Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 1 Απριλίου Ελληνική Οικονομία

Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 1 Απριλίου 2016 Ελληνική Οικονομία Η συζήτηση σχετικά με την αλλαγή των βασικών παραμέτρων του ασφαλιστικού συστήματος συνδέεται, αφενός με την ανάγκη περιστολής δαπανών, προκειμένου να καλυφθεί το δημοσιονομικό του βάρος στον κρατικό προϋπολογισμό, και αφετέρου με την ανάγκη διασφαλίσεως της βιωσιμότητάς του σε μακροχρόνιο ορίζοντα. Η υιοθέτηση ενός δίκαιου και αποτελεσματικού ασφαλιστικού συστήματος αφορά όχι μόνο τις σημερινές αλλά κυρίως τις επερχόμενες γενεές. Η μεταρρυθμιστική προσπάθεια οφείλει να κατανέμει δίκαια το μεταρρυθμιστικό βάρος μεταξύ των γενεών. 7 6 5 4 3 2 1 Γράφημα 1. Λόγος Εξαρτήσεως Ηλικιωμένων Ατόμων (ο αριθμός των ατόμων άνω των 65 ετών διηρημένος με τον αριθμό των ατόμων 15-64 ετών) Πηγή : Eurostat 1980 1990 2000 2020 2030 2040 2050 2015 Ορισμένες δομικές εξελίξεις έχουν σημαντικά φαλκιδεύσει το συνταξιοδοτικό σύστημα. Πρώτον, οι υφιστάμενες και εκτιμώμενες δημογραφικές εξελίξεις και ειδικότερα η γήρανση του πληθυσμού επιβαρύνουν την αναλογία συνταξιούχων προς ασφαλισμένους. Δεύτερον, η υψηλή ανεργία, η αύξηση του μη-οικονομικά ενεργού πληθυσμού στην περίοδο 2009-2015, λόγω και της απογοητεύσεως στην διάρκεια αναζητήσεως εργασίας και φυσικά η εκροή υψηλής ποιότητας ανθρωπίνου κεφαλαίου στο εξωτερικό αποδυναμώνουν έτι περαιτέρω την σχέση συνταξιούχων προς ασφαλισμένους. Αμφότεροι οι αρνητικοί αυτοί παράγοντες αντικατοπτρίζονται, τόσο στις μειωμένες εισροές του ασφαλιστικού συστήματος, όσο και στις αυξημένες δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ. Η σημερινή δύσκολη οικονομική συγκυρία καθιστά το ζήτημα ακόμη πιο περίπλοκο στην επίλυσή του. Η αύξηση των εισφορών στην εργασία δεν συνεπάγεται αντίστοιχη αύξηση των εσόδων του ασφαλιστικού συστήματος. Αντιθέτως ενέχει τον κίνδυνο αυξήσεως της ανεργίας και της ανασφάλιστης εργασίας. Ειδικότερα, η γήρανση του πληθυσμού θα επηρεάσει σημαντικά τις πολιτικές που θα εφαρμοσθούν τα επόμενα έτη, λόγω της επιπτώσεως που αναμένεται να έχει στην αγορά εργασίας αλλά και στις δημόσιες δαπάνες. Συγκεκριμένα όπως προκύπτει από το Γράφημα 1, ο λόγος εξαρτήσεως ηλικιωμένων ατόμων (το ποσοστό του πληθυσμού άνω των 65 ετών στο σύνολο του πληθυσμού 15-64 ετών), έχει αυξηθεί στη χώρα μας σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες (από 20,6% το 1980 σε 31,9% το 2015). Το ποσοστό αυτό είναι από τα υψηλότερα στην Ευρώπη και διαμορφώθηκε πολύ πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (ΕΕ28 2015: 28,8%). Επιπλέον σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής o λόγος εξαρτήσεως ηλικιωμένων ατόμων στην Ελλάδα, όπως και σε όλες σχεδόν τις χώρες της Ευρώπης, αναμένεται να αυξηθεί στις επόμενες δεκαετίες φθάνοντας το 2050 στο 63,6% για τη χώρα μας, έναντι 49,4% στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Εκτιμάται δε ότι στην περίοδο 2015-2060 η αναλογία ατόμων ικανά προς εργασία για κάθε εξαρτώμενο οικονομικά άτομο άνω των 65 ετών θα ελαττωθεί από 4:1 σε 2:1 περίπου. Η μεγάλη δημοσιονομική επιβάρυνση του συνταξιοδοτικού συστήματος συμπιέζει σε μεγάλο βαθμό τις υπόλοιπες δαπάνες για κοινωνική προστασία. Ειδικότερα, στην περίοδο 2006-2012 οι δαπάνες για κοινωνική προστασία αυξήθηκαν σημαντικά στην Ελλάδα από 15,1% σε 21,0% του ΑΕΠ το 2012 (Γράφημα 2). Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στην άνοδο των δαπανών για συντάξεις από 10,5% του ΑΕΠ το 2006, σε 15,7% του ΑΕΠ το 2012 και σε πολύ μικρότερο βαθμό, λόγω της αυξήσεως των λοιπών δαπανών για κοινωνική προστασία (όπως επιδόματα ανεργίας, οικογενειακά επιδόματα, επιδόματα σε άτομα με αναπηρία κλπ.) παρά την διόγκωση της ανεργίας αυτήν την χρονική περίοδο. 25,0 2 15,0 1 5,0 15,1 10,5 4,6 Γράφημα 2. Δαπάνες για Κοινωνική Προστασία (ως % ΑΕΠ) 15,7 10,7 17,0 12,1 18,6 18,8 13,0 13,5 20,6 21,0 14,7 15,7 19,6 20,1 14,7 15,3 5,0 4,9 5,6 5,3 5,9 5,3 4,9 4,8 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Ελλάδα EE 28 Πηγή: Eurostat Λοιπές Δαπάνες Συντάξεις Σύνολο 2014 19,5 10,3 9,2 14 12 10 8 6 4 2 0 Γράφημα 3. Επίδραση του Λόγου Εξαρτήσεως Ηλικιωμένων Ατόμων στη Μεταβολή της Συνταξιοδοτικής Δαπάνης ως % στο ΑΕΠ, έως το 2060 11,7 (σε εκατοστιαίες μονάδες) 10,6 8,9 8,0 7,3 7,2 6,0 Πηγή : Ευρωπαϊκή Επιτροπή 3,9

