ΓΕΦΥΡΟΠΟΙΪΑ: ΕΙΔΗ ΓΕΦΥΡΩΝ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ Ε. ΜΠΙΣΚΙΝΗΣ

1 ΓΕΦΥΡΟΠΟΙΪΑ: ΕΙΔΗ ΓΕΦΥΡΩΝ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ Ε. ΜΠΙΣΚΙΝΗΣ

Στοιχεία γεφυρών Ακρόβαθρο Φορέας ανωδομής ή κατάστρωμα Μεσόβαθρο Θεμελίωση Εφέδρανο

ΚΑΤΗΓ ΟΡΙΟΠ ΟΊΗΣΗ ΓΕΦΥΡ ΏΝ ΜΕ ΒΆΣΗ ΤΗ ΔΙΑΤΟ ΜΉ ΚΑΤΑΣΤ ΡΏΜΑΤ Ος Τύπου πλάκας Μικρά ανοίγματα Τύπου δοκού διατομής Ι Συνήθως προκατ/νες δοκοί Προεντεταμένες Μαζικότητα παραγωγής Κιβωτιοειδείς Μονο πολυκυψελικές Για μεγάλα ανοίγματα Μεταβλητό ύψος Η

Απλά εδραζόμενες δοκοί Πλεονεκτήματα Διαφορικές καθιζήσεις Προκατασκευή Μειονεκτήματα Μεγάλες ροπές ανοιγμάτων Κίνδυνος ανατροπής σε σεισμό Μη ξεκάθαρη σεισμική απόκριση Ασύγχρονη κίνηση επιμέρους καταστρωμάτων Σύγκρουση γειτονικών τμημάτων κατ/τος

Συνεχής δοκός Πλεονεκτήματα Ικανοποιητική κατανομή ροπών στηρίξεωνανοιγμάτων μικρό πάχος καταστρώματος Ικανοποιητική σεισμική απόκριση Το κατάστρωμα δρά ως διάφραγμα όλα τα μεσόβαθρα κινούνται παρόμοια Δεν υπάρχει κίνδυνος ανατροπής από τα μεσόβαθρα Μειονεκτήματα Ευαισθησία σε διαφορικές καθιζήσεις στα βάθρα Δεν μπορούν να παραλάβουν τεκτονικές μετακινήσεις

Καταστρώματα τύπου δοκού Gerber Πλεονεκτήματα Καλή αναλογία ροπών ανοιγμάτων στηρίξεων Μειονεκτήματα Σοβαρός κίνδυνος ανατροπής σε σεισμό Ειδικές συνδέσεις για αποτροπή ανατροπής

Μορφής Δικτυώματος

Τοξωτές γέφυρες

Τοξωτές γέφυρες Deck arch Tied arch Half through arch

Κρεμαστές γέφυρες

Οικονομικές για ανοίγματα άνω των 650μ. Αποτελεματική χρήση υλικού Γνωστή μέθοδος ανέγερσης Ευαισθησία σε δυναμικές ταλαντώσεις Υψηλότερο κόστος συντήρησης/επιθεώρησης

Καλωδιωτές γέφυρες (ή αναρτημένες)

Ανοίγματα έως 650μ Μεγαλύτερη δυσκαμψία Σκυρόδεμα ή χάλυβας

Είδη βάθρων Τύπου τοιχώματος (ή «λεπίδες») Μοναδιαίο υποστύλωμα Πλαίσιο (στην εγκάρσια διεύθυνση) Κοίλης διατομής

Σύνδεση καταστρώματος μεσοβάθρων Μονολιθική Μικρές μετακινήσεις Ανάπτυξη ροπών στο κατάστρωμα Παραμόρφωση στα βάθρα λόγω θερμικών μεταβολών και ερπυσμού Μέσω εφεδράνων Ευέλικτο σύστημα είδος σεισμικής μόνωσης Μεγάλες σεισμικές μετακινήσεις Συμπεριφορά βάθρων ως πρόβολοι μεγάλες ροπές στη βάση

Απλά Ελαστομεταλλικά Εφέδρανα Επιτρέπουν οριζόντιες μετακινήσεις στροφές Εφέδρανα εγκιβωτισμένου ελαστικού Επιτρέπουν μόνο στροφές Εφέδρανα ολίσθησης Ελαστομερή ή εγκιβωτισμένου ελαστικού Με μηχανισμό ολίσθησης σε μία ή περισσότερες διευθύνσεις Εφέδρανα με πυρήνα μολύβδου Προσφέρει απόσβεση

Σεισμικά stoppers Περιορίζουν τις μετακινήσεις για αποφυγή ανατροπής του καταστρώματος Τυπικοί μηχανισμοί Bumpers Καλώδια Βλήτρα sockets (τόρμος εντορμία) Συνήθως ενεργοποιούνται μόνο σε μεγάλες μετακινήσεις

Επιφανειακές θεμελιώσεις Μόνο σε δύσκαμπτα εδάφη Θεμελιώσεις με πασάλλους Σε όλα τα εδάφη (πλην βραχωδών) Καλή σεισμική απόκριση Κολωνοπάσσαλοι Αποφυγή κεφαλόδεσμου / εκσκαφών Όχι μεγάλες ροπές Μερική πάκτωση στη βάση Με φρέατα Μόνο για δύσκαμπτα, βραχώδη εδάφη Θεμελίωση γεφυρών

ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ

21 Κατασκευή καταστρώματος (ανωδομής) σε σταθερά ικριώματα Ανωδομή με προκατασκευασμένες δοκούς Κινητό (προωθούμενο) ικρίωμα Δόμηση εν προβόλο με σκυροδέτηση Δόμηση εν προβόλο με προκατασκευασμένους σπονδύλους Κατασκευή με προώθηση του φορέα ανωδομής

ΜΕΘΟΔΟΣ ΠΡΟΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΩΝ ΔΟΚΩΝ Κύρια χαρακτηριστικά της μεθόδου: Προκατασκευή των δοκών στο εργοτάξιο Κατασκευή της πλάκας κυκλοφορίας με χρήση προπλακών. Από στατική άποψη κατασκευάζονται συνήθως αμφιέρειστοι φορείς Χρησιμοποιούνται πλάκες συνεχείας καταστρώματος για τον περιορισμό των αρμών πάνω απ τα μεσόβαθρα. Περιοχή και τρόπος εφαρμογής της μεθόδου: Η πλέον ευνοϊκή περιοχή για την εφαρμογή της μεθόδου των προκατασκευασμένων δοκών κυμαίνεται για μήκη ανοιγμάτων από 18m έως 28m. Λιγότερο ευνοϊκές περιοχές είναι από 10m έως 18m και από 28m έως 35m. Ανοίγματα μικρότερα των 10m και μεγαλύτερα των 35m, εμπίπτουν στη δυσμενή περιοχή εφαρμογής της μεθόδου. 22

ΜΕΘΟΔΟΣ ΠΡΟΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΩΝ ΔΟΚΩΝ Συστήματα προκατασκευής: 1) Ανάλογα με το σύστημα δόμησης το οποίο εφαρμόζεται διακρίνονται: α) Σύστημα αμιγούς συναρμολόγησης προκατασκευασμένων στοιχείων το οποίο συνίσταται στη σύνδεση δοκών μόνο με εγκάρσια προεντεταμένα καλώδια και με χρήση κονιάματος στους αρμούς μεταξύ των δοκών χωρίς έγχυτη πλάκα επί τόπου. 23

ΜΕΘΟΔΟΣ ΠΡΟΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΩΝ ΔΟΚΩΝ β) Μικτό σύστημα προκατασκευής το οποίο συνίσταται στη σύνδεση των προκατασκευασμένων δοκών με έγχυτο επί τόπου σκυρόδεμα. Του συστήματος αυτού, ανάλογα με την απόσταση στην οποία τοποθετούνται οι προκατασκευασμένοι δοκοί, υπάρχουν δύο παραλλαγές: i. Στο κλασσικό μικτό σύστημα, στο οποίο οι προκατασκευασμένοι δοκοί τοποθετούνται η μία δίπλα στην άλλη και ακολούθως γίνεται η σκυροδέτηση των διαδοκίδων στις θέσεις των στηρίξεων και της πλάκας αφού έχουν καλυφθεί οι αρμοί μεταξύ των προκατασκευασμένων δοκών με κατάλληλα ταινία. ii. Στο μικτό σύστημα, κατά το οποίο οι δοκοί τοποθετούνται σε απόσταση μεταξύ τους και στη συνέχεια με τη βοήθεια καταλλήλου ξυλοτύπου γίνεται η σκυροδέτηση της πλάκας κυκλοφορίας. γ) Σύστημα πλήρους προκατασκευής κατά την οποία από βάθρο σε βάθρο τοποθετείται μόνο ένα προκατασκευασμένο στοιχείο. 24 β(i) β(ii)

ΜΕΘΟΔΟΣ ΠΡΟΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΩΝ ΔΟΚΩΝ Συστήματα προκατασκευής (συνέχεια): 2) Ανάλογα με τα διατιθέμενα μέσα για την τοποθέτηση επί των βάθρων των προκατασκευασμένων δοκών διακρίνονται: Απλή προκατασκευή κατά την οποία γίνεται χρήση συνήθων γερανών Ειδική προκατασκευή κατά την οποία η δόμηση επιτυγχάνεται με ειδικά μηχανήματα και διατάξεις 25

ΜΕΘΟΔΟΣ ΠΡΟΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΩΝ ΔΟΚΩΝ Οδηγίες για την εφαρμογή της μεθόδου των προκατασκευασμένων δοκών: α) Μήκος ανοιγμάτων < 35m β) Γωνία λοξότητας γέφυρας >60 g (>54 ο ) γ) Οριζοντιογραφική ακτίνα καμπυλότητος R > 500m δ) Όχι εφαρμογή σε μεγάλες γέφυρες (κοιλαδογέφυρες ή γέφυρες υπεράνω ποταμών) ε) Διατμητική σύνδεση/συμπλήρωση των προκατασκευασμένων δοκών με έγχυτες εγκάρσιες διαδοκίδες στους άξονες έδρασής τους και έγχυτη πλάκα στ) Αποκατάσταση της συνεχείας κατά τη διαμήκη έννοια σε γέφυρες πολλών ανοιγμάτων, με έγχυτες επί τόπου εγκάρσιες διαδοκίδες και πλάκα ζ) Εφαρμογή προκατασκευασμένων προεντεταμένων δοκών διατομής Τ (ή παρόμοιας) η) Μονολιθική σύνδεση βάθρου με διαδοκίδα ή (συνηθέστερα) έδραση σε εφέδρανο/α θ) Ελαχιστοποίηση των εφεδράνων στον απολύτως απαραίτητο αριθμό 26

ΜΕΘΟΔΟΣ ΠΡΟΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΩΝ ΔΟΚΩΝ Πλάκες συνέχειας: Για τις περιπτώσεις γεφυρών πολλών ανοιγμάτων για τις οποίες προκρίνεται η λύση των αμφιέρειστων προκατασκευασμένων δοκών με παράλληλη χρήση πλακών συνεχείας θα λαμβάνονται υπόψη τα παρακάτω: α) Ελάχιστο πάχος της πλάκας συνέχειας 20cm. β) Ελάχιστη διάσταση πλακών συνεχείας κατά τη διαμήκη έννοια της γέφυρας 1,50m. γ) Σημειώνεται ότι οι παραπάνω ελάχιστες διαστάσεις ισχύουν για αμφιέρειστους φορείς ανοίγματος 35m, αξονική απόσταση των προκατασκευασμένων δοκών 2,5m και διαφορική καθίζηση γειτονικών βάθρων 1cm. δ) Σε αντίθετη περίπτωση, το πάχος της πλάκας συνεχείας μπορεί να φθάσει τα 28 cm και η διάστασή τους, κατά τη διαμήκη έννοια της γέφυρας τα 2,0m. ε) Στις πλάκες συνεχείας θα προβλέπεται ελάχιστος διαμήκης οπλισμός Φ16/10 και εγκάρσιος Φ12/10. 27

ΜΕΘΟΔΟΣ ΠΡΟΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΩΝ ΔΟΚΩΝ Ελάχιστες διαστάσεις προκατασκευασμένων δοκών: Τα πλέον συνήθη συναντώμενα πάχη είναι: Ελάχιστο πάχος έγχυτης πλάκας πάνω από προκατασκευασμένα στοιχεία 20cm. Ελάχιστο πάχος πρόπλακας λαμβανομένης υπόψη στατικά 8 cm. Ελάχιστο πάχος κορμού προκατασκευασμένης δοκού: i. ύψους 1,0m: 30 cm ii. ύψους 4,0m: 50 cm πρόπλακα iii. iv. Για ενδιάμεσα ύψη γραμμική παρεμβολή Για εργοστασιακά κατασκευαζόμενες δοκούς επιτρέπεται η μείωση των παραπάνω διαστάσεων κατά 5 cm Ελάχιστο πάχος άκρου πάνω πέλματος (σε σύνδεση με έγχυτη πλάκα) προκατασκευασμένης δοκού 10 cm. Ελάχιστο πάχος γένεσης πάνω πέλματος προκατασκευασμένης δοκού 12cm. Ελάχιστο πάχος άκρου κάτω πέλματος προκατασκευασμένης δοκού 20cm. Συνιστάται ο λόγος b/l 40, όπου b το πλάτος του πάνω πέλματος της δοκού και l το μήκος της. Ύψος h της δοκού προς μήκος l: h=l/15 εως l/20 (μπορεί να μειωθεί εως και l/25 για πολύ πυκνή διάταξη δοκών) 28

ΜΕΘΟΔΟΣ ΠΡΟΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΩΝ ΔΟΚΩΝ Πλεονεκτήματα της μεθόδου: Ταχύτητα κατασκευής Οικονομία ικριωμάτων Μειονεκτήματα της μεθόδου: Έλλειψη μονολιθικότητας (για κατασκευή αμφιέρειστων δοκών). Σοβαρό μειονέκτημα στη χώρα μας όπου υπάρχει μεγάλος σεισμικός κίνδυνος. Αυξημένες απαιτήσεις συντήρησης λόγω ύπαρξης μεγάλου αριθμού εφεδράνων και αρμών. (Σημειώνεται ότι η αντικατάσταση των αρμών με τις λεγόμενες πλάκες συνεχείας βελτιώνει μεν την κατάσταση από την πλευρά του χρήστη (οδηγού), παραμένουν όμως τα προβλήματα στεγανότητας στην ευαίσθητη αυτή περιοχή). Διαμόρφωση της διατομής του φορέα με σκυροδέματα διαφορετικής ηλικίας, αντοχής και ενδεχομένως ποιότητας (δοκοί, πρόπλακες, πλάκα με επί τόπου σκυροδέτηση). Συγκέντρωση οπλισμού για τη μεταβίβαση δυνάμεων στις μεταβατικές επιφάνειες διαφορετικών σκυροδεμάτων γεγονός που απαιτεί αυξημένη προσοχή κατά τη σκυροδέτηση. 29

30 ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΜΕ ΠΡΟΩΘΟΥΜΕΝΟ ΙΚΡΙΩΜΑ Σύμφωνα με τις Οδηγίες Μελέτης Τεχνικών Έργων (ΟΜΟΕ) / ΥΠΕΧΩΔΕ η μέθοδος ονομάζεται «Μέθοδος προωθούμενων αυτοφερόμενων δοκών» Κατά τη μέθοδο αυτή η κατασκευή προχωρεί σε τμήματα μήκους ίσου προς το (τυπικό) άνοιγμα και σε πλήρες πλάτος ("άνοιγμα άνοιγμα"). Κύριο χαρακτηριστικό ο αυτοπροωθούμενος σχηματισμός επί του οποίου στηρίζεται το καλούπι του φορέα της ανωδομής και μεταφέρεται από τη μια θέση στην άλλη. Κύρια μέλη του συστήματος: Α) Ζεύγος δικτυωτών ή ολόσωμων κυρίων δοκών, οι οποίες γεφυρώνουν τις αποστάσεις μεταξύ των διαδοχικών βάθρων. Συνήθως έχουν μήκος λίγο μεγαλύτερο από το 2Ι 0 (Ι 0 = τυπικό άνοιγμα). Β) Ζεύγος δικτυωτών δοκών έδρασης (κονσόλες), οι οποίες τοποθετούνται εγκάρσια και συνδέονται προσωρινά αλλά σταθερά με τα ήδη κατασκευασμένα μεσόβαθρα του προς σκυροδέτηση ανοίγματος. Γ) Κατάλληλο αριθμό διαιρετών διαδοκίδων επί των οποίων στηρίζεται το καλούπι. Δ) Διατάξεις αναρτήσεων. Ε) Συμπληρωματικές διατάξεις και συστήματα, όπως μηχανισμοί προώθησης (βίντσια), γρύλοι έδρασης, ράβδοι και φορεία μεταφοράς κ.λ.π.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΜΕ ΠΡΟΩΘΟΥΜΕΝΟ ΙΚΡΙΩΜΑ Στα παρακάτω σχήματα δίνεται μία συνοπτική εικόνα της όλης διαδικασίας. 31 Σημειώνεται ότι ο σχεδιασμός του συστήματος γίνεται "επί παραγγελία" για κάθε γέφυρα και είναι σημαντικά δαπανηρός. Πάντως, ο εξοπλισμός του συστήματος αυτού μπορεί να χρησιμοποιηθεί με επιτυχία για την ανάρτηση του φορείου προβολοδόμησης με επί τόπου σκυροδέτηση.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΜΕ ΠΡΟΩΘΟΥΜΕΝΟ ΙΚΡΙΩΜΑ Περιοχή εφαρμογής της μεθόδου: Η μέθοδος μπορεί να εφαρμοσθεί ορθολογικά σε συνεχείς γέφυρες μεγάλου συνολικού μήκους (ΣL>400m) ή και σε γέφυρες μικρότερου μήκους αλλά εντός της ίδιας εργολαβίας (και για επιμέρους ανοίγματα μεταξύ 30 και 60m). Οι περιορισμοί της μεθόδου οι οποίοι πρέπει να λαμβάνονται υπόψη είναι: (1) Ακτίνα καμπυλότητας R>300m (2) Διατομή σταθερού ύψους Σημειώνεται ότι η κατά μήκος κλίση της ερυθράς και η επίκλιση δεν προκαλούν δεσμεύσεις στην εφαρμογή της μεθόδου. Τα πλεονεκτήματα της μεθόδου είναι: (1) Συνεχής διαδικασία (2) Δεν υπάρχουν σπόνδυλοι προσαρμογής (3) Μικρός αριθμός αρμών διακοπής εργασίας (4) Ένταση στον υπό κατασκευή φορέα ανάλογη με την τελική χωρίς αλλαγές πρόσημου (οικονομία υλικών) (5) Άνετη πρόσβαση προσωπικού/μηχανημάτων/υλικών από το ήδη κατασκευασμένο τμήμα (6) Αρκετά ταχύς ρυθμός προόδου Τα μειονεκτήματα της μεθόδου είναι: (1) Ακριβός εξοπλισμός (2) Απαιτεί χώρο στην είσοδο έξοδο για τη συναρμολόγηση/αποσυναρμολόγηση (3) Δύσκολη η εφαρμογή της στα ακραία ανοίγματα 32

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΜΕ ΠΡΟΩΘΟΥΜΕΝΟ ΙΚΡΙΩΜΑ Ρυθμός Προόδου Πρόγραμμα εργασιών: Ο συνήθης ρυθμός προόδου για άνοιγμα μήκους της τάξεως 30m είναι 5 έως 8 ημέρες. Για ανοίγματα πιο μεγάλα 2 εβδ/άνοιγμα. 33 Ενδεικτικό πρόγραμμα εργασιών κατασκευής γέφυρας με τη μέθοδο του προωθούμενου ικριώματος.

ΠΡΟΒΟΛΟΔΟΜΗΣΗ ΜΕ ΕΠΙ ΤΟΠΟΥ ΣΚΥΡΟΔΕΤΗΣΗ Κύρια χαρακτηριστικά της μεθόδου: Σταδιακή κατασκευή φορέων γεφυρών σε σπονδύλους μήκους της τάξεως 3,0 5,0m σε πρόβολο από την προηγούμενη φάση. Συνήθως η κατασκευή γίνεται περίπου συμμετρικά ως προς το μεσόβαθρο. 34 Στη χώρα μας η μέθοδος έχει εφαρμοσθεί από τη δεκαετία του 1960 σε γέφυρες συνδεόμενες με έργα της ΔΕΗ: Μέγδοβας, Τατάρνα, Υψηλή γέφυρα Σερβίων, Πλατανόβρυση περιοχή ποταμού Νέστου. Στην σύγχρονη πραγματικότητα η μέθοδος εφαρμόστηκε σε γέφυρες κατά μήκος μεγάλων οδικών αξόνων, όπως η Εγνατία οδός.

ΠΡΟΒΟΛΟΔΟΜΗΣΗ ΜΕ ΕΠΙ ΤΟΠΟΥ ΣΚΥΡΟΔΕΤΗΣΗ Κύρια χαρακτηριστικά της μεθόδου (συνέχεια): Συνδέεται συνήθως με φορείς μεταβλητού ύψους, δηλαδή με έντονη μείωση ύψους φορέα από τη στήριξη προς το άνοιγμα. Η λυγηρότητα του φορέα στην περιοχή των μεσοβάθρων διαμορφώνεται σε l/h 17 και στην περιοχή του μέσου των ανοιγμάτων σε l/h 50 (l: μήκος ανοίγματος, h: ύψος διατομής). Κατά κανόνα, η κατασκευή γίνεται χωρίς ενδιάμεση προσωρινή στήριξη, σπανιότερα με ενδιάμεση προσωρινή στήριξη. Καταρχήν ο φορέας κατασκευάζεται σε επιμέρους προβόλους οι οποίοι στη συνέχεια ενοποιούνται σε ένα πλαισιακό σύστημα. Η ενοποίηση μπορεί να γίνει με αρθρώσεις με παράλληλη διάταξη ειδικών εφεδράνων (κυρίως παλαιότερα), ή με πλήρη αποκατάσταση της συνεχείας του φορέα (ανάληψη και ροπών). 35 Περιοχή εφαρμογής της μεθόδου Η κλασσική μέθοδος προβολοδόμησης συνιστάται από οικονομική άποψη για ανοίγματα από 70m έως 200m και για συνολικό μήκος γέφυρας μεγαλύτερο από 200m.

ΠΡΟΒΟΛΟΔΟΜΗΣΗ ΜΕ ΕΠΙ ΤΟΠΟΥ ΣΚΥΡΟΔΕΤΗΣΗ Εβδομαδιαίος κύκλος δραστηριοτήτων: Ένας τυπικός εβδομαδιαίος κύκλος δραστηριοτήτων κατασκευής είναι ο εξής: α) Συμμετρική Προβολοδόμηση 1. Προένταση, προώθηση φορείου 2. Πέρασμα τενόντων 3. Τοποθέτηση οπλισμού 4. Σκυροδέτηση 5. Σκλήρυνση β) Ασύμμετρη Προβολοδόμηση 1. Προένταση, προώθηση φορείου 2. Πέρασμα τενόντων 3. Τοποθέτηση οπλισμού 4. Σκυροδέτηση 5. Σκλήρυνση 36

ΠΡΟΒΟΛΟΔΟΜΗΣΗ ΜΕ ΕΠΙ ΤΟΠΟΥ ΣΚΥΡΟΔΕΤΗΣΗ Τα πλεονεκτήματα της μεθόδου είναι: α) Το κόστος των ικριωμάτων στην κλασσική προβολοδόμηση ανέρχεται συνήθως στο 25% 35% του συνολικού κόστους της γέφυρας έναντι 40% περίπου σε γέφυρες με συμβατικά ικριώματα και είναι ανεξάρτητο από το ύψος των βάθρων και την τοπογραφία της θέσεως κατασκευής της. β) Ο επαναληπτικός κύκλος δραστηριοτήτων μειώνει σημαντικά το κόστος εργασίας ανά μονάδα υλικών. γ) Το φορείο σκυροδέτησης των σπονδύλων είναι ρυθμιζόμενο και επιδεκτικό πολλαπλών εφαρμογών. 37 Τα μειονεκτήματα της μεθόδου είναι: α) Η κατασκευή οδών πρόσβασης σε κάθε μεσόβαθρο θα πρέπει να εξασφαλίζει τον εφοδιασμό του συστήματος με τα απαιτούμενα υλικά κατασκευής του φορέα. β) Σημαντικό κόστος μεταφόρτωσης των υλικών ιδιαίτερα στην περίπτωση υψηλών βάθρων. γ) Ανάγκη, μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής κάθε φάσεως, καταβιβασμού των φορείων, μεταφοράς τους μέσω του δύσβατου συνήθως εδάφους της χαράδρας στη θέση του επομένου μεσοβάθρου και ανύψωση στη νέα θέση λειτουργίας τους.

ΠΡΟΒΟΛΟΔΟΜΗΣΗ ΜΕ ΠΡΟΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΟΥΣ ΣΠΟΝΔΥΛΟΥΣ 38

ΠΡΟΒΟΛΟΔΟΜΗΣΗ ΜΕ ΠΡΟΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΟΥΣ ΣΠΟΝΔΥΛΟΥΣ 39

ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΟΥ ΦΟΡΕΑ ΑΝΩΔΟΜΗΣ Πρόκειται για μέθοδο που αναπτύχθηκε από τους W. Baur F. Leonhardt στις αρχές της δεκαετίας 1960, κατοχυρωθείσα με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας μέχρι και το 1982. Στη συγκεκριμένη μέθοδο κατασκευής ο ίδιος ο φορέας καταστρώματος σκυροδετείται σταδιακά και προεντείνεται στο ακρόβαθρο και προωθείται επίσης σταδιακά προς την οριστική του θέση, ολισθαίνοντας πάνω στα βάθρα που έχουν ήδη κατασκευασθεί. 40

ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΟΥ ΦΟΡΕΑ ΑΝΩΔΟΜΗΣ Βασικά χαρακτηριστικά της μεθόδου: Α) Σκυροδέτηση κάθε σπονδύλου παραπλεύρως του προηγουμένου. Β) Μήκος του σπονδύλου, που ταυτίζεται με το βήμα προώθησης, συνήθως 50% του ανοίγματος. Γ) Χρόνος κατασκευής κάθε σπονδύλου 1 εβδομάδα, ανεξάρτητα από το μήκος του. Δ) Μόνιμες εγκαταστάσεις παραγωγής (γερανός, μόρφωση οπλισμών, συγκρότημα σκυροδέτησης). Ε) Απόσταση του μετώπου της κλίνης σκυροδέτησης κατά κανόνα από τον άξονα του ακροβάθρου 1,2 1 τ, όπου 1 τ το βήμα προώθησης. Στ) Προωθητήρας τοποθετημένος κατά κανόνα στο ακρόβαθρο Ζ) Μήκος ρύγχους συνήθως 60% του τυπικού ανοίγματος. 41 Περιοχή εφαρμογής της μεθόδου Το μέγιστο μήκος γέφυρας που κατασκευάστηκε με τη μέθοδο αυτή είναι της τάξεως 1200m (προώθηση από τα δύο ακρόβαθρα και σύνδεση των δύο τμημάτων). Σύνηθες μέγιστο μήκος γέφυρας 600m. Τα μήκη των επί μέρους ανοιγμάτων κυμαίνονται από 30 60m. Με χρήση βοηθητικού μεσοβάθρου μπορεί το μήκος του ανοίγματος να φθάσει τα 80m. Η κατά μήκος κλίση της ερυθράς πρέπει να είναι 4%. Σημειώνεται ότι η μέθοδος έχει χρησιμοποιηθεί και σε χαράξεις με κατά μήκος κλίσεις ερυθράς 7%. Ιδανική εφαρμογή σε ευθύγραμμες και κυκλικές χαράξεις.

ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΟΥ ΦΟΡΕΑ ΑΝΩΔΟΜΗΣ Προωθητήρες: Οι προωθητήρες, κατά κανόνα, εδράζονται στο ακρόβαθρο. Κατ' εξαίρεση είναι δυνατό να τοποθετηθούν και στο 1 ο μεσόβαθρο. Αποτελούνται από ένα ανυψωτήρα (γρύλο κατακόρυφης διαδρομής) που ολισθαίνει πάνω σ' ένα φύλλο ολίσθησης (Teflon) με χαμηλό συντελεστή τριβής της τάξεως 3%. Το κατακόρυφο έμβολο εφαρμόζει στο πέλμα του προωθούμενου φορέα. Μία αδρής επιφανείας χαλύβδινη πλάκα εφαρμοσμένη στην κεφαλή του εμβόλου, επιτρέπει την ανάπτυξη τριβής της τάξεως του 70%. Οριζόντιοι γρύλοι, αρθρωτά συνδεδεμένοι με τους κατακόρυφους, τους ωθούν προς τα εμπρός και δια μέσου αυτών ωθούν το φορέα. Το βήμα κάθε ώθησης είναι της τάξεως των 20 έως 25cm. Η προώθηση μιας μονάδας 20 έως 30 μέτρα διαρκεί 2 έως 3 ώρες. Μετά από κάθε βήμα, ο κατακόρυφος γρύλος κατεβαίνει και ο οριζόντιος κινείται προς τα πίσω. Στη φάση αυτή ο φορέας εδράζεται στα εφέδρανα παγίωσης. Η όλη διαδικασία εμφανίζεται στο σχήμα της επόμενης διαφάνειας. 42

43 (1) (2) ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΟΥ ΦΟΡΕΑ ΑΝΩΔΟΜΗΣ (3) (4)

ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΟΥ ΦΟΡΕΑ ΑΝΩΔΟΜΗΣ Αναπτυσσόμενη ένταση και χαρακτηριστικά της προέντασης: Το μεγαλύτερο πρόβλημα αυτού του τρόπου κατασκευής είναι ότι κάθε διατομή του φορέα καταστρώματος στη φάση της προώθησης περνάει από όλες σχεδόν τις τιμές της ροπής και τέμνουσας μεταξύ αλγεβρικά μέγιστης και ελάχιστης. Π.χ., αν g ιβ είναι το ανά m μήκους ίδιο βάρος του φορέα, κάθε διατομή περνάει μεταξύ θετικής ροπής g ιβ L 2 /24 και αρνητικής g ιβ L 2 /12 και τέμνουσας από g ιβ L/2 έως g ιβ L/2. Για την αντιμετώπιση των ροπών αυτών, πέραν του σταθερού ύψους ο φορέας καταστρώματος πρέπει να έχει κατά την προώθηση (περίπου) κεντρική προένταση. Συνήθως χρησιμοποιούνται προς τούτο ευθύγραμμοι τένοντες, με προένταση του κιβωτίου διπλάσια περίπου στην πάνω πλάκα απ ότι στην κάτω, καθότι, λόγω των προβόλων, το κέντρο βάρους της διατομής του κιβωτίου είναι σε απόσταση από το κάτω πέλμα περίπου ίση με δύο τρίτα του ύψους. Για την καμπτική ένταση λόγω μονίμων φορτίων στην τελική θέση του φορέα και λόγω φορτίων κυκλοφορίας τοποθετούνται πρόσθετοι τένοντες με κυματοειδή χάραξη, ψηλά στη διατομή κοντά στις στηρίξεις, χαμηλά στα ανοίγματα. Οι τένοντες αυτοί τοποθετούνται και προεντείνονται στο τέλος, στην τελική θέση του φορέα. 44

ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΟΥ ΦΟΡΕΑ ΑΝΩΔΟΜΗΣ Εβδομαδιαίος κύκλος εργασιών: Ένας τυπικός εβδομαδιαίος κύκλος μπορεί να είναι ο παρακάτω: 1 η ημέρα: Προένταση καλωδίων κεντρικής προέντασης Καταβιβασμός ξυλοτύπου Προώθηση φορέως κατά ένα βήμα Καθαρισμός και επανατοποθέτηση εξωτερικού ξυλοτύπου 2 η ημέρα: Τοποθέτηση οπλισμού πυθμένα και κορμών Τοποθέτηση εσωτερικού ξυλοτύπου 3 η ημέρα: Σκυροδέτηση κάτω πλάκας και κορμών 4 η ημέρα: Απομάκρυνση εσωτερικού ξυλοτύπου Τοποθέτηση ξυλοτύπου οροφής Τοποθέτηση οπλισμού πλάκας κυκλοφορίας 5 η ημέρα: Ολοκλήρωση οπλισμού πλάκας κυκλοφορίας Σκυροδέτηση πλάκας κυκλοφορίας 6 η & 7 η ημέρα: Σκλήρυνση σκυροδέματος 45

ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΟΥ ΦΟΡΕΑ ΑΝΩΔΟΜΗΣ Τα πλεονεκτήματα της μεθόδου είναι: i. Πλήρης κατάργηση ικριωμάτων (πλην βοηθητικών βάθρων σε ανοίγματα > 60m). Ιδιαίτερα σημαντικό σε δυσμενείς τοπογραφικές ή κυκλοφοριακές συνθήκες. ii. Μικρό κόστος εξοπλισμού και ξυλοτύπων iii. Τυποποιημένη βιομηχανική παραγωγή με δυνατότητα κατασκευής 20 έως 25m ανά εβδομάδα iv. Σημαντική ανεξαρτητοποίηση από καιρικές συνθήκες v. Σημαντικά μειωμένο κόστος παραγωγής (4h/m 3 σκυροδέματος, μη περιλαμβανομένης της εργασίας οπλισμού και προεντάσεως) vi. Υψηλή ποιότητα κατασκευής χάρη στην τυποποίηση 46 Τα μειονεκτήματα της μεθόδου είναι: i. Δεν εφαρμόζεται σ' όλες τις χαράξεις ii. Αυξημένη ανάλωση χάλυβα προέντασης iii. Αυστηρές απαιτήσεις γεωμετρίας iv. Σταθερό ύψος φορέα v. Αδυναμία επιτάχυνσης της κατασκευής

ΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΦΟΡΕΩΝ, ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Σύμφωνα με Οδηγίες Μελέτης Τεχνικών Έργων (ΟΜΟΕ) / ΥΠΕΧΩΔΕ: α) Μέθοδος προωθούμενων αυτοφερόμενων δοκών/δικτυωμάτων β) Μέθοδος προβολοδόμησης i. Κλασσική μέθοδος ii. Διάφορες παραλλαγές της κλασσικής μεθόδου (χρήση βοηθητικών καλωδίων, χρήση βοηθητικών φορέων) γ) Μέθοδος σταδιακής προώθησης δ) Μέθοδος προκατασκευασμένων δοκών. Σημειώνεται ότι η μέθοδος αυτή είναι η περισσότερο χρησιμοποιούμενη στη χώρα μας σε σχέση με τις άλλες μεθόδους 47 β(i) α β(ii) γ β(ii)

ΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΦΟΡΕΩΝ, ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Κοινά χαρακτηριστικά όλων (σχεδόν) των μεθόδων: α) Κατασκευή των βάθρων σε προηγούμενη φάση β) Κατασκευή του καταστρώματος κατά τμήματα των οποίων το μέγεθος σε σχέση με το τελικό μέγεθος εμφανίζει τις εξής ποικιλίες: i. Τμήματα πλήρους μήκους (τυπικού ανοίγματος) και μέρους του πλάτους (μέθοδος προκατασκευασμένων δοκών) ii. Τμήματα πλήρους πλάτους και μέρους του μήκους (προβολοδόμηση, μέθοδος σταδιακής προώθησης) iii. Τμήματα πλήρους πλάτους και πλήρους μήκους (μέθοδος προωθούμενων αυτοφερόμενων δοκών) Όρια εφαρμογής μεθόδου σε σχέση με το μήκος ανοίγματος, το συνολικό μήκος της γέφυρας, και τον ρυθμό προόδου σε μέτρα ανά εβδομάδα 48

ΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΦΟΡΕΩΝ Λυγηρότητα του φορέα ανωδομής (l: μήκος ανοίγματος, h: ύψος διατομής): Για μεσαίου μεγέθους ανοίγματα l και σταθερό ύψος διατομής του φορέα των γεφυρών αυτών h, συνιστάται να πληρούνται οι παρακάτω αναλογίες: Προεντεταμένη αμφιέρειστη γέφυρα h= l/21 Προεντεταμένη συνεχής γέφυρα h= l/25 Οπλισμένη αμφιέρειστη γέφυρα h= l/17 Οπλισμένη συνεχής γέφυρα h= l/18 49 Για προβολοδόμηση με μεταβλητό ύψος διατομής του φορέα ανωδομής, συνιστάται να πληρούνται οι παρακάτω αναλογίες: Στην περιοχή των μεσοβάθρων h= l/17 Στην περιοχή του μέσου των ανοιγμάτων h= l/50

ΚΟΣΤΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΓΕΦΥΡΩΝ Πηγή: Δ Κωνσταντινίδης, ΤΕΙ Θεσσ/κης

ΚΟΣΤΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΓΕΦΥΡΩΝ Πηγή: Δ Κωνσταντινίδης, ΤΕΙ Θεσσ/κης

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΒΑΘΡΩΝ Γενικά στοιχεία: Οι μηχανοποιημένες μέθοδοι κατασκευής βάθρων συναντώνται συνήθως όταν το ύψος τους υπερβαίνει 15m ~20m. Επισημαίνεται προκαταβολικά η ιδιαίτερη σημασία των μέτρων ασφαλείας (ουσιαστικής αλλά και ψυχολογικής), τα οποία πρέπει να λαμβάνονται κατά την εκτέλεση εργασιών σε τέτοια ύψη. Λόγω της προφανούς αδυναμίας για "μια κι έξω" σκυροδέτηση, οι κατασκευές των υψηλών βάθρων γίνονται κατά τμήματα ύψους. Χαρακτηριστικό αυτών των μεθόδων κατασκευής είναι η ανύψωση του καλουπιού από μια στάθμη κατασκευής στην επόμενη. Υπάρχουν οι εξής δύο ξεχωριστές τεχνικές για την ανύψωση του καλουπιού: α) Μέθοδος ολισθαίνοντος (ξυλο)τύπου β) Μέθοδος αναρριχώμενου (ξυλο)τύπου 52

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΒΑΘΡΩΝ Μέθοδος ολισθαίνοντος (ξυλο)τύπου: Κατά τη μέθοδο αυτή, η καθ' ύψος κατασκευή του βάθρου προχωρεί με μικρά αλλά συνεχή βήματα κατά τα οποία το τυπικό τμήμα του (ξυλο)τύπου ανελκύεται με τη βοήθεια ανυψωτικού συστήματος που αποτελείται από: i. Γρύλους ii. Ράβδους ανύψωσης (μεταφέρουν το φορτίο) iii. Πλαίσιο ανάρτησης Το όλο σύστημα συμπληρώνεται από: i. Τμήμα (ξυλο)τύπου (ύψους περί το 1.20m) ii. Δάπεδα εργασίας iii. Διαδρόμους επιθεώρησης iv. Στηθαία ασφαλείας Οι εργασίες εκτελούνται χωρίς διακοπή επί 24ώρου βάσεως. 53

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΒΑΘΡΩΝ Μέθοδος ολισθαίνοντος (ξυλο)τύπου Τα πλεονεκτήματα της μεθόδου είναι: i. Ακρίβεια στην κατασκευή ii. Μονολιθικότητα, γεγονός ιδιαίτερης σημασίας για τη σεισμογενή χώρα μας iii. Ταχύτητα iv. Ποικιλία μορφών v. Οικονομία για ύψη βάθρων h>30m 54 Τα μειονεκτήματα της μεθόδου είναι: i. Απαιτείται υψηλό επίπεδο οργάνωσης και συντονισμού ii. Σημαντικός βοηθητικός εξοπλισμός iii. Έμπειρο προσωπικό iv. Εργασία πέρα από τις συνήθεις συνθήκες (μέρα νύχτα, καιρός) v. Εργοταξιακά προβλήματα από την παρουσία υπεργολάβου και κοινωνικά προβλήματα από τη συνεχή εργασία.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΒΑΘΡΩΝ Αναρριχόμενοι ξυλότυποι: 1. Χρησιμοποιούνται σε ψηλά κτίρια, γέφυρες, φράγματα, υψικαμίνους κλπ 2. Συνεχής πρόοδος της κατασκευής προς τα πάνω, σε διαδοχικά τμήματα (πχ. 3.0m εως 6.0m) 3. Μετά τη σκλήρυνση του σκυροδέματος αποσπάται ο ξυλότυπος και προωθείται (αναρριχάται) στην επόμενη στάθμη 4. Άνοδος (αναρρίχηση) του ξυλοτύπου: α) Με κατασκευαστικούς γερανούς β) Με ειδικούς μηχανισμούς του ίδιου του ξυλοτύπου (αυτοαναρρίχηση) 5. Ένας τυπικός κύκλος εργασιών για την κατασκευή ενός τμήματος διαρκεί συνήθως 4 6 ημέρες 6. Στήριξη του ξυλοτύπου στο ήδη σκληρυμένο σκυρόδεμα 55 ΒΑΘΡΑ ΓΕΦΥΡΩΝ

ΑΥΤΟΑΝΑΡΡΙΧΟΜΕΝΟΙ ΞΥΛΟΤΥΠΟΙ ΦΑΣΕΙΣ ΑΝΑΡΡΙΧΗΣΗΣ 1. Κατασκευή του 1 ου τμήματος 2. Αγκύρωση πλατφόρμας στο σκληρυμένο σκυρόδεμα, ανάρτηση σκαλωσιάς και τοποθέτηση του καλουπιού για την σκυροδέτηση του 2 ου τμήματος 3. Απελευθέρωση του καλουπιού, τοποθέτηση του μηχανισμού αναρρίχησης 4. Αναρρίχηση του ξυλοτύπου πάνω στον οδηγό αναρρίχησης, ανάρτηση 2 ης σκαλωσιάς, τοποθέτηση του καλουπιού για την σκυροδέτηση του 3 ου τμήματος 5. Απελευθέρωση του καλουπιού, άνοδος του οδηγού αναρρίχησης 6. Αναρρίχηση του ξυλοτύπου μαζί με τις αναρτώμενες σκαλωσιές και τοποθέτηση του καλουπιού για την σκυροδέτηση του 4 ου τμήματος 56 ΒΑΘΡΑ ΓΕΦΥΡΩΝ 1 2 3 4 5 6