερη στους υπολογισμούς της. Λαμβάνει υπόψη τις υπηρεσίες που προσφέρονται από ένα βοηθητικό τμήμα σε άλλο ή άλλα βοηθητικά τμήματα.) Τύποι κόστους Κόστος παραχθέντων = Άμεση Εργασία + Άμεσα Υλικά + Γ.Β.Ε. + + Αρχικό Απόθεμα παραγωγής σε εξέλιξη Τελικό Απόθεμα παραγωγής σε εξέλιξη Το κόστος παραχθέντων ονομάζεται και κόστος παραγωγής Η παραγωγή σε εξέλιξη ονομάζεται και ημικατεργασμένα προϊόντα Τα άμεσα υλικά ονομάζονται και κόστος άμεσων υλικών ή ανάλωση άμεσων υλικών Κόστος ανάλωσης α' υλών = Αρχικό Απόθεμα α υλών + Αγορές α' υλών Τελικό Απόθεμα α υλών Αρχικό κόστος = Άμεση Εργασία + Άμεσα Υλικά Κόστος μετατροπής = Άμεση Εργασία + ΓΒΕ Κόστος Παραγωγής ή Βιομηχανοποίησης = Ανάλωση Α υλών + Άμεση Εργασία + Γ.Β.Ε. 4

Είδη κόστους Μεταβλητό Κόστος: μεταβάλλεται καθώς αλλάζει το μέγεθος της παραγωγής πχ ανάλωση α υλών Σταθερό Κόστος: παραμένει σταθερό καθώς το επίπεδο παραγωγής αλλάζει πχ ενοίκιο εργοστασίου Μικτό Κόστος: περιλαμβάνει και σταθερό και μεταβλητό κόστος πχ λογαριασμός ΔΕΗ Κόστος ευκαιρίας: είναι το όφελος που χάνει η επιχείρηση παίρνοντας μια συγκεκριμένη απόφαση και όχι μια άλλη εναλλακτική της Κόστος αδράνειας : παραμένει ακόμα και αν η επιχείρηση διακόψει τη λειτουργία της πχ κατοχύρωση διπλώματος ευρεσιτεχνίας Κόστος περιόδου : δεν σχετίζεται καθόλου με την παραγωγική διαδικασία πχ αμοιβή λογιστή E-mail: info@onlineclassroom.gr 5