«...Αναμφισβήτητα, η αξία των ομαδικών παιχνιδιών είναι πολύ μεγάλη. Η ομαδικότητα καλλιεργεί στον άνθρωπο ανώτερες ηθικές αξίες και υψηλά ιδανικά,όπως αυτά της αυτογνωσίας και της ευγενούς άμιλλας. Όσον αφορά την αυτογνωσία,ο άνθρωπος μέσα από τη συμμετοχή του σε ομαδικά παιχνίδια γνωρίζει καλύτερα τον εαυτό του και τις ιδιατερότητές του. Με άλλα λόγια, αποκτά επίγνωση των δεξιοτήτων του και των κλίσεων του, προσπαθεί να ελαχιστοποιήσει τα ελαττώματά του και ταυτόχρονα να ενδυναμώσει τα προτερήματά του προκειμένου να πετύχει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για την ομάδα του. Από την άλλη, όταν το ομαδικό παιχνίδι στηρίζεται στο ευ αγωνίζεσθαι, το άτομο μαθαίνει να συνυπάρχει αρμονικά, να συνεργάζεται, να αγωνίζεται για τη νίκη έντιμα διαπλάθοντας το σώμα και το πνεύμα του και λειτουργώντας με σεβασμό τόσο προς στους συμπαίκτες του, όσο και προς την αντίπαλη ομάδα. Φαίνεται, λοιπόν, η μεγάλη αξία των ομαδικών παιχνιδιών.» (μαθήτρια Γ Λυκείου) «...Αναμφίβολα, ο εθελοντισμός θα πρέπει να αποτελέσει στάση ζωής για τον σύγχρονο άνθρωπο. Ιδιαίτερα στις μέρες μας που επικρατεί ο σκληρός ανταγωνισμός και οι άνθρωποι κάνουν τα πάντα προκειμένου να ανελιχθούν κοινωνικά και οικονομικά, ο εθελοντισμός αντιτίθεται σε αυτόν τον τεχνοκρατικό τρόπο ζωής, προβάλλοντας το πνεύμα συνεργασίας και αλληλεγγύης. Μέσω, δηλαδή, της εθελούσιας συνεισφοράς, τα άτομα βοηθούν τον 1
συνάνθρωπό τους, συμβάλλοντας τόσο στην πρόοδο της κοινωνίας, όσο και στη δική τους ηθική ικανοποίηση. Και αυτό, γιατί το άτομο που προσφέρει ανιδιοτελώς τις δυνάμεις και τις ικανότητές του στην κοινωνία στοχεύει όχι στο προσωπικό όφελος, αλλά στην αναβάθμιση του τρόπου ζωής των συνανθρώπων του, στη διόρθωση των κακώς κειμένων και στη δημιουργία ενός καλύτερου «αύριο». Η αδιάκοπη προσπάθεια, επιμονή, καθώς και η ανυστερόβουλη προσφορά είναι στοιχεία που διακρίνουν τον εθελοντή και τον καθιστούν τελικά ωφέλιμο άτομο για την κοινωνία,αλλά και ευτυχισμένο». ( μαθήτρια Γ Λυκείου) «...Η συμμετοχή των ατόμων ως εθελοντών σε διάφορες οργανώσεις, όπως η Ολυμπιάδα, προωθεί το πνεύμα του ανθρωπισμού. Με άλλα λόγια, η έμπρακτη εκδήλωση αγάπης και συμπαράστασης προς τα άτομα που είναι ανήμπορα οδηγεί στην εξύψωση της ανθρώπινης αξίας. Οι εθελοντές χωρίς ίχνος ελεημοσύνης και οίκτου κάνουν οτιδήποτε μπορούν με στόχο την υπεράσπιση και τον σεβασμό των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Αντιτίθενται, δηλαδή, στο κλίμα της σημερινής εποχής, της οποίας κύριο χαρακτηριστικό είναι ο ωφελιμισμός, η συμφεροντολατρεία. Οι εθελοντές, χωρίς να πειθαναγκάζονται, αγωνίζονται κατά της εκμετάλλευσης και της υποβάθμισης της ανθρώπινης ζωής. Η φιλανθρωπία και η αγάπη τους διοχετεύονται στην κοινωνία, δημιουργώντας ελπίδα για τη μετατροπή της σημερινής χρησιμοθηρικής κοινωνίας σε μια κοινωνία ανθρωπιστική». (μαθήτρια Γ Λυκείου) 2
