Κριτική προσέγγιση στις πρόσφατες προδιαγραφές για το σχεδιασμό ποδηλατικών υποδομών στην Ελλάδα

Transcript

1 5 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών Κριτική προσέγγιση στις πρόσφατες προδιαγραφές για το σχεδιασμό ποδηλατικών υποδομών στην Ελλάδα Μπακογιάννης Ευθύμιος Σίτη Μαρία Κυριακίδης Χαράλαμπος Δρ. Πολεοδόμος-Συγκοινωνιολόγος, ΑΤΜ ΕΜΠ Υποψ.Δρ. ΕΜΠ, ΑΤΜ, M.Sc. Υποψ.Δρ. ΕΜΠ, ΜΧΠΠΑ, M.Sc.

2 Λίγα Λόγια για τη Βιώσιμη Κινητικότητα Η Βιώσιμη Κινητικότητα είναι μια πολυσυζητημένη έννοια και κατέχει εξέχουσα θέση στην ατζέντα του σχεδιασμού των μεταφορών στην Ευρώπη Αφορά την προώθηση της κινητικότητας με έξυπνεςκοινόχρηστες-περιβαλλοντικά φιλικές οικονομικές επιλογές Στόχοι: Μείωση της χρήσης μηχανοκίνητων μέσων Προώθηση πεζής μετακίνησης-ποδηλάτου-δημόσιας συγκοινωνίας Εργαλείο: Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) Ιδανικά εργαλεία για την αντιμετώπιση προκλήσεων σχετικά με: Ρύπανση Κυκλοφοριακή συμφόρηση και καθυστέρηση μετακινήσεων Οδική ασφάλεια Υγεία κατοίκων 8/11/2017 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών 2

3 Γιατί ποδήλατο; Μια εικόνα- χίλιες λέξεις: Ορισμένες ιδέες που προκύπτουν συγκρίνοντας ΙΧ-ποδήλατο σε χώρες του ευρωπαϊκού Βορά (Δανία) Στόχος για την Ελλάδα; ΠΟΔΗΛΑΤΟ ΛΩΡΙΔΕΣ ΔΡΟΜΟΙ ΤΟΥ ΟΔΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ ΤΩΝ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΩΝ ΜΕ ΙΧ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ 8/11/2017 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών 3

4 Πως σχεδιάζουμε τον οδικό χώρο για το ποδήλατο; Στην Ελλάδα το ποδήλατο άργησε να ενταχθεί στη συζήτηση για τις αστικές μετακινήσεις. Αποτέλεσμα: Δεν υπήρχαν προδιαγραφές σχεδιασμού ποδηλατικής υποδομής Μέχρι το 2016, η χάραξη των υποδομών για ποδήλατο βασιζόταν σε: γενικές οδηγίες του Οργανισμού Αθήνας και του ΥΠΕΧΩΔΕ (2002) ειδικές εκδόσεις αποτελέσματα ερευνητικών προγραμμάτων της Μονάδας Βιώσιμης Κινητικότητας (δ/ντης: Καθηγητής Θάνος Βλαστός) ευρωπαϊκές οδηγίες και διεθνή βιβλιογραφία. Απρίλιος 2016: Υπουργική Απόφαση ΔΥΟ/ΟΙΚ.1920 «Έγκριση Τεχνικών Οδηγιών για ποδηλατοδρόμους) 8/11/2017 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών 4

5 Οι Τεχνικές Προδιαγραφές (2016) Συνοπτική Παρουσίαση Αρχές σχεδιασμού Λωρίδες ποδηλάτου (αποκλειστικής & μη αποκλειστικής χρήσης) Οδός μεικτής χρήσης οχημάτων και ποδηλάτων Τρόπος μετάβασης από υποδομή σε υποδομή (πχ. λωρίδα ποδηλάτου-πεζοδρόμιο) Ποδήλατο και ΜΜΜ Στοιχεία και υλικά κατασκευής Υποδομές ποδηλάτου & προβλεπόμενη διαστασιολόγηση Διάδρομος ποδηλάτου Κριτήρια επιλογής τύπου υποδομής Σήμανση Δυνατότητα παρέκλισης Παράρτημα για τη φωτεινή σηματοδότηση και σύνοψη των υποδομών & χαρακτηριστικών 8/11/2017 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών 5

6 Κριτική (1) Plus + Cycle Street Εισαγωγή οδού μεικτής χρήσης οχημάτων και ποδηλάτων (cycle streets). Προτεραιότητα στα ποδήλατα έναντι μηχανοκίνητων οχημάτων. Ενέργεια πρωτοφανής για τα ελληνικά δεδομένα! Συνύπαρξη ποδηλάτων και ΜΜΜ. Συμβολή για την οικονομικότερη & ταχύτερη ανάπτυξη διαδρομών ποδηλάτου σε μεγάλα αστικά κέντρα όπου υπάρχουν λωρίδες λεωφορείων. Ενίσχυση δημόσιας συγκοινωνίας Contra flow lane Εισαγωγή επιφάνειας αναμονής (bike box) των ποδηλάτων σε σηματοδοτούμενες ισόπεδες διασταυρώσεις, μπροστά από τη γραμμή υποχρεωτικής διακοπής της κυκλοφορίας οχημάτων, με στόχο τη διευκόλυνση της εκκίνησής τους και τη βελτίωση των συνθηκών ασφαλείας Εμπλουτισμός σήμανσης των πινακίδων του ΚΟΚ Bike box Πρόβλεψη για αποκλειστική λωρίδα ποδηλάτων αντίθετης ροής (contra flow) 8/11/2017 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών 6

7 Plus + Κριτική (2) Πρόβλεψη για σχεδιασμό μεταβάσεων των υποδομών με κριτήριο τη συνέχεια και την άνεση κίνησης των χρηστών του δικτύου Πρόβλεψη για καταφύγιο αναμονής ποδηλάτων για την πραγματοποίηση της αριστερόστροφης κίνησης. Παρουσίαση λεπτομερών στοιχείων για τη διαμόρφωση υπερυψωμένων διαβάσεων πεζών. Προβλέψεις για ράμπα οχημάτων και ποδηλάτων. Παρουσίαση συστηματικής μεθοδολογίας σχεδιασμού ενός δικτύου ποδηλάτου. Η εν λόγω μεθοδολογία παρουσιάζεται σε βήματα. 8/11/2017 7

8 Κριτική (3) Weakness (-) Διαστασιολόγηση Κριτήρια επιλογής τύπου υποδομής: Κυκλοφοριακός φότρος οχημάτων (ΜΕΑ/ώρα) και ταχύτητα V 85, χωρίς ωστόσο να προβλέπουν τη μεταβολή στους φόρτους και στις ταχύτητες που θα επιφέρει η εισαγωγή του ποδηλάτου στους ελληνικούς δρόμους Τι γίνεται με ενδεχόμενοπαρατηρούμενο μειωμένο φόρτο; Κυκλοφοριακός φόρτος και ταχύτητα: κριτήρια επιλογής τύπου υποδομής 8/11/2017 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών 8

9 9

10

11

12

13

14 Ο μέσος ελληνικός δρόμος πλάτος 9μ. 2.10μ. πεζοδρόμιο μ. πεζοδρόμιο 1.50μ. μονόδρομος ποδηλατόδρομος 3.50μ. κυκλοφορία οχημάτων Σύνολο: 9.2μ. Ζητήματα που προκύπτουν Ισοζύγιο στάθμευσης θέσεις στάθμευσης ΑΜΕΑ 5% Κυκλοφοριακή μελέτη?? Αλλαγή ορίου ταχύτητας Πεζοί vs Ποδήλατα vs Στάθμευση vs Κυκλοφορία

15 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΘΕΣΜΟΘΕΤΗΣΗΣ Εισήγηση από την Τ.Υ. Δημοτική Ενότητα Ανάρτηση Επιτροπή Ποιότητας Ζωής Επιτροπή Διαβούλευσης ενστάσεις Δημοτικό Συμβούλιο Σύμφωνες γνώμες Γ.Γ.Α.Δ. (ρητή έγκριση ΦΕΚ) Σε ισχύ από την επόμενη ημέρα ό,τι έχει δημοσιευτεί σε ΦΕΚ

16 ΣΒΑΚ (Γ.Γ.Α.Δ) ΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (ΥΑ) (λιμάνια αεροδρόμια μεγάλες υποδομές) ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ (Νόμος) (μεγάλες συγκοινωνιακές παρεμβάσεις) ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ Σ.Μ.Π.Ε Γ.Π.Σ. ΣΧΟΟΑΠ ΤΧΣ (ΥΑ) (ιεράρχηση, πεζόδρομοι, μέσα σταθερής τροχιάς) ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ??? Σ.Τ.Ε. ΡΥΜΟΤΟΜΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ Π.Μ. (Π.Δ.) (πλάτη οδών, πεζόδρομοι, νησίδες, κόμβοι, σχέδιο πόλης) Μ.Π.Ε. ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ (Γ.Γ.Α.Δ. ΦΕΚ) 16

17 ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΩΝ Ιεράρχηση οδικού δικτύου Πεζοδρομήσεις Δρόμοι ήπιας κυκλοφορίας 8/11/2017 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών 17

18 ΘΕΣΜΟΘΕΤΗΣΗ ΣΒΑΚ ΥΠΕΝ ΥΠΕΣ Επιπέδου επιχειρησιακού ΟΤΑ ΥΠΟΜΕ ΚΥΑ ή ΠΔ 8/11/2017 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών 18

19 Συμπεράσματα Ανάγκη για προώθηση βιώσιμης κινητικότητας στο σύνολο του ελλαδικού χώρου Έμφαση στη χρήση ποδηλάτου: ιδανικό μέσο μετακίνησης στην Ελλάδα της Κρίσης! Θετικά Εισαγωγή ζητημάτων που δεν είχαν τεθεί στο παρελθόν στην ελληνική σχεδιαστική πρακτική (cycle streets-bike box-contra flow) Συνύπαρξη ποδηλάτων και ΜΜΜ Σχεδιαστικές λύσεις Η θεσμική καθιέρωση προδιαγραφών με ΥΑ (όχι ΚΥΑ)! Αρνητικά Διαστασιολόγηση Ζητήματα ως προς τα κριτήρια επιλογής τύπου υποδομής Αύξηση κόστους κατασκευής λόγω αυξημένων διαστάσεων Μη υλοποίηση λόγω έλλειψης χώρου? Η έλλειψη νομοθετικής ρύθμισης για την εφαρμογή τους (ΚΟΚ)! 8/11/2017 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών 19

20 Ευχαριστώ για το χρόνο σας! Για να επικοινωνήσετε με τη Μονάδα Βιώσιμης Κινητικότητας επισκεφτείτε: Για επιπλέον ερωτήσεις ή διευκρινίσεις: