Σχετικά με την δημόσια διαβούλευση, θέλω να σας ευχαριστήσω που ανοίξατε τον διάλογο για τις προτάσεις σας για το ρυθμιστικό σχέδιο. Είμαι πολεοδόμος και συγκοινωνιολόγος στον δήμο της Νέας Υόρκης και θα ήθελα να σας προσφέρω μερικές απόψεις από την Νεοϋορκέζικη προοπτική και εμπειρία. Το σχέδιο σας το βρίσκω πλήρης και καλά μελετημένο. Θέλω να αναγνωρίσω την σκληρή δουλειά και την ποσότητα και ποιότητα σκέψεως που έχει μπει σε αυτό το έργο. Σας ευχαριστώ ειλικρινά. Θα αναφερθώ μόνο σε σημεία που πιστεύω ότι μπορούν να συμπεριληφθούν προστεθούν στο σχέδιο σας. ΜΕΤΡΟ Από την εμπειρία μου στης Ηνωμένες Πολιτείες, πιστεύω ότι ένα μετρό που διατρέχει όλες τις γειτονιές ενός πολεοδομικού συγκροτήματος έχει μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας στο μετριασμό της χρήσης Ι.Χ. από τους πολίτες. Οι δήμοι που έχουν σχεδιάσει ανεμικό δίκτυο μετρό (τουλάχιστον στης ΗΠΑ) έχουν αυξημένα προβλήματα με ατμοσφαιρική ρύπανση, κυκλοφοριακή συμφόρηση, και διάφορα προβλήματα υγείας (παχυσαρκία, άσθμα, κτλ). Η Θεσσαλονίκη έχει το πλεονέκτημα ότι έχει μικρές αποστάσεις και εύκολα περπατάει κανείς από ένα σημείο της πόλης σε άλλο. Έχει και ένα ψηλό walkability index (http://www.walkscore.com/score/thessaloniki-greece). Εφόσον υπάρχουν οι προϋποθέσεις για εύκολη πρόσβαση του πεζού, η μετρίαση χρήσης Ι.Χ. γίνεται πιο εύκολη και είμαστε υποχρεωμένοι να βελτιώσουμε την κατάσταση. Στη Νέα Υόρκη όταν σχεδιάζουμε μια καινούργια γραμμή μετρό ή στάση πάντα χρησιμοποιούμε μία κυκλική περιοχή με ακτίνα (radius) 0,25 μίλι (~402 μέτρα). Έτσι και οι ηλικιωμένοι μπορούν να φτάσουν τον σταθμό. Στο κέντρο πρέπει να υπάρχει πάνω από μία επιλογή μέσα στην ακτίνα. Δηλαδή πρέπει το δίκτυο να είναι πλεονάζων. Συνεπώς εφόσον η πλειοψηφία της επιβατικής κίνησης γίνεται μέσα στο κέντρο, το πλεονάζων δίκτυο διευκολύνει τις μετακινήσεις. Έχουμε διάφορους στόχους, πχ. να βγάλει περισσότερο κέρδος η κατασκευαστική εταιρία με το λιγότερο κόστος κατασκευής ή να μειώσουμε την χρήση Ι.Χ. στην πόλη. Πρόσφατα στην Νέα Υόρκη τώρα τελευταία ο στόχος είναι το δεύτερο. Έτσι οι γραμμές πρέπει να περνάνε από πυκνοκατοικημένες περιοχές για να μην οδηγεί ο πολίτης προς το μετρό. Εάν ο πολίτης αναγκάζεται πρώτα να οδηγήσει σε έναν σταθμό και μετά να βγει από το αυτοκίνητο να πληρώσει για την χρήση του μετρό, οι πιθανότητες να χρησιμοποιήσει το μετρό λιγοστεύουν. Εξάλλου, το μετρό δεν πρέπει μόνο να μετακινεί από σπίτι προς δουλειά αλλά και να έχει και προορισμούς στης διασκεδαστικές/τουριστικές περιοχές της πόλης. Ο λόγος για αυτό είναι ότι αν χρησιμοποιείτε το μετρό μόνο στις ώρες ακμής, τότε προκαλείτε οικονομική και οικολογική ζημιά διότι στις ώρες μη ακμής το μετρό θα λειτουργεί κανονικά με λιγότερους επιβάτες (δηλαδή δίχως εισόδημα). Συνεπώς θα υπάρχει περιττή φθορά. Σύμφωνα με αυτούς τους στόχους, δημιούργησα δίκτυο για την Θεσσαλονίκη πριν μάθω για το σχέδιο σας. Στο δίκτυο έχω προσθέσει buffers με ακτίνες 500 μέτρων γύρο από κάθε σταθμό. Βέβαια πρέπει να περιμένουμε και την νέα απογραφή για να δούμε ποιες περιοχές είναι οι πιο πυκνοκατοικημένες.
