Γενική Διεύθυνση Εξωτερικών Πολιτικών της Ένωσης ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕ ΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΣΥΝΔΕΣΜΟ ΚΡΑΤΩΝ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΣΙΑΣ (ASEAN) NT\790218EL.doc PE 427.496
Εισαγωγή και σύνοψη δραστηριοτήτων κατά την κοινοβουλευτική περίοδο 2004-2009 Γενική εισαγωγή Η εντολή της εν λόγω αντιπροσωπείας καλύπτει τις σχέσεις με τις δέκα χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας οι οποίες είναι μέλη του ASEAN (Μπρουνέι Νταρουσαλάμ, Καμπότζη, Ινδονησία, Λάος, Μαλαισία, Μιανμάρ, Φιλιππίνες, Σιγκαπούρη, Ταϊλάνδη και Βιετνάμ) καθώς και με τον ίδιο τον ASEAN ως οργανισμό. Κάθε χρόνο τα μέλη της αντιπροσωπείας συμμετέχουν σε διάφορες αποστολές εργασίας στην περιοχή και δέχονται επισκέψεις από βουλευτές των εθνικών κοινοβουλίων των χωρών του ASEAN. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει επίσης καθεστώς παρατηρητή στη διακοινοβουλευτική συνέλευση του ASEAN (AIPA). Ο κύριος στόχος των διακοινοβουλευτικών αντιπροσωπειών είναι να καθιερώσουν, να κατευθύνουν και να προωθήσουν τον κοινοβουλευτικό διάλογο με τα νομοθετικά όργανα των χωρών εταίρων καθώς επίσης και με τα κοινοβουλευτικά όργανα που ασχολούνται με την ολοκλήρωση σε περιφερειακό ή υποπεριφερειακό επίπεδο. Τέτοιοι στόχοι επιτυγχάνονται μέσω τακτικών συναντήσεων σε χώρους εργασίας του Κοινοβουλίου και στην περιοχή του ASEAN, κατά τις οποίες εξετάζονται θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος σε εθνικό, διπεριφερειακό και διεθνές επίπεδο. Μετά από κάθε διακοινοβουλευτική συνάντηση, ο πρόεδρος της αντιπροσωπείας υποβάλλει έκθεση σχετικά με την έκβαση της συνάντησης στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων, την Επιτροπή Ανάπτυξης και την Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου. Ενίοτε, οι εκθέσεις αυτές μπορεί να οδηγήσουν σε ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η αντιπροσωπεία ASEAN διεξάγει τακτικά συνεδριάσεις στις Βρυξέλλες και το Στρασβούργο, προκειμένου να εξετάσει θέματα όπως η τρέχουσα κοινωνική, οικονομική και πολιτική κατάσταση στην περιοχή που καλύπτει η αντιπροσωπεία. Οι συνεδριάσεις επικεντρώνονται συχνά στη συζήτηση θεμάτων περιφερειακού ενδιαφέροντος, όπως οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της ΕΕ και των χωρών ASEAN για τη σύναψη συμφωνίας ελεύθερων συναλλαγών ή η περιφερειακή ολοκλήρωση, ή, σε άλλη περίπτωση, στην εξέταση της κατάστασης σε μια δεδομένη χώρα, με εκπροσώπους της πολιτικής, της διπλωματίας, των συνδικαλιστικών οργανώσεων ή της κοινωνίας των πολιτών της εν λόγω χώρας ή περιφέρειας. Σημαντικός συνομιλητής για την αντιπροσωπεία είναι ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ο αρμόδιος για κάθε περιοχή καλείται κατά κανόνα να παραστεί στη συνεδρίαση, όταν εξετάζονται θέματα συναφή με την αντίστοιχη χώρα. Οι χώροι εργασίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι επίσης οι χώροι διεξαγωγής των διακοινοβουλευτικών συναντήσεων. Αντιπροσωπείες από τις χώρες ASEAN επισκέπτονται το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε τακτική βάση. Σχετικά με τις συναντήσεις εκτός των χώρων εργασίας του Κοινοβουλίου... NT\790218EL.doc 2/6 PE 427.496
