BIPAR Midterm Meeting 26 28 January 2009 Budapest Τρίτη 27 Ιανουαρίου 1. Έναρξη συνεδρίου από τον κον Alain De Miomandre που είναι ο πρόεδρος του BIPAR. Ξεκίνησε την εισαγωγή του με το πρόβλημα που παρουσιάστηκε στην ING στην Ολλανδία όσον αφορά τον ασφαλιστικό της βραχίωνα και που χρειάστηκε η παρέμβαση του κράτους για να αντιμετωπίσει κάποια προβλήματα ρευστότητας και με τις απολύσεις στις οποίες είχε προβεί. Έκανε μια γενική αναφορά για την παγκόσμια κρίση τονίζοντας ότι αυτή έχει επηρεάσει αρκετά και την ασφαλιστική βιομηχανία. Ανάφερε ότι θα πρέπει να γίνει ομαδική εργασία από μεσίτες και πράκτορες που οι οποίοι μπορεί από την μια να έχουν διαφορετικές απαιτήσεις αλλά δεν παύουν να είναι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές οι οποίοι έχουν πολλά κοινά προβλήματα 2. Ευρωπαική Επιτροπή. Για το θέμα έκανε εισαγωγή ο κος Paul Carty ο οποίος επισήμανε ότι στην Ευρώπη θα γίνουν πολλές θεμελιώδεις αλλαγές τα επόμενα χρόνια σχετικά με το μακροοικονομικό περιβάλλον και ότι η κρίση έχει επηρεάσει όλη την Ευρώπη. Είναι αναπόφευκτο τόνισε ότι οι αλλαγές που θα γίνουν θα σχετίζονται με την κρίση την οποία περνάει η Ευρώπη και ότι ο στόχος της Ευρωπαικής Επιτροπής είναι να θεσμοθετήσει την ασφαλιστική διαμεσολάβηση με τέτοιο τρόπο ούτως ώστε να αποφευκτούν στο μέλλον παρόμοιες καταστάσεις με την σημερινή. Στην Συνέχεια μίλησε ο κος Tomas Kukal (Νομικός Σϋμβουλος) του BIPAR ο οποίος ανέφερε τα ακόλουθα σημεία Προωθούνται πλέον από την Ευρωπαική Επιτροπή αλλαγές στην υφιστάμενη Ευρωπαική Οδηγία Ασφαλιστικής Διαμεσολάβησης. Είναι πλέον φανερό ότι η οδηγία χρειάζεται να διασαφηνιστεί με κύριο στόχο να μην ερμηνεύεται διαφορετικά από χώρα σε χώρα. Υπάρχουν πολλά σημεία που στην θεωρεία είναι σωστά όμως στην πράξη δεν μπορούν να εφαρμοστούν ή κατά την εφαρμογή τους δημιουργούν προβλήματα στους διαμεσολαβητές ιδιαίτερα όταν αυτά έχουν να κάνουν με διασυνοριακή διαμεσολάβηση. Έφερε παράδειγμα το καθεστώς ελεύθερης παροχής υπηρεσιών και το καθεστώς ελεύθερης εγκατάστασης στο οποίο προβλέπεται ότι μια εταιρία πρέπει να έχει δηλωμένο το επίσημο γραφείο της στην χώρα που θα διεξάγει εργασίες αλλά ταυτόχρονα για σκοπούς φορολόγησης θα πρέπει να δηλώνει που είναι τα κεντρικά της γραφεία, γεγονός που δημιουργεί σύγχυση.
