Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Διοικητική Λογιστική Ενότητα 2: Το πλαίσιο της κοστολόγησης - Γ.Β.Ε. - Φύλλο μερισμού Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.
Κεφάλαιο 2 ο Το πλαίσιο της κοστολόγησης
Κόστος Κόστος είναι η διάθεση ή επένδυση αγοραστικής δύναμης για την απόκτηση υλικών ή άλλων αγαθών και υπηρεσιών σε σκοπό την χρησιμοποίηση τους για την πραγματοποίηση εσόδων από τις πωλήσεις.
Έξοδο - Δαπάνη Έξοδο είναι το κόστος που εξαφανίζεται, εκπνέει μέσα σε μια λογιστική περίοδο και βαρύνει απευθείας τα αποτελέσματα της περιόδου αυτής. Δαπάνη είναι γενική και περιλαμβάνει και την έννοια του κόστους και την έννοια του εξόδου. Δαπάνη είναι κάθε ενέργεια, που έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία κόστους ή εξόδου
Μονάδες κόστους Ανάλογα με την δραστηριότητα και την οργάνωση της επιχείρησης μπορούν να χρησιμοποιηθούν πληθώρα μονάδων κόστους (ώρες, τεμάχια, τόνοι, κιλοβατώρες κ.τ.λ.)
Έσοδο Έσοδο είναι η χρηματική έκφραση της αγοραστικής δύναμης που αποκτάται άμεσα ή έμμεσα από τις δραστηριότητες της οικονομικής μονάδας και ειδικότερα από την πώληση αγαθών, υπηρεσιών και δικαιωμάτων.
Ομοιότητες & διαφορές μεταξύ του κόστους, του εξόδου, & της δαπάνης Το κόστος είναι στοιχείο του ενεργητικού ενώ το έξοδο είναι στοιχείο που διαμορφώνει τα αποτελέσματα. Το κόστος μπορεί να μεταφέρεται από μια χρήση σε άλλη ενώ τα έξοδα βαρύνουν την χρήση ή την περίοδο μέσα στην οποία πραγματοποιούνται. Το κόστος προϋπάρχει πάντοτε του εξόδου ενώ δεν συμβαίνει το αντίθετο. Το κόστος όταν αλλάζει μορφή δεν παράγει αποτέλεσμα αφού συγκρίνεται με ένα άλλο κόστος διαφορετικής μορφής αλλά ίσου ποσού. Το έξοδο αντίθετα, συγκρίνεται πάντοτε με το έσοδο και από την σύγκριση προσδιορίζεται πάντα ένα αποτέλεσμα δεδομένου ότι σπάνια τα δύο μεγέθη ταυτίζονται. Το κόστος και το έξοδο ταυτίζονται ποσοτικά μεταξύ τους αφού το έξοδο προέρχεται από το κόστος που εξαφανίζεται με την πώληση του αγαθού ή της υπηρεσίας. Η δαπάνη ταυτίζεται τόσο με το κόστος όσο και με το έξοδο.
Άμεσο κόστος Άμεσα κόστη είναι εκείνα τα οποία μπορούν απευθείας να επιβαρύνουν μία εργασία, μία παραγγελία, ένα προϊόν ή μία υπηρεσία. Άμεσα υλικά είναι εκείνα των οποίων διαφαίνεται η φυσική συμμετοχή στην παραγωγή ενός προϊόντος και είναι δυνατό και σκόπιμο να χρεωθούν στο συγκεκριμένο προϊόν. Άμεσα εργατικά είναι οι μισθοί και τα ημερομίσθια των εργαζομένων τα οποία είναι δυνατό και σκόπιμο να χρεωθούν στο συγκεκριμένο προϊόν Άμεσες δαπάνες είναι οι δαπάνες που δημιουργούνται για ένα συγκεκριμένο προϊόν ή παραγγελία ή παρτίδα ή υπηρεσία Αρχικό κόστος = Άμεσα υλικά + Άμεσα εργατικά + Άμεσες δαπάνες
Έμμεσο Κόστος Όλα τα υλικά, τα εργατικά και οι δαπάνες που δεν είναι εύκολο να χαρακτηριστούν ως άμεσα, ονομάζονται έμμεσα κόστη ή Γενικά Βιομηχανικά Έξοδα (ΓΒΕ). Γ.Β.Ε. = Έμμεσα υλικά + Έμμεσα εργατικά + Έμμεσες δαπάνες
Κόστος Παραγωγής Κόστος μετατροπής = Άμεση εργασία + Γ.Β.Ε.
