Εξέλιξη της ζήτησης στην Αθήνα

Εξέλιξη της ζήτησης στην Αθήνα Παρουσίαση στην Ημερίδα: ΝΕΡΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΗ-Στρατηγικός σχεδιασμός, διαχείριση της ζήτησης και έλεγχος των διαρροών στα δίκτυα 28 Νοεμβρίου 2, Πολυτεχνειούπολη, Ζωγράφου Νίκος Μαμάσης, Τομέας Υδατικών Πόρων, ΕΜΠ Στέλλα Πολιτάκη, Διεύθυνση Υδροληψίας, ΕΥΔΑΠ Ν. Μαμάσης και Σ. Πολιτάκη, Εξέλιξη της ζήτησης στην Αθήνα 1

Μέρη της παρουσίασης ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ Συνοπτικό ιστορικό Παράγοντες που επηρεάζουν τη ζήτηση Χωροχρονική μεταβολή Μελλοντικές εκτιμήσεις ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ Σκοπιμότητα και δεδομένα Χαρακτηριστικά ζήτησης Μοντελοποίηση Αποτελέσματα ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Ν. Μαμάσης και Σ. Πολιτάκη, Εξέλιξη της ζήτησης στην Αθήνα 2

ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ (hm3) 1989: 37. hm 3 Σημαντική μείωση των εισροών, ενώ σημειώνεται η μεγαλύτερη ετήσια κατανάλωση του αιώνα 4 3 2 1 1971: 143. hm 3 ΠΠΠ 2.54. 1961: 7.9 hm 3 ΠΠΠ 1.83. 1951: 21.8 hm 3 ΠΠΠ 1.38. 1941: 22.8 hm 3 ΠΠΠ 1.125. Συνοπτικό ιστορικό 199: 326.5 hm 3 Η ξηρότερη χρονιά του αιώνα, σημαντική αύξηση της τιμής του νερού και έναρξη εκστρατείας για την εξοικονόμησή του με αποτέλεσμα σημαντική μείωση της κατανάλωσης 1999: 365.5 hm 3 Η κατανάλωση επανέρχεται στα επίπεδα του 1989 1995: 284. hm 3 Ενίσχυση Μόρνου από Εύηνο μέσω προσωρινής υδροληψίας 1993: 252.3 hm 3 Η ξηρασία συνεχίζεται, επίσπευση ενίσχυσης του συστήματος (γεωτρήσεις, Εύηνος) 1991: 323.8 hm 3 Σχετικά υγρό έτος, ΠΠΠ 3.7. 192 193 194 195 196 197 198 199 2 1927: 4.8 hm 3 Ύδρευση από το Αδριάνειο υδραγωγείο και μικροπηγές ΠΠΠ 8. 1931: 11.5 hm 3 Πλήρης λειτουργία υδραγωγείου Μαραθώνα ΕΤΟΣ 1941-51: 15.7 hm 3 (1944) Στασιμότητα κατανάλωσης κατά την περίοδο της Κατοχής και του εμφυλίου 1958: 49.2 hm 3 Συστηματική λειτουργία του υδραγωγείου Υλίκης 1981: 282.hm 3 ΠΠΠ 3.25. 1979: 244. hm 3 Έναρξη λειτουργίας του υδραγωγείου Μόρνου Ν. Μαμάσης και Σ. Πολιτάκη, Εξέλιξη της ζήτησης στην Αθήνα 3

Παράγοντες που επηρεάζουν τη ζήτηση ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΧΡΗΣΕΩΝ ΝΕΡΟΥ Κοινή 62-68% Ενίσχυση ΟΤΑ 13-17% Βιομηχανική και επαγγελματική 7-11% Δημόσια και δημοτική 7-9% Άλλες (αδιύλιστο, ΟΛΠ, πυροσβεστική) 2-4% ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Πληθυσμός περιοχών ευθύνης και αρμοδιότητας Ειδική κατανάλωση Τιμολογιακή πολιτική Βιομηχανικές, δημοτικές και άλλες χρήσεις Σχεδιαζόμενες επεκτάσεις δικτύου Απώλειες εσωτερικού δικτύου Ν. Μαμάσης και Σ. Πολιτάκη, Εξέλιξη της ζήτησης στην Αθήνα 4

