ΕΠΤΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ ΕΥΡΩΒΟΥΛΕΥΤΕΣ 30 Απριλίου 2014 Ως γνωστόν, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει την αρμοδιότητα για τα σημαντικότερα περιβαλλοντικά προβλήματα που αφορούν τον τόπο μας, ενώ η Ευρωβουλή αποτελεί ουσιαστικά το νομοθετικό σώμα γι αυτά. Εν όψει αυτής της διαπίστωσης αλλά και του γεγονότος ότι φέτος για πρώτη φορά οι έλληνες ψηφοφόροι θα επιλέξουν όχι μόνον κόμματα αλλά τους ίδιους τους μελλοντικούς έλληνες ευρωβουλευτές μέσω σταυρού προτίμησης, η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, ακολουθώντας μια παράδοση που άρχισε το 1974, πριν από 40 χρόνια, σας δίνει την ευκαιρία να απαντήσετε σε επτά καίριες ερωτήσεις όσον αφορά τις περιβαλλοντικές πολιτικές που θα προωθήσετε ή θα υποστηρίξετε εφόσον εκλεγείτε στην Ευρωβουλή. Από την Δευτέρα, 5 Μαΐου η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ θα αρχίσει να αναρτά τις απαντήσεις σας στις δύο σχετικές μας ιστοσελίδες την www.ellet.gr και www.egaio.gr. 1. Το Ευρωκοινοβουλιο Και Το Περιβαλλον: Ασφαλώς θα γνωρίζετε σε γενικές γραμμές τις αποφάσεις και δραστηριότητες του Ευρωκοινοβουλίου όσον αφορά το περιβάλλον κατά την περίοδο 2009-2014. (α) Ποιες είναι κατά την γνώμη σας οι μεγαλύτερες επιτυχίες του Ευρωκοινοβουλίου κατά την πρόσφατη πενταετία; (β) Και ποια η μεγαλύτερη αποτυχία είτε λόγω λανθασμένης απόφασης είτε λόγω απραξίας; (γ) Υπάρχει τομέας της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής πολιτικής στην οποίαν πιστεύετε ότι μπορείτε να συνεισφέρετε ουσιαστικά, εάν εκλεγείτε στο Ευρωκοινοβούλιο; 2. Πολιτικές για την Κλιματική Αλλαγή:
Η κρισιμότητα του προβλήματος της κλιματικής αλλαγής έχει αναγνωρισθεί από την επιστημονική κοινότητα διεθνώς αλλά η ανταπόκριση από τις πολιτικές ηγεσίες του κόσμου εμφανίζεται προς το παρόν ανεπαρκής. Θα υποστηρίξετε μια ουσιαστική πανευρωπαϊκή φορολόγηση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακος που θα ωθούσε επιχειρήσεις, δημόσιες υπηρεσίες και ιδιώτες καταναλωτές προς μειωμένη χρήση μορφών ενέργειας με υψηλές εκπομπές (πχ. λιγνίτη) χωρίς να δημιουργήσει στρεβλώσεις στην σχετική μεταξύ τους ανταγωνιστικότητα των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης; 3. Πολιτική για την Υπεραλίευση: Τα στατιστικά δεδομένα εμφανίζουν κάθετη πτώση στην επάρκεια πολλών αλιευμάτων κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Θα υποστηρίξετε μια πολιτική δημιουργίας αλιευτικών καταφυγίων; Θα αντισταθείτε σε πολιτικές που επιτρέπουν κάποιους ευρωπαϊκούς αλιευτικούς στόλους να καταστρέφουν ανεξέλεγκτα τον αλιευτικό πλούτο ασθενέστερων χωρών, πχ. στην Αφρική, για χάρη πρόσκαιρων και σαφώς μη αειφόρων κερδών; 4. Πολιτικές για τα Ύδατα: Υπάρχει παγκόσμια ανάγκη εξοικονόμησης και διατήρησης της ποιότητας των υδατικών πόρων που έχει αναγνωρισθεί παλαιότερα από την Ευρωπαϊκή Ένωση με την Οδηγία Πλαίσιο για τα Νερά (60/2000/ΕΚ). Θα πιέσετε για την ορθολογικότερη χρήση υδατικών πόρων (π.