Μπλε γραμμή προς Σίνδο. Ανάμεσα ΤΕΙ και Καλοχώρι μπορούμε να προσθέσουμε σταθμό για το Περιβαλλοντικό Πάρκο Αξιού.
Δυτικές Συνοικίες. Ένα πλεονάζων δίκτυο προσφέρει διάφορες επιλογές στον επιβάτη. Υπάρχουν και σταθμοί μεταβίβασης: Νεάπολη (κίτρινη, κόκκινη, πορτοκαλί), Εύοσμος (κίτρινη, πορτοκαλί). Έτσι αφήνουμε τον επιβάτη να λύνει προσωρινά προβλήματα χωρητικότητας. Βλέπουμε την πράσινη γραμμή να ενώνει τις τέσσερις οριζόντιες γραμμές στο κέντρο του δήμου. Η κίτρινη γραμμή μπορεί να κατασκευαστεί όταν η χωρητικότητα στην μπλε πλησιάζει το 90%. Βλέπουμε και μια υπόγεια πρόσβαση ανάμεσα Σιντριβάνι και Ροτόντα.
Πάλι βλέπουμε ένα πλεοναστικό δίκτυο, που προσφέρει στον επιβάτη διάφορες επιλογές. Η πράσινη γραμμή (που έρχεται από αεροδρόμιο) συνδέεται με της άλλες γραμμές πριν μπει στο κέντρο έτσι απλοποιώντας την μετάβαση του. Η κόκκινη γραμμή μπορεί να τερματίσει στην Πυλαία.
Η πράσινη γραμμή συνδέεται με τον προαστιακό σταθμό, καινοτομική ζώνη, και τον αερολιμένα.
Ολόκληρο το δίκτυο μετρό σε χάρτη.
Ολόκληρο το δίκτυο. ΧΩΡΟΙ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ Θα προτιμούσα να υπήρχαν λιγότεροι χώροι στάθμευσης στο σχέδιο, αλλά καταλαβαίνω ότι δεν υπάρχει ακόμα ώριμο δίκτυο ΜΜΜ στην Θεσσαλονίκη. Η άποψη μου πάντως, για προσωρινή λύση
είναι να τοποθετηθούν ειδικοί δρόμοι ή λωρίδες για λεωφορεία. Η λειτουργία των λεωφορείων σε κανονικές λωρίδες (μη λεοφορειολωριδές) αυξάνει το κόστος (ώρας και χρήματος) στην πόλη. Οι πολίτες της Θεσσαλονίκης χάνουν πολλές ώρες μέσα στα λεωφορεία, πχ εάν το λεωφορείο από την πλατεία Εύοσμου ως την Πλατεία Δημοκρατίας και το μετρό κάνει 10 λεπτά, ποιος ο λόγος να υπάρχει αυτή η γραμμή; Αν βγάλουμε 50 λεπτά από κάθε άτομο ανά κατεύθυνση και το πολλαπλασιάσουμε με τους χρήστες ΟΑΣΘ, πέντε φορές την εβδομάδα, βλέπουμε το βαρύ κόστος αυτών των λεωφορείων δίχως ειδικές λωρίδες στην ανάπτυξη της πόλης. Δηλαδή χάνονται 8 