Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΩΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Κώστας Ν. Τσιαντής
Πρόβλημα που τέθηκε από τους διοργανωτές της διημερίδας Οι Έλληνες εκπαιδευτικοί μηχανικοί, οι οποίοι βιώνουν την ανεπάρκεια της τεχνολογικής διάστασης της εκπαίδευσης, τόσο στη Γενική όσο και στην Τεχνική Επαγγελματική συνιστώσα της, αναζητούν για την εκπαίδευση λύσεις, ριζικά διαφορετικές από την υφιστάμενη κατάσταση.
I. ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΚΑΙ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΓΝΩΣΗ ΤΡΟΠΟΙ ΤΟΥ ΝΟΕΙΝ
I. ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ -ΚΡΙΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ -ΔΥΟ ΚΟΥΛΤΟΥΡΕΣ -ANAΓΚΗ ΣΥΝ-ΕΝΝΟΗΣΗΣ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Πρώτη αναγκαία αρχή για την παιδεία Η Δυνατότητα κατανόησης και διαχείρισης διαφορετικών τρόπων του σκέφτεσθαι, του νοείν.
Ι. ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΚΑΙ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΓΝΩΣΗ ΧΑΣΜΑ -ΚΑΤΑΚΕΡΜΑΤΙΣΜΟΣ -Δύναμη που γίνεται ξένη και απειλητική
ΓΝΩΣΗ Δεύτερη αναγκαία Αρχή για την Παιδεία: H επίγνωση, η γνώση της γνώσης, η μετα-γνώση που απαιτείται για μια σώφρονα διαχείριση της γνώσης.
Ι. ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΚΑΙ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΓΝΩΣΗ ΤΡΟΠΟΙ ΤΟΥ ΝΟΕΙΝ
ΤΡΟΠΟΙ ΤΟΥ ΝΟΕΙΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ- Ερώτημα για το Ον και το Αγαθό ΕΠΙΣΤΗΜΗ-Ερώτημα για ό,τι συνέχει την κίνηση του Όντος, Αλήθεια ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ-Ερώτημα για τον δημιουργό και τη δημιουργία. Ποείν και Πράττειν (το κοινωνικώς δέον γενέσθαι)
ΤΡΟΠΟΙ ΤΟΥ ΝΟΕΙΝ Τρίτη αναγκαία αρχή για την παιδεία Καλλιέργεια στον άνθρωπο της δυνατότητας διάκρισης ανάμεσα στους θεμελιακούς τρόπος του νοείν, συνάμα με τη δυνατότητα να αποφασίζει και να προάγει το ευ πράττειν ως το συνίστασθαι του αγαθού, της αλήθειας και της ποιήσεως-τεχνικής δημιουργίας.
ΙΙ. ΠΑΙΔΕΙΑ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (Technology Education) ΟΡΙΣΜΟΙ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
Frederick Bonser. Βιομηχανικές Τέχνες (Industrial Arts): Ένα οργανωμένο σύνολο θεωρητικών και πρακτικών δραστηριοτήτων (επαγγελμάτων), οι οποίες υπηρετούν αξίες προσωπικής και κοινωνικής σημασίας και εξοικειώνουν τον μαθητή με: (4) την ιστορική εξέλιξη της βιομηχανίας από άποψη οργανωμένου κεφαλαίου, οργανωμένης εργασίας και εξειδικευμένων μηχανών, (6) τις πρώτες ύλες της παραγωγής, τις μεθόδους τροποποίησης των υλικών, τα τεχνικά μέσα και τις αρχές σχεδιασμού βιομηχανικών προϊόντων, (8) την εξακρίβωση των υγειονομικών, οικονομικών, αξιολογικών και κοινωνικών πλεονεκτημάτων και προβλημάτων που σχετίζονται με την παραγωγή και την χρησιμοποίηση των προϊόντων, και (9) τη διερεύνηση των κοινωνικών ευθυνών σχετικά με τις μεθόδους και πρακτικές της βιομηχανικής παραγωγής και διανομής των προϊόντων
