Φορολογικό ηµερολόγιο: Μια πρόταση για τη βιωσιµότητα της αγοράς του καπνού και τη διασφάλιση των ηµοσίων εσόδων Athens Tax Forum 2016 10 Μαρτίου, Ξενοδοχείο Athenaeum Intercontinental
Ελλάδα 2009-15: Οι εξελίξεις στη φορολογία των προϊόντων καπνού Από το 2009 έως το 2015 επιβλήθηκαν συνολικά 7 αυξήσεις στον ΕΦΚ* οι οποίες οδήγησαν σε µείωση των ηµοσίων Εσόδων Ειδικά οι αυξήσεις που επιβλήθηκαν το 2010 και το 2012 ήταν εκτός από υπερβολικά υψηλές και αιφνιδιαστικές Σε ετήσια βάση, τα συνολικά έσοδα από τα προϊόντα καπνού: ξεπερνούν τα 3δις Ευρώ αντιπροσωπεύουν το 7% των ετησίων φορολογικών εσόδων Τα καπνικά προϊόντα παραµένουν υπερφορολογηµένα καθώς ο φόρος αποτελεί το: 83% της λιανικής τιµής των τσιγάρων 87% της λιανικής τιµής του λεπτοκοµµένου καπνού * ΕΦΚ= Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης 2
Εξελίξεις στη Φορολογία Προϊόντων Καπνού Οι σηµαντικότερες αυξήσεις: 2010 για τα τσιγάρα και 2012 για τον λεπτοκοµµένο καπνό Σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα κυµαίνεται τα τελευταία χρόνια η αύξηση του συνολικού ΕΦΚ στα καπνικά προϊόντα: Τσιγάρα: +52% Λεπτοκοµµένος καπνός: +117% Μέσος συν. Φόρος ( ανά χιλιάδα) 101 127 Τσιγάρα 137 +51% 141 149 153 1% 154 Μέσος συν. Φόρος ( ανά κιλό) 92 122 Λεπτοκοµµένος Καπνός 138 +116% 156 194 199 1% 200 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Πηγή: ηµοσιευµένα έσοδα/εσωτερική εκτίµηση της αγοράς
Εξέλιξη της Αγοράς Καπνικών Προϊόντων Η Νόµιµη αγορά καταγράφει σηµαντική µείωση πωλήσεων η οποία συνοδεύεται από ραγδαία αύξηση της κατανάλωσης παράνοµων προϊόντων καπνού 32,6-40% 25 % Ποσοστό κατανάλωσης Λαθραίου Προϊόντος ις τσιγάρα / χιλ. τόνοι 29,0 26,7 23,8 20,9 19,6-2% 19,3 20 15 +3.8 14.5 +5.2 19.7 21.4 21.0 10.7 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 0 2011 2012 2013 2014 2015 Πηγή: Nielsen Retail Audit Report / εσωτερική εκτίµηση της αγοράς
Εξέλιξη Φορολογικών Εσόδων Παρά την εκτόξευση του µέσου ΕΦΚ κατά +58%, τα ηµόσια έσοδα από τον καπνό µειώνονται τα τελευταία χρόνια λόγω της συρρίκνωσης της νόµιµης αγοράς και της παράλληλης αύξησης του παράνοµου εµπορίου Συνολικά Έσοδα σε εκατ. 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 99,6 3.247 681 2.566 127,5 145,7 144,7 3.692 3.689 3.436 779 804 729 2.913 2.885 2.707 152,3 155,6 157,8-6,5% 3.185 3.051 3.035 682 632 662 2.503 2.419 2.373 +58% 140,00 90,00 40,00 Φ.Π.Α. -10,00-60,00 Ε.Φ.Κ. -110,00 0 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015-160,00 Πηγή: ηµοσιευµένα έσοδα / εσωτερική εκτίµηση της αγοράς 5
700 εκατ. ευρώ χάνονται ετησίως Η σύνθεση της παράνοµης αγοράς, «οδηγός» στον τρόπο αντιµετώπισης του προβλήµατος Παράνοµα λευκά: 57% Παραποιηµένα: 13% 70% «Παράνοµα Λευκά» τσιγάρα: Εµπορικά σήµατα που παράγονται από µικρούς κατασκευαστές χωρίς νοµιµότητα / νόµιµη διάθεση στην Ελλάδα. Τα «παράνοµα λευκά» είναι στην Ελλάδα η ταχύτερα αναπτυσσόµενη κατηγορία παράνοµων τσιγάρων, καθώς παράγονται για να διατίθενται µόνο δια της λαθραίας οδού. Ενδεικτική τιµή: 1.20 / 20 τεµάχια Η συντριπτική πλειονότητα των παράνοµων τσιγάρων διακινείται από το οργανωµένο παραεµπόριο Κανένα σύστηµα ιχνηλασιµότητας δεν µπορεί να «πιάσει» τα «παράνοµα λευκά» και τα παραποιηµένα Πηγή: Nielsen Empty Pack Survey 6