Παρά τη μείωση των δαπανών για συντάξεις στην Ελλάδα μετά το 2012, στο 15,3% του ΑΕΠ το 2014, το ποσοστό παραμένει πάνω από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο (10,3% ΑΕΠ). Επιπλέον, συγκρίνοντας την διάρθρωση των δαπανών κοινωνικής προστασίας ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2014 σε Ελλάδα και Ευρωπαϊκή Ένωση παρατηρείται ότι οι λοιπές δαπάνες κοινωνικής προστασίας στην Ελλάδα είναι κατά πολύ μικρότερες (4,8% έναντι 9,2%) του μέσου όρου της ΕΕ28. Συνεπώς οι αυξημένες συνταξιοδοτικές δαπάνες όχι μόνο επιβαρύνουν το δημοσιονομικό κόστος βραχυπρόθεσμα, αλλά δυσχεραίνουν και την άσκηση ουσιαστικής κοινωνικής πολιτικής σε βάθος χρόνου. Επιπλέον, η γήρανση του πληθυσμού ασκεί μακροπρόθεσμα πιέσεις στις δημόσιες δαπάνες για συντάξεις. Όπως αποτυπώνεται στο Γράφημα 3, μέχρι το 2060 η επίδραση της γήρανσης του πληθυσμού, στην μεταβολή των δαπανών για συντάξεις ως ποσοστό του ΑΕΠ, θα ανέλθει σε 10,6 εκατοστιαίες μονάδες (εκατ.μον.), επίπεδο αρκετά υψηλότερο από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο (7,2 εκατ.μον.). Συνέπεια αυτής της δημογραφικής τάσεως και των πιέσεων που ασκεί στα δημόσια οικονομικά είναι η αναγκαιότητα μεταρρυθμίσεως του συνταξιοδοτικού συστήματος και η περαιτέρω αυστηροποίηση των όρων παροχής πρόωρων συνταξιοδοτήσεων. Σημειώνεται ότι την τελευταία δεκαετία παρατηρείται μεν αύξηση των ετών εργασιακού βίου (Γράφημα 4) στην Ελλάδα (κατά 0,5 έτη) αλλά εξακολουθεί να είναι μικρότερη της αυξήσεως του ευρωπαϊκού μέσου όρου (κατά 1,8 έτη). Ειδικότερα, το 2014 ο χρόνος εργασιακού βίου στην Ελλάδα (32,1 έτη) υπολείπεται σημαντικά του μέσου Ευρωπαϊκού (35,3 έτη) κατά 3,2 έτη. 35,5 35,0 34,5 34,0 33,5 33,0 32,5 32,0 31,5 31,0 33,5 31,6 Γραφήματα 4. Διάρκεια Εργασιακού Βίου 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Πηγή: Eurostat EE28 Ελλάδα 35,3 32,1 Η παροχή κινήτρων για παραμονή στην αγορά εργασίας που θα αυξήσει το ποσοστό απασχολήσεως και στις ηλικίες άνω των 50 και άνω των 65 ετών είναι κρίσιμης σημασίας. Στην Ελλάδα το ποσοστό απασχολήσεως των ατόμων στις ηλικίες άνω των 50 ετών και άνω των 65 ετών, στο σύνολο του πληθυσμού της ίδιας ηλικιακής ομάδας, είναι από τα χαμηλότερα μεταξύ των χωρών της Ευρώπης (Γράφημα 5). Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το 2014 στην Ελβετία το ποσοστό του εργασιακά ενεργού πληθυσμού άνω των 50 ετών ανέρχεται σε 46,6%, ενώ στην Πορτογαλία σε 34,1%, στην Κύπρο σε 35,3% και στην Ελλάδα μόνο σε 22,1%. Το ποσοστό αυτό μειώνεται δραματικά στην ηλικιακή ομάδα άνω των 65 ετών σε 2,5%, έναντι 5,3% στην ΕΕ28. 5 45,0 4 35,0 3 25,0 2 15,0 1 5,0 46,6 11,7 42,5 40,3 39,7 9,4 10,1 Πηγή: Eurostat 5,8 37,7 9,8 35,3 34,1 34,0 28,4 27,6 Τραπεζική Χρηματοδότηση του Ιδιωτικού Τομέα: Συνεχίσθηκε στο πρώτο δίμηνο του 2016 με ταχύτερο ρυθμό η μείωση της χρηματοδότησης προς τον ιδιωτικό τομέα (Φεβρουάριος 2016: -2,3%, Ιανουάριος 2016 :-2,1%, Δεκέμβριος 2015: -2,0%), που σημειωτέον έχει ξεκινήσει από το δεύτερο τρίμηνο του 2012. Πάντως, το τελευταίο δωδεκάμηνο, ο αρνητικός ρυθμός μεταβολής των πιστώσεων στην οικονομία κινείται ανάμεσα σε - 1,9% έως -2,5%. 20% 18,9% 15% 10% 5% 0% -5% -10% Πηγή: ΤτΕλλάδος 12,6% Γράφημα 5. Ποσοστό Απασχόλησης, 2014 Η μείωση των πιστοδοτήσεων κατά 2,3% τον Φεβρουάριο 2016 συνοδευθήκαμε από σημαντικά αρνητική μηνιαία καθαρή ροή (νέες πιστώσεις μείον χρεολύσια) ύψους 295 εκατ. με αποτέλεσμα στο πρώτο δίμηνο του 2016 να σχηματισθεί σωρευτική αρνητική ροή 799 εκατ. στη συνολική χρηματοδότηση προς τον εγχώριο ιδιωτικό τομέα, έναντι μικρής αρνητικής καθαρής ροής 21,0 εκατ. του πρώτου διμήνου του 2015. 7,2 11,7 Ηλικίες 50+ Ηλικίες 65+ 5,3 Εξέλιξη της Τραπεζικής Χρηματοδότησης Χορηγήσεις Επιχειρήσεων Χορηγήσεις Νοικοκυριών 3,7 22,1 1,6 2,5-0,9% -1,4% -1,9% -3,1% -3,0% -2,9% 2

Οκτ-12 Δεκ-12 Φεβ-13 Απρ-13 Ιουν-13 Αυγ-13 Οκτ-13 Δεκ-13 Φεβ-14 Απρ-14 Ιουν-14 Αυγ-14 Οκτ-14 Δεκ-14 Φεβ-15 Απρ-15 Ιουν-15 Αυγ-15 Οκτ-15 Δεκ-15 Φεβ-16 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Από τους επιχειρηματικούς κλάδους, τον Φεβρουάριο 2016, αύξηση σε 12-μηνη βάση, παρουσίασαν μόνο οι πιστώσεις, προς τον Τουρισμό (+0,8%) και τις Μεταφορές πλην της Ναυτιλίας (+0,7%). Στους λοιπούς κλάδους μειώθηκε ελαφρά ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της τραπεζικής χρηματοδότησης, εκτός της ναυτιλίας, που εξακολουθεί να παρουσιάζει σημαντικά αρνητικό ρυθμό μεταβολής (-7,8%). Αναφορικά με τα νοικοκυριά, ο αρνητικός 12-μηνος ρυθμός μείωσης των τραπεζικών πιστώσεων συγκρατήθηκε στο -2,9% τον Φεβρουάριο 2016 (Ιανουάριο 2016 :-3,0% Δεκέμβριος 2015: -3,1%), έναντι μείωσης κατά 3,0% τον Φεβρουάριο του 2015. Από την ανάλυση της χρηματοδότησης των νοικοκυριών, η ετήσια μείωση των στεγαστικών δανείων διαμορφώθηκε τον Φεβρουάριο 2016 στο ύψος του Ιανουαρίου (-3,4%), ενώ επιβραδύνθηκε και η καθοδική πορεία των υπολοίπων των καταναλωτικών δανείων (Φεβρουάριος 2016: -1,9%, Ιανουάριος 2016: -2,1%, Δεκέμβριος 2015: -2,3%). Τραπεζικές Καταθέσεις Ιδιωτικού Τομέα: Συνεχίσθηκε επίσης στο πρώτο δίμηνο του 2016 η μείωση των καταθέσεων λιανικής. Συγκεκριμένα, οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα μειώθηκαν κατά 541 εκατ. σε μηνιαίες συναλλαγές, έναντι μείωσης κατά 1,15 δισ. τον Ιανουάριο 2016, μετά από αύξηση κατά 2,5 δισ. που παρουσίασαν τον Δεκέμβριο του 2015. Σημειώνεται επίσης ότι οι ιδιωτικές καταθέσεις του Φεβρουαρίου 2016 είναι μειωμένες κατά 116,1 δισ. έναντι του μεγίστου υπολοίπου καταθέσεων ιδιωτών των 237,8 δισ. που κατεγράφη τον Σεπτέμβριο του 2009. Μάλιστα το 32,9% της μείωσης κατεγράφη στο πρώτο εξάμηνο του 2015 και οδήγησε στη θέσπιση στις 28 Ιουνίου 2015 της τραπεζικής αργίας. Μεταξύ του Οκτωβρίου 2014 και του Ιουνίου 2015, οι τραπεζικές καταθέσεις των ιδιωτών μειώθηκαν κατακόρυφα κατά 42,5 δισ. ή κατά -26%. Μάλιστα η εκροή καταθέσεων τον Ιανουάριο του 2015 ύψους 12,2 δισ. ήταν η μεγαλύτερη από την εκδήλωση της ελληνικής κρίσης. Σχετικά με τη σύνθεση των καταθέσεων τον Φεβρουάριο 2016 συγκριτικά με τον Φεβρουάριο του 2015 παρατηρήθηκε πτώση των καταθέσεων προθεσμίας κατά 38,5% και αύξηση των καταθέσεων ταμιευτηρίου (+16,4%) και όψεως (+25,6%). Σημειώνεται ότι οι καταθέσεις όψεως αυξήθηκαν οριακά σε μηνιαία βάση (+0,7%), εξέλιξη που είναι συνεπής με την οικονομική στασιμότητα. Η υποκατάσταση καταθέσεων προθεσμίας σε ταμιευτηρίου παρατηρείται εντονότερα από τον Ιούλιο 2015, όταν επιβλήθηκαν οι έλεγχοι στην κίνηση κεφαλαίων. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο πεντάμηνο Ιουλίου-Δεκεμβρίου 2015 οι καταθέσεις ταμιευτηρίου αυξήθηκαν κατά 5,0 δισ. οι καταθέσεις όψεως κατά 4,3 δισ. ενώ οι προθεσμιακές καταθέσεις μειώθηκαν κατά 6,7 δισ. 170.000 Καταθέσεις Ιδιωτικού Τομέα ( εκατ.) 160.000 150.000 140.000 130.000 120.000 110.000 Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος 121.687 Η αισθητή κάμψη των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα στο πρώτο δίμηνο του 2016 αποδίδεται στην επίταση της αβεβαιότητας σχετικά με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης και αφετέρου με ση σημειούμενη στασιμότητα της οικονομικής δραστηριότητας. Η εντός του Φεβρουαρίου 2016 εκροή των ιδιωτικών καταθέσεων προήλθε από τη μείωση των καταθέσεων των νοικοκυριών ( 702 εκατ.), επειδή αυξήθηκαν οι επιχειρηματικές καταθέσεις κατά 161 εκατ. Επομένως το υπόλοιπο των ιδιωτικών καταθέσεων διαμορφώθηκε τον Φεβρουάριο του 2016 στα 121.687, μειωμένο κατά 18,8 δισ. ή κατά -13,4% έναντι του Φεβρουαρίου του 2015. Οι διεθνείς αγορές, τα τελευταία εικοσιτετράωρα, κινούνται στον απόηχο της ομιλίας της επικεφαλής της Fed Janet Yellen, στο Economic Club της Νέας Υόρκης. Η πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τραπέζης των ΗΠΑ εξέφρασε την άποψη ότι η παγκόσμια οικονομική και χρηματοοικονομική αβεβαιότητα, η οποία αποδίδεται σε μεγάλο ποσοστό στην οικονομική επιβράδυνση της Κίνας και της κατάρρευσης των τιμών του πετρελαίου, έχει αυξήσει τους κινδύνους για την οικονομία των ΗΠΑ και κατά συνέπεια δικαιολογείται ένας βραδύτερος ρυθμός ανόδου των επιτοκίων. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η Janet Yellen, η υψηλή μεταβλητότητα στις αγορές τόσο το καλοκαίρι του 2015, όσο και στις αρχές του 2016, καταδεικνύει ότι οι εξωτερικοί κίνδυνοι για την οικονομία των ΗΠΑ δεν μπορούν να αγνοηθούν, ιδίως όταν τα οικονομικά δεδομένα του πρώτου τριμήνου του 2016, εμφανίζουν μια συγκεχυμένη εικόνα. Παράλληλα, επεσήμανε τις αμφιβολίες της για το αν η ενίσχυση του δομικού πληθωρισμού από την αρχή του έτους αποτελεί οιωνό ανοδικής τάσης. 3

Τα σχόλια της επικεφαλής της Fed, έρχονται σε αντίθεση με τις πρόσφατα διατυπωθείσες αισιόδοξες δηλώσεις, μελών της Επιτροπής Νομισματικής Πολιτικής (FOMC). Χαρακτηριστική, η πρόσφατη δήλωση από τον John Williams, ότι η οικονομία των ΗΠΑ είναι σε πολύ ισχυρότερη θέση έναντι της Ευρώπης και της Ιαπωνίας, με σταθερό πληθωρισμό και υψηλή ανάπτυξη της απασχόλησης. Ωστόσο, τα σχόλια της Janet Yellen, καθορίζουν με σαφήνεια τους κινδύνους που ελλοχεύουν για την οικονομία των ΗΠΑ και τις πιθανές επιπτώσεις που μπορούν να έχουν στις αναπτυξιακές προοπτικές και τον πληθωρισμό. Σύμφωνα με την επικεφαλής της Fed, η οικονομική επιβράδυνση της Κίνας, εντείνει την ανησυχία για τις εγχώριες αναπτυξιακές δυνατότητες της οικονομίας των ΗΠΑ. Ως εκ τούτου, η επικεφαλής της Fed, υιοθέτησε επιφυλακτική στάση για την μελλοντική νομισματική