χ. τιμολόγηση νερού για αρδευτικές χρήσεις) και την καλή τους οικολογική κατάσταση όπως προβλέπεται από την εν λόγω Οδηγία Πλαίσιο, που ακόμα δεν εφαρμόσθηκε σε όλες τις χώρες μέλη, συμπεριλαμβανομένης και της χώρας μας; Είναι κοινός τόπος ότι μια χώρα σαν την δική μας, που στηρίζεται στον τουρισμό, θα πρέπει να διαφυλάξει τα θαλάσσια οικοσυστήματα της ώστε να βρεθούν σε καλή οικολογική κατάσταση μέχρι το 2020, όπως προβλέπεται από την Οδηγία-Πλαίσιο για τη Θαλάσσια Στρατηγική (56/2008/ΕΚ). Θα υποστηρίξετε έμπρακτα τον στόχο αυτό; 5. Πολιτικές για την Γεωργία:
Με δεδομένες πλέον τις επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία, την οικονομία και το περιβάλλον, συμφωνείτε πως είναι αναγκαία η απαγόρευση των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, η διαφύλαξη των γενετικών πόρων και η προώθηση βιολογικών καλλιεργειών και παραδοσιακών αγροτικών προϊόντων; Θα υποστηρίξετε την ενσωμάτωση των απαιτήσεων των σχετικών Οδηγιών (για τα Ύδατα και τα γεωργικά φάρμακα) αλλά και της Στρατηγικής για την Βιοποικιλότητα, στην Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ), απαιτώντας παράλληλα ενίσχυση του Πυλώνα 2 της ΚΑΠ; 6. Πολιτικές για την Βιοποικιλότητα: Υπάρχουν ήδη πολλές θεσμοθετημένες από την Ευρωπαϊκή Ένωση περιοχές του δικτύου Natura 2000 (Οδηγία 92/43 για τους Οικοτόπους, Οδηγία 2009/147 για τα Άγρια Πτηνά), όπου επιτρέπονται μόνον ήπιες οικονομικές δραστηριότητες, αλλά που στηρίζουν τις γειτονικές κοινότητες λόγω της υψηλής οικολογικής τους σημασίας, των υπηρεσιών των οικοσυστημάτων, της πολύτιμης βιοποικιλότητας ή/και της ομορφιάς των τοπίων. Σε κάποιες χώρες/ μέλη πολλές από τις περιοχές αυτές π.χ. κινδυνεύουν πλέον από έντονη και πυκνή δόμηση (στην Ελλάδα με την πρόσφατα χορηγημένη δυνατότητα εγκατάστασης σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων - ξενοδοχείων και εκτεταμένων τουριστικών κατοικιών). Θα συμβάλλετε ενεργά στην πλήρη και αποτελεσματική εφαρμογή της υπάρχουσας νομοθεσίας ώστε να επιτευχθούν οι ευρωπαϊκοί στόχοι για τη βιοποικιλότητα μέχρι το 2020 και να αποφευχθεί η υποβάθμιση του δικτύου Natura 2000; 7. Οικονομία και Αειφορία: Η μετάβαση σε μια βιώσιμη οικονομία απαιτεί την ουσιαστική οικονομική ανάπτυξη των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τρόπο που να προστατεύεται το περιβάλλον και η κοινωνία, ώστε η όποια μελλοντική ευημερία των αριθμών να αντικατοπτρίζεται και στην ποιότητα ζωής των ευρωπαίων πολιτών. Θα συμβάλλετε ενεργά στη λήψη μέτρων προς αυτή την κατεύθυνση; Απαντήσεις στο ερωτηματολόγιο από Γιώργο Μαυρωτά Το Ποτάμι 1.
