ΕΘΝΙΚΟΣ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

ΕΘΝΙΚΟΣ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΗΜΕΡΙ Α ΤΕΕ, 20.9.06 Θέµα: «Εξορυκτικές δραστηριότητες και προστατευόµενες περιοχές.» Βήνη Φιλιππή, Μηχανικός Περιβάλλοντος, /νση Περιβάλλοντος, Υγιεινής & Ασφάλειας, S&B Βιοµηχανικά Ορυκτά Α.Ε. 1. Νοµοθετικό πλαίσιο Στο άρθρο 6 4 της οδηγίας 92/43/ΕΚ αναφέρεται ότι: «ένα έργο που πρόκειται να έχει σηµαντικές επιπτώσεις στο δίκτυο Natura και για το οποίο δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις και πρέπει να πραγµατοποιηθεί για επιτακτικούς λόγους σηµαντικού δηµοσίου συµφέροντος (imperative reasons of overriding public interest), περιλαµβανοµένων λόγων κοινωνικής ή οικονοµικής φύσεως, το κράτος µέλος λαµβάνει κάθε αναγκαίο αντισταθµιστικό µέτρο ώστε να εξασφαλισθεί η προστασία της συνολικής συνοχής του Natura 2000. Το κράτος µέλος ενηµερώνει την Επιτροπή σχετικά µε τα αντισταθµιστικά µέτρα που έλαβε. Όταν ο τόπος περί του οποίου πρόκειται είναι τόπος όπου ευρίσκονται ένας τύπος φυσικού οικοτόπου προτεραιότητας ή/και ένα είδος προτεραιότητας, είναι δυνατόν να προβληθούν µόνον επιχειρήµατα σχετικά µε την υγεία ανθρώπων και τη δηµόσια ασφάλεια ή σχετικά µε θετικές συνέπειες πρωταρχικής σηµασίας για το περιβάλλον, ή, κατόπιν γνωµοδοτήσεως της Επιτροπής, άλλοι επιτακτικοί σηµαντικοί λόγοι σηµαντικού δηµοσίου συµφέροντος (imperative reasons of overriding public interest.).» Σύµφωνα µε τα παραπάνω, ένα έργο που αναµένεται να προκαλέσει σηµαντικές επιπτώσεις στο δίκτυο Natura: A. µπορεί να αδειοδοτηθεί από το κράτος µέλος υπό ορισµένες προϋποθέσεις (ότι δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις κλπ) και εφόσον το κράτος µέλος λάβει «κάθε αναγκαίο αντισταθµιστικό µέτρο». B. εάν από το έργο θα προκληθούν σηµαντικές επιπτώσεις σε ένα οικότοπο ή είδος προτεραιότητας, τότε: Β1. το έργο µπορεί να αδειοδοτηθεί από το κράτος µέλος, εάν πρόκειται για έργο που σχετίζεται µε την υγεία των ανθρώπων, τη δηµόσια ασφάλεια κλπ, ή Β2. το έργο µπορεί να αδειοδοτηθεί κατόπιν γνωµοδοτήσεως της Ευρ Επιτροπής, εάν πρόκειται για έργο που σχετίζεται µε λόγους σηµαντικοί λόγοι σηµαντικού δηµοσίου συµφέροντος (imperative reasons of overriding public interest.) Στο επίσηµο site της Ευρωπαϊκής Ένωσης 1 δηµοσιεύονται 9 ενδεικτικές περιπτώσεις ανάπτυξης έργων µέσα σε περιοχές Natura για τις οποίες ζητήθηκε η γνώµη της Επιτροπής Μέσα από την εξέταση 2 από τις παραπάνω περιπτώσεις για τις οποίες η γνώµη της Επιτροπής ήταν θετική, θα επιχειρηθεί µία ερµηνεία των όρων που αναφέρονται στο παραπάνω άρθρο, δηλ. τι σηµαίνει: - σηµαντικές επιπτώσεις - δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις - άλλοι επιτακτικοί σηµαντικοί λόγοι σηµαντικού δηµοσίου συµφέροντος (imperative reasons of overriding public interest.) και θα δοθεί το πλαίσιο των προϋποθέσεων για την αδειοδότηση έργων που εντάσσονται στην ανωτέρω Β2 περίπτωση. 1 http://ec.europa.eu/environment/nature/nature_conservation/eu_nature_legislation/specific_articles/ar t6/index_en.htm -

2. Η περίπτωση της επέκτασης ενός λιγνιτωρυχείου στο Hanniel της Γερµανίας από την εταιρεία Deutsche Steinkohle AG. Απόφαση της Ευρ. Επιτροπής C(2003)1308. - Το έργο Το σχέδιο ανάπτυξης του λιγνιτωρυχείου κατά την περίοδο 2001-2019προέβλεπε την υπόγεια επέκταση των εξορυκτικών έργων για την εκµετάλλευση λιγνίτη, σε περιοχές που µέχρι τότε δεν είχαν ερευνηθεί µεταλλευτικά. Τα έργα αυτά θα προκαλούσαν καθιζήσεις µεγάλης κλίµακας, η οποία θα συνοδεύονταν από πληµµύρισµα της περιοχής µε αποτέλεσµα την άνοδο των υπογείων νερών, η οποία θα οδηγούσε σε σηµαντικές επιπτώσεις σε όλα τα οικοσυστήµατα της περιοχής. - Οι επιπτώσεις Στην περιοχή υπάρχουν 2 προτεινόµενοι χώροι Κοινοτικού Ενδιαφέροντος (psci) (Gartroper Mühlenbach 2 http://eunis.finsiel.ro/eunis/sites-factsheet.jsp?idsite=de4306304 και Kirchheller Heide und Hiesfelder Wald 3 http://eunis.finsiel.ro/eunis/sites-factsheet.jsp?idsite=de4407301) στους οποίους περιλαµβάνονται οικότοποι προτεραιότητας (Παράρτηµα Ι της οδηγίας) καθώς και οικότοποι µη προτεραιότητας. Αναλυτικότερα θα προκληθεί ανεπανόρθωτη βλάβη στους οικότοπους: *91D0 ασώδεις τυρφώνες (priority habitat) σε µία έκταση της τάξεως των 10 στεµµάτων *91E0 * Αλλουβιακά δάση µε Alnus glutinosa και Fraxinus excelsior (Alno-Padion, Alnion incanae, Salicion albae) (priority habitat) σε µία έκταση της τάξεως των 150 στρεµάτων 3260 Ποταµοί από πεδινά σε ορεινά επίπεδα µε βλάστηση Ranunculion fluitantis και Callitricho- Batrachion, 4010 Βόρεια υγρά χέρσα εδάφη του Ατλαντικού µε Erica tetralix, 7140 Μεταβατικοί και τρεµώδεις τυρφώνες 9110 άση οξυάς από Luzulo-Fagetum, 9160 Υποατλαντικά και µεσοευρωπαϊκά δάση δρυός έµµισχα ή δρυός-καρπίνου µε Carpinion betuli, 9190 Παλαιά οξινόφιλα δάση δρυός µε Quercus robur σε αµµώδεις πεδιάδες σε µία συνολική έκταση της τάξεως των 950 στεµµάτων, καθώς και 2 Gartroper Mühlenbach, Surface area (ha) 143.00 ha, Longitude [E 6 50'47"], Latitude [N 51 38'49"] 3 Kirchheller Heide und Hiesfelder Wald,Surface area (ha): 709.00, Longitude [E 6 50'07"], Latitude [N 51 34'51"] 2

ένα είδος ψαριού το Lampetra planeri (Bachneunauge) (non-priority habitats and species), λόγω της εξαφάνισης ή της υποβάθµισης ποταµών σε µήκος 3 χιλ. - Ως προς τις εναλλακτικές λύσεις. Κατά την αξιολόγηση του project, θεωρήθηκε ότι δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική λύση αφού η συγκεκριµένη επέκταση αφορούσε λιγνίτη υψηλής ποιότητας και οι γεωλογικές συνθήκες ήταν τέτοιες που θα επέτρεπε ασφαλή και οικονοµική απόληψη του κοιτάσµατος. - Σχετικά µε το θέµα των «επιτακτικών σηµαντικών λόγων σηµαντικού δηµοσίου συµφέροντος» όπως υποστηρίχθηκαν από τη Γερµανία. Στα στοιχεία που κοινοποιήθηκαν στην Επιτροπή, αναφερόταν ότι το κλείσιµο του λιγνιτωρυχείου θα είχε ανεπίτρεπτες άµεσες και έµµεσες οικονοµικές και κοινωνικές επιπτώσεις σε Περιφερειακό επίπεδο. - Τα προτεινόµενα µέτρα. - Προκειµένου να µειωθούν οι επιπτώσεις από την εξορυκτική δραστηριότητα, στο Σχέδιο Ανάπτυξης του έργου, προτάθηκε η λήψη των ακόλουθων µέτρων: Κατά τη φάση του σχεδιασµού του έργου, µειώθηκε εθελοντικά το ποσό του προγραµµατισµένου προς εξόρυξη άνθρακα κατά 44 εκατ. Τόνους προκειµένου να αποφευχθεί η επίπτωση σε ένα ευαίσθητο οικοσύστηµα ενός µικρού ποταµού, του Rotbach. Περαιτέρω µείωση της σχεδιαζόµενης παραγωγικής δραστηριότητας εκτιµήθηκε ότι θα καθιστούσε το όλο πρόγραµµα µη υλοποιήσιµο. Η λιθογόµωση των εξορυκτικών κενών εκτιµήθηκε ότι, από περιβαλλοντικής σκοπιάς, τα θα είχε πολύ περιορισµένα πλεονεκτήµατα, ενώ ταυτόχρονα η εφαρµογή της δεν θεωρήθηκε εφαρµόσιµη και από τεχνική και από οικονοµική σκοπιά. Τα αντισταθµιστικά µέτρα που προτάθηκαν αφορούσαν : Τη δηµιουργία 125-150 εκταρίων για 3 τύπων οικοτόπων από τους 5 οικοτόπους µη προτεραιότητας, που πρόκειται να επηρεαστούν από τη εξόρυξη. Οι περιοχές που επιλέχτηκαν για την εφαρµογή των µέτρων αυτών προσδιορίστηκαν µε βάση οικολογικά κριτήρια. ηµιουργία και καλυτέρευση των προσχωµατικών δασών της περιοχής και αποκατάσταση ή βελτίωση της κοίτης ποταµών, προκειµένου να αντισταθµιστεί η απώλεια του οικότοπου προτεραιότητας 91ΕΟ (* Αλλουβιακά δάση µε Alnus glutinosa και Fraxinus excelsior) και του µη προτεραιότητας οικοτόπου 3260 (Ποταµοί από πεδινά σε ορεινά επίπεδα µε βλάστηση Ranunculion fluitantis και Callitricho-Batrachion) Γι αυτά τα µέτρα προσδιορίσθηκαν συνολικά 10.6 χιλ. παραποτάµιες περιοχές ως προτεινόµενες περιοχές για τη δηµιουργία αλλουβιακών δασών, εκτάσεως 30-45 εκταρίων, στις οποίες περιλαµβάνονται και µέρη των ποταµών "Gartroper Mühlenbach", Rehrbach και Dellbach. Το µέτρο αυτό θεωρήθηκε ότι θα λειτουργήσει και ως µέτρο άµβλυνσης των επιπτώσεων στο είδος ψαριού Lampetra planeri, το οποίο αναπτύσσεται σε αυτή την κατηγορία οικοτόπων. 3

Για την εφαρµογή των παραπάνω µέτρων προβλέφθηκε η ανάπτυξη ενός «Γραφείου», του Landscape Development Agency. Το γραφείο θα βρίσκεται υπό την ηγεσία της εταιρείας Deutsche Steinkohle AG και θα χρηµατοδοτείται από αυτήν. Τα µέτρα αυτά καθαυτά θα εφαρµοσθούν σε περιοχές που θα προσδιοριστούν, σε µία ευέλικτη βάση, µέσα στο ευρύτερο πλαίσιο του χώρου παρακολούθησης, ελέγχου και ενός monitoring system που θα δηµιουργηθεί για το σκοπό αυτό. Προκειµένου να εξασφαλισθεί συνέχεια στις συνθήκες και στα επακόλουθα µέτρα που θα επιβληθούν από τις αρµόδιες αρχές, κρίθηκε απαραίτητη η ύπαρξη συνεχούς παρακολούθησης (monitoring) της περιοχής που θα επηρεαστεί από την εξόρυξη. Κύριος στόχος της παρακολούθησης είναι η καταγραφή των αλλαγών και των ισορροπιών της φύσης, κατά τη διάρκεια της εκµετάλλευσης αλλά και µετά από αυτή, λαµβάνοντας ωστόσο υπόψη τις επιπτώσεις που προκαλούνται από άλλους παράγοντες. Οι επιπτώσεις από την εξόρυξη θα πρέπει να καταγραφούν, να αξιολογηθούν και να συγκριθούν σε σχέση µε τις προβλέψεις που έχουν γίνει στην µελέτη του έργου. Η παρακολούθηση θα επιβλέπεται από µία µόνιµη Οµάδα Εργασίας η οποία θα είναι υπό την εποπτεία της αρµόδιας ηµόσιας Αρχής για την εξόρυξη, στην οποία θα µπορούν να εκπροσωπούνται όλες οι αρχές, οργανισµοί ή άλλα άτοµα τα οποία θα επηρεαστούν από το έργο. Τα παραπάνω αποδίδονται στο ακόλουθο σχήµα: - Η γνώµη της Επιτροπής. A) Η Επιτροπή δέχθηκε ότι δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις για την ανάπτυξη αυτού του έργου. B) έχθηκε ως αντισταθµιστικό µέτρο την εθελοντική µείωση της απαιτούµενης έκτασης για την ανάπτυξη του έργου. C) Η αντικατάσταση των Αλλουβιακών ασών και ο µεγάλος χρόνος που χρειάζεται για την επανίδρυση οικοτόπων ισοδύναµης περιβαλλοντικής αξίας, θα αντισταθµιστεί µε τη δηµιουργία αντίστοιχων οικοτόπων µέσω της αναδάσωσης και της βελτίωσης των υπαρχόντων δασών, η συνολική έκταση των οποίων θα είναι 2,5-3 φορές µεγαλύτερη από την έκταση που θα επηρεαστεί ή καταστραφεί. D) Όσον αφορά τα 950 στρέµµατα εκτάσεων υψηλής περιβαλλοντικής αξίας (high nature conservation value) στην οποία το 20% είναι οικότοποι προτεραιότητας, τα οποία θα επηρεαστούν ή θα καταστραφούν από το έργο, τα προβλεπόµενα µέτρα επανόρθωσης θεωρήθηκαν αποδεκτά, τουλάχιστον από ποσοτικής πλευράς. 4

E) Μακροπρόθεσµα, µερικοί από τους οικοτόπους που θα επηρεαστούν ή καταστραφούν, θα αναπτυχθούν στις νέες περιοχές υψηλής περιβαλλοντικής αξίας που θα δηµιουργηθούν. Οι νέες αυτές περιοχές εκτιµήθηκε ότι θα συνεισφέρουν στην συνολική συνοχή του δικτύου Natura. F) To Monitoring System που θα αναπτυχθεί, καθώς και το σχήµα που θα δηµιουργηθεί για τη συνεργασία µεταξύ των εµπλεκόµενων φορέων και την εφαρµογή των προβλεπόµενων µέτρων, θα επιτρέψει στο να ληφθεί υπόψη η υπάρχουσα «δυναµική» της µεθόδου που θα αναπτυχθεί στις περιοχές και συνεπώς στην υιοθέτηση µέτρων επανόρθωσης όπου είναι αναγκαία. Αυτό θα συνεισφέρει στην επίτευξη ενός ευέλικτου «διαχειριστικού και ελεγκτικού µέσου» των σχεδιαζόµενων-προβλεπόµενων µέτρων. Λαµβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, η Επιτροπή εκτίµησε ότι τα προτεινόµενα αντισταθµιστικά µέτρα και τα µέτρα ελαχιστοποίησης των επιπτώσεων είναι κατάλληλα για τη προστασία της συνολικής συνοχής του δικτύου Natura. - Η γνώµη της Επιτροπής στους προβαλλόµενους από το Κράτος Μέλος λόγους του «overriding public interest of the project». Παρά το γεγονός ότι η Ε. Επιτροπή εξέφρασε τις ανησυχίες της σχετικά µε τη συµβατότητα της επέκτασης του ορυχείου µε τους στόχους της Κοινότητας για µείωση των αερίων θερµοκηπίου, δέχθηκε τους φόβους που εξέφρασαν οι αρµόδιες αρχές, ότι η επιτάχυνση του κλεισίµατος του ορυχείου θα επέφερε βραχυπρόθεσµα σηµαντικές οικονοµικές και κοινωνικές επιπτώσεις σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Έτσι, λαµβάνοντας υπόψη τα γεγονότα και τις εκτιµήσεις όπως περιγράφονται παραπάνω, η Επιτροπή εξέφρασε την άποψη ότι οι δυσµενείς επιπτώσεις από την εφαρµογή του Σχεδίου ανάπτυξης του συγκεκριµένου ορυχείου στις προτεινόµενες περιοχές Κοινοτικού ενδιαφέροντος του δικτύου Natura δικαιολογούνται από επιτακτικούς λόγους σηµαντικού δηµοσίου συµφέροντος. Τέλος η Απόφαση αυτή της Επιτροπής εκδόθηκε µε τους παρακάτω όρους: - τα αντισταθµιστικά µέτρα θα εφαρµοσθούν και θα παρακολουθούνται, όπως περιγράφονται στα κείµενα που υποβλήθηκαν στην Επιτροπή, από τις Γερµανικές αρχές - κάθε χρόνο, από το 2002 έως το 2015, θα δίνονται στην Επιτροπή λεπτοµερείς αναφορές σχετικά µε την εφαρµογή και την παρακολούθηση αυτών των µέτρων 5

Συµπεράσµατα Συνοψίζοντας θα λέγαµε ότι: - «Σηµαντικές επιπτώσεις» σηµαίνει επιπτώσεις αφορούν έκταση µεγαλύτερη των 800 στρεµµάτων (ποσοστό που αντιστοιχεί στο ~ 40% της συνολικής έκτασης των προστατευόµενων περιοχών), το ¼ της οποίας αφορά είδη µε *, δηλ ιδιαιτέρου κοινοτικού ενδιαφέροντος, καθώς και ενός είδους ψαριού λόγω της υποβάθµισης ενός ποταµού σε µία έκταση 3 χιλιοµέτρων. - «εν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις» είναι ένας χαρακτηρισµός που συνάδει µε την εξόρυξη για την αξιοποίηση των ορυκτών πόρων, αφού έχουν συγκεκριµένη γεωλογικά-γεωγραφικά θέση και συγκεκριµένες απαιτήσεις για την ασφαλή και οικονοµική απόληψη του κοιτάσµατος. - Στους «άλλους επιτακτικούς λόγους σηµαντικού δηµοσίου συµφέροντος» συµπεριλαµβάνεται η επίπτωση στην απασχόληση σε τοπικό-περιφερειακό επίπεδο. Στην προσπάθειά µας να ανάγουµε την περίπτωση αυτή σε ελληνικό επίπεδο, θα υπενθυµίσουµε στο Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασµού και Αειφόρου