Όπως προβλέπεται στις διατάξεις εφαρμογής που ρυθμίζουν το έργο των αντιπροσωπειών, οι αντιπροσωπείες που καλύπτουν ολόκληρη περιοχή μπορούν να διαιρούνται σε ομάδες εργασίας, καθώς καλύπτουν διάφορες χώρες και επισκέπτονται μία ή περισσότερες κατά τη διάρκεια μιας αποστολής. Κατά τη διάρκεια της κοινοβουλευτικής περιόδου, οι αντιπροσωπείες οργάνωναν κατά κανόνα δύο ή τρεις αποστολές εργασίας ετησίως. Το πρόγραμμα τέτοιων επισκέψεων περιλαμβάνει γενικά συναντήσεις με μέλη της εκτελεστικής και της νομοθετικής εξουσίας και των πολιτικών κομμάτων, καθώς και με επιχειρηματίες, συνδικαλιστικές οργανώσεις και εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών, ιδίως οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στην προστασία και προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τα προγράμματα περιλαμβάνουν επίσης συναντήσεις εργασίας με τους διαπιστευμένους πρέσβεις των κρατών μελών της ΕΕ και επισκέψεις σε σχέδια χρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Γενικά οι αντιπροσωπείες γίνονται δεκτές από τις ανώτατες αρχές της χώρας την οποία επισκέπτονται. Το ετήσιο πρόγραμμα δραστηριοτήτων κάθε αντιπροσωπείας εγκρίνεται από τη Διάσκεψη των Προέδρων. Ωστόσο, η κατάσταση σε ορισμένες χώρες ή οι δεσμεύσεις για πολιτικό διάλογο που έχουν εκφράσει οι δύο περιοχές μπορεί να οδηγήσουν τη Διάσκεψη των Προέδρων να εγκρίνει ειδικές αποστολές εκτός από όσες περιλαμβάνονται στο ετήσιο πρόγραμμα. Αντιπροσωπείες ad hoc συστήνονται, επί παραδείγματι, για αποστολές εκλογικής παρατήρησης (ιδανικά, αυτές οι αντιπροσωπείες ad hoc απαρτίζονται από μέλη της αντίστοιχης μόνιμης αντιπροσωπείας). Αντιπροσωπείες ad hoc συστήνονται επίσης για να παραστούν στις ετήσιες συνεδριάσεις της διακοινοβουλευτικής συνέλευσης του ASEAN (AIPA), όπου το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει καθεστώς παρατηρητή. Επίσης, αντιπροσωπείες ad hoc εγκρίνονται κατά κανόνα για να παραστούν στις ανά διετία κοινοβουλευτικές συναντήσεις εταιρικής σχέσης Ασίας-Ευρώπης (ASEP), οι οποίες πραγματοποιούνται πριν από τις αντίστοιχες ευρωασιατικές συναντήσεις (ASEM), το βασικό πολυμερές φόρουμ μεταξύ Ασίας και Ευρώπης από το 1996 και μετά. Χρονολόγιο δραστηριοτήτων κατά την κοινοβουλευτική περίοδο 2004-2009 Χρονολογία Διακοινοβουλευτικές συναντήσεις (IPM) Ομάδες εργασίας Εντός ΕΕ Εκτός ΕΕ 2009 Φεβρουάριος Επίσκεψη Προεδρείου στην Ταϊλάνδη & 6η IPM ΕΚ/Ινδονησίας & 6η IPM ΕΚ/Μαλαισίας Μπανγκόκ, Τζακάρτα, Μπάντα Ασέχ, Κουάλα Λουμπούρ 2008 Δεκέμβριος 7η IPM ΕΚ/Βιετνάμ Στρασβούργο Σεπτέμβριος 28η AIPA Σιγκαπούρη NT\790218EL.doc 3/6 PE 427.496
Ιούνιος ASEP V Πεκίνο Απρίλιος 5η IPM ΕΚ/Ινδονησίας Στρασβούργο Φεβρουάριος 1η IPM ΕΚ/Καμπότζης Πνομ Πενχ, Κάμπονγκ Τσνανγκ, Πουρσάτ 2007 Νοέμβριος 5η IPM ΕΚ/Φιλιππίνων Μανίλα/Ντάβαο Νοέμβριος 4η IPM ΕΚ/Ινδονησίας Βρυξέλλες Σεπτέμβριος 28η AIPA Κουάλα Λουμπούρ Μάρτιος 5η IPM ΕΚ/Λάος Βιεντιάν/Λουάνγκ Πραμπάνγκ Μάρτιος Ομάδα εργασίας στην Ταϊλάνδη Μπανγκόκ 2006 Νοέμβριος 3η IPM ΕΚ/Ινδονησίας Τζακάρτα/Γιογκγιακάρτα Σεπτέμβριος 27η AIPA Σεμπού Μάιος Μάιος 5η IPM ΕΚ/Βιετνάμ ASEP IV Ανόι/Μπακ Καν Ελσίνκι Απρίλιος Αντιπροσωπεία ad hoc στην Καμπότζη Πνομ Πενχ 2005 Νοέμβριος Σεπτέμβριος 5η IPM ΕΚ/Μαλαισίας 7η IPM ΕΚ/Σιγκαπούρης 5η IPM ΕΚ/Ταϊλάνδης 26η AIPA Κουάλα Λουμπούρ/Κούτσινγκ Σιγκαπούρη Μπανγκόκ/Ντόι Τουνγκ Βιεντιάν Μάρτιος 5η IPM ΕΚ/Βιετνάμ Βρυξέλλες 2004 Σεπτέμβριος 25η AIPA Πνομ Πενχ ASEP III & 4η ειδική συνάντηση NT\790218EL.doc 4/6 PE 427.496