Α)Το Ευρωκοινοβούλιο το παρακολουθώ μέχρι τώρα κυρίως σε ότι είχε να κάνει με τις αποφάσεις του για το περιβάλλον που άπτονται του αντικειμένου μου. Δηλαδή, για την ενέργεια, την κλιματική αλλαγή, τη διαχείριση απορριμμάτων, τη βιομηχανία. Θεωρώ ως επιτυχίες του Ευρωκοινοβουλίου στην πρόσφατη θητεία του (2009-2014) τις αποφάσεις που είχαν να κάνουν με τις σωστές πολιτικές σε θέματα βιομηχανικών εκπομπών και βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών (ΒΔΤ), την ενεργειακή αποδοτικότητα (εξοικονόμηση ενέργειας) συμπεριλαμβανομένου και του εμπλουτισμού της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, το σύστημα κινήτρων για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την υποστήριξη της τεχνολογίας ευφυών δικτύων, το όριο των εκπομπών 130 gco2/km (με στόχο τα 95g/km) για την αυτοκινητοβιομηχανία, την ανακύκλωση ηλεκτρονικών αποβλήτων, το ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου (2011) που δίνει σαφή εντολή στην αντιπροσωπεία της ΕΕ να προωθήσει μια δεύτερη περίοδο δέσμευσης δυνάμει του Πρωτοκόλλου του Κιότο, τον εμπλουτισμό και τις προσπάθειες απλούστευσης κανονισμού REACH (για τα χημικά). Β)Στις αποτυχίες ίσως θα μπορούσαμε (αν είμαστε αυστηροί) να εντάξουμε την αδυναμία επίτευξης συμφωνίας για την μείωση των εκπομπών CO2 σε παγκόσμιο επίπεδο. Παρά το ότι η Ευρώπη πρωτοπορεί στο συγκεκριμένο θέμα δεν έχει καταφέρει να πείσει τους άλλους παγκόσμιους εταίρους (αλλά και οικονομικούς ανταγωνιστές) για την ανάγκη θέσπισης συγκεκριμένων στόχων (βλ. π.χ. Ντέρμπαν 2011). C) Μπορώ να συμβάλλω σε θέματα βιομηχανίας, ενέργειας, περιβάλλοντος και κλιματικής αλλαγής λόγω του αντικειμένου μου ως Αναπληρωτής Καθηγητής στη Σχολή Χημικών Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Το αντικείμενο μου είναι η λήψη αποφάσεων και η βελτιστοποίηση με πολλαπλά κριτήρια. Τα περιβαλλοντικά θέματα είναι κατεξοχήν πολυκριτηριακά προβλήματα. Ο συγκερασμός οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών κριτηρίων (οι τρεις πυλώνες της βιώσιμης ανάπτυξης) είναι το μεγάλο στοίχημα στις αποφάσεις για το μέλλον μας. 2. Η κλιματική αλλαγή είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο και προκειμένου να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά χρειάζεται παγκόσμια δέσμευση. Η Ευρώπη πρωτοπορεί μεν, αλλά δεν φτάνει από μόνη της. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αλλά και η εξοικονόμηση ενέργειας («καθαρότερη kwh είναι αυτή που δεν κάηκε ποτέ») είναι κατά τη γνώμη μου το μονοπάτι που πρέπει να ακολουθήσουμε. Οι εγχώριες πηγές για την Ελλάδα (λιγνίτης) θα συνεχίσουν να παίζουν ρόλο στο ενεργειακό μας σύστημα για αρκετά χρόνια αλλά πρέπει να ετοιμαζόμαστε για την εποχή της μετάβασης. Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα για την Ελλάδα είναι η διασύνδεση των νησιών με το ηπειρωτικό σύστημα κάτι που θα αποφέρει αμφίπλευρα οφέλη τόσο οικονομικά όσο και περιβαλλοντικά (καλύτερη αξιοποίηση ΑΠΕ στα νησιά λόγω τροφοδότησης του ηπειρωτικού δικτύου σε φορτίο βάσης κι από την άλλη καλύτερη κάλυψη των αιχμών στα νησιά χωρίς ανάγκη πετρελαϊκών σταθμών). 3,4,5,6. Δεν έχω ιδιαίτερες γνώσεις για την υπεραλίευση, την πολιτική υδάτων, τη γεωργία και την βιοποικιλότητα. Μόνο για τα μεταλλαγμένα έχω θέση και είναι ότι χρειάζεται ακόμα αρκετή έρευνα για να πειστώ ότι είναι ακίνδυνα, ενώ τα σχετικά μονοπώλια που δημιουργούνται σε σπόρους κλπ είναι επικίνδυνα. Γενικά όμως και για τους 4 αυτούς τομείς νομίζω ότι αποτελεί ορθολογική πρακτική η υιοθέτηση μιας πράσινης στρατηγικής. Το think global, act local πρέπει να είναι το σύνθημά μας ή ακόμα
καλύτερα think for tomorrow, act today. Η Ελλάδα είναι μια χώρα όπου το βραχυπρόθεσμο κερδίζει πάντα το μακροπρόθεσμο κι αυτό είναι κάτι που πρέπει επιτέλους να αντιστραφεί. 7. Η Ευρωπαϊκή πολιτική ανάπτυξης για το 2020 θα είναι μια «έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη» με βάση της στρατηγική της ΕΕ http://ec.europa.eu/europe2020/index_en.htm. Σε αυτό το πλαίσιο έχουν τεθεί συγκεκριμένοι στόχοι όχι μόνο για την Ευρώπη αλλά και για κάθε χώρα. Πρέπει να υπάρχει σε κάθε πολιτική αποτίμηση των επιπτώσεων, όχι μόνο των περιβαλλοντικών αλλά και των κοινωνικών. Οι οποιοιδήποτε στόχοι εκτός από νούμερα συνδέονται με πολιτικές που πρέπει να έχουν τον Ευρωπαίο πολίτη στο επίκεντρο.