Κέντρα Κόστους Κέντρα κόστους είναι η μικρότερη μονάδα στην οποία γίνεται λογιστική συγκέντρωση εξόδων για κοστολογικούς αλλά και αναλυτικούς σκοπούς. Στην ουσία δημιουργούνται ώστε όλα τα έμμεσα κόστη να είναι δυνατό να κατανεμηθούν σε ένα συγκεκριμένο κέντρο Το Ε.Γ.Λ.Σ. προβλέπει τη δημιουργία, υποχρεωτικά, πέντε κέντρων κόστους όπου πραγματοποιείται λογιστική συγκέντρωση κόστους, εφ όσον φυσικά η οικονομική μονάδα έχει αντίστοιχες λειτουργίες. Τα κέντρα αυτά κόστους είναι : Κέντρο κόστους διοικητικής λειτουργίας Κέντρο κόστους παραγωγικής λειτουργίας Κέντρο κόστους λειτουργίας ερευνών αναπτύξεως Κέντρο κόστους λειτουργίας διαθέσεως Κέντρο κόστους χρηματοοικονομικής λειτουργίας
Κύρια και βοηθητικά κέντρα κόστους
Επιμερισμός Γ.Β.Ε. Φύλλο Επιμερισμού Ο επιμερισμός των Γ.Β.Ε. γίνεται με συγκεκριμένα κριτήρια σε όλα τα κέντρα κόστους της επιχείρησης, με σκοπό τον όσο το δυνατό ακριβέστερο υπολογισμό του καθαρού αποτελέσματος του κάθε κέντρου κόστους τμήματος της επιχείρησης.
Παράδειγμα μερισμού (1) Επιχείρηση διαθέτει πέντε κέντρα κόστους, τρία παραγωγικά (κύρια) και δύο υποστηρικτικά (βοηθητικά). Κύρια τμήματα παραγωγής: Φινίρισμα Εκτύπωση Προετοιμασία Βοηθητικά τμήματα παραγωγής: Ενέργεια Προσωπικό Από τα παρακάτω κοστολογικά δεδομένα: Να ετοιμάσετε ένα φύλλο επιμερισμού για τμήματα παραγωγής της επιχείρησης Να υπολογίσετε το ποσοστό των Γ.Ε.Β. στο άμεσο εργατικό κόστος
Παράδειγμα μερισμού (2) Τμήματα Είδη κόστους Φινίρισμα Εκτύπωση Προετοιμασία Ενέργεια Προσωπικό Σύνολο Άμεσα εργατικά 60.000 100.000 90.000 250.000 Έμμεσα εργατικά 17.000 20.000 13.000 8.000 12.000 70.000 Αποσβέσεις μηχανημάτων 10% του κόστους 30.000 Άλλα έμμεσα κόστη 7.150 9.000 3.200 6.650 3.000 29.000 Ενέργεια 16.000 Ενοίκια 40.000 Ασφάλιστρα προσωπικού 7.000 Φόρος Ακίνητης Περιουσίας 5.000 Τμήματα Καλυπτόμενη επιφάνεια Κόστος μηχανημάτων Αριθμός εργαζομένων Αποθέματα μ/ο KWH Φινίρισμα 4.500 60.000 10 40.000 60 Εκτύπωση 4.000 150.000 20 60.000 119 Προετοιμασία 9.500 55.000 34 100.000 20 Ενέργεια 1.000 25.000 2-2 Προσωπικό 1.000 10.000 4-1 20.000 300.000 70 200.000 202
Παράδειγμα μερισμού (3) ΚΥΡΙΑ ΤΜΗΜΑΤΑ ΒΟΗΘΗΤΙΚΑ ΤΜΗΜΑΤΑ ΣΥΝΟΛΟ Είδη κόστους Έμμεσα εργατικά Αποσβέσεις μηχανημάτων Άλλα έμμεσα κόστη Ενέργεια Ενοίκια Ασφάλιστρα προσωπικού Φ.Α.Π. Σύνολο Επανεπιμερισμός Κόστους Βοηθητικών τμημάτων Βάση επιμερισμού kwh τ.μ. Αρ. εργαζ. τ.μ. Φινίρισμα Εκτύπωση Προετοιμασία Ενέργεια Προσωπικό Ενέργεια Προσωπικό ΣΥΝΟΛΟ ΓΒΕ kwh Αρ. εργαζ
