ηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης Παιδαγωγικό Τµήµα ηµοτικής Εκπαίδευσης Εργαστήριο Ειδικής Παιδαγωγικής Επικοινωνίασχολείου-οικογένειας Αλβανόπουλος Γιώργος Υπ. ιδάκτοραςπτ Ε Αλεξανδρούπολη 5-6/11/2013
Σχέση σχολείου-οικογένειας Η σχέση σχολείου οικογένειας για να είναι αποτελεσµατική χρειάζεται να είναι Αµοιβαία Ισότιµη Ειλικρινής Βασισµένη στις ανάγκες γονέων-δασκάλων
Βασικά ερωτήµατα Ποιοι γονείς έρχονται συχνά στο σχολείο; Γιατί; Ποιοι γονείς δεν έρχονται στο σχολείο ακόµα και όταν τους καλείτε; Γιατί; Γονείς και άσκαλοι έχουν τα ίδια προβλήµατα; έχουν ίδιες προτεραιότητες;
Προσωπική συνάντηση γονέα-δασκάλου Οι συναντήσεις αυτές προκαλούν αµηχανία ή και φόβο σε γονείς και δασκάλους, αλλά µπορούν να βελτιώσουν και να επεκτείνουν τα όρια της επικοινωνίας. Συνήθως υλοποιούνται 2-3 φορές το χρόνο. Στόχος: Η ενηµέρωση για την πρόοδο και τη συµπεριφορά του παιδιού.
Α. Προετοιµασία (πριν τη συνάντηση) 1. ιερευνήστε τον κατάλληλο χώρο και χρόνο για τις συναντήσεις σας. 2. Στείλτε µια προσωπική πρόσκληση σε κάθε γονέα (ώρα, τόπος). 3. Ενηµερωθείτε για την πρόοδο του παιδιού από τα portfolios 4. Φροντίστε να µη συµπέσουν µε ανάλογες συναντήσεις που οργανώνουν άλλοι δάσκαλοι. 5. Εξασφαλίστε µεταφραστή αν χρειάζεται. 6. Αναφερθείτε σε 2-3 θέµατα 7. Προσδιορίστε ακριβώς το χρόνο που χρειάζεστε. 8. Καλέστε τους γονείς να ετοιµάσουν 2-3 ερωτήσεις που τους προβληµατίζουν.
Β. Κατά τη διάρκεια 1. Μηκάθεστεπίσωαπότηνέδρα. 2. Χαιρετίστε θερµά το γονέα (χειραψία, χαµόγελο). 3. Πληροφορήστε για τους βασικούς στόχους του κάθε µαθήµατος 4. Ακούτε προσεχτικά όσα σας λένε. Ενεργητική ακρόαση Προσεχτική ακρόαση Ενσυναίσθηση Βλεµµατική επαφή Παράφραση των λεγόµενων 5. Συνδυάστε τις δικές σας αντιλήψεις µε τις παρατηρήσεις των γονέων. 6. Βεβαιώστε τους γονείς ότι είστε πάντα διαθέσιµοι για επικοινωνία 7. Προτιµάτε να δείχνετε ενδεικτικές δουλειές του παιδιού παρά να τις περιγράφετε. 8. Αποφύγετεεπίθετακαιχαρακτηρισµούςπροσώπων. Χρησιµοποιήστε ρήµατα. Π.χ. όχι «Ο Γ είναι αδύνατος στα Μαθηµατικά» αλλά «τελευταία που κάναµε προσθέσεις µε διψήφιουςαριθµούςογδενκατάφερενατελειώσειτηδουλειάτου. είτε το γραπτό του»
Συνέχεια 9. Αποφύγετε τις γενικολογίες π.χ. «καλός είναι αλλά χρειάζεται περισσότερη προσπάθεια». Πείτε πού χρειάζεται βοήθεια και τι είδους µπορεί να είναι αυτή. 10. Χρησιµοποιήστε συγκεκριµένο λόγο παρέχοντας συγκεκριµένα παραδείγµατα. 11. Αν θέλετε να πείτε κάτι άσχηµο, χρησιµοποιήστε την τεχνική του σάντουιτς (καλό-κακό-καλό). 12. Αποφύγετε τις παγίδες Σύγκριση του παιδιού µε άλλα (κάθε παιδί είναι διαφορετικό, στόχος να γίνεται καλύτερο από τον προηγούµενο εαυτό) Εστίαση στα προβλήµατα (οικογένειας και παιδιού) Ψυχανάλυση του παιδιού ή του γονέα. Ενοχοποίηση του γονέα για τα προβλήµατα του παιδιού. Στερεότυπα του τύπου: «Οι γονείς αυτοί δεν ενδιαφέρονται για τα παιδιά τους». Συζητήσεις µε αναρµόδιους
13. Μη δίνετε οδηγίες ή διαταγές 14. Κάντε συστάσεις π.χ. «κ. Τ. µετά από όσα συζητήσαµε αναρωτιέµαι αν θα µπορούσατε να αφιερώσετε 10 παραπάνω κάθε βράδυ για την ανάγνωση, διαβάζοντας ένα εικονογραφηµένο παραµύθι». 15. Πριν το τέλος συνοψίστε όσα είπατε. 16. Κλείστε µε κάτι θετικό 17. Μην αποχαιρετάτε από το τραπέζι. Συνοδέψτε ως την έξοδο. «Ευχαριστώ που ήρθατε».
Γ. Μετά τη συνάντηση 1. Αφιερώστε λίγα λεπτά για να σηµειώσετε τα σηµαντικότερα από όσα είπατε. 2. Μην κρατάτε σηµειώσεις κατά τη διάρκεια της συνάντησης 3. Προβλέψτε ένα διάλλειµα ανάµεσα στις συναντήσεις. 4. Επικοινωνήστε τηλεφωνικά ή γραπτά µε τους γονείς που δεν ήρθαν.
Προσωπική επικοινωνία από απόσταση Τετράδιο επικοινωνίας Προσπάθεια: 1 2 3 4 Συµπεριφορά: 1 2 3 4 Επιστολή-σηµείωµα Τηλέφωνο ιαδίκτυο (π.χ. Classdojo)
Ενδεικτική βιβλιογραφία Heward, L. W. (2011). (Επιµ. αβάζογλου, Κόκκινος) Παιδιάµεειδικές ανάγκες: Μια εισαγωγή στην Ειδική Εκπαίδευση. Αθήνα: Τόπος αβάζογλου, Α. & Κόκκινος. Κ. (2003). Ησχέσητουσχολείουκαιτης οικογένειας που έχουν παιδιά µε µαθησιακές δυσκολίες. Παιδαγωγική Επιθεώρηση, 35, 97-114. Ζώνιου-Σιδέρη, Α. & Ντεροπούλου-Ντέρου, Ε. (2008). Συνεργασία σχολείου και οικογένειας: Ανάλυση λόγου των εµπειριών γονέων παιδιών µεαναπηρίες. ΣτοΦτιάκα, Ε. (Επιµ.) Περάστεγιαένανκαφέ.Ταξιδευτής. Συµεού, Λ. (2003). Σχέσειςσχολείου-οικογένειας: έννοιες, µορφέςκαι εκπαιδευτικέςσυνεπαγωγές. ΠαιδαγωγικήΕπιθεώρηση, 36, 101-113. Γεωργίου, Σ. (2000). Σχέση Σχολείου-Οικογένειας και Ανάπτυξη του παιδιού. ΕλληνικάΓράµµατα. Rockwell, E. R., Andre, C. L. and Hawley, K. M. (2010). Families and Educators as Partners. Wadsworth, Cengage Learning Epstein, J. L. (2001). School, family, and community partnerships: Preparing educators and improving schools. Boulder, CO: Westview Press. Hoover-Dempsey, K.V., Walker, J.M., Jones, K.P., & Reed, R.P. (2002).Teachers Involving Parents (TIP): An in-service teacher education program for enhancing parental involvement. Teaching and Teacher Education,18(7), 843-867.