«...Ο εθελοντισμός είναι δυνατόν να καλλιεργηθεί και να ενισχυθεί σε ευρύτερη κοινωνική κλίμακα με διάφορους τρόπους.αρχικά, ο κάθε πολίτης πρέπει να ευαισθητοποιηθεί για διάφορα κοινωνικά και πολιτικά θέματα που προκύπτουν και να πάρει πρωτοβουλίες για την αντιμετώπισή τους.πιο συγκεκριμένα,οφείλει να δώσει έμφαση στην καλλέργεια της πνευματικότητας του και περιορίζοντας τον ατομικισμό του,τις εγωιστικές διαθέσεις του,αλλά και την εξάρτησή του από το υλιστικό πνεύμα να έρθει αντιμέτωπος με τα προβλήματα που ταλανίζουν την κοινωνία και να συμβάλλει ανιδιοτελώς στην ανακούφιση των συνανθρώπων του.επιπροσθέτως,το σχολείο και η οικογένεια οφείλουν,ως φορείς κοινωνικοποίησης και διαμόρφωσης του χαρακτήρα και της προσωπικότητας των νέων, να συμβάλλουν στην ενίσχυση της κοινωνικής συνείδησης τους. Μέσα από τον διάλογο και το παράδειγμα, η οικογένεια πρέπει να κάνει τον νέο να συνειδητοποιήσει τα κοινωνικά προβλήματα, από την άλλη, το σχολείο παρέχοντας ανθρωπιστική παιδεία βασισμένη σε ανώτερες ηθικές αξίες μπορεί να οδηγήσει τους νέους στην ανιδιοτελή προσφορά και στον εθελοντισμό.» (μαθητής Γ Λυκείου) «...Ο μεσσιανισμός, η αναμονή, δηλαδή, ενός χαρισματικού ηγέτη,ο οποίος θα σώσει τον λαό, αποτελεί εχθρό της δημοκρατίας. Αρχικά, ο μεσσιανισμός αντιστρατεύεται κάθε έννοια αυτονομίας και ελεύθερης βούλησης, αφού η ύπαρξη αυτού του φαινομένου συνεπάγεται την επικράτηση ενός αυστηρού κώδικα ηθικής και συμπεριφοράς που στερεί από το άτομο το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού. Με άλλα λόγια,ο μεσσιανισμός αντιτίθεται στις δημοκρατικές αρχές, αφού λειτουργεί παρεμβατικά και αυταρχικά ορίζοντας και ελέγχοντας την κοινωνική συμπεριφορά. Τα άτομα έτσι, στερούνται την 3
ελευθερία τους, η οποία αποτελεί μία από τις θεμελιώδεις αρχές του δημοκρατικού πολιτεύματος, εφόσον δεν μπορούν να διαμορφώσουν τη δική τους άποψη και εύκολα μετατρέπονται σε φερέφωνα και υποχείρια του εκάστοτε «Μεσσία». (μαθήτρια Γ Λυκείου) «...Τη σημερινή εποχή, το φαινόμενο της εξάρτησης από ισχυρά πρόσωπα, ηγέτες και κράτη έχει εξαπλωθεί παγκοσμίως σαν μια νέα μορφή επιδημίας. Επιτρέψτε μου να θεωρώ, λοιπόν, πως η εμπιστοσύνη στις εγγγενείς δυνάμεις του ανθρώπου συνιστά την πιο ισχυρή άμυνα απέναντι σε τέτοιους κινδύνους. Όταν το άτομο πιστεύει στην αυταξία του και το έθνος στο μεγαλείο της εθνικής του ιδιατερότητας, τότε κανένας τυραννίσκος δεν μπορεί να βρει ισχυρά ερείσματα για να επιβάλλει την εξουσία του και κανένα κράτος δεν έχει περιθώρια να ποδηγετήσει πολίτες άλλων κρατών. Αντίθετα, εξασφαλίζεται η αυτονομία, η αυθυπαρξία και η ελεύθερη προαίρεση, ενώ αποφεύγεται η χειραγώγηση, η μαζοποίήση και η απώλεια της εθνικής ταυτότητας.» (μαθητής Γ Λυκείου) «...