ΚΥΡΙΑ ΤΜΗΜΑΤΑ ΒΟΗΘΗΤΙΚΑ ΤΜΗΜΑΤΑ ΣΥΝΟΛΟ Είδη κόστους Έμμεσα εργατικά Αποσβέσεις μηχανημάτων Άλλα έμμεσα κόστη Βάση επιμερισμού Φινίρισμα Εκτύπωση Προετοιμασία Ενέργεια Προσωπικό 17.000 20.000 13.000 8.000 12.000 70.000 6.000 15.000 5.500 2.500 1.000 30.000 7.150 9.000 3.200 6.650 3.000 29.000 Ενέργεια kwh 4.752 9.425 1.584 158 80 16.000 Ενοίκια τ.μ. 9.000 8.000 19.000 2.000 2.000 40.000 Ασφάλιστρα προσωπικού Αρ. εργαζ. 1.000 2.000 3.400 200 400 7.000 Φ.Α.Π. τ.μ. 1.125 1.000 2.375 250 250 5.000 Σύνολο 46.028 64.425 48.059 19.758 18.730 197.000 Επανεπιμερισμός Κόστους Βοηθητικών τμημάτων Ενέργεια Προσωπικό kwh Αρ. εργαζ ΣΥΝΟΛΟ ΓΒΕ
Παράδειγμα μερισμού (4) ΚΥΡΙΑ ΤΜΗΜΑΤΑ ΒΟΗΘΗΤΙΚΑ ΤΜΗΜΑΤΑ ΣΥΝΟΛΟ Είδη κόστους Έμμεσα εργατικά Αποσβέσεις μηχανημάτων Άλλα έμμεσα κόστη Βάση επιμερισμού Φινίρισμα Εκτύπωση Προετοιμασία Ενέργεια Προσωπικό 17.000 20.000 13.000 8.000 12.000 70.000 6.000 15.000 5.500 2.500 1.000 30.000 7.150 9.000 3.200 6.650 3.000 29.000 Ενέργεια kwh 4.752 9.425 1.584 158 80 16.000 Ενοίκια τ.μ. 9.000 8.000 19.000 2.000 2.000 40.000 Ασφάλιστρα προσωπικού Αρ. εργαζ. 1.000 2.000 3.400 200 400 7.000 Φ.Α.Π. τ.μ. 1.125 1.000 2.375 250 250 5.000 Σύνολο 46.028 64.425 48.059 19.758 18.730 197.000 Επανεπιμερισμός Κόστους Βοηθητικών τμημάτων Ενέργεια kwh 5.927 11.756 1.976 (19.758) 99 - Προσωπικό Αρ. εργαζ 2.942 5.884 10.003 - (18.829) - ΣΥΝΟΛΟ ΓΒΕ 54.897 82.067 60.038 0 0 197.000
Παράδειγμα μερισμού (5) ΠΟΣΟΣΤΟ ΓΒΕ ΕΠΙ ΤΟΥ ΑΜΕΣΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ Φινίρισμα: ΓΒΕ τμήματος / Άμεσα εργατικά τμήματος = 54.897 / 60.000 = 0,91 ή 91% Εκτύπωση: ΓΒΕ τμήματος / Άμεσα εργατικά τμήματος = 82.067 / 100.000 = 0,82 ή 82% Προετοιμασία: ΓΒΕ τμήματος / Άμεσα εργατικά τμήματος = 60.038 / 90.000 = 0,67 ή 67%
Παράδειγμα κατανομής Γ.Β.Ε. με διαφορετικές βάσεις καταλογισμού Δίνονται τα παρακάτω στοιχεία για την επιχείρηση «ΕΠΙΠΛΑ Α.Ε.» για την περίοδο Ιανουάριος Μάρτιος 2014: Γενικά Βιομηχανικά Έξοδα Ασφάλιστρα μηχανημάτων: 5.000 Κόστος έμμεσης εργασίας: 10.000 Ενοίκια αποθήκης: 10.000 Κόστος έμμεσων υλικών: 10.000 Τεχνική υποστήριξη (επισκευές): 7.500 Άμεσο Κόστος Πρώτες ύλες: 100.000 Κόστος άμεσης εργασίας: 150.000 Ώρες άμεσης εργασίας: 25.000 ώρες Ώρες λειτουργίας μηχανημάτων: 11.000 ώρες Ζητείται: Να υπολογιστεί ο συντελεστής επιβάρυνσης των Γενικών Βιομηχανικών Εξόδων για την εταιρία «ΕΠΙΠΛΑ Α.