Ζ ΕΞΑΜΗΝΟ 2010-2011 ΔΙΑΛΕΞΗ 2 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
2007 Σύνολο Εργοδότες Πηγή: ΕΣΥΕ, Έρευνα Εργατικού δυναμικού Εργαζόμενοι για δικό τους λογαριασμό Μισθωτοί (με μισθό ή ημερομίσθιο) Συμβοηθούντα / και μη αμειβόμενα μέλη της οικογενείας 4.519,9 369,7 963,4 2.896,4 290,4 15 19 ετών 41,0 0,6 1,7 24,2 14,5 20 24 ετών 242,5 3,7 15,2 191,4 32,2 25 29 ετών 576,2 20,6 67,6 447,7 40,2 30 44 ετών 1.969,1 154,9 379,3 1.343,5 91,5 45 64 ετών 1.601,9 178,0 457,6 874,7 91,6 65 + ετών 89,2 12,0 42,1 14,9 20,3 Σχεδόν 30% είναι εργοδότες ή εργαζόμενοι για δικό τους λογαριασμό (μεγάλο μέρος τους στον πρωτογενή τομέα) Πάνω από 109.000 νέοι ως 29 ετών ανεξαρτήτως εκπαίδευσης είναι εργοδότες ή εργαζόμενοι για δικό τους λογαριασμό (28% του συνόλου)
Ανεργία κατά Ηλικιακό στρώμα 2004 2005 2006 2007 2008 15-24 ετών 26,8% 24,8 % 26,7 % 26,1 % 22,1 % 25-34 ετών 13,6 % 12,6 % 13,4 % 11,8 % 11,7 % 35-44 ετών 9,4 % 9,3 % 8,6 % 6,9 % 6 % 45-54 ετών 6,2 % 6,6 % 6 % 5,6 % 4,9 % 55-64 ετών 4,3 % 4,8 % 5,2 % 4,1 % 2,9 % 65-74 ετών 0,7 % 2,2 % 3,4 % 1 % 1,2 % Σύνολο 11 % 10,4 % 10,4 % 9 % 8 % Ανεργία κατά Φύλο 2004 2005 2006 2007 2008 Άνδρες 6,9% 6,5% 6,8% 5,7% 5,2% Γυναίκες 17% 15,9% 15,6% 13,9% 12,1% Σύνολο 11 % 10,4 % 10,4 % 9 % 8 %
30,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% Austria Russia Puerto Rico Belgium France Romania Sweden Japan Latvia Slovenia Italy Netherlands Denmark Israel United Kingdom Turkey Greece Switzerland 5,7% πληθυσμού 18-64 ετών: 370 χιλ. άτομα 5,7% Norway Hungary Finland Croatia Spain Ireland United Arab Emirates India Serbia Portugal Kazakhstan United States Hong Kong Uruguay Iceland Brazil Chile Argentina China Dominican Republic Venezuela Colombia Peru Thailand
% ατόμων 18-64 ετών 9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 6,81 6 5,77 7 6,52 5 7,90 4 5,71 0 2 4 6 8 Θέση στην Ευρώπη 2,0 1,0 0,0 2002/2003 2003/2004 2004/2005 2006/2007 2007/2008 11 10 12 TEA index Κατάταξη στην Ευρώπη Σταδιακή άνοδος της επιχειρηματικότητας αρχικών σταδίων μέχρι το 2006
Κίνητρα: Δείκτης επιχειρηματικότητας ευκαιρίας (2007) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 88,7% 88,3% 87,2% 85,1% 84,0% 83,3% 82,7% 82,3% 79,5% 79,4% 77,9% 76,6% 76,6% 76,4% 75,8% 75,1% 73,9% 73,0% 68,5% 66,7% 57,2% 47,0% 30% 20% 10% 0% Σλοβενία Βέλγιο Σουηδία Portugal Δανία Ισλανδία Νορβηγία Λετονία Ελλάδα Ιρλανδία Ην. Βασίλειο Αυστρία Ελβετία Ισπανία Φινλανδία Ολλανδία Ιταλία Ουγγαρία Γαλλία Ρουμανία Κροατία Σερβία Πηγή: GEM Consortium
2006/2007 23,0 12,7 63,5 2005/2006 21,7 8,3 69,4 2004/2005 26,3 14,6 56,8 2003/2004 33,1 8,6 56,0 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Πρωτογενής δραστηριότητα Υπηρεσίες προς επιχειρήσεις Βιομηχανική δραστηριότητα Προϊόντα /υπηρεσίες προς καταναλωτές