πολιτική, αποφεύγοντας να δώσει μια ξεκάθαρη απάντηση στο πότε η Ομοσπονδιακή Τράπεζα θα πραγματοποιήσει την επόμενη αύξηση των επιτοκίων. Εάν δεν υπάρξουν εκπλήξεις στο επερχόμενο δημοψήφισμα του Ηνωμένου Βασιλείου, εκτιμάται ότι η Fed θα αυξήσει το βασικό της επιτόκιο δύο φορές εντός του έτους (Ιούνιο, Δεκέμβριο). Παράλληλα, η πρόεδρος της Fed προσπάθησε να ενισχύσει την επενδυτική ψυχολογία, τονίζοντας τη δυνατότητα χρήσης και άλλων μέσων για τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας στην περίπτωση εμφάνισης νέας οικονομικής ύφεσης, αναφέροντας χαρακτηριστικά την αγορά ομολόγων ή την ανταλλαγή βραχυπρόθεσμων ομολόγων με ομολογιακές εκδόσεις μεγαλύτερης διάρκειας. Η πρόεδρος της Fed δεν παρέλειψε να επισημάνει την απουσία της δημοσιονομικής πολιτικής στην αναπτυξιακή διαδικασία, σε περίοδο που τα χαμηλά επιτόκια ευνοούν την ανάληψη έργων υποδομής. Ωστόσο, η Yellen δεν αναφέρθηκε όπως είχε πράξει στο παρελθόν, στην υιοθέτηση της πολιτικής αρνητικών επιτοκίων, που εφαρμόζουν ήδη άλλες κεντρικές τράπεζες. Άλλωστε, τα αρνητικά επιτόκια δεν έχουν δώσει μέχρι σήμερα σημαντική ώθηση στην ανάπτυξη ή τον πληθωρισμό, αλλά αντιθέτως έχουν δημιουργήσει οικονομικές και χρηματοπιστωτικές στρεβλώσεις. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι κρατικά ομόλογα συνολικής αξίας άνω των $26 τρισ. διαπραγματεύονται με αποδόσεις μικρότερες του 1%, ενώ το 7-ετές κρατικό ομόλογο της Γερμανίας, με αρνητική απόδοση. Τα αρνητικά επιτόκια περιορίζουν σε ένα βαθμό την πιστωτική ζήτηση, επηρεάζοντας κατά συνέπεια την οικονομική δραστηριότητα, ενώ μπορούν να δημιουργήσουν αποπληθωριστικές πιέσεις. Υπενθυμίζεται, ότι τα αρνητικά επιτόκια αποτελούν πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τραπέζης (- 0,40%), της ΤτΕλβετίας (-0,75%), της ΤτΣουηδίας (- 0,35%) και της ΤτΙαπωνίας (-0,10%). Οι πολιτικές υιοθέτησης αρνητικών επιτοκίων και τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) εμφανίζονται να μην έχουν την προσδοκώμενη αποτελεσματικότητα. Είναι άξιο λόγου, ότι μέχρι σήμερα, έχουν δαπανηθεί διεθνώς σε προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης $15 τρισ., που δεν έχουν κατορθώσει να προσφέρουν ισχυρή ώθηση στην παγκόσμια οικονομία. Ο πληθωρισμός συνεχίζει να υπολείπεται των στόχων που έχουν θέσει οι κεντρικές τράπεζες, ενώ οι τελευταίες επιζητούν την εξασθένιση των νομισμάτων τους, χωρίς να το διατυπώνουν ευθέως. Όπως όλα υποδεικνύουν οι κεντρικές τράπεζες έχουν τολμήσει περισσότερα από όσα θα προσδοκούσαμε, με αποτέλεσμα να είναι απαραίτητη όσο ποτέ, η ανάγκη διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. ΗΠΑ ΑΕΠ Ο ρυθμός αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ στο 4 ο τρίμηνο 2015 (τρίτη εκτίμηση), υπολογίζεται στο 1,4% σε ετήσια βάση, περισσότερο από όσο προέβλεπε η δεύτερη εκτίμηση έναν μήνα πριν (1,0%). Σημειώνεται ότι, όλες οι κατηγορίες δαπανών του ΑΕΠ (ιδιωτική κατανάλωση, δημόσια κατανάλωση, πάγιες επενδύσεις, καθαρές εξαγωγές) αναθεωρήθηκαν προς τα πάνω. Όμως η προς τα πάνω αναθεώρηση του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ προήλθε κυρίως από την αναθεώρηση του ρυθμού αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης (δεύτερη εκτίμηση: 2,0%, τρίτη εκτίμηση: 2,4%). Η ιδιωτική κατανάλωση αποτελεί περί το 70% του ΑΕΠ και εκτιμάται ότι συμβάλλει κατά 1,66 πμ στην ετήσια μεταβολή του ΑΕΠ το 4 ο τρίμηνο 2015, σημαντικά λιγότερο από το προηγούμενο τρίμηνο (2,04 πμ). Γενικότερα, το 4 ο τρίμηνο 2015 σε σχέση με το 3 ο τρίμηνο 2015, όλες οι κατηγορίες δαπανών είναι μειωμένες, με σημαντική μείωση να καταγράφεται στις πάγιες επενδύσεις, από 3,7% το 3 ο τρίμηνο 2015 σε 0,4% το 4 ο τρίμηνο 2015 (ετήσια μεταβολή), εξαιτίας κυρίως της πτώσης των επενδύσεων στον κλάδο της ενέργειας. Αξιοσημείωτη είναι και η πτώση των εξαγωγών, από 0,7% το 3 ο τρίμηνο στο -2,0% το 4 ο τρίμηνο 2015, σε ετήσια βάση. Αναφορικά με το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, σε ετήσια βάση και σε πραγματικές τιμές, ο ρυθμός αύξησής του επιβραδύνθηκε στο 2,3% το 4 ο τρίμηνο 2015, έναντι αύξησης 3,2% το 3 ο τρίμηνο 2015. Παράλληλα, η αποταμίευση ως ποσοστό του διαθέσιμου προσωπικού εισοδήματος παρέμεινε σταθερό για τρίτο συνεχόμενο τρίμηνο. 4