Παράγοντες που επηρεάζουν τη ζήτηση Μεταβολή του πληθυσμού 1981 1991 1999 21 Πληθυσμός περιοχής ευθύνης 328 371 315 32-35 Πληθυσμός περιοχής αρμοδιότητας 248 349 43 45-6 Αλλοδαποί στο Ν. Αττικής 3 6 35 4-6 ΕΙΔΙΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ (L/κατ/ημ 3 2 1 Εξέλιξη ειδικής κατανάλωσης ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΥΘΥΝΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΥΘΥΝΗΣ (ΜΕ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ) 197 1975 198 1985 199 1995 2 ΕΤΟΣ Ν. Μαμάσης και Σ. Πολιτάκη, Εξέλιξη της ζήτησης στην Αθήνα 5

Παράγοντες που επηρεάζουν τη ζήτηση Παράγοντες που επηρεάζουν τη ζήτηση Τιμολογιακή πολιτική 2 16 ΚΟΙΝΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΤΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ (hm 3 ) 12 8 4 1/7/1975 ΑΥΞΗΣΗ 15% 1/7/1982 ΑΥΞΗΣΗ 18% 1/5/199 ΑΥΞΗΣΗ 18% 1/7/1992 ΑΥΞΗΣΗ 1% 1973 1978 1983 1988 1993 1998 ΕΤΟΣ Ν. Μαμάσης και Σ. Πολιτάκη, Εξέλιξη της ζήτησης στην Αθήνα 6

Παράγοντες που επηρεάζουν τη ζήτηση Βιομηχανικές, δημοτικές και άλλες χρήσεις 5 4 ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΤΑ ΑΔΥΙΛΙΣΤΟ ΑΛΛΕΣ ΚΑΤΝΑΛΩΣΗ (hm 3 ) 3 2 1 1973 1975 1977 1979 1981 1983 1985 1987 1989 1991 1993 1995 1997 1999 ΕΤΟΣ Ν. Μαμάσης και Σ. Πολιτάκη, Εξέλιξη της ζήτησης στην Αθήνα 7

Παράγοντες που επηρεάζουν τη ζήτηση Επεκτάσεις δικτύου ΠΕΡΙΟΧΗ Νησιά Αργοσαρωνικού και Τροιζηνία Αυλίδα, Σχηματάρι, Δήλεσι, Βαθύ, Παραλία Αυλίδας, Ριτσώνα, Φάρος, Καλοχώρι, Οινόφυτα, Ληλάντιο, παραλιακές περιοχές Β.Α Αττικής Θήβα, μεμονωμένες περιοχές κατά μήκος υδραγωγείου Μόρνου Κινέττα, Αγ. Θεόδωροι, παραλιακές περιοχές Δ. Αττικής, Δερβενοχώρια, Κόρινθος Νησιά Κυκλάδων ΣΥΝΟΛΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ (1991) 3. 16. 9. 175. 95. 55. ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΕΙΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ (1996) 75. 1.44. Ν. Μαμάσης και Σ. Πολιτάκη, Εξέλιξη της ζήτησης στην Αθήνα 8

Παράγοντες που επηρεάζουν τη ζήτηση Εξέλιξη απωλειών εσωτερικού δικτύου 5 4 ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΠΑΡΟΧΗ ΔΙΥΛΙΣΤΗΡΙΩΝ ΤΙΜΟΛΟΓΗΜΕΝΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΟΓΚΟΣ ΝΕΡΟΥ (hm 3 ) 3 2 1 197 1975 198 1985 199 1995 2 ΕΤΟΣ Ν. Μαμάσης και Σ. Πολιτάκη, Εξέλιξη της ζήτησης στην Αθήνα 9