Φορολογικό ηµερολόγιο Μια ρεαλιστική λύση 7
Ο µακροπρόθεσµος φορολογικός σχεδιασµός προωθείται από το ΝΤ και την ΕΕ «Οι φορολογικοί κώδικες θα πρέπει να διατυπώνονται µε σαφήνεια, να είναι ορθά καθορισµένοι και εύκολα κατανοητοί από την κοινότητα των φορολογουµένων. Για τις ιδιωτικές επενδύσεις, κρίνεται ιδιαίτερα σηµαντικό να υπάρχουν φορολογικοί συντελεστές που είναι σταθεροί και προβλέψιµοι. Όταν τεθεί σε εφαρµογή µια φορολογική νοµοθεσία η οποία µπορεί να προκαλέσει δυναµική αύξηση των εσόδων, είναι προτιµότερο να ελαχιστοποιηθεί η συχνότητα των επιµέρους τροποποιήσεων σε αυτή. Εάν κατά τη διάρκεια µιας µεταρρυθµιστικής περιόδου προβλέπονται αλλαγές, οι φορολογούµενοι θα πρέπει ιδανικά να γνωρίζουν εκ των προτέρων τις φορολογικές συνέπειες των παραγωγικών και καταναλωτικών τους αποφάσεων. Ένα απλό και διαφανές φορολογικό σύστηµα είναι επίσης ευκολότερο στη διαχείριση και προωθεί τη συµµόρφωση.» ιεθνές Νοµισµατικό Ταµείο, «Οδηγίες για τη ηµοσιονοµική Προσαρµογή Πως πρέπει να εφαρµόζονται οι ηµοσιονοµικές Προσαρµογές (Φυλλάδιο Νο.49, ιεθνές Νοµισµατικό Ταµείο 1995) «Τα Κράτη Μέλη θα θεσπίσουν ένα αξιόπιστο και αποτελεσµατικό µεσοπρόθεσµο πλαίσιο εθνικού προϋπολογισµού το οποίο προβλέπει την υιοθέτηση δηµοσιονοµικού σχεδιασµού µε ορίζοντα τουλάχιστον 3ετίας, προκειµένου να διασφαλιστεί ότι ο εθνικός δηµοσιονοµικός σχεδιασµός αποτελεί παρακολούθηµα της οπτικής ενός πολυετούς δηµοσιονοµικού σχεδιασµού» Άρθρο 9 (1) της Οδηγίας 2011/85/EΕ, το οποίο θέτει λεπτοµερείς προδιαγραφές για τους κρατικούς προϋπολογισµούς των χωρών της Ευρωζώνης προκειµένου να διασφαλιστεί ότι οι κυβερνήσεις των χωρών της ΕΕ σέβονται τις απαιτήσεις της οικονοµικής και νοµισµατικής ένωσης και δεν παράγουν υπερβολικά ελλείµµατα Copyright JTI 8
Πρόταση: Φορολογικό ηµερολόγιο Προγραµµατισµός χωρίς αιφνιδιασµούς Εφαρµογή φορολογικού προγραµµατισµού για τουλάχιστον 3 έως 5 χρόνια µε: Σταθερή φορολογία για τον πρώτο χρόνο Προκαθορισµένο χρόνο υιοθέτησης των αλλαγών Παράλληλη επανεξέταση της φορολογίας µε σκοπό την περαιτέρω ενίσχυση της ανάπτυξης και των ηµοσίων εσόδων Αλλαγές µετά από δηµόσια διαβούλευση Χώρες που εφαρµόζουν την τακτική του φορολογικού ηµερολογίου στην Ευρώπη: 1. Εσθονία 9ετές 2. Λιθουανία 8ετές 3. Λετονία 7ετές 4. Γερµανία 5ετές 5. Ελβετία 5ετές 6. Αυστρία 4ετές 7. Βουλγαρία 3ετές 8. Τσεχία 3ετές Copyright JTI
Φορολογικό ηµερολόγιο: Αξιόπιστες προβλέψεις και βιωσιµότητα του κλάδου ιασφαλίζειτην προβλεψιµότητα των ηµόσιων εσόδων Βελτιώνει την αποτελεσµατικότητα του φόρου Εγγυάται σταθερό φορολογικό περιβάλλον Προωθεί την ανάπτυξη του κλάδου Αποτελεί επιτυχηµένη πρακτική µε ολοένα περισσότερες χώρες να το υιοθετούν Είναι εύκολο στην εφαρµογή Copyright JTI 10
Ευχαριστώ 11