κατοικιών αυξάνεται σταθερά από τον Ιανουάριο του 2015, με ρυθμό σημαντικά υψηλότερο από τον πληθωρισμό. Αυτό οφείλεται κυρίως στη συρρίκνωση του αποθέματος κατοικιών προς πώληση σε συνδυασμό με το γεγονός ότι τα νοικοκυριά επωφελούνται από τα ιστορικά χαμηλά επιτόκια δανεισμού και τις βελτιωμένες συνθήκες στην αγορά εργασίας. Η ανάκαμψη της αγοράς κατοικιών αναμένεται να διατηρηθεί. Παραγγελίες διαρκών αγαθών Οι παραγγελίες διαρκών αγαθών μειώθηκαν περαιτέρω, κατά 2,8% τον Φεβρουάριο σε μηνιαία βάση, μετά από αύξηση 4,2% τον Ιανουάριο, ενώ σε ετήσια βάση καταγράφεται αύξηση της τάξεως του 4,2% (μη εποχικά διορθωμένα στοιχεία). Σε μηνιαία βάση, τον Φεβρουάριο οι παραγγελίες αφαιρουμένων των μέσων μεταφοράς, τα οποία παρουσιάζουν ιδιαίτερη μεταβλητότητα, μειώθηκαν κατά 1,0%, περισσότερο του αναμενομένου (-0,3%). Επιπλέον, οι παραγγελίες αφαιρουμένων των αμυντικών αγαθών μειώθηκαν κατά 1,9% σε μηνιαία βάση. Η μείωση στις παραγγελίες διαρκών αγαθών είναι αποτέλεσμα του ισχυρού δολαρίου και της μειωμένης ζήτησης από το εξωτερικό. Αγορά κατοικίας Οι επικείμενες πωλήσεις κατοικιών αυξήθηκαν κατά 3,5%, σε μηνιαία βάση, τον Φεβρουάριο, έναντι μείωσης 3,0% τον Ιανουάριο. Σημειώνεται ότι πρόκειται για την μεγαλύτερη αύξηση από τον περασμένο Φεβρουάριο ενώ οι αναλυτές ανέμεναν πολύ μικρότερη αύξηση, της τάξεως του 1,2%. Η ζήτηση για κατοικίες παραμένει αναζωπυρωμένη καθώς στηρίζεται στα ευνοϊκά μεγέθη της αγοράς εργασίας, στο χαμηλό κόστος των ενυπόθηκων δανείων το οποίο βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Απρίλιο του 2015 και στη αύξηση των προς πώληση κατοικιών τον Φεβρουάριο. Σε ετήσια βάση, ο ρυθμός αύξησης των επικείμενων πωλήσεων διαμορφώθηκε στο 0,7% τον Φεβρουάριο, έναντι 0,9% τον Ιανουάριο. Εκτιμάται ότι το 2016 οι πωλήσεις υφιστάμενων κατοικιών θα αυξηθούν κατά 2,4% μετά από αύξηση 6,3% το 2015. Δείκτης PMI Markit Ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit (πρώτη εκτίμηση) αυξήθηκε στις 51,1 μονάδες τον Μάρτιο από 5 μονάδες τον Φεβρουάριο. Το επίπεδο του δείκτη συνάδει με αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,7% το 1 ο τρίμηνο 2016, εγείροντας ανησυχίες για την ανάκαμψη της αμερικανικής οικονομίας. Επιπλέον, το μέσο επίπεδο του δείκτη το 1 ο τρίμηνο 2016 διαμορφώνεται στις 51,4 μονάδες και πρόκειται για το χαμηλότερο επίπεδο από το 3 ο τρίμηνο 2012. Η ζήτηση παρουσιάζεται μειωμένη και μόνη θετική εξέλιξη αποτελεί η διατήρηση της απασχόλησης σε υψηλά επίπεδα. Αναφορικά με τους επιμέρους δείκτες, ο δείκτης PMI Markit για τις υπηρεσίες (πρώτη εκτίμηση) διαμορφώθηκε στις 51,0 μονάδες τον Μάρτιο, από 49,7 μονάδες τον Φεβρουάριο, με τον μέσο όρο του 1 ου τριμήνου να είναι 51,4 μονάδες, το χαμηλότερο από το 3 ο τρίμηνο 2012. Ο δείκτης PMI Markit για τη μεταποίηση (πρώτη εκτίμηση) αυξήθηκε ελάχιστα, στις 51,4 μονάδες τον Μάρτιο έναντι 51,3 μονάδων τον Φεβρουάριο, αντανακλώντας τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο κλάδος εξαιτίας του ισχυρού δολαρίου, της μειωμένης ζήτησης από την αλλοδαπή, των αντιξοοτήτων στον τομέα της ενέργειας και της αυξημένης αβεβαιότητας εν όψει των Προεδρικών εκλογών. Ζώνη του Ευρώ (ΖτΕ) Σύμφωνα με τον δείκτη Case-Shiller, τον Ιανουάριο οι τιμές πώλησης των υφιστάμενων κατοικιών αυξήθηκαν κατά 5,4% σε ετήσια βάση, από 5,3% τον Δεκέμβριο (εποχικά διορθωμένα στοιχεία). Η ετήσια ποσοστιαία μεταβολή των τιμών υφιστάμενων Πιστωτική επέκταση H προσφορά χρήματος (M3) στην ΖτΕ αυξήθηκε κατά 5,0%, σε ετήσια βάση, τον Φεβρουάριο, όσο είχε αυξηθεί και τον Ιανουάριο. Περαιτέρω, με επιβραδυνόμενο ρυθμό αυξήθηκε η νομισματική βάση (Μ1), κατά 10,3% τον Φεβρουάριο από 10,5% τον Ιανουάριο. Αναλυτικότερα, τον Φεβρουάριο, ο συνολική χρηματοδότηση προς τον ιδιωτικό τομέα ενισχύθηκε σημειώνοντας αύξηση κατά 1,2% σε ετήσια βάση, έναντι 0,9% τον Ιανουάριο. Πιο 5

συγκεκριμένα, ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης προς τις επιχειρήσεις αυξήθηκε κατά 0,6%, έναντι αύξησης 0,5% τον Ιανουάριο. Παράλληλα, ο ρυθμός αύξησης της χρηματοδότησης προς τα νοικοκυριά ενισχύθηκε περαιτέρω, στο 2,2% από 0,9% τον Ιανουάριο. Από τα επιμέρους στοιχεία, η καταναλωτική πίστη επιταχύνθηκε σημαντικά, στο 5,2% τον Φεβρουάριο, έναντι 4,0% τον Ιανουάριο, ενώ ο ρυθμός αύξησης της στεγαστικής πίστης αυξήθηκε ελαφρώς, στο 2,3% τον Φεβρουάριο από 2,1% τον Ιανουάριο. Δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης Στην πλευρά της ζήτησης, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης (πρώτη εκτίμηση) τον Μάρτιο μειώθηκε για πέμπτο συνεχόμενο μήνα και διαμορφώνεται στις -9,7 μονάδες, από -8,8 μονάδες τον Φεβρουάριο. Γερμανία Δείκτης καταναλωτικών προσδοκιών GfK Ο δείκτης καταναλωτικών προσδοκιών για το προσεχές δωδεκάμηνο μειώθηκε ελαφρώς, στις 9,4 μονάδες τον Απρίλιο από 9,5 μονάδες τον Μάρτιο. Σημειώνεται ότι, και οι τρεις επιμέρους δείκτες του Gfk, που αποτυπώνουν τις προσδοκίες των νοικοκυριών