Χωροχρονική μεταβολή Κατανομή ανά διϋλιστήριο 1 5 5.5 5.5 5.5 4 5.5 6 7 6 4 5 5 5.5 9 9.5 9 1 1 3 1 4 1 3.5 1 5.5 1 5.5 1 2 11 1 9.5 1 2 8 7 ΠΟ ΣΟ ΣΤΟ (%) 6 5 4 6 1.5 62.5 62 59 53.5 49 46.5 45.5 47 49 5 1 59.5 55.5 3 2 1 24 23 22.5 22.5 28.5 32 32 32 35 36 34 26 27 ΙΑΝ ΦΕΒ ΜΑΡ ΑΠΡ ΜΙΑ ΙΟΥΝ ΙΟΥΛ ΑΥΓ ΣΕΠ ΟΚΤ ΝΟΕ ΔΕΚ ΕΤΟΣ ΜΗΝΑΣ ΓΑΛΑΤΣΙ ΜΕΝΙΔΙ ΚΙΟΥΡΚΑ ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΣ Ν. Μαμάσης και Σ. Πολιτάκη, Εξέλιξη της ζήτησης στην Αθήνα 1

ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ (%) 16 14 12 1 8 6 Χωροχρονική μεταβολή Χρονική κατανομή παροχής διυλιστηρίων Στατιστικα χαρακτηριστικά περιόδου (1973-99) Μηνιαία/Ετήσια (%) 4 2 1.4 1.2 1. ΙΑΝ. ΦΕΒ. ΜΑΡ ΑΠΡ ΜΑΪ ΙΟΥΝ ΙΟΥΛ ΑΥΓ ΣΕΠ ΟΚΤ ΝΟΕ ΔΕΚ Στατιστικά χαρακτηριστικά περιόδου (199-99) Μέγιστη/Μέση ημερήσια.8.6 Ελάχιστη/Μέση ημερήσια.4 ΙΑΝ ΦΕΒ ΜΑΡ ΑΠΡ ΜΑΪ ΙΟΥΝ ΙΟΥΛ ΑΥΓ ΣΕΠ ΟΚΤ ΝΟΕ ΔΕΚ Ν. Μαμάσης και Σ. Πολιτάκη, Εξέλιξη της ζήτησης στην Αθήνα 11

Εκτιμήσεις μελλοντικής ζήτησης Ανάλυση ιστορικής και μελλοντικής ζήτησης (σε hm 3 ) 1981 1991 1999 21 Κοινή 137 13 185 191-239 ΟΤΑ 35 46 64-77 Δημόσια 28 22 21 25-37 Βιομηχανική 13 19 21 27-49 Λοιπές 2 5 6 6-16 Επεκτάσεις 17-67 Απώλειες 12 113 86 9-11 ΣΥΝΟΛΟ 282 323 365 421-595 Ν. Μαμάσης και Σ. Πολιτάκη, Εξέλιξη της ζήτησης στην Αθήνα 12

Εκτιμήσεις μελλοντικής ζήτησης Ανάλυση ιστορικής και μελλοντικής ζήτησης (σε hm 3 ) ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ (hm 3 ) 6 5 4 3 2 ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΕΠΕΚΤΑΣΕΙΣ ΑΛΛΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΟΤΑ ΚΟΙΝΗ 1 1981 1991 1999 21 21 (Χ) 21 (Μ) 21 (Υ) ΕΤΟΣ-ΣΕΝΑΡΙΑ Ν. Μαμάσης και Σ. Πολιτάκη, Εξέλιξη της ζήτησης στην Αθήνα 13

ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ (hm 3 ) Εκτιμήσεις μελλοντικής ζήτησης Παρουσίαση διαφόρων προβλέψεων (σε hm 3 ) 75 6 45 3 15 197 1975 198 1985 199 1995 2 25 21 ΕΤΟΣ Ν. Μαμάσης και Σ. Πολιτάκη, Εξέλιξη της ζήτησης στην Αθήνα 14