Οι νόμοι, οι θεσμοθετημένοι, δηλαδή, από την πολιτεία κανόνες δικαίου, αποτελούν αδήριτη ανάγκη προκειμένου να λειτουργήσει εύρυθμα η κοινωνία. Καταρχάς, μέσω των νόμων, εξασφαλίζεται η απόδοση της δικαιοσύνης. Με άλλα λόγια, για να επικρατήσει σ ένα κοινωνικό σύνολο η αρμονία, θα πρέπει ο κάθε πολίτης να αισθάνεται ότι του αποδίδεται ό,τι του ανήκει. Εάν, όμως, δεν επικρατεί η δικαιοσύνη, η υψηλή αυτή ηθικοκοινωνική αρετή που συμβάλλει στην εξύψωση της ανθρώπινης αξίας, καθώς προασπίζεται τα δικαιώματα των 4
πολιτών καταγγέλλοντας κάθε είδους αυθαιρεσία, είναι πολύ πιθανό οι δυσαρεστημένοι πολίτες να προβούν σε αντικοινωνική, παρεμβατική συμπεριφορά. Είναι έκδηλη, λοιπόν, η ανάγκη εκσυγχρονισμού των νόμων, οι οποίοι θα διασφαλίζουν και θα προωθούν τα ανθρώπινα δικαιώματα προς αποφυγή φαινομένων κοινωνικής παθογένειας και προς επίτευξη του κοινωνικού συνόλου.» (μαθήτρια Γ Λυκείου) «...Σίγουρα στις μέρες μας κυριαρχούν τα είδωλα στην κοινωνία. Και αυτό γιατί εξαιτίας των M.M.E. αναδεικνύονται συνήθως πρόσωπα που εκπέμπουν ακτινοβολία, δύναμη, ομορφιά, τα οποία εξυπηρετώντας διάφορα συμφέροντα καταφέρνουν να γίνουν αντικείμενα υπερβολικής αγάπης και λατρείας από τους ανθρώπους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο σύγχρονος άνθρωπος να αποπροσανατολίζεται, αφού βομβαρδίζεται από πληροφορίες όσον αφορά τον τρόπο ζωής τους και σκέψης τους. Έτσι, βρίσκεται σε πλήρη σύγχυση,καθώς απομακρύνεται από την αναζήτηση προτύπων, τα οποία θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην πνευματική του καλλιέργεια και συνείδηση.» (μαθητής Α Λυκείου) 5
«...Είναι σίγουρο ότι προκειμένου τα κράτη να διασφαλίσουν την παγκόσμια ειρήνη, οι πολιτικοί ηγέτες πρέπει να αποβλέπουν στην ευημερία ολόκληρη της ανθρωπότητας και όχι στην εξυπηρέτηση μεμονομένων συμφερόντων. Εκτενέστερα, οι ηγεσίες πρέπει να έχουν ως ύψιστο χρέος τον περιορισμό των άγονων ανταγωνισμών, οι οποίοι συχνά τορπιλίζουν τις σχέσεις μεταξύ των κρατών με το να θεοποιούν το υλικό κέρδος. Τα κράτη, με άλλα λόγια, οφείλουν να δώσουν από κοινού βαρύτητα σε σημαντικά κοινωνικά προβλήματα, όπως στην τρομοκρατία, στην παράνομη μετανάστευση, στη μάστιγα των ναρκωτικών, στην εξάπλωση της ασθένειας του AIDS, στην πείνα που μαστίζει τις υπανάπτυκτες χώρες, στην καταπάτση γενικότερα των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Είναι βέβαιο ότι, όταν οι πολιτικοί ταγοί συμβάλλουν στην ανακούφιση της ανθρωπότητας μέσα από την επίλυση των παραπάνω προβλημάτων, τότε τίθενται οι προυποθέσεις για την αρμονική συμβίωση ατόμων και κρατών και κατ &επέκταση για την επικράτηση της παγκόσμιας συναδέλφωσης». (μαθήτρια Γ Λυκείου) «...