ώρες και 20 λεπτά ανά επιβάτη την εβδομάδα στη μετακίνηση του στη δουλειά! Υπάρχουν καλύτεροι τρόποι να χρησιμοποιηθεί αυτή η χαμένη ώρα. Αν υπήρχαν ειδικές λωρίδες για τα λεωφορεία, θα υπήρχαν πιο πολλοί επιβάτες ΜΜΜ, οι δρόμοι θα άνοιγαν για την άνετη και αποτελεσματική μεταφορά εμπορίου μέσα και έξω από την πόλη πιο άνετα, και πιο αποτελεσματικά, έτσι δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας, νέα παραγωγικότητα, παραπάνω ώρα διασκέδασης και ξεκούρασης, και νέα πληθυσμιακή ανάπτυξη λόγω νέων θέσεων εργασίας. Σχετικά με τους χώρους στάθμευσης, πιστεύω πως θα είναι καλύτερα να υπάρχει διπλή ή πολλαπλή χρήση λειτουργίας για τέτοιους χώρους, όχι μόνο για αισθητικούς λόγους αλλά και για ψυχαγωγικούς ή και εμπορικούς λόγους. Με αυτόν τον τρόπο τα οικόπεδα στην ευρύτερη περιοχή αποκτούν μεγαλύτερη αξία. Είναι πολύ απλό και εύκολο να δημιουργηθεί ένας τόπος αναψυχής σε ένα χώρο στάθμευσης. Έχω σχεδιάσει ένα πρόχειρο τέτοιο τόπο στην πλατεία Ελευθερίας. Εμπνευσμένος από το μνημείο Ιρλανδικής Πείνας και την πλατεία σοκάκι McGraw Hill στη Νέα Υόρκη, σχεδίασα ένα μνημείο Ολοκαυτώματος που είναι και τόπος ξεκούρασης. Το πάρκο θα έχει ανηφόρα προς τον Θερμαϊκό κόλπο. Στο κέντρο του πάρκου θα υπάρχει ένα τούνελ που θα αφήνει τον πεζό να πηγαινοέρχεται ανάμεσα την οδό Μητροπόλεως και την λεωφόρο Νίκης. Από την πλευρά του Θερμαϊκού ο τοίχος θα έχει καταρράκτη. Επίσης το τούνελ θα έχει καταρράκτη στην πλευρά του Θερμαϊκού. Κιάλια θα τοποθετηθούν στην κορυφή για να υπάρχει ένα μικρό εισόδημα για την συντήρηση του μνημείου. Επίσης ο κόσμος θα μπορεί να τοποθετεί κέρματα στον καταρράκτη. Η είσοδος και η έξοδος από τον χώρο στάθμευσης θα είναι στα πλαϊνά.
Η πλατεία Ελευθερίας από την ταράτσα της Εθνικής Τράπεζας.
Το μνημείο όπως φαίνεται από την λεωφόρο Νίκης. Το μνημείο όπως φαίνεται από πλοίο σταθμευμένο στο λιμάνι.
Η πλατεία από την οδό Ρογκότη, με το τούνελ.