Βραχυπρόθεσμη πρόβλεψη Σκοπιμότητα ομοιόμορφη παροχή εισόδου στις εγκαταστάσεις επεξεργασίας αύξηση της παροχετευτικότητας μείωση του κόστους λόγω εξομάλυνσης των αιχμών αύξηση της αξιοπιστίας του όλου δικτύου άμβλυνση του προβλήματος ανεπάρκειας αποθηκευτικών όγκων Απαιτούμενα δεδομένα κατανάλωσης μετεωρολογικά μετακινήσεων πληθυσμού εξαιρετικών γεγονότων Ν. Μαμάσης και Σ. Πολιτάκη, Εξέλιξη της ζήτησης στην Αθήνα 15

ΠΕ 1 ΠΑ 2 ΣΑ 3 ΚΥ 4 ΔΕ 5 ΤΡ 6 ΤΕ 7 ΠΕ 8 ΠΑ 9 ΣΑ 1 ΚΥ 11 ΔΕ 12 ΤΡ 1 3 ΤΕ 14 ΠΕ 15 ΠΑ 16 ΣΑ 17 ΚΥ 18 ΔΕ 1 9 ΤΡ 2 ΤΕ 21 ΠΕ 22 ΠΑ 23 ΣΑ 24 ΚΥ 25 ΔΕ 26 ΤΡ 27 ΤΕ 28 ΠΕ 29 ΠΑ 3 2 1.5 1.5 Χαρακτηριστικά κατανάλωσης Επίδραση παραγόντων στην ημερήσια κατανάλωση 8. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1.. Ν. Μαμάσης και Σ. Πολιτάκη, Εξέλιξη της ζήτησης στην Αθήνα 16 ΑΝΗΓΜΕΝΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ, ΑΝΗΓΜΕΝΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑ ΣΙΑ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΕΝΗ ΒΡΟΧΟΠΤΩΣΗ, ΑΝΗΓΜΕΝΗ ΕΞΟΔ ΟΣ ΒΡΟΧΟΠΤΩΣΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΕΞΟΔΟΣ

Χαρακτηριστικά κατανάλωσης Επίδραση ημέρας στην κατανομή της ωριαίας κατανάλωσης μ η η ημ ρ ης β μ ς μ η μή.6.5.4.3.2.1 h1 h2 h3 h4 h5 h6 h7 h8 h9 h1 h11 h12 h13 h14 h15 h16 h17 h18 h19 h2 h21 h22 h23 h24 Επίδραση μήνα στην κατανομή της ωριαίας κατανάλωσης.6.5.4.3.2.1. h1 h2 h3 h4 h5 h6 h7 h8 h9 h1 h11 h12 h13 h14 h15 h16 h17 h18 h19 h2 h21 h22 h23 h24 Ν. Μαμάσης και Σ. Πολιτάκη, Εξέλιξη της ζήτησης στην Αθήνα 17

Ανάλυση των ιστορικών δεδομένων Διαπιστώσεις σχετικές με την ημερήσια κατανάλωση Σημαντικότερος παράγοντας είναι η θερμοκρασία Καθοριστικός παράγοντας είναι τα εξαιρετικά γεγονότα Το Σάββατο εμφανίζει σαφώς μεγαλύτερη κατανάλωση από τις καθημερινές Η Κυριακή εμφανίζει σαφώς μικρότερη κατανάλωση από τις καθημερινές Η θεώρηση των μετακινήσεων συνεισφέρει ελάχιστα Η βροχόπτωση δεν επηρεάζει πάντα τη διακύμανση της κατανάλωσης αλλά μόνο εποχιακά Διαπιστώσεις σχετικές με την ωριαία κατανάλωση Η ποσοστιαία κατανομή της ημερήσιας κατανάλωσης ανά ώρα του 24ώρου, εμφανίζει μια συγκεκριμένη διακύμανση (με πολύ μικρές διαφοροποιήσεις ανάλογα με το μήνα ή την ημέρα της εβδομάδας), που παρουσιάζει δύο αιχμές και μια σημαντική υποχώρηση τις πρώτες πρωινές ώρες (σχεδόν σταθερό ποσοστό που δίνει την εικόνα των απωλειών του δικτύου) Ν. Μαμάσης και Σ. Πολιτάκη, Εξέλιξη της ζήτησης στην Αθήνα 18