Ανάπτυξης Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, αναγνωρίζεται η συµβολή των εκµεταλλεύσεων του βωξίτη στην αναπτυξιακή πορεία της Περιφέρειας και συνεπώς και στην απασχόληση. Έτσι το γεγονός ότι η δραστηριότητα θα αναπτυσσόταν σε περιοχές µε είδη προτεραιότητας (*) δεν αποτελεί, κατά την άποψη της Ε. Επιτροπής λόγο µη ανάπτυξης του έργου. Η βελτίωση ή η δηµιουργία διαφορετικών τύπων οικοτόπων από αυτά που θα επηρεασθούν, καθώς και η φύτευση άλλων φυτικών ειδών από τα προστατευόµενα, εκτιµήθηκε ως επιλέξιµο αντισταθµιστικό µέτρο. Εδώ θα θυµίσουµε ότι σήµερα η αποκατάσταση περιοχών στις οποίες αναπτύσσεται εξόρυξη πραγµατοποιείται κατά κύριο λόγο µε αυτόχθονα είδη της περιοχής. Με βάση τα παραπάνω, µπορεί να σκιαγραφηθεί το όριο πέρα από το οποίο ένα έργο µπορεί να αναπτυχθεί µετά τη θετική γνωµοδότηση της Ε. Επιτροπής. 6

3. Γνώµη της Επιτροπής (96/15/ΕΚ) σχετικά µε τη διέλευση από την κοιλάδα του Peene (Γερµανία) του σχεδιαζόµενου αυτοκινητόδροµου Α-20. - Το έργο. Το έργο αφορά ένα αυτοκινητόδροµο που πρόκειται να διασχίσει, στο έδαφος του Μεκλεµβούργου- Προποµερανία, δύο περιοχές SPA 4 (αγρίων πτηνών). Οι εν λόγω περιοχές περιλαµβάνουν τύπους φυσικών ενδιαιτηµάτων προτεραιότητας τα οποία πρόκειται να επηρεαστούν από τον αυτοκινητόδροµο. - Η προστατευτέα περιοχή Ο σχεδιαζόµενος αυτοκινητόδροµος θα διασχίσει την προστατευτέα περιοχή «Peenetal vom Kummerower See bis Schadefähre». Η περιοχή ακολουθεί την κοιλάδα του ποταµού Peene για µήκος 70 km 7 και, όσον αφορά τη χλωρίδα και την πανίδα, τα πλουσιότερα προσχωσιγενή αλκαλικά έλη της βόρειας Γερµανίας. Αποτελεί χώρο αναπαραγωγής και ανάπαυσης για σηµαντικό αριθµό σπάνιων και υπό κίνδυνο εξαφάνισης πουλιών, περιλαµβανόµενων αποδηµητικών ειδών. Η όλη περιοχή περιλαµβάνει δασωµένους τυρφώνες και υπολειµµατικά προσχωσιγενή δάση, που αποτελούν δύο τύπους ενδιαιτηµάτων προτεραιότητας. - Τα σχέδια χάραξης Για τη διέλευση του Peene, η Οµοσπονδιακή ηµοκρατία εξέτασε ως κύριες εναλλακτικές λύσεις την περιοχή δυτικά του Loitz και τις περιοχές ανατολικά και δυτικά του Jarmen. Για οικονοµικούς και διαρθρωτικούς λόγους, ιδίως για τη συντοµότερη σύνδεση του Grimmen και του Greifswald µε άλλα οικονοµικά κέντρα, η Οµοσπονδιακή ηµοκρατία προώθησε τη διάβαση από τα ανατολικά του Jarmen. - Η διάβαση του Peene ανατολικά του Jarmen όπως σχεδιάζεται σήµερα Σύµφωνα µε την τωρινή χάραξη, ο αυτοκινητόδροµος Α 20 πρόκειται να διασχίσει τον ποταµό Peene κοντά σε ένα εµπορικό κέντρο διανοµής. Η απόσταση των 300 µέτρων που θα απέχει ο αυτοκινητόδροµος από τους οικοτόπους προτεραιότητας θεωρείται ως ικανοποιητική, δηλ. ότι η απόσταση αυτή είναι ικανοποιητική ώστε να µη προκληθεί βλάβη στους οικοτόπους. Η διαδροµή θα βλάψει ωστόσο άλλα είδη που καλύπτονται από την οδηγία 92/43/ΕΚ, όπως η βίδρα (Lutra lutra), ο κάστορας (Castror fiber), ο ψαροφάγος (Alcedo atthis) και η πεταλούδα (Lycaena dispar). Αυτά τα είδη ωστόσο απαντώνται σε όλη την προστατευτέα περιοχή, όσον αφορά τη πεταλούδα (Lycaena dispar), τουλάχιστον σε ορισµένα µέρη της προστατευτέας περιοχής. - Μέτρα µετριασµού και αντιστάθµισης εν έχει βρεθεί εναλλακτική λύση που να µην θίγονται περιοχές του δικτύου Natura. Η διάβαση θα θέσει ωστόσο ένα νέο τεχνητό εµπόδιο για την αποδηµία των πουλιών στην κοιλάδα του Peene και θα διαταράξει άλλους τύπους ενδιαιτηµάτων σηµαντικούς για είδη που αναφέρονται στην οδηγία για τα πουλιά και τα ενδιαιτήµατα. Για το λόγο αυτό, έπρεπε να ληφθούν επαρκή αντισταθµιστικά µέτρα τα οποία να διασφαλίζουν τη συνολική συνοχή του Natura 2000. Στα αντισταθµιστικά µέτρα που προτάθηκαν από τη Γερµανία περιλαµβάνεται η δηµιουργία ή αποκατάσταση επτά διαφορετικών τύπων ενδιαιτήµατος σε µια περιοχή περίπου 100 εκταρίων στην κοιλάδα του Peene µεταξύ Jarmen και Loitz. Τα εν λόγω µέτρα θα υλοποιηθούν ταυτόχρονα µε τις εργασίες κατασκευής και η Επιτροπή θα ενηµερώνεται ως προς τα µέτρα αυτά. Περαιτέρω, θα ληφθούν προστατευτικά µέτρα για τις εκποµπές από τον αυτοκινητόδροµο, όπως φράγµατα θορύβου και στις δύο πλευρές της γέφυρας. Τα φράγµατα αυτά θα χρησιµεύσουν και ως φράκτες για το µετριασµό της έλξης από το φως και της συνακόλουθης ενόχλησης των νυκτόβιων πτηνών από τους προβολείς των διερχόµενων από τη γέφυρα αυτοκινήτων. Η Επιτροπή πρότεινε τη λήψη συµπληρωµατικών µέτρων για τη συγκράτηση ενδεχόµενων διαρροών πετρελαιοειδών προκειµένου, σε περίπτωση ατυχήµατος, να µη ρυπανθεί η προστατευτέα περιοχή από πετρελαιοειδή ή άλλες επικίνδυνες ουσίες. - Η θέση της Ε Επιτροπής 4 Peenetal vom Kummerower See bis Schadefähre (Site Code: 130658) 7

α) Επιπτώσεις για την τοποθεσία Μεταξύ των τεσσάρων δυνατών διελεύσεων από την προστατευτέα περιοχή, αυτή που προτείνεται σήµερα θεωρήθηκε ως η λιγότερο επιβλαβής. Τοποθετώντας τη διαδροµή κοντά στην υπάρχουσα διάβαση, οι νέες αρνητικές επιπτώσεις εκτιµήθηκε ότι οµαδοποιούνται µε τις υπάρχουσες εντάσεις στην περιοχή που προέρχονται από το παρακείµενο χωριό, την υφιστάµενη γέφυρα και τις βιοµηχανικές χρήσεις. Για τους ανωτέρω λόγους, οι επιπτώσεις του αυτοκινητοδρόµου στο σύνολο της τοποθεσίας κρίθηκαν ως ανεκτές. β) Επιτακτικοί λόγοι υπερτέρου δηµοσίου συµφέροντος Η περιοχές που θα συνδεθούν µε το οδικό δίκτυο έχουν εξαιρετικά υψηλή ανεργία, γι αυτό και θεωρήθηκε ότι η υλοποίηση του έργου ως «επιτακτικός λόγος υπερτέρου δηµοσίου συµφέροντος» 8