Μάρτιος ΕΚ/Βιετνάμ για τα ανθρώπινα δικαιώματα Χουέ Επισκόπηση των σημαντικότερων θεμάτων Η περιφερειακή ολοκλήρωση, οι εμπορικές σχέσεις ΕΕ-ASEAN και τα ανθρώπινα δικαιώματα αποτελούν ίσως τα σημαντικότερα θέματα που συζητήθηκαν με τους συνομιλητές μας από τον ASEAN, εκτός από την εκτίμηση της ιδιαίτερης πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής κατάστασης μιας μεμονωμένης χώρας με τις αντίστοιχες αντιπροσωπείες. Οι επιπτώσεις της διεθνούς χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης, η κλιματική αλλαγή, η επισιτιστική και η ενεργειακή ασφάλεια και η τρομοκρατία αποτέλεσαν επίσης συναφή θέματα συζήτησης. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατόρθωσε να διαπιστώσει αξιοσημείωτη πρόοδο στην περιφερειακή ολοκλήρωση του ASEAN κατά την προηγούμενη περίοδο. Ο Χάρτης του ASEAN, που εγκρίθηκε το 2007 και είναι πλέον σε ισχύ, αποτελεί σημαντικό βήμα στη διαδικασία περιφερειακής συνεργασίας και ολοκλήρωσής του. Με αυτόν, ο ASEAN διαθέτει σήμερα νομική προσωπικότητα, και τα όργανά του ενισχύονται περαιτέρω. Η σύσταση μιας Διακυβερνητικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (AICHR) τον Ιούλιο του 2009 αποτελεί μία από τις σημαντικότερες εξελίξεις και επικροτείται ένθερμα από την ΕΕ. Οι πρέσβεις των κρατών μελών της ΕΕ έχουν διαπιστευθεί στον ASEAN, και ο προϊστάμενος της αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Τζακάρτα έχει διαπιστευθεί ως εκπρόσωπος στον ASEAN (η γραμματεία του ASEAN βρίσκεται στην Τζακάρτα). Μέλη της αντιπροσωπείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τις σχέσεις με τον ASEAN παρακολούθησαν στενά αυτές τις εξελίξεις τα τελευταία χρόνια και τις ενθάρρυναν. Ως κάποιον βαθμό, αυτές εμπνέονται από την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Ένας φιλόδοξος κατάλογος μέτρων συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και του ASEAN εγκρίθηκε με τη δήλωση της Νυρεμβέργης του 2007 και το πρόγραμμα του Πνομ Πενχ του Μαΐου του 2009. Για την περίοδο 2007-2013 των τρεχουσών δημοσιονομικών προοπτικών, η ΕΕ δέσμευσε ποσό ύψους 1,3 δισ. ευρώ για αναπτυξιακή βοήθεια προς χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας. Επιπλέον, 70 εκατ. ευρώ δεσμεύθηκαν ειδικά για τη στήριξη της περιφερειακής ολοκλήρωσης του ASEAN. Οι εμπορικές σχέσεις ΕΕ-ASEAN τέθηκαν επίσης στην κορυφή της ημερήσιας διάταξης. Τον Μάιο του 2007, η ΕΕ και ο ASEAN συμφώνησαν να αρχίσουν διαπραγματεύσεις για μια ολοκληρωμένη συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών με βάση ένα μοντέλο μεταξύ περιοχών. Ωστόσο, η πρόοδος είναι αργή εξαιτίας διαφόρων παραγόντων, όπως η ιδιαίτερα ανομοιογενής φύση του ASEAN, ο οποίος περιλαμβάνει και πολύ αναπτυγμένες οικονομίες αλλά και αναπτυσσόμενες χώρες. Μολονότι η προοπτική επίτευξης συμφωνίας μεταξύ περιοχών παραμένει στόχος, η ΕΕ έχει προβλέψει την προώθηση των διαπραγματεύσεων για επιμέρους συμφωνίες με τα κράτη μέλη του ASEAN. Η αντιπροσωπεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου παρακολουθεί στενά την πρόοδο, από κοινού με τον αρμόδιο εισηγητή της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου. NT\790218EL.doc 5/6 PE 427.496
Τέλος, πρέπει να αναφερθεί κάτι εξίσου σημαντικό: η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτέλεσε επίσης σημαντικό σημείο στην ημερήσια διάταξη των διακοινοβουλευτικών συναντήσεων με τις αντίστοιχες χώρες του ASEAN. Στο πλαίσιο αυτό, η κατάσταση στο Μιανμάρ ενέπνευσε επίσης ιδιαίτερη ανησυχία. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε διάφορα ψηφίσματα για το Μιανμάρ. Η εν λόγω αντιπροσωπεία είχε την ευκαιρία να συζητήσει για την πολιτική της ΕΕ για το Μιανμάρ με τους συνομιλητές από τον ASEAN και να εξετάσει την προσέγγιση των χωρών ASEAN για το θέμα, η οποία χαρακτηρίζεται σε μεγάλο βαθμό από την αρχή της μη επέμβασης που εφαρμόζει ο ASEAN. Γραμματεία (από τον Σεπτέμβριο του 2009) Προϊστάμενος μονάδας: κ. Jean Louis BERTON jeanlouis.berton@europarl.europa.eu Διοικητικός υπάλληλος: κ. Walter MASUR walter.masur@europarl.europa.eu Βοηθός: κ. Claudia SCHWENDENWEIN claudia.schwendenwein@europarl.europa.eu NT\790218EL.doc 6/6 PE 427.496