Μοντελοποίηση Μεταβλητές Η κατανάλωση της χθεσινής (C ) και της προχθεσινής ημέρας (C -1 ) Η ημέρα της εβδομάδας (D 1 ) Η μέση ημερήσια θερμοκρασία της χθεσινής (T ) και της προχθεσινής ημέρας (T -1 ) Το ημερήσιο ύψος βροχής (P ) της χθεσινής και της προχθεσινής ημέρας (P -1 ) Δείκτης που ποσοτικοποιεί τα εξαιρετικά γεγονότα (E 1 ) Η κατανάλωση του προηγούμενου έτους όχι την ίδια ακριβώς ημερομηνία αλλά μετατοπισμένη προκειμένου να ταυτίζεται η ημέρα της εβδομάδας (C y ) Μαθηματική διατύπωση μοντέλου ΔC 1 =α +α 1 ΔC +α 2 ΔC -1 +α 3 Τ +α 4 Τ -1 +α 5 Ρ n +α 6 Ρ -1n +α 7 f(d 1 )+α 8 g(e 1 )+α 9 C y Ν. Μαμάσης και Σ. Πολιτάκη, Εξέλιξη της ζήτησης στην Αθήνα 19

125 12 115 11 15 1 95 9 85 8 75 7 65 6 Αποτελέσματα του μοντέλου Ν. Μαμάσης και Σ. Πολιτάκη, Εξέλιξη της ζήτησης στην Αθήνα 2 1/1/1999 15/1/1999 29/1/1999 12/2/1999 26/2/1999 12/3/1999 26/3/1999 9/4/1999 23/4/1999 7/5/1999 21/5/1999 4/6/1999 18/6/1999 2/7/1999 16/7/1999 3/7/1999 13/8/1999 27/8/1999 1/9/1999 24/9/1999 8/1/1999 22/1/1999 5/11/1999 19/11/1999 3/12/1999 17/12/1999 31/12/1999 Μέτρηση Πρόβλεψη

Συμπεράσματα Σήμερα η κατανάλωση κυμαίνεται στα προ της ξηρασίας επίπεδα (37 hm 3 ετησίως) παρουσιάζοντας έντονα αυξητικές τάσεις. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι κατά το τρέχον έτος η κατανάλωση έχει φτάσει τα 348.9 hm 3 (1/1-22/11), ενώ για το ίδιο χρονικό διάστημα του 1999 ήταν 321.6 hm 3, δηλαδή παρουσιάζεται αυξημένη κατά 8.5%. Η αύξηση οφείλεται σε σημαντικό βάθμο στην αύξηση της ειδικής κατανάλωσης η οποία σήμερα φτάνει τα 16 lt/κατ/ημέρα. Έτσι η ΕΥΔΑΠ θα πρέπει να μελετήσει και να είναι σε θέση να εφαρμόσει άμεσα, τρόπους ελέγχου της ζήτησης. Παίρνοντας υπόψη τους σημερινούς ρυθμούς αύξησης και τα σχέδια ανάπτυξης της ΕΥΔΑΠ για την υδροδότηση νέων περιοχών, εκτιμάται ότι η ετήσια κατανάλωση το 21 μπορεί να φτάσει κατά μέσο όρο τα 51 hm 3. Όμως, με κατάλληλη πολιτική η κατανάλωση είναι εφικτό να περιοριστεί στο ικανοποιητικό επίπεδο των 42 hm 3. Όσον αφορά στη βραχυπρόθεσμη πρόβλεψη η παρούσα προσέγγιση ήταν διερευνητική με ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Η βελτίωση αυτής της προσέγγισης θα υλοποιηθεί, με περαιτέρω έρευνα και αναμένεται να βελτιώσει την λειτουργία του συστήματος σε πραγματικό χρόνο. Ν. Μαμάσης και Σ. Πολιτάκη, Εξέλιξη της ζήτησης στην Αθήνα 21