για τα εισοδήματά τους, την πρόθεσή τους να προβούν σε αγορές και τις προσδοκίες τους για την οικονομική δραστηριότητα, μειώθηκαν. Τα στοιχεία της έρευνας οδηγούν στην εκτίμηση ότι η καταναλωτική δαπάνη θα αυξηθεί κατά 2% σε πραγματικούς όρους το 2016, μετά από αύξηση 1,9% το 2015. ΙΑΠΩΝΙΑ Τα πρόσφατα στοιχεία για την οικονομική δραστηριότητα στην Ιαπωνία ενισχύουν την εκτίμηση των αναλυτών ότι η Τράπεζα της Ιαπωνίας θα προβεί σε νέα μείωση του βασικού της επιτοκίου και ότι θα συνεχίσει την ακολουθούμενη νομισματική πολιτική προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος του 2% για τον πληθωρισμό και να ενισχυθεί η ανάπτυξη. Το ΑΕΠ αναμένεται να παρουσιάσει είτε οριακή αύξηση είτε μείωση στο 1 ο τρίμηνο όπως και στο 4 ο τρίμηνο 2015 όταν είχε μειωθεί κατά 1,4%. Επίσης, οι αναλυτές εκτιμούν ότι η Τράπεζα της Ιαπωνίας στην έκθεσή της τον ερχόμενο μήνα θα αναθεωρήσει προς τα κάτω τις προβλέψεις της για τον πληθωρισμό και ότι θα μεταθέσει τον χρονικό ορίζοντα για την επίτευξη του στόχου του 2% μετά τις αρχές του 2017 που είχε καθορίσει τον Οκτώβριο 2015. Η οικονομία της Ιαπωνίας συνεχίζει να επηρεάζεται αρνητικά από την αδύναμη ζήτηση τόσο από το εξωτερικό, καθώς η ανάπτυξη στις αναπτυσσόμενες οικονομίες και ιδιαίτερα στην Κίνα παρουσιάζει επιβράδυνση, όσο και από το εσωτερικό, καθώς οι επιχειρήσεις δεν αυξάνουν τους μισθούς και τις επενδύσεις όσο τους επιτρέπουν τα ιστορικά υψηλά κέρδη που παρουσιάζουν. Κατ αρχάς, ο πληθωρισμός συνεχίζει να διατηρείται σε χαμηλό επίπεδο, υπό την επίδραση των χαμηλών τιμών του πετρελαίου, αλλά σημείωσε αύξηση στο 0,3% τον Φεβρουάριο από % τον Ιανουάριο ως αποτέλεσμα κυρίως της εντονότερης αύξησης των τιμών των τροφίμων. Παράλληλα, αμετάβλητος στο 0% παρέμεινε ο δομικός πληθωρισμός (εξαιρουμένων των τροφίμων), ενώ οριακά αυξήθηκε ο δομικός πληθωρισμός (εξαιρουμένων των τροφίμων και της ενέργειας) στο 0,8% από 0,7%. Ο πληθωρισμός αυξήθηκε λόγω των υψηλότερων τιμών των τροφίμων 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,8 0,5 0,3-0,5-1,0 01/14 03/14 05/14 07/14 09/14 11/14 01/15 03/15 05/15 07/15 09/15 11/15 01/16 Πληθωρισμός Δομικός πληθωρισμός (ΤτΙαπωνίας) Δομικός πληθωρισμός Πηγή: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ιαπωνίας Η μείωση της βιομηχανικής παραγωγής συνεχίσθηκε, για τρίτο στη σειρά μήνα, κατά 1,5%, σε ετήσια βάση, τον Φεβρουάριο, έναντι μείωσης κατά 3,8% τον Ιανουάριο. Επίσης μειωμένη ήταν η βιομηχανική παραγωγή σε μηνιαία βάση κατά 6,2% που αποτελεί τη μεγαλύτερη μείωση από τον Μάρτιο 2011, έναντι αύξησης κατά 3,7% τον Ιανουάριο, λόγω της μειωμένης παραγωγής οχημάτων, ηλεκτρονικών και μηχανημάτων. Ωστόσο, για τον Μάρτιο οι επιχειρήσεις αναμένουν αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής κατά 3,9%, σε μηνιαία βάση και μεγαλύτερη αύξηση για τον Απρίλιο κατά 5,3%. Όσον αφορά στις λιανικές πωλήσεις, σημείωσαν οριακή αύξηση τον Φεβρουάριο, για πρώτη φορά σε τέσσερις μήνες, κατά 0,5%, σε ετήσια βάση, έναντι μείωσης κατά 0,2% τον Ιανουάριο. Αύξηση σημείωσαν οι πωλήσεις ειδών ένδυσης και υπόδησης, τροφίμων και ποτών, καθώς και καλλυντικών και φαρμάκων, ενώ μειωμένες ήταν οι πωλήσεις καυσίμων, μηχανημάτων και οχημάτων. Αντιθέτως, σε μηνιαία βάση, οι λιανικές πωλήσεις μειώθηκαν κατά 2,3% τον Φεβρουάριο, έναντι μείωσης κατά 1,1% τον Ιανουάριο. 6

Συνεχίζεται η αδυναμία στην οικονομική δραστηριότητα 6,0 4,0 2,0-2,0-4,0-6,0-8,0-1 Φεβ-15 Απρ-15 Ιουν-15 Αυγ-15 Οκτ-15 Δεκ-15 Φεβ-16 Βιομηχανική παραγωγή Λιανικές πωλήσεις Πηγή: Υπουργείο Οικονομίας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Ιαπωνίας κινούμενο στην περιοχή των 1,0904 φράγκων. Σημειώνεται, ότι το ευρώ έχει ενισχυθεί από την αρχή του έτους έναντι του φράγκου, κατά 0,2%. Ωστόσο, την προηγούμενη εβδομάδα, δεν υπήρξε κάποια παρέμβαση της SNB στην αγορά συναλλάγματος για αποτροπή ενίσχυσης του φράγκου, καθώς το ποσό των μετρητών που οι εμπορικές τράπεζες της Ελβετίας έχουν καταθέσει στην ΤτΕλβετίας (SNB), αυξήθηκε την εβδομάδα που έληξε στις 4 Μαρτίου στα 483,3 δισ. φράγκα από 482,5 δισ. φράγκα, που ήταν την προηγούμενη εβδομάδα. Ισοτιμίες Σύμφωνα με τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου του Σικάγο, οι τοποθετήσεις στο δολάριο ΗΠΑ (USD+DXY) για μη εμπορικές συναλλαγές (specs) την εβδομάδα που έληξε στις 22.3.2016 μειώθηκαν, ενώ οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις παρέμειναν σε θετικό επίπεδο για 98 η εβδομάδα. Ενισχύθηκε το αγοραστικό ενδιαφέρον για το ευρώ με αποτέλεσμα η καθαρή θέση υπέρ του δολαρίου να διαμορφωθεί στα $ 8,86 δισ. Οι τοποθετήσεις