Ε.» χρησιμοποιώντας τις παρακάτω βάσεις καταλογισμού: 1. Πρώτες ύλες: 2. Κόστος άμεσης εργασίας: 3. Ώρες άμεσης εργασίας: 4. Ώρες λειτουργίας μηχανημάτων Κόστος άμεσων υλικών: 42.500 / 100.000 = 42,50% του κόστους άμεσων υλικών Κόστος άμεσης εργασίας: 42.500 / 150.000 = 28,33% του κόστους άμεσης εργασίας Ώρες άμεσης εργασίας: 42.500 / 25.000 = 1,70 / ώρα άμεσης εργασίας Ώρες λειτουργίας μηχανημάτων: 42.500 / 11.000 = 3,86 / ώρα λειτουργίας μηχανημάτων
Παράδειγμα μερισμού (1) Επιχείρηση διαθέτει πέντε κέντρα κόστους, τρία παραγωγικά και δύο υποστηρικτικά Τα παραγωγικά (κύρια) κέντρα κόστους είναι τα εξής: Κέντρο Κόστους Μηχανής Χ Κέντρο Κόστους Μηχανής Υ Κέντρο Κόστους Συναρμολόγησης Τα υποστηρικτικά (βοηθητικά) κέντρα κόστους είναι τα ακόλουθα: Προμήθειες Υλικών Γενική Υποστήριξη Εργοστασίων Α. Να ετοιμαστεί ένα φύλλο επιμερισμού για τα τμήματα παραγωγής της επιχείρησης.
Παράδειγμα μερισμού (2)
Βήμα 1 ο Κατανομή εξόδων στα κέντρα κόστους
Βήμα 1 ο Κατανομή εξόδων στα κέντρα κόστους
Βήμα 2: Μερισμός Κόστους Βοηθητικών Κέντρων Κόστους στα Κύρια Κέντρα Κόστους
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό. Οι όροι χρήσης των έργων τρίτων επεξηγούνται στη διαφάνεια «Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων». Τα έργα για τα οποία έχει ζητηθεί άδεια αναφέρονται στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/από-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.
Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων διαθέσιμο με άδεια CC-BY διαθέσιμο με άδεια CC-BY-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-ND διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-ND διαθέσιμο με άδεια CC0 Public Domain διαθέσιμο ως κοινό κτήμα χωρίς σήμανση Δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, παρά μόνο εάν ζητηθεί εκ νέου άδεια από το δημιουργό. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου και η δημιουργία παραγώγων αυτού με απλή αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού, και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η δημιουργία παραγώγων του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου και η δημιουργία παραγώγων του. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. Συνήθως δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου.
Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.