Τόνισε ότι στις τροποποιήσεις που προωθούνται υπάρχουν πολλά σημεία τα οποία σκοπό έχουν την προστασία του καταναλωτή και ιδιαίτερα στην διασυνοριακή διαμεσολάβηση. Μας παρέπεµψε να µελετήσουµε το website της CEIOPS (CEIOPS is the Committee of European Insurance and Occupational Pensions Supervisors) και να ερευνήσουμε το Luxemburg Protocol. Έδωσε μεγάλη σημασία στην προστασία του καταναλωτή και ιδιαίτερα στην διαφάνεια που πρέπει να διέπει την ασφαλιστική διαμεσολάβηση. Τονίστηκε ότι προωθούνται από την Ε. Επιτροπή διάφορα μέτρα που θα ενσωματωθούν στην Ε. Οδηγία και έχουν σαν στόχο την διαφάνεια. Τα μέτρα αυτά θα επηρεάσουν τους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές (όπως η αναγραφή της προμήθειας που παίρνει ο διαμεσολαβητής στην συνοπτική πρόταση που κάνει στον πελάτη) αλλά και η διαφάνεια που πρέπει να υπάρχει από την πλευρά των ασφαλιστικών εταιριών. Αναφέρθηκε ότι οι πλείστες χώρες στην Ευρώπη δεν έχουν ακόμη εναρμονιστεί με την οδηγία και ότι μόνο η Αυστρία έχει μέχρι σήμερα κάνει την καλύτερη προσέγγιση (φαίνεται ότι για την Κύπρο δεν ήταν πλήρως ενημερωμένοι ακόμα) Ανάφερε ότι για τους tied Intermediaries η ασφαλιστική εταιρία που έχει σύμβαση μαζί τους έχει πλήρη ευθύνη με ότι αυτό σημαίνει. Τονίστηκε ότι η Ευρωπαική Επιτροπή είναι υποχρεωμένη να εξετάσει οποιαδήποτε περίπτωση δεχθεί παράπονο από οποιανδήποτε χώρα για μη εφαρμογή της οδηγίας. Αναμένουν να έχουν επανατροφοδότηση από τον ΠΣΕΑΔ για και συνεχή επικοινωνία για να θέτουμε τις θέσεις μας και να κάνουμε εισηγήσεις όσον αφορά τις αλλαγές που προτείνουμε για την Ε. Οδηγία. Όλες οι χώρες θα πρέπει να συμμορφωθούν με τις νέες οδηγίες και όλοι οι διαμεσολαβητές θα έχουν τους ίδιους περιορισμούς και υποχρεώσεις. Αναφέρθηκε και στο ρόλο των τραπεζών οι οποίες όπου και όταν εμπλέκονται είτε άμεσα είτε έμμεσα με ασφαλιστική διαμεσολάβηση θα πρέπει να συμμορφώνονται με την οδηγία και θα πρέπει ταυτόχρονα να προβαίνουν σε αποκάλυψη όλων των απαραίτητων στοιχείων προς τον πελάτη και πρίν και μετά την συμφωνία που θα κάνουν μαζί του. Φαίνεται ότι η Ευρώπη οδηγείται σε Οδηγία Ασφαλιστικής Διαμεσολάβησης 2 (όπως χαρακτηριστικά είπε) τα επόμενα 5 χρόνια και σε αυτή θα επιδιωχθεί να υπάρχει η μέγιστη εναρμόνιση από όλες τις χώρες. Θα πρέπει όλοι οι σύνδεσμοι μέλη του BIPAR να έχουμε συμφωνημένες θέσεις και αυτές οι κοινές θέσεις να προωθηθούν πλέον στην Ευρωπαική Επιτροπή με απ ευθείας διάλογο. 3. Αλλαγές που Προτείνονται από το FSA της Αγγλίας. Παρουσιάστηκαν από τον κον Naill Bohan οι αλλαγές που προτείνονται από το FSA της Αγγλίας. Το FSA σαν αρμόδια αρχή επιβλέπει την διαμεσολάβηση σε όλων των ειδών
επενδυτικά προιόντα χωρίς να περιορίζεται στην ασφαλιστική διαμεσολάβηση. Αυτές οι αλλαγές είναι πολύ αυστηρές (πέραν από αυτά που προβλέπονται στην Ε.Ο) προνοούν σημαντικά κεφάλαια από τους επενδυτικούς συμβούλους και τους μεσίτες πολύ πιο αυστηρά κριτήρια για να μπορεί να εξασκεί κάποιος το επάγγελμα του διαμεσολαβητή και πιο αυστηρές εξετάσεις που θα πρέπει να επαναλαμβάνονται σε τακτά χρονικά διαστήματα. 4. Στην Συνέχεια Μίλησε ο κος Niels Mourits μεσίτης από την Ολλανδία. Μας ανέφερε κάποια πολύ σημαντικά και κατά κάποιο τρόπο ανησυχητικά πράγματα. Ανέφερε ότι στην Ολλανδία προωθείται η πλήρης διαφάνεια όσον αφορά την αμοιβή του διαμεσολαβητή με ότι αυτό σημαίνει. Οι ασφαλιστικές εταιρίες με την πρόφαση της περισσότερης διαφάνειας που πρέπει πλέον να απολαμβάνει ο καταναλωτής (προφασιζόμενες αυξημένο κόστος και λόγο κρίσης) άρχισαν να καταργούν τα επιπρόσθετα bonuses προς τους διαμεσολαβητές. Μέσα στα πλαίσια της διαφάνειας θα πρέπει να γίνεται επεξήγηση στον πελάτη για το τι ακριβώς κάνουμε σαν διαμεσολαβητές ακριβείς επεξήγηση των χρεώσεων και τις διαδικασίες που ακολουθούμε. Σημαντικό σημείο που πρέπει να τονιστεί είναι ότι ο πελάτης έχει το δικαίωμα να ζητήσει να ξέρει επακριβώς την προμήθεια που παίρνει ο ασφαλιστής. 5. Περίπτωση Φινλανδίας. Στην Φινλανδία παρουσιάστηκε ένα πρόβλημα το οποίο δημιούργησε τραγικές συνέπειες στην ασφαλιστική διαμεσολάβηση. Οι ασφαλιστικές εταιρίες δημιούργησαν καρτέλ με την ανοχή της εφόρου ασφαλίσεων και του συνδέσμου καταναλωτών και πουλούσαν προιόντα στους πελάτες σε net τιμές. Σαν αποτέλεσμα αυτού έδιωξαν πάρα πολλούς ασφαλιστές οι οποίοι έμειναν άνεργοι και έμειναν μόνο λίγοι μεσίτες ( μεγάλα γραφεία ) που μπόρεσαν να επιβιώσουν. Επειδή η αγορά στην Φινλανδία θεωρείται σχετικά μικρή κατάφεραν οι ασφαλιστικές εταιρίες να δημιουργήσουν την αίσθηση στον καταναλωτή ότι δεν χρειάζεται τον διαμεσολαβητή για να τους προστατεύσει τα συμφέροντα τους και η νέα γενιά δεν κατανοεί πλέον το conflict of interest όταν αγοράζουν απ ευθείας από την ασφαλιστική εταιρία. Μόνο 2 3 ασφαλιστικές εταιρίες εξακολουθούσαν να πουλούν με διαμεσολαβητές ALICO και AXA. Το πρόβλημα αυτό άρχισε δειλά δειλά να επεκτείνεται στη Δανία και στην Νορβηγία και μερικώς στην Σουηδία. 6. Στην Γερμανία ο Σύνδεσμος Διαμεσολαβητών σε συνεργασία με τον σύνδεσμο καταναλωτών ξεκίνησαν μια εκστρατεία η οποία είχε σαν στόχο να εκπαιδεύσει τον καταναλωτή για την ασφάλιση και για την σημασία της σωστής αξιολόγησης των αναγκών του με διάφορα φιλμάκια κινουμένων σχεδίων τα οποία έδιναν κάποια σωστά μηνύματα. 7. Στο Βέλγιο έγινε μια ανεξάρτητη έρευνα από τον σύνδεσμο καταναλωτών σε συνεργασία με τον σύνδεσμο μεσιτών και είχε σαν στόχο να τονιστεί η ανεξάρτητη συμβουλή σε σχέση
με άλλους διαμεσολαβητές και με τις τράπεζες. Στην έρευνα πήραν μέρος mystery clients χωρίς οι μεσίτες να τους γνωρίζουν οι οποίοι ζήτησαν να τους προταθούν λύσεις για τις ανάγκες τους. Οι πλείστοι μεσίτες πρότειναν λύσεις από 2 ασφαλιστικές εταιρίες AXA και FORTIS (σημειώνεται ότι η 2 η εταιρία έχει οικονομικά προβλήματα και χρειάστηκε κρατική παρέμβαση για να σωθεί). Είχε αναφερθεί ένα περιστατικό για κάποιους μεσίτες οι οποίοι στο μέσω της κρίσης είχαν κερδίσει κάποιο ταξίδι στο Μόναχο και όταν πήγαν στο ταξίδι κάποιοι παπαράτσι τους φωτογράφισαν και έδωσαν τις φωτογραφίες στον σύνδεσμο καταναλωτών. Το αποτέλεσμα ήταν να ξεκινήσει κάποιος σάλος εναντίον των μεσιτών. Ο σύνδεσμος του όμως ενέργησε άμεσα και επειδή είχε στενές σχέσεις με τον σύνδεσμο καταναλωτών πρόλαβε τα χειρότερα επεξηγώντας ότι το συγκεκριμένο ταξίδι ήταν για εργασία προηγούμενου έτους και ότι ήταν εντελώς φυσιολογικό. 8. Περίπτωση Πολωνίας. Η περίπτωση της Πολωνίας είχε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον διότι συνδέεται σε κάποιο βαθμό με την Κύπρο. Στην Πολωνία τα τελευταία χρόνια παρουσιάστηκε μια εταιρία direct insurance με το όνομα LINK 4. Αυτή η εταιρία επένδυσε τεράστια κεφάλαια για direct marketing (περίπου 5 δις ευρώ). Βγήκε στην αγορά με πολύ επιθετικές διαφημίσεις εναντίον των διαμεσολαβητών. Χαρακτηριστικά παρουσιάστηκε μια διαφήμιση που έδειχνε ένα κακορίζικο ασφαλιστική να περιμένει στα φώτα τροχαίας με την βαλίτσα του αυτοκίνητα να περάσουν για να τα ασφαλίσει και όταν μια κυρία κοντοστάθηκε αυτός έτρεξε χαρούμενος κοντά της (με την εντύπωση ότι ενδιαφερόταν για ασφάλεια) και αυτή του έδειξε το συμβόλαιο της (που ήταν φυσικά με την LINK 4) λέγοντας του ότι δεν ενδιαφέρεται γιατί βρίσκει την ασφάλεια της πιο φθηνά. Άλλη διαφήμιση έδειχνε ένα ασφαλιστή να κάνει ακροβατικά σε μια παρουσίαση για ασφάλεια σε διάφορους υπαλλήλους μιας εταιρίας οι οποίοι κοροϊδεύοντας τον του είπαν ευχαριστούμε δεν μας έπεισες θα πάμε να κάνουμε ασφάλεια με την LINK 4 που είναι πιο φθηνή. Αυτή η πρακτική της συγκεκριμένης εταιρίας δημιούργησε την εντύπωση στους πελάτες ότι οι ασφαλιστές είναι κλέφτες και παρουσιάστηκαν πολλές περιπτώσεις πελατών που πήγαιναν στα γραφεία συναδέλφων και ζητούσαν πίσω την προμήθεια ισχυριζόμενοι ότι οι ασφαλιστές τους έκλεψαν. Δημιούργησαν σοβαρό πρόβλημα ηθικής εναντίον των ασφαλιστών και κατάφεραν να πάρουν αρκετά μεγάλο μερίδιο στην αγορά. Αυτό φυσικά συνέβηκε στην ασφάλιση αυτοκινήτου ιδιαίτερα αλλά η ζημιά στην εικόνα του ασφαλιστή γενικά είναι ανεπανόρθωτη. 9. Ασφαλιστικά Προιόντα VS Επενδυτικά Προιόντα Έγινε μια γενική ανάλυση των προιόντων και τονίστηκε ότι οι καταναλωτές ασφαλιστικών προιόντων είναι πιο κατοχυρωμένοι. Αναφέρθηκαν σε άλλα κανάλια πώλησης ασφαλιστικών προιόντων με ιδιαίτερη έμφαση στις τράπεζες και τονίστηκε ότι οι τράπεζες δεν θα πρέπει πλέον να συνδέουν το επιτόκιο του δανεισμού σε ένα πελάτη με το αν κάνει ασφάλιση μέσω της ασφαλιστικής εταιρίας της
τράπεζας. Οι πωλήσεις από εταιρίες απ ευθείας ασφάλισης είναι ένα μεγάλο πρόβλημα που απασχολεί τους διαμεσολαβητές και πρέπει να βρεθούν τρόποι που να μειώσουν αυτό το πρόβλημα με κυριότερο κίνητρο την προστασία του καταναλωτή. 10. Γαλλία. Στην Γαλλία ο Σύνδεσμος Ασφαλιστών έκανε μια μεγάλη έρευνα μεταξύ των διαμεσολαβητών μέλη και μη μέλη η οποία είχε σαν στόχο την διερεύνηση πιθανόν προβλημάτων που έχουν οι διαμεσολαβητές κατά την διεξαγωγή των εργασιών τους. Αυτή η έρευνα αύξησε την αξιοπιστία του συνδέσμου και έδωσε την δυνατότητα στον σύνδεσμο να βγάλει στην επιφάνεια προβλήματα των διαμεσολαβητών που θα έπρεπε να επιληφθεί. 11. Μας Δόθηκε το Draft για καταστατικές αλλαγές που προτείνονται και ζητήθηκε μέσα σε 10 μέρες να δώσουμε τις απόψεις μας για τις αλλαγές. 12. Έγινε Αναφορά για το 3 ο Ευρωπαικό Forum που θα γίνει στις βρυξέλλες 3 5 Ιουνίου και ζητήθηκε να καλέσουμε σε αυτό το forum και άλλα άτομα που εμπλέκονται στην ασφαλιστική βιομηχανία για να παρευρεθούν. Συμπεράσματα. Α. Η παγκόσμια κρίση έχει επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό πολλές χώρες στην ευρώπη και έχει δημιουργήσει την ανάγκη για δραματικές αλλαγές στα επόμενα χρόνια. Αυτές οι αλλαγές προωθούνται από τα ανώτερα κλιμάκια της Ε.Ε (Ιδιαίτρα την Ευρωπαική Επιτροπή) και θα είναι σε κάποιες περιπτώσεις δραματικές. Ο κυριότερος στόχος είναι η προστασία του καταναλωτή, η αναβάθμιση του επαγγελματισμού και η διαφάνεια σε όλη την διαδικασία προώθησης των ασφαλιστικών προιόντων. Τα επόμενα 5 χρόνια είναι πολύ κρίσιμα για την ασφαλιστική διαμεσολάβηση στην Ευρώπη. Κατά την δική μου άποψη η Κυπριακή αγορά είναι σε καλό δρόμο συγκρινόμενη με πολλές ευρωπαικές χώρες. Χώρες όπως η Αγγλία, η Γερμανία και Ολλανδία έχουν θεσπίσει κανονισμούς οι οποίοι δημιουργούν ένα πιο αυστηρό πλαίσιο στην ασφαλιστική διαμεσολάβηση. Στην Αγγλία φυσικά τα πράγματα είναι πολύ πιο αυστηρά και οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές θεωρούνται οι πλέον επαγγελματίες. Ιδιαίτερα στην Αγγλία η οποία είναι ίσως η πιο ανεπτυγμένη αγορά στον Κόσμο το 70 75% της προώθησης ασφαλιστικών προιόντων γίνεται μέσω διαμεσολαβητών. Είναι χαρακτηριστικό ότι το bankassurance στην Αγγλία κατέχει ένα ποσοστό που ίσως να μην υπερβαίνει το 15%. Φαίνεται ότι οι διαμεσολαβητές στην Αγγλία είναι η πιο αξιόπιστη λύση για τους καταναλωτές αλλά και οι ίδιοι οι διαμεσολαβητές προστατεύουν πολύ καλά τα συμφέροντα τους.
Υπάρχουν αρκετές χώρες οι οποίες έχουν υιοθετήσει πολύ λιγότερα πράγματα από αυτά που έχουν υιοθετηθεί στην Κύπρο και σε κάποιες περιπτώσεις η Κύπρος έχει κάποιους πιο αυστηρούς κανονισμούς που δεν προβλέπονται από την Ε.Ε (όπως π.χ 2 διευθύνοντες για εταιρίες και ότι ο Μεσίτης δεν πρέπει να έχει σύμβαση με εταιρίες ή ότι διευθύνοντες εταιρίας Πρακτόρευσης δεν μπορούν να είναι ταυτόχρονα Διευθύνοντες σε Εταιρία Μεσιτών) Είναι πολύ σημαντικό να τονιστεί ότι όλη η Ευρώπη είτε με τον ένα είτε με τον άλλο τρόπο κινείται προς την προστασία του καταναλωτή και προς την πλήρη διαφάνεια στην διαμεσολάβηση. Πιστεύω ότι αυτή την τάση θα πρέπει να την εκμεταλλευτούμε και να έρθουμε σε επαφή με τον σύνδεσμο καταναλωτών για να τους επεξηγήσουμε το ρόλο του επαγγελματία διαμεσολαβητή και πως αυτός ενεργεί για την προστασία του πελάτη. Επίσης θα πρέπει να έρθουμε σε επαφή με την έφορο για να τονίσουμε ξανά τις θέσεις μας και να την πιέσουμε προς την κατεύθυνση της προστασίας του καταναλωτή για να περάσουμε στην νομοθεσία σημεία τα οποία προστατεύουν και τον επαγγελματία. Η απ ευθείας ασφάλιση είναι ένα πρόβλημα που μπορεί στην Κύπρο να μην το έχουμε αντιμετωπίσει ακόμα αλλά αργά η γρήγορα θα παρουσιαστεί. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να λειτουργήσουμε προληπτικά από τώρα εκπαιδεύοντας τον καταναλωτή για την αξία του διαμεσολαβητή. Πρέπει να μάθει ο καταναλωτής ότι η πρόσθετη αξία που πληρώνει στον διαμεσολαβητή είναι αυτή που του εξασφαλίζει την ποιότητα, την διαχρονικότητα της εξασφάλισης του και την προστασία των συμφερόντων του. Θα πρέπει να μπούμε από τώρα σε διάλογο με τις ασφαλιστικές εταιρίες για μια κοινή γλώσσα πάνω σε αρχές διαμεσολάβησης και επαγγελματισμού. Με βάση αυτά που ανέφερε ο Thomas Kukal η άποψη μου είναι ότι θα πρέπει να συμφωνηθούν οι αρχές που διέπουν τον σύνδεσμο μας όσον αφορά την ασφαλιστική διαμεσολάβηση και την προστασία του καταναλωτή και μπορούμε να υιοθετήσουμε και τις αρχές του BIPAR και να έρθουμε σε επαφή με την Έφορο Ασφαλίσεων και με το Σύνδεσμο ασφαλιστικών Εταιριών για να συμφωνήσουμε ότι αυτές οι αρχές θα πρέπει να διέπουν όλη την ασφαλιστική βιομηχανία στην Κύπρο USE FULL LINKS BIPAR www.bipar.eu WFII (World Federation of Insurance Intermediaries): http://www.wfii.org/ POI (Partners of Intermediaries): http://www.poionline.org/ CEA (Comité Européen des Assurances): http://www.cea.assur.org/
European Commission s DG Internal Market: http://ec.europa.eu/internal_market/index_en.htm European Commission s DG Competition: http://ec.europa.eu/comm/competition/index_en.html European Parliament: http://www.europarl.europa.eu/ OECD (Organisation for Economic Cooperation and Development): http://www.oecd.org/ CEIOPS (Committee of European Insurance and Occupational Pensions Supervisors): http://www.ceiops.org/ IAIS (International Association of Insurance Supervisors) http://www.iaisweb.org/