Καινοτομία τεχνολογίας /διαδικασιών Ένας στους τρεις νέους / επίδοξους επιχειρηματίες δηλώνει ότι χρησιμοποιεί «μοντέρνες» τεχνολογίες διαδικασίες στην παραγωγή / παροχή υπηρεσιών του (2 η υψηλότερη επίδοση παγκοσμίως). Καινοτομία προϊόντος Μόλις το 11,3% των νέων /επίδοξων επιχειρηματιών δηλώνει ότι τα προϊόντα / υπηρεσίες τους «δείχνουν» νέα και πρωτοποριακά σε όλους του δυνητικούς πελάτες τους (ευρωπαϊκός μέσος όρος στο 13,8%) Βαθμός ανταγωνισμού Σχεδόν τρεις στους τέσσερις νέους /επίδοξους επιχειρηματίες, δηλώνουν ότι δραστηριοποιούνται σε έντονα ανταγωνιστικές αγορές (ευρωπαϊκός μέσος όρος στο 57%)
Κλιμάκιο επένδυσης(σε ) Ποσοστιαία κατανομή εγχειρημάτων Μέσος όρος (σε ) Εκτιμώμενο σύνολο επένδυσης κλιμακίου (σε εκατ. )* Ποσοστό ίδιας συμμετοχής 2005 2006 2005 2006 2005 2006 2005 2006 10000-25000 25,0% 22,6% 18923 15714 1.277 1.128 92,3% 84,5% 25001-50000 26,9% 29,0% 37857 40000 2.750 3.690 84,0% 93,0% 50001-100000 19,2% 22,6% 74400 71111 3.836 5.102 50,9% 64,9% 100001-150000 19,2% 14,5% 128000 128889 6.636 5.945 71,6% 77,3% Πάνω από 150000 9,6% 11,3% 190000 305833 4.925 10.972 37,5% 61,1% Σύνολο 100,0% 100,0% 72038 82213 19.423 26.837 67,3% 76,2% Τα μισά εγχειρήματα απαιτούν έως 50000 ευρώ Κυρίως ίδιοι πόροι, οικογένεια, φίλοι Ανάγκη μικροχρηματοδότησης
Μοναχική διαδικασία η επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα Το 65,1% έναν ιδιοκτήτη, ένα 16,8% δύο ιδιοκτήτες Υπόθεση μεγαλύτερων ηλικιών Μέση ηλικία νέου / επίδοξου επιχειρηματία ενισχύεται στα 38 έτη (36,5 ετών το 2005), Αλλά η συμμετοχή στην επιχειρηματικότητα από τις μικρότερες ηλικίες είναι χαρακτηριστικό χωρών χαμηλότερης ανάπτυξης και βιοτικού επιπέδου. Απόφοιτος Λυκείου Το 54% διαθέτει απλώς απολυτήριο Λυκείου (3η υψηλότερη θέση στην Ευρώπη στη συμμετοχή των αποφοίτων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης) Εύποροι Σταθερά οι μισοί ανήκουν στο ανώτερο (1/3) εισοδηματικό κλιμάκιο του ελληνικού πληθυσμού
Υψηλή αυτοπεποίθηση σχετικά με επιχειρηματικές γνώσεις και ικανότητες για έναρξη επιχείρησης (47,9%) Αλλά και σταθερά παγκόσμιοι πρωταθλητές στον φόβο της αποτυχίας (59%) Μικρό ποσοστό πιστεύει στην ύπαρξη καλών επιχειρηματικών ευκαιριών βραχυπρόθεσμα (29%, 7 η χαμηλότερη επίδοση στην Ευρώπη) Μόνο ένας στους τρεις έχει προσωπική επαφή με κάποιον νέο επιχειρηματία: μεγάλα τμήματα του πληθυσμού δεν έχουν επαφή με πρότυπα επιχειρηματικότητας
Επιχειρηματίες αρχικών σταδίων Καθιερωμένοι επιχειρηματίες Μη επιχειρηματίες Γνωρίζω προσωπικά κάποιον που ξεκίνησε μια επιχείρηση τα τελευταία δύο έτη 57,0% 40,2% 36,6% Χώρες μεσαίου εισοδήματος 63,7% 54,4% 37,6% Χώρες υψηλού εισοδήματος 60,6% 51,9% 30,4% Διαθέτω τις γνώσεις, ικανότητα και εμπειρία που απαιτούνται για να ξεκινήσω μια νέα 89,4% 72,7% 54,5% επιχείρηση Χώρες μεσαίου εισοδήματος 85,0% 79,1% 44,8% Χώρες υψηλού εισοδήματος 89,4% 88,3% 38,8% Στο επόμενο εξάμηνο θα υπάρξουν καλές ευκαιρίες για την ίδρυση μιας επιχείρησης 33,3% 13,9% 23,6% στην περιοχή μου Χώρες μεσαίου εισοδήματος 66,3% 51,5% 35,9% Χώρες υψηλού εισοδήματος 60,0% 49,6% 35,2% Φοβάμαι την αποτυχία, σε βαθμό που θα με απέτρεπε από το να ξεκινήσω μια νέα 35,0% 59,6% 54,1% επιχείρηση Χώρες μεσαίου εισοδήματος 27,9% 30,1% 36,9% Χώρες υψηλού εισοδήματος 23,7% 22,8% 41,6%