κατά του ευρώ για μη εμπορικές συναλλαγές (specs), την εβδομάδα που έληξε στις 22.3.2016, μειώθηκαν κατά 11.502 συμβόλαια, με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να διαμορφωθούν στα -66.053 συμβόλαια από -77.555 την προηγούμενη εβδομάδα. Σημειώνεται ότι πρόκειται για την πρώτη μείωση από την 1 Μαρτίου. Αναμένεται μείωση των specs θέσεων εναντίον (short) του ευρώ δισ. Ιαν-00 Ιαν-15 Μαρ-15 Μαϊ-15 Ιουλ-15 Σεπ-15 Νοε-15 Ιαν-16 Μαρ-16 Πηγή: CFTC,IMM, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank Ευρώ: Το ευρώ, εμφανίζεται εξασθενημένο στην αρχή της εβδομάδας, έναντι του δολαρίου-ηπα. Η ισοτιμία δολαρίου-ευρώ στις 28 Μαρτίου διαμορφωνόταν περί τα 1,1165 USD/EUR από 1,1239 USD/EUR που ήταν στις 21 Μαρτίου, με αποτέλεσμα το ευρώ να καταγράφει από την αρχή του έτους κέρδη 2,8%, έναντι του δολαρίου. Το ενδιαφέρον των επενδυτών είναι επικεντρωμένο την τρέχουσα εβδομάδα στην ομιλία της προέδρου της Fed στο Economic Club της Ν.Υόρκης, προκειμένου να διαπιστωθούν οι προθέσεις της Ομοσπονδιακής Τραπέζης αναφορικά με την πορεία των επιτοκίων. Εκτιμάται ότι μια σταδιακή άνοδος των επιτοκίων στις ΗΠΑ, θα ευνοήσει βραχυπρόθεσμα το ευρώ. Ελβετικό φράγκο: Το ευρώ, εμφανίζει τάση σταθεροποίησης στην αρχή της εβδομάδας, -8,3 Στερλίνα: Μικτή η εβδομαδιαία εικόνα της στερλίνας, καθώς στις 28 Μαρτίου, καταγράφει απώλειες έναντι του δολαρίου-ηπα (1,4167 USD/GBP) και κέρδη έναντι του ευρώ (0,7876 GBP/EUR). Ωστόσο, η στερλίνα διαπραγματεύεται από την αρχή του έτους χαμηλότερα κατά 6,9% έναντι του ευρώ και κατά 3,9% έναντι του δολαρίου. Οι απώλειες της στερλίνας αποδίδονται στην νευρικότητα των επενδυτών, ενόψει του δημοψηφίσματος της 23ης Ιουνίου για την παραμονή του Ηνωμένου Βασιλείου στην ΕΕ. Αρνητικά επηρεάζει την στερλίνα η παραίτηση του ευρωσκεπτικιστή Γραμματέα του Υπουργείου Εργασίας και Συντάξεων Iain Duncan Smith την περασμένη Παρασκευή, καθώς εντείνονται οι ανησυχίες για την ενότητα του κυβερνώντος κόμματος. Αγορές ομολόγων Η πορεία του προγράμματος QE της ΕΚΤ Εκδήλωση αγοραστικού ενδιαφέροντος για τα ομόλογα της Ευρωζώνης ενόψει του τέλους του πρώτου τριμήνου. Θετικά επιδρούν στις ομολογιακές τιμές οι χαμηλότερες τιμές του πετρελαίου, λόγω της εκτίμησης ότι τα αποθέματα πετρελαίου των ΗΠΑ, θα αγγίξουν ιστορικά υψηλά, επαναφέροντας στο προσκήνιο τον κίνδυνο του αποπληθωρισμού. Οι επενδυτές διατηρούν στάση αναμονής για τις μελλοντικές προθέσεις της Ομοσπονδιακής Τραπέζης όσον αφορά την πορεία των επιτοκίων και ειδικότερα αν η επόμενη άνοδος των επιτοκίων θα πραγματοποιηθεί τον Απρίλιο ή τον Ιούνιο. Υπενθυμίζεται ότι από την Παρασκευή 1 Απριλίου η ΕΚΤ θα αυξήσει τις μηνιαίες αγορές περιουσιακών στοιχείων στα 80 δισ., ενώ θα αγοράζει πλέον των κρατικών ομολόγων και εταιρικά πιστοληπτικής διαβάθμισης άνω του ΒΒΒ-. Αλβανία Διεθνές Νομισματικό Ταμείο Στις 22 Μαρτίου, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ολοκλήρωσε τις συζητήσεις και ήρθε σε συμφωνία με 7

τις αρχές της Αλβανίας σχετικά με την 7 η αξιολόγηση του προγράμματος στο πλαίσιο του Διευρυμένου Πιστωτικού Μηχανισμού (Extended Fund Facility) με διάρκεια 36 μηνών συνολικού ύψους SDR 295,42 εκατ. ( 369 εκατ.) που εγκρίθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2014. Η αξιολόγηση προβλέπεται να συζητηθεί και να εγκριθεί τον Μάιο και η έγκρισή της θα επιτρέψει την εκταμίευση SDR 28,65 εκατ. ( 35,94 εκατ.), διαμορφώνοντας τις συνολικές εκταμιεύσεις σε SDR 209 εκατ. ( 263 εκατ.). Κύπρος Ποσοστό της ανεργίας Το ποσοστό της ανεργίας υποχώρησε σημαντικά στο 12,8% στο 4 ο τρίμηνο 2015 από 14,8% στο 3 ο τρίμηνο 2015. Στο 4 ο τρίμηνο 2015, το ποσοστό της ανεργίας ήταν υψηλότερο στους άνδρες στο 13,4% (3 ο τρίμηνο 2015: 14,1%) συγκριτικά με τις γυναίκες στο 12,1% (3 ο τρίμηνο 2015: 15,5%). Ο αριθμός των ανέργων μειώθηκε σε 53.021 άτομα στο 4 ο τρίμηνο 2015 από 62.139 άτομα στο 3 ο τρίμηνο 2015. Στο σύνολο του 2015, το ποσοστό της ανεργίας υποχώρησε στο 15,0% από 16,1% το 2014 και σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Φεβρουάριος 2016), θα υποχωρήσει περαιτέρω στο 14,5% το 2016 και στο 13,2% το 2017. 18,0 16,0 14,0 12,0 Το ποσοστό της ανεργίας υποχώρησε σε χαμηλό 12 τριμήνων 1 1ο Τρίμ.2012 4ο Τρίμ.2012 3ο Τρίμ.2013 2ο Τρίμ.2014 1ο Τρίμ.2015 4ο Τρίμ.2015 Πηγή: Στατιστική Αρχή 8