Ορισμός της Παιδείας στην Τεχνολογία κατά Maley (1973) Οι φάσεις εκείνες της γενικής παιδείας που αναφέρονται: στην τεχνολογία- την εξέλιξη, τη χρήση και τη σημασία της στη βιομηχανία- την οργάνωση, τα υλικά, τα επαγγέλματα, τις διαδικασίες και τα προϊόντα της καθώς και στα προβλήματα και τις ωφέλειες που απορρέουν από τον τεχνολογικό και βιομηχανικό χαρακτήρα της κοινωνίας
Παιδεία στην Τεχνολογία (Maley, 1980 s) Εκπαιδευτικό πρόγραμμα που έχει αφετηρία την εμπειρία και το εργαστήριο και επικεντρώνεται στη μελέτη της τεχνολογίας στην εφαρμογή της γνώσης και στην ανάπτυξη οργανικών δεσμών με τα πεδία των μαθηματικών, της επιστήμης, της ιστορίας, της οικονομίας, της επικοινωνίας, της υγείας, της τέχνης, της μουσικής, και των κοινωνικών και περιβαλλοντικών σπουδών
Συμβουλευτικό Σώμα για την Παιδεία στην Τεχνολογία (Η.Π.Α,1988) Η Παιδεία στην Τεχνολογία ως επιστημονικός κλάδος (discipline) Μαθητές ικανοί "να κατανοούν, να χρησιμοποιούν, και να ελέγχουν την τεχνολογία"
Διεθνής Οργανισμός Παιδείας στην Τεχνολογία (ΙΤΕΑ, 1990) Προαγωγή της τεχνολογικής κουλτούρας (technological literacy) σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Η «τεχνολογία είναι ανθρώπινη επινόηση σε δράση». Κάτι πολύ περισσότερο από τη γνώση των υπολογιστών και τις εφαρμογές τους: Μια θεώρηση, όπου κάθε πολίτης έχει ένα βαθμό γνώσης για τη φύση, τη συμπεριφορά, τη δύναμη, και τις συνέπειες της τεχνολογίας από μια ευρεία προοπτική Παραγωγή της γνώσης και των διαδικασιών για ν αναπτυχθούν προϊόντα, συστήματα και περιβάλλοντα που επιλύουν πρακτικά προβλήματα και διευρύνουν τις ανθρώπινες δυνατότητες
Παιδεία στην Τεχνολογία (συμβολή του ομιλούντος) Μια παιδαγωγική σύζευξη θεωρητικής καλλιέργειας και πρακτικών δημιουργικών δραστηριοτήτων που αφορά: (1) την εξέλιξη, τις εφαρμογές, την έρευνα και την ανάπτυξη της τεχνολογίας, (2) την αποτίμηση και τον έλεγχο της τεχνολογίας και, ιδιαίτερα, (3) την ικανότητα για τεκμηρίωση και λήψη αποφάσεων που αφορούν το ρόλο της στην κοινωνία, τον πολιτισμό και την προσωπική ζωή του ανθρώπου.
ΙΙΙ. ΩΣ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Κύριες σκοπιές θεώρησης της τεχνολογίας είναι: - η τεχνικο-επιστημονική θεώρηση, - η φιλοσοφικο-κοινωνική θεώρηση, - η οικονομική θεώρηση, και η - η παιδαγωγικο-μορφωτική θεώρηση. Η Παιδεία στη Τεχνολογία επιδιώκει να ενοποιήσει τις ανωτέρω θεωρήσεις, ώστε να τις θέσει στην υπηρεσία των κοινωνικών αναγκών και ανθρωπιστικών αξιών, μορφώνοντας συνολικά τον άνθρωπο στο ε@υ ποιείν-επιχειρείν και ε@υπράττειν.
ΙV.ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ-ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Προβλήματα: Αρκετά Προτάσεις: (1) η συγκρότηση διεπιστημονικού σώματος στο ΥΠΕΠΘ, (2) ίδρυση πανεπιστημιακών τμημάτων που θα καθιερώσουν την Παιδεία στην Τεχνολογία ως επιστημονικό κλάδο στη χώρας μας, και (3) ίδρυση της Ένωσης Καθηγητών Τεχνολογίας
ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ Ο φιλόσοφος ερωτά Τι απαιτείται για τη διαύγαση της γνώσης, του επιστημονικού δεσμού υποκειμένουαντικειμένου? Ποιο είναι το «τρίτο τι» που είναι ανάγκη να παρευρίσκεται, ώστε -το μάτι να βλέπει το ορώμενο, και -η νόηση το νοούμενο? Πλάτων (Πολιτεία,508-510)
Ο ποιητής Το φως! Κατά βάθος είμαι ζήτημα φωτός Γ. Σεφέρης