Η επιχειρηματικότητα θεωρείται ως επιθυμητή επιλογή σταδιοδρομίας (6 η θέση στην Ευρώπη) Υψηλή παραμένει η εκτίμηση ότι οι επιτυχημένοι επιχειρηματίες τυγχάνουν κοινωνικής αποδοχής και σεβασμού (66%) Στα επίπεδα του 2006 παραμένει η εκτίμηση σχετικά με την κάλυψη της επιχειρηματικότητας (success stories) από τα media (5 η χαμηλότερη επίδοση στην Ευρώπη για 2 η συνεχή χρονιά)
1. Αμφίθυμη στάση κοινωνίας απέναντι στην επιχειρηματικότητα Υψηλά επίπεδα αυτοπεποίθησης και εμπιστοσύνης στις ικανότητές τους για έναρξη επιχείρησης (1η θέση στην Ευρώπη) Αλλά ταυτόχρονα, παγκόσμιοι πρωταθλητές στον φόβο της αποτυχίας Επιχειρηματική σταδιοδρομία: Κοινωνικά αποδεκτή επιλογή (2η υψηλότερη θέση στην Ευρώπη), που αντιμετωπίζεται με σεβασμό και από την κοινωνία, αλλά Αλλά ταυτόχρονα ελάχιστη προβολή success stories από τα εγχώρια ΜΜΕ, έμφαση στα αρνητικά παραδείγματα: Η ελληνική κοινωνία αντιμετωπίζει την επιχειρηματικότητα περισσότερο ως κοινωνική θέση, παρά ως διαδικασία δημιουργίας Σχεδιάζουν να ακολουθήσουν επιχειρηματική δραστηριότητα, αλλά δεν βλέπουν σημαντικές επιχειρηματικές ευκαιρίες γύρω τους
2.Έλλειψη επιχειρηματικών ευκαιριών (;) 3.Ρηχότητα επιχειρηματικής δραστηριότητας 4.Φόβος αποτυχίας 5.Το πρόβλημα της εκπαίδευσης Απουσία προοπτικής επιχειρηματικής σταδιοδρομίας Μεγάλο έλλειμμα σχετικών γνώσεων Ανάγκη ενίσχυσης της επιχειρηματικής παιδείας Σημαντικός ο ρόλος των Γραφείων Διασύνδεσης
Έναρξη Επιχείρησης Δείκτες Ελλάδα ΟΟΣΑ EU Διαδικασίες (αριθμός) 15 6 7 Χρόνος (ημέρες) 38 15 20 Κόστος (% κατά κεφαλή ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος) 23.3% 5.1% 6.9% Πηγή: Doing Business 2007
Ανάγκη για ποιοτικότερη νέα επιχειρηματικότητα, με εγχειρήματα που εστιάζουν στη γνώση (knowledge entrepreneurship) Ισότιμη πρόσβαση από όλες τις κοινωνικές ομάδες: ενίσχυση της γυναικείας επιχειρηματικότητας Εκπαίδευση στη λειτουργία της αγοράς, ανάπτυξη δεξιοτήτων για εντοπισμό και αξιοποίηση επιχειρηματικών ευκαιριών ώστε να πολλαπλασιαστούν τα εγχειρήματα υψηλότερης ποιότητας με μεγαλύτερες δυνατότητες σε όρους ανταγωνιστικότητας και απασχόλησης Αντιμετώπιση του φόβου της αποτυχίας Δημιουργία μηχανισμών βοήθειας μετά την έναρξη Διευκόλυνση μετάβασης από και προς επιχειρηματική δραστηριότητα (ασφαλιστικό σύστημα) Μηχανισμοί μεταβίβασης ιδιοκτησίας επιχειρήσεων Μείωση κόστους και άρση εμποδίων έναρξης επιχειρηματικής δραστηριότητας
Εντονότερη αλλαγή της στάσης της κοινωνίας απέναντι στον νέο επιχειρηματία: Ο επιχειρηματίας δεν είναι «τυχοδιώκτης», αλλά φορέας δημιουργίας Σημασία εκπαίδευσης (εισαγωγή μαθημάτων επιχειρηματικότητας) στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, αλλά και ενίσχυση της διαδικασίας ανάπτυξης σχετικών δεξιοτήτων από μικρότερες ηλικίες Επέκταση μαθημάτων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και ολοκληρωμένη υποστήριξη της επιχειρηματικής προοπτικής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και όχι μόνο Ενίσχυση της Ε&Α στα πανεπιστήμια: Ενασχόληση φοιτητών με την έρευνα ώστε να μπορούν να «μεταφέρουν» τεχνογνωσία σε επιχειρηματικές δραστηριότητες