Η πλατεία από πάνω. Στα πλαϊνά φαίνονται η είσοδος και η έξοδος για τον χώρο στάθμευσης. Το τούνελ με τον καταρράκτη μπροστά. CAR SHARE (ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ) Πρόσφατα το καλοκαίρι εκπονήσαμε κανονισμό στην πολεοδομία ο οποίος ψηφίστηκε από το δημοτικό συμβούλιο καθορίζοντας πως ότι όλοι οι χώροι στάθμευσης πρέπει να προσφέρουν κοινόχρηστα αυτοκίνητα. Το κοινόχρηστο αυτοκίνητο είναι διαφορετικό από το ενοικιαζόμενο αυτοκίνητο. Με το ενοικιαζόμενο αυτοκίνητο πληρώνουμε την ημερήσια χρήση καθώς και την ασφάλεια και το πετρέλαιο του. Το κοινόχρηστο αυτοκίνητο δε, θα υπάρχει σε πιο πολλά σημεία της πόλης και θα συμπεριλαμβάνει την τιμή της ασφάλειας και του πετρελαίου. Οι εταιρίες εδώ χρησιμοποιούν υβριδικά αυτοκίνητα που δημιουργούν ενέργεια με το φρενάρισμα. Επειδής τα αυτοκίνητα αυτά χρησιμοποιούνται κυρίως μέσα στην αστική περιοχή, ο οδηγός κάνει πολύ χρήση το φρένο, και έτσι χρειάζονται λιγότερο πετρέλαιο για να λειτουργούν. Νοικιάζονται με την ώρα. Ο πελάτης που ενδιαφέρεται να χρησιμοποιήσει το κοινόχρηστο αυτοκίνητο πληρώνει μια ετήσια συνδρομή όπου του παρέχεται μια κάρτα και όταν είναι να χρησιμοποιήσει το αυτοκίνητο περνάει την κάρτα πάνω από το παρμπρίζ και ξεκλειδώνει το αυτοκίνητο. Δεν χρειάζεται να υπογράφει συμβόλαιο κάθε φορά διότι ήδη έχει εξασφαλίσει τη χρήση του αυτοκινήτου με την ετήσια συνδρομή του. Για περισσότερες πληροφορίες για κοινόχρηστα αυτοκίνητα επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της zipcar (http://www.zipcar.com/). Εξάλλου, οι εταιρίες με ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα άρχισαν να προσφέρουν την ίδια υπηρεσία. Πιστεύω πως ένα πρόγραμμα κοινόχρηστων αυτοκίνητων θα ήταν μια ουσιαστική βελτίωση στο άλλωστε υπέροχο ήδη σχέδιο σας. Ιδιαίτερα οι σπουδαστές του ΑΠΘ θα ωφεληθούν από ένα χώρο κοινόχρηστων αυτοκίνητων στην ευρύτερη περιοχή της σχολής. Ο λόγος που είναι
δημοφιλής αυτό το πρόγραμμα στην Νέα Υόρκη είναι επειδής μόνο το 1/3 των νοικοκυριών κατέχουν Ι.Χ. Οι πιο πολλές μετακινήσεις γίνονται με τα πόδια ή το μετρό, και ο κόσμος χρησιμοποιεί το κοινόχρηστο αυτοκίνητο όταν αγοράζει ογκώδη αντικείμενα που πρέπει να μεταφέρει από ένα σημείο σε άλλο. ΠΕΖΟΔΡΟΜΟΙ/ΠΟΔΗΛΑΤΟΔΡΟΜΟΙ Πρέπει να υπάρχει κανόνας για κάθε νέο δρόμο που δημιουργούν οι δήμοι στην Ευρύτερη Περιοχή Θεσσαλονίκης (ΕΠΘ) να προσθέτουν ποδηλατοδρόμους και πεζοδρόμια. Η κατάσταση στης Δυτικές Συνοικίες πρέπει να μην μιμηθεί. Τα προάστια της ανατολικής Θεσσαλονίκης έχουνε μόνο δύο συνδέσεις με τον κεντρικό δήμο. Ο ένας από τους δύο είναι αυτοκινητόδρομος. Η Λεωφόρος Θεσσαλονίκης πρέπει να είναι πιο προσιτή στους ποδηλάτες και στους πεζούς. Επιπλέον, οι δήμοι της ΕΠΘ πρέπει να έχουν σχέδια για το που θα τοποθετηθούν οι δρόμοι πριν χτιστούν οικίες και επαναλαμβάνουμε τα σφάλματα του παρελθόν. ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ Στον δήμο της Νέας Υόρκης έχουμε συνδέσει την συγκοινωνία με την πολεοδομία/χωροταξία. Υπάρχουν κανόνες για τον αριθμό θέσεων στάθμευσης που πρέπει να δημιουργηθούν σε διάφορα είδους κτίρια. Υπάρχουν επίσης κανόνες σχετικά με το υψόμετρο ενός κτίσματος που καθορίζεται από την απόσταση που απέχει το συγκεκριμένο κτίσμα από το μετρό. Μπορείτε να δείτε μια περίληψη των προαναφερόμενων κανόνων στην ακόλουθη διεύθυνση: http://nyc.gov/html/dcp/html/zone/zh_resdistricts.shtml. Επιπλέον μπορείτε να δείτε τους πλήρης κανόνες πολεοδομίας/χωροταξίας εδώ (εκατοντάδες σελίδες): http://nyc.gov/html/dcp/html/zone/zonetext.shtml. ΠΑΡΚΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Έχω σχεδιάσει και πάρκο για τα στρατόπεδα Μεγάλου Αλεξάνδρου και Παπακυριαζή. Εφόσον η περιοχή αυτή απέχει κάποια απόσταση από τον Θερμαϊκό, θα ήταν ωραίο να υπήρχε το υδάτινο στοιχείο. Ο δρόμος που χωρίζει τα πάρκα είναι χτισμένος πάνω από το ρέμα του Δενδροποταμού. Δυστυχώς αυτό το ρέμα, όπως και πολλά άλλα, έχει σοβαρό πρόβλημα ρύπανσης. Το ρέμα πρέπει να καθαριστεί και να γίνει επιφανειακό. Επίσης, να χτιστεί ένα φράγμα για να δημιουργηθεί μια τεχνητή λίμνη. Το Central Park της Νέας Υόρκης έχει πολλές τέτοιες τεχνητές λίμνες.
Τα στρατόπεδα όπως είναι τώρα.
Στην εικόνα παραπάνω τοποθέτησα την λίμνη από το Central Park μέσα στα δύο στρατόπεδα. Οι αποστάσεις της λίμνης στο Central Park και της τοποθετημένης είναι ίδιες. Έχω προσθέσει και δέντρα για πράσινο στοιχείο. Για τη συντήρηση του πάρκου της Νέας Υόρκης, νοικιάζουν βάρκες όπου μπορεί κανείς να κάνει μια βόλτα μέσα στην λίμνη για $12 την ώρα. Επίσης ο δήμος νοικιάζει ένα εστιατόριο σε μια ιδιωτική εταιρεία που επιβλέπει την λίμνη. Όσον αφορά την ασφάλεια, το Central Park έχει δικό του αστυνομικό τμήμα. Η διεύθυνση της δημοτικής αστυνομίας του Εύοσμου καθώς και το ΚΕΠ απέχουν λίγα οικοδομικά τετράγωνα από το στρατόπεδο. Όπως βλέπετε, η Λεωφόρος Μαρίνου Αντίπα (Δενδροπόταμου) κλείνει για να χτιστεί η λίμνη. Οι λεωφόροι Δενδροπόταμος και Εικοστής Όγδοης Οκτωβρίου και η οδός Αγίας Παρασκευής συνδέονται με νέο κυκλικό δρόμο μέσα από το πάρκο. Ο δρόμος αυτός είναι ανισόπεδος με τους πεζόδρομους και ποδηλατοδρόμους του πάρκου. Επιπλέον είναι μονόδρομος. Το γήπεδο το έχω αφαιρέσει αλλά μπορεί επίσης να μεταφερθεί στο βορειοδυτικό σημείο του πάρκου. Κλείνοντας, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω και πάλι γι αυτήν την πρωτοβουλία να ανοίξετε την συζήτηση προς ένα κύριο κομμάτι της ανάπτυξης της Θεσσαλονίκης. Θα ήθελα επίσης να σας ζητήσω να μου διαβιβάσετε τις διάφορες απόψεις που θα λάβετε εκτός βέβαια αν τις δημοσιεύσετε.
Για οποιαδήποτε απορία ή και σχόλια, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μου μέσο email στο johnny00@nycmail.com ή τηλεφωνικός στο 00 1718 274-2677. Ιωάννης Νάσης Πολεοδόμος/Συγκοινωνιολόγος Δήμου Νέας Υόρκης