Δρ. Νικόλαος Στριμπάκος Επίκουρος Καθηγητής
Μάθημα 2 ο Εισαγωγή στην έννοια και την σπουδαιότητα του κλινικού συλλογισμού Προβλήματα επικοινωνίας με τον ασθενή Στόχοι και διαδικασίες οργάνωσης κλινικού συλλογισμού
«Η διαδικασία του κλινικού συλλογισμού είναι μια περιγραφή των δράσεων/επιδεξιοτήτων και σκέψεων ενός κλινικού - θεραπευτή για να φτάσει σε μια διαγνωστική και θεραπευτική απόφαση και επακόλουθα να διεξάγει και να βελτιώσει την θεραπεία του ασθενή» Jones, 1994 Απαιτεί: Γνώση-Εμπειρία-Συλλογισμό
Σπουδαιότητα κλινικού συλλογισμού Είναι σημαντικός για τη διαδικασία λήψης απόφασης στη καθημερινή πρακτική Υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για τις επιδεξιότητες και τα αποτελέσματα που παρουσιάζουν οι φυσικοθεραπευτές στο χώρο της υγείας Αποτελεί ένα από τα χαρακτηριστικά για την αυτονομία ενός επαγγέλματος
Στόχοι: ποιά/ποιές είναι οι αιτίες των συμπτωμάτων και/ή της δυσλειτουργίας; υπάρχουν άλλοι παράγοντες που συνεισφέρουν στο πρόβλημα; υπάρχουν αντενδείξεις προφυλάξεις κατά τη φυσική εξέταση και θεραπεία; ποιά είναι η πρόγνωση; ποιά θεραπεία θα πρέπει να επιλεγεί και ποιά είναι η πιθανή εξέλιξη;
Βασίζεται σε διάφορα μοντέλα προσεγγίσεις: υποθετικοπαραγωγικός συλλογισμός επαγωγικός συλλογισμός ή ενορατικός συλλογισμός Ενσωμάτωση γνώσηςσυλλογισμού
Yποθετικο-παραγωγικός συλλογισμός Bασίζεται στις πληροφορίες του ασθενή, γίνεται μια υπόθεση και ύστερα ελέγχεται, δηλ. διεξάγετε υποκειμενική αξιολόγηση και κλινική εξέταση Είναι δυναμική διαδικασία αλλά αναλυτική και χρονοβόρα Αποτελεί το πιο διαχρονικό μοντέλο στο χώρο της ιατρικής
Yποθετικο-παραγωγικός συλλογισμός Ακολουθείτε από άπειρους θεραπευτές ή από έμπειρους όταν αντιμετωπίζουν ασυνήθιστες καταστάσεις
Eπαγωγικός συλλογισμός ή ενορατικός συλλογισμός αναγνώριση προτύπων στερεοτύπων, κατηγοριοποίηση / αναγνώριση σημείων και συμπτωμάτων Σε απλά προβλήματα που επιτρέπουν γρήγορες αποφάσεις και χειρισμούς και χρησιμοποιείται από έμπειρους και εξειδικευμένους θεραπευτές Διαφέρει από τον υποθετικοπαραγωγικό συλλογισμό ο οποίος κινείται από τις πολλαπλές υποθέσεις (γενίκευση) προς ένα εξειδικευμένο συμπέρασμα
Ενσωμάτωση γνώσηςσυλλογισμού επαγγελματική γνώση εμπειρία ταχύτητα στις αποφάσεις
Σημεία κλειδιά στο κλινικό συλλογισμό: Γνώση (αρχικά γνώση από βασικές επιστήμες, ύστερα μερική αναγνώριση προτύπων και τέλος ανασυγκρότηση γνώσεων - κλινικά σχετική) Μακροπρόθεσμη μνήμη (γνώση και εμπειρία.) Τέχνη έμφυτη, φυσική ικανότητα θεραπευτή Χειρονακτική επιδεξιότητα (πράξη πράξη πράξη) Επικοινωνιακή επιδεξιότητα (με ασθενείς και συναδέλφους)
Δεν διδάσκεται αλλά μάλλον καθοδηγείται. Όχι δύσκολα προβλήματα αρχικά. Χρησιμοποίηση φόρμας ημερολογίου, ομαδική συζήτηση, ατομικές περιπτώσεις, παρατήρηση Εκπαίδευση και εξάσκηση Αυτοαξιολόγηση Βοήθεια από την τεχνολογία
Προβλήματα επικοινωνίας με τον ασθενή Κλειστές ερωτήσεις Χρόνος για ασθενή κατά την αξιολόγηση Ευαίσθητες πληροφορίες σε ακατάλληλο περιβάλλον Καθοδηγητικές ερωτήσεις Εικασίες (καθοδηγητικές ερωτήσεις) Προκατάληψη Δοθείσα παθολογία και συνυπάρχουσα στάση σώματος Χρήση γλώσσας του ασθενή Μη λεκτική επικοινωνία Ευρεία σχόλια για συγκεκριμένες πληροφορίες
Ερωτήσεις κλειδιά πριν την θεραπευτική παρέμβαση Ποιό είναι το στάδιο επούλωσης; Οξύ, υποξύ ή χρόνιο Πόσο χρόνο έχεις για να θεραπεύσεις τον ασθενή; Τι κάνει ο ασθενής για τις δραστηριότ ητες; Ποιά είναι η συμμόρφωσ η του ασθενή; Πόσο εξειδικευμέ νη Φ/Θ χρειάζεται; Τι πρέπει να διδαχθεί για να προληφθού ν οι υποτροπές;
Ερωτήσεις κλειδιά πριν την θεραπευτική παρέμβαση Πρέπει να δωθεί κάποιο παραπεμπτικό; Τι έχει δουλέψει σε άλλους ασθενείς με παρόμοