ιδακτική μαθημάτων Ειδικότητας Ασημίνα Κοντογεωργίου 2010-2011
2
Εκπαιδευτικές Τεχνικές 3
Εμπλουτισμένη Εισήγηση: Γιατί την επιλέγουμε; Ο εκπαιδευτής νιώθει την ανάγκη να παρουσιάσει τις προσωπικές του απόψεις στην εκπαιδευόμενη ομάδα. Η εισήγηση είναι η πιο εύκολη και γρήγορη τεχνική μετάδοσης πληροφοριών. Σε ένα συμμετοχικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα η περιστασιακή χρήση της Εισήγησης (σύντομες και περιεκτικές παρουσιάσεις) μπορεί να εμπλουτίσει το ρυθμό, να αποφευχθεί η πλήξη κ.τλ.) Η ανάγκη των εκπαιδευόμενων για υποβολή ερωτήσεων μπορεί να καλυφθεί πλήρως και γρήγορα με την εφαρμογή της Εισήγησης. 4
Εμπλουτισμένη Εισήγηση: Γιατί την επιλέγουμε; Η επίδειξη ενός εργαλείου ή ενός βοηθήματος μπορεί να απαιτεί την τεχνική της Εισήγησης προκειμένου να επισημανθούν και επεξηγηθούν τα κυρι ότερα στοιχεία του. Μπορεί να αυξήσει την αξιοπιστία των πληροφοριών προς μετάδοση, ιδιαίτερα αν ο Εισηγητής είναι πρόσωπο υψηλού κύρους ή αν κατέχει άριστες ικανότητες δημόσιας ομιλίας. Όταν το γνωστικό αντικείμενο προς μελέτη μεταβάλλεται πολύ συχνά και η προσθήκη των νέων στοιχείων μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με την κάθετη μεταφορά δεδομένων, δηλαδή με μια Εισήγηση. 5
Καταιγισμός Ιδεών Η τεχνική του Καταιγισμού Ιδεών προτείνεται στην πολυεπίπεδη εξέταση ενός ζητήματος ή μιας κεντρικής έννοιας μέσω της παρακίνησης των εκπαιδευόμενων να προβούν σε ελεύθερη, αυθόρμητη έκφραση ιδεών. Ο εκπαιδευτής ζητάει από τους εκπαιδευόμενους να προτείνουν ατομικά όσο περισσότερες ιδέες μπορούν σε μια ερώτηση που τους θέτει. Τους ενθαρρύνει να εκφραστούν με γρήγορο ρ ρυθμό,, αυθόρμητα, ο ένας μετά τον άλλον, υπό μορφή «καταιγισμού». εν έχει σημασία αν γνωρίζουν το θέμα. Ζητούμενο είναι να συμβάλουν στην εξέταση του ζητήματος με όποια ιδέα έρχεται στο μυαλό τους, έστω και αν μοιάζει φανταστική ή απραγματοποίητη 6
Εργασία σε Ομάδες Η Εργασία σε Ομάδες είναι η τεχνική κατά την οποία η εκπαιδευόμενη ομάδα χωρίζεται σε υποομάδες (3-5 περίπου μελών), προκειμένου να εκπονήσει κάποια άσκηση ή να συζητήσει ένα θέμα. Στη συνέχεια, κάθε υποομάδα ανακοινώνει στην ολομέλεια - μέσω εκπροσώπου της που έχει ήδη καθορίσει - το αποτέλεσμα της, ενώ ο εκπαιδευτής συντονίζει μια συζήτηση μεταξύ των ομάδων. Η τεχνική ολοκληρώνεται με σύνθεση και σχολιασμό από τον εκπαιδευτή και διασύνδεση με τον ή τους εκπαιδευτικούς στόχους, τους οποίους εξυπηρετούσε η συγκεκριμένη εργασία σε ομάδες. 7
Μελέτη Περίπτωσης Η Μελέτη Περίπτωσης είναι τεχνική που μοιάζει με την Εργασία σε Ομάδες κυρίως στο ότι η ολομέλεια προκειμένου να μελετήσει ένα σενάριο, χωρίζεται σε μικρότερες ομάδες. Πρόκειται για μια σύνθετη άσκηση για την οποία απαιτείται πολύ περισσότερος χρόνος για να ολοκληρωθεί, εφόσον η διερεύνηση του θέματος - προβλήματος συνήθως χρειάζεται να είναι πολύπλευρη. εν ενδείκνυται να εφαρμόζεται στην αρχή του προγράμματος, αλλά κυρίως, όταν έχει διερευνηθεί ένα θέμα και οι εκπαιδευόμενοι έχουν ήδη αναπτύξει τις πρώτες γνώσεις για το γνωστικό αντικείμενο. 8
Μελέτη Περίπτωσης Κατά τη μελέτη περίπτωσης προετοιμάζεται και δίνεται στους εκπαιδευόμενους ένα περιστατικό πραγματικό ή φανταστικό, που σχετίζεται με το θέμα που εξετάζεται στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Οι εκπαιδευόμενοι συγκροτούν ομάδες προκειμένου να διερευνήσουν σε Βάθος το σενάριο και να προτείνουν λύσεις ή να απαντήσουν σε συγκεκριμένα ερωτήματα που έχουν τεθεί ή και να ασκήσουν κριτική σε λύσεις που ήδη παρουσιάζονται και να προτείνουν τις δικές τους λύσεις για το εξεταζόμενο πρόβλημα. 9
Παιγνίδι Ρόλων Οι μαθητές εισέρχονται σε μια «θεατρική κατάσταση» η οποία παρέχει την ευκαιρία να «παιχτούν» και να «βιωθούν» αληθινές καθημερινές περιστάσεις σε ένα προστατευμένο εκπαιδευτικό περιβάλλον, μέσα στο οποίο επιτρέπονται η δοκιμή, τα λάθη, η εξάσκηση. Μέσω της ανατροφοδότησης που παρέχει στους «ηθοποιούς», αφού το παίξουν, και η οποία δίνεται από τους συμμαθητές, τον καθηγητή αλλά και από τους ίδιους, εμπεριέχει εκπαιδευτικά οφέλη που στοχεύουν στη βελτίωση και ανάπτυξη των επιθυμητών συμπεριφορών και ικανοτήτων που εξετάζονται τα στο εκπαιδευτικό κό πρόγραμμα. 10
Παιγνίδι Ρόλων Κατά το Παιχνίδι Ρόλων οι εκπαιδευόμενοι υποδύονται ρόλους, που συνδέονται με μια εξεταζόμενη κατάσταση στον επαγγελματικό ή στον κοινωνικό τομέα, ώστε να κατανοήσουν βαθύτερα τόσο την κατάσταση όσο και τις αντιδράσεις τους απέναντι της. Η εκπαιδευτική αυτή τεχνική εφαρμόζεται κυρίως όταν επιδιώκεται η ανάλυση προβληματικών η συγκρουσιακών καταστάσεων, που αφορούν τις ικανότητες, τις στάσεις, την επικοινωνία, τη συμπεριφορά. 11
Προσομοίωση Αποτελεί ένα είδος παιχνιδιού ρόλων, οι μαθητές αλλά απλώς συμμετέχουν σε μια νοητή και, κατά το δυνατόν, ρεαλιστική αναπαράσταση μιας κατάστασης, προσπαθώντας να σκεφτούν όπως θα σκέφτονταν τα «πραγματικά» πρόσωπα που αφορά η κατάσταση (λ.χ. καλούνται να εξετάσουν καταστάσεις και να εκφέρουν απόψεις σαν να ήταν στελέχη επιχειρήσεων, μηχανικοί, διπλωμάτες, κ.ά.). Ειδικά όταν αφορά την εκπαίδευση για τη χρήση κάποιου μηχανήματος (π.χ. πτήση σε πιλοτήριο αεροσκάφους ή τραπεζική συναλλαγή σε προσομοιωμένο ταμείο τραπεζικού καταστήματος), μπορεί να γίνει από κάθε εκπαιδευόμενο ξεχωριστά. 12
Επίδειξη Ο καθηγητής επιδεικνύει ο ίδιος στην πράξη τα δεδομένα του γνωστικού αντικειμένου που εξετάζεται (π.χ. χ μια έννοια, ένα εργαλείο, μια συ σκευή, μια διαδικασία, πληροφοριακό υλικό, κ.τλ.). ) Κατά τη διάρκεια της επίδειξης ή αμέσως μόλις την ολοκληρώσει, ο καθηγητής φροντίζει να εμπλέξει ενεργά τους μαθητές έτσι, ώστε και οι ίδιοι να αισθανθούν, να δουν, να ακούσουν ή να αγγίξουν το σχετικό αντικείμενο της εκπαίδευσης επαναλαμβάνοντας τα όσα βήματα έχουν εξεταστεί. 13
Πείραμα σελ. 265 Πί Πείραμα με επίδειξη (επίδειξη) ξ Πείραμα με χωρισμό σε μικρές ομάδες των μαθητών (εργασία ί σε ομάδες) ) Κανόνες Ασφάλειας στο Εργαστήριο Στόχοι Ερευνητικοί (υπόθεση, σχεδιασμός πειράματος, εκτέλεση, επαλήθευση, διατύπωση αρχών, νόμων, σχέσεων, επέκταση, εμβάθυνση, απάντηση σε νέα ερωτήματα ) Συγκρίνετε τους στόχους αυτούς με το περιεχόμενο της σελ. 264 14
Μάθηση με κειμενική καθοδήγηση σελ. 281 Ασκήσεις Καθοδηγητικές Ερωτήσεις Καθοδηγητικές Υποδείξεις Καθοδηγητικά Κείμενα και άλλο υλικό (φωτοτυπίες) ί Φύλλα εργασίας και αξιολόγησης Σημαντικές: η γλωσσική ακρίβεια και σαφήνεια και η συντομία των κειμένων. ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑ: Σελ. 287 15
Σχεδιασμός σελ. 302 Υπολογισμός, κατάστρωση σχεδίων,, τεχνικό σχέδιο,,, παραγωγή προϊόντος Καλλιεργούνται σημαντικές «ικανότητες κλειδιά» Φάσεις Εκκίνησης: ενεργοποίηση των μαθητών Ανάλυσης: κατανόηση, αναγνώριση δυσκολιών, εξωτερίκευση απόψεων σελ. 108 Σύσκεψης: αξιοποιούν, αξιολογούν τις νέες πληροφορίες Κατάστρωσης: Σχεδιάζουν Συμβουλευτική: Επεξήγηση, έλεγχος, βελτίωση Πραγματοποίησης: Αυτόνομη επεξεργασία, εσωτερικός έλεγχος, εξωτερικός έλεγχος 16
Παραγωγή σελ. 314 Προετοιμασία (είδος παραγωγής και τόπος, στόχοι) ιεξαγωγή (προδιαγραφές, πρώτες ύλες, κόστος, δυσκολίες, διάρκεια) Έλεγχος (από ό μαθητές και καθηγητή) 17