Είναι γεγονός ότι η λακωνικότητα καλλιεργεί τα άτομα σε πολιτικό επίπεδο. Αρχικά, μέσω της λακωνικότητας, της ουσιαστικής, δηλαδή και περιεκτικής έκφρασης ιδεών και συναισθημάτων, τα άτομα μαθαίνουν να ξεχωρίζουν το μεστό και ειλικρινή λόγο από την ξύλινη και γριφώδη γλώσσα, γεγονός που τους αποτρέπει από μια πιθανή χειραγώγησή τους. Επιπλέον, με τη λακωνικότητα προωθούνται ξεκάθαρα οι προθέσεις και οι σκοποί του ομιλητή, ενώ αποφεύγονται τα φαινόμενα λαικισμού και δημαγωγίας. Με αυτόν τον τρόπο τα άτομα διαμορφώνουν 6
μια ξεκάθαρη άποψη, ενώ ενισχύεται παράλληλα το ενδιαφέρον τους για τη συμμετοχή τους στα κοινά. Η λακωνικότητα, λοιπόν, αποτελεί αδήριτη ανάγκη στα πλαίσια του πολιτικού «γίγνεσθαι». (μαθήτρια Β + Λυκείου) «...Η πεμπτουσία της δημοκρατίας είναι η ελευθερία των πολιτών. Στα πλαίσια δηλαδή του δημοκρατικού πολιτεύματος, ο κάθε άνθρωπος έχει τη δυνατότητα να επιλέξει ελεύθερα και με διαύγεια νου τους κυβερνώντες του κράτους, να λάβει πολιτικές αποφάσεις στηριζόμενος στα πιστεύω του και να υιοθετεί ιδεολογίες που εκφράζουν τη πολιτική του ταυτότητα. Αυτή του, βέβαια, η ελευθερία περιορίζεται σημαντικά, όταν διάφοροι πολιτικοί τον αποπροσανατολίζουν με τους λόγους τους και τον οδηγούν σε πλήρη σύγχυση. Πρόκειται για τους γνωστούς σε όλους λαικιστές, οι οποίοι προκειμένου να εξυπηρετήσουν τα οικονομικά και κομματικά τους συμφέροντα, εκφωνούν βαρύγδουπους λόγους, κάνουν πολλές υποσχόμενες δηλώσεις και μιλούν ακατάσχετα, χωρίς να επικεντρώνονται στο ουσιώδες. Κατ επέκταση ο πολίτης εύκολα χειραγωγείται, αφού δεν μπορεί να διακρίνει τους σκοπούς και τις προθέσεις του πολιτικού. Γι αυτό, αδήριτη ανάγκη καθίσταται η χρήση του λακωνικού λόγου από τους πολιτικούς, ώστε να μεταδίδονται τα μηνύματα με επαρκή τρόπο, ουσιαστικά και συνοπτικά. Έτσι κατοχυρώνεται η πνευματική ελευθερία του ανθρώπου στα πλαίσια της δημοκρατίας». (μαθήτρια Β +Λυκείου) 7
«...Αναντίρρητα, η λακωνικότητα συμβάλλει στην πολιτική αφύπνιση των ανθρώπων. Αρχικά, η διεξαγωγή μεστού και ειλικρινούς λόγου αποτελεί αδήριτη ανάγκη, καθώς με αυτόν τον τρόπο αποφεύγεται η «ξύλινη» γλώσσα και τα συχνά φαινόμενα λαικισμού και δημαγωγίας. Ως αποτέλεσμα, το άτομο κατανοεί τα γεγονότα και τις εξελίξεις και αποκτά σαφή εικόνα, διαμορφώνοντας ξεκάθαρη άποψη. Με άλλα λόγια, ο άνθρωπος