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ (ετήσιες εκατοστιαίες μεταβολές) Ετήσια στοιχεία 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές αγοράς) -4,3-5,5-9,2-7,3-3,1 0,7-0,3 Ιδιωτική Κατανάλωση -1,6-6,4-9,9-7,9-2,5 0,7 0,3 Δημόσια Κατανάλωση 2,1-4,2-7,0-7,2-5,5-2,4-0,1 Ακαθάριστες Επενδύσεις -13,8-19,3-20,7-23,4-9,3-2,6 0,9 Εξαγωγές -18,2 4,4 0,8 1,1 1,7 7,4-3,7 Εισαγωγές -20,2-3,4-8,2-9,4-2,9 7,8-6,9 Ανεργία (%) 9,6 12,7 17,9 24,4 27,5 26,5 24,9 Συνολική Απασχόληση -1,2-3,6-7,6-8,9-4,9 0,7 Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (μέσα επίπεδα) 1,2 4,7 3,3 1,5-0,9-1,3-1,7 Χρηματοδότηση Ιδιωτικού Τομέα 4,2-3,1-4,0-3,9-3,1-2,0 Πρωτογενές Ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) -10,1-5,4-3,0-3,7-8,4 0,4 Χρέος Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) 126,7 146,2 172,0 159,4 177,0 178,6 Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών (% ΑΕΠ) -12,4-11,4-1 -3,8-2,1-2,1 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ 2013 2014 2015 2015-2016 Δείκτες Οικονομικής Συγκυρίας Τελευταία διαθέσιμη έτος έτος Q1 Q2 Q3 Q4 περίοδος Οικονομική Δραστηριότητα Όγκος Λιανικών Πωλήσεων (εκτός καυσίμων & λιπαντικών) -8,4-0,7 1,4 0,6-2,7-1.1-0,5 (12μηνο) Νέες εγγραφές ΙΧ Αυτοκινήτων 3,1 30,1 19,2 33,2-2,2 2,1 5,5 (Ιαν. 2016) Ιδιωτική Οικοδομική Δραστηριότητα -25,6-5,8 29,2-5,6-22,2-0,2 (12μηνο) Μεταποίηση -1,1 1,8 5,2-1,0-0,2 1,2 5,8 (Ιαν. 2016) Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών ΡΜΙ στη μεταποίηση 46,0 49,9 48,5 47,1 37,5 48,6 48,4 (Φεβ. 2016) Δείκτης Οικονομικού Κλίματος 90,6 99,5 96,8 91,6 79,9 86,7 89,0 (Φεβ. 2016) Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία 87,8 94,6 87,1 85,6 71,9 82,9 89,2 (Φεβ. 2016) Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτών -69,0-54,0-37,0-44,0-61,0-62,0-66,8 (Φεβ.2016) Πιστωτική Επέκταση (τέλος περιόδου) Ιδιωτικός Τομέας -3,9-3,1-2,5-1,7-1,9-2,0-2,3 (Φεβ.) Επιχειρήσεις -4,9-3,7-2,2-0,5-0,8-0,9-1,9 (Φεβ.) - Βιομηχανία -2,8-3,3-0,9 2,7 2,8 2,4 (Φεβ.) - Κατασκευές 0,6-1,2 0,5 0,9-0,9-0,4 (Φεβ.) - Τουρισμός -2,6-0,6-1,2 0,4 0,6 0,6 0,8 (Φεβ.) Νοικοκυριά -3,5-2,9-3,0-3,1-3,2-3,1-2,9 (Φεβ.) - Καταναλωτικά Δάνεια -3,9-2,8-2,5-2,3-2,8-2,3-1,9 (Φεβ.) - Στεγαστικά Δάνεια -3,3-3,0-3,3-3,4-3,5-3,5-3,4 (Φεβ.) Τιμές Δείκτης Τιμών Καταναλωτή -0,9-1,3-2,4-2,1-1,8-0,6-0,5 (Φεβ.) Δομικός Πληθωρισμός -1,7-0,7-0,7-0,9-0,5 0,3 0,8 (Φεβ.) Δείκτης Τιμών Διαμερισμάτων -10,9-7,5-3,9-5,0-6,1-5,4-5,4 (4ο 3μηνο) ΑΕΠ σε σταθερές τιμές -3,1 0,7 0,3 0,9-1,7-0,8-0,8 (4ο 3μηνο) Ιδιωτική Κατανάλωση -2,5 0,7 0,7 1,7-0,3-0,9-0,9 (4ο 3μηνο) Δημόσια Κατανάλωση -5,5-2,4 0,4-1,5-2,0 2,8 2,8 (4ο 3μηνο) Επενδύσεις -9,3-2,6 9,9 0,1-11,4 5,7 5,7 (4ο 3μηνο) Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 1,7 7,4 3,3 1,5-10,3-8,8-8,8 (4ο 3μηνο) Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών -2,9 7,8 9,3-3,3-19,8-12,5-12,5 (4ο 3μηνο) Ισοζύγιο Πληρωμών σε δισ. Εξαγωγές Αγαθών 26,9 26,8 6,1 6,5 6,0 6,2 1,7 (Ιαν.2016) Εισαγωγές Αγαθών 47,7 49,1 11,1 11,1 9,2 10,6 2,8 (Ιαν.2016) Εμπορικό Ισοζύγιο -20,8-22,3-5,0-4,6-3,3-4,4-1,1 (Ιαν.2016) Ισοζύγιο Τρεχ/σών Συναλλαγών -3,7-3,8-3,2-0,4 5,6-1,7-0,7 (Ιαν.2016) Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος, ΕΛΣΤΑΤ, ΙΟΒΕ Το παρόν δελτίο έχει αποκλειστικά ενημερωτικό χαρακτήρα. Οι πληροφορίες που περιέχει προέρχονται από πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες αλλά δεν έχουν επαληθευτεί από την Alpha Bank. Το παρόν δεν αποτελεί συμβουλή ή σύσταση ούτε προτροπή για την διενέργεια οποιασδήποτε συναλλαγής. Επίσης δεν συνιστά έρευνα στον τομέα των επενδύσεων κατά την έννοια της ισχύουσας νομοθεσίας και ως εκ τούτου δεν έχει συνταχθεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις του νόμου για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της έρευνας στον τομέα των επενδύσεων. Η Alpha Bank δεν υποχρεούται να επικαιροποιεί ή να αναθεωρεί το δελτίο αυτό ούτε να προβαίνει σε ανακοινώσεις ή ειδοποιήσεις σε περίπτωση που οποιοδήποτε στοιχείο, γνώμη, πρόβλεψη ή εκτίμηση που περιέχεται σε αυτό μεταβληθεί ή διαπιστωθεί εκ των υστέρων ως ανακριβής. Η Alpha Bank και οι θυγατρικές της, καθώς επίσης τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, τα στελέχη και οι υπάλληλοι αυτών δεν παρέχουν καμία διαβεβαίωση ούτε εγγυώνται την ακρίβεια, την πληρότητα και την ορθότητα των πληροφοριών που περιέχονται και των απόψεων που διατυπώνονται στο παρόν ή την καταλληλότητά τους για συγκεκριμένη χρήση και δεν φέρουν καμία ευθύνη για οποιανδήποτε άμεση ή έμμεση ζημία θα μπορούσε τυχόν να προκύψει σε σχέση με οποιανδήποτε χρήση του παρόντος και των πληροφοριών που περιέχει εν όλω ή εν μέρει. Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή αναδημοσίευση αυτού του δελτίου ή τμήματος του πρέπει υποχρεωτικά να αναφέρει την Alpha Bank ως πηγή προελεύσεώς του. 9