έχει τη δυνατότητα να ελέγχει τη συνέπεια των πολιτικών λόγων κι έτσι καλλιεργείται το ενδιαφέρον του για τη συμμετοχή στο πολιτικό γίγνεσθαι. Αυτό έχει ως συνέπεια να συνειδητοποιεί το άτομο τις αυθαιρεσίες των πολιτικών και να κάνει σωστές πολιτικές επιλογές, συμβάλλοντας στη διαφύλαξη της δημοκρατίας. Είναι φανερή η σημασία της λακωνικότητας σε πολιτικό επίπεδο». (μαθήτρια Β Λυκείου) «...Η τέχνη με τις διάφορες μορφές της είναι ικανή να καλλιεργήσει συναισθηματικά τους ανθρώπους. Καθώς μέσω της τέχνης επιδιώκεται η αισθητική συγκίνηση, προβάλλεται το ωραίο και το άτομο που την παρακολουθεί εξευγενίζεται και νιώθει εσωτερική ισορροπία. Με άλλα λόγια, αποφορτίζεται και ψυχαγωγείται, κάτι που συμβάλλει στην κινητοποίηση του ψυχικού του κόσμου. Συνεπώς, το άτομο αξιοποιώντας δημιουργικά τον ελεύθερο χρόνο του αισθάνεται ευτυχία και απομακρύνεται από την ανία και τη ρουτίνα της καθημερινότητας. Επομένως, είναι αναμφισβήτητο ότι μέσω της τέχνης το άτομο καλλιεργείται συναισθηματικά». (μαθήτρια Β +Λυκείου) 8
«...Συχνά, δυστυχώς, οι σχολικές ποινές δεν έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Οι μαθητές αντί να συμμορφώνονται αντιδρούν και παραβαίνουν περισσότερο τους κανόνες. Γι αυτό το λόγο είναι αναγκαίο να τηρούνται οι κατάλληλες προυποθέσεις, ώστε να γίνονται αποτελεσματικές. Αρχικά, πρέπει να μην αποσκοπούν αποκλειστικά στην τιμωρία του μαθητή, αλλά μέσω του διαλόγου να αποβλέπουν στο παραδειγματισμό του και στην αποφυγή επανάληψης τέτοιων ενεργειών. Κατ αυτό το τρόπο ο μαθητής θα τίθεται σε μια διαδικασία σκέψης, θα αναγνωρίζει το λάθος του και δεν θα προβαίνει σε παρόμοιες πράξεις στο μέλλον. Συνεπώς, ο νέος αφού του δίνεται η δυνατότητα να κατανοήσει το σφάλμα του δεν αντιδράει και συμμορφώνεται γεγονός που φυσικά αποδεικνέυει την αποτελεσματικότητη της ποινής». (μαθητής Γ +Λυκείου) «...Αναντίρρητα, η ειδίκευση προάγει τον τεχνικό πολιτισμό. Με την ειδίκευση και την ανάπτυξη καινούριων τεχνικών και μεθόδων, γίνεται πιο άνετη η εργασιακή απασχόληση. Με άλλα λόγια, βελτιώνονται οι συνθήκες εργασίας και, αφού υπάρχει η δυνατότητα να παράγονται προιόντα σε μεγαλύτερη ποσότητα και σε λιγότερο χρόνο, μειώνεται ο ανθρώπινος μόχθος και αυξάνεται ο ελεύθερος χρόνος του εργαζομένου.ακόμα, η τεχνολογική υπερανάπτυξη καθιστά επιβεβλημένη την ειδική γνώση για το χειρισμό και την αξιοποίηση των τεχνολογικών μέσων. Πιο συγκεκριμένα, με την ειδίκευσή του σε ένα τομέα της επιστήμης ή της τεχνικής ο άνθρωπος μαθαίνει να αξιοποιεί τα καινούρια τεχνολογικά μέσα με αποτελεσματικό τρόπο, συμβάλλοντας έτσι στην προώθηση του τεχνικού πολιτισμού.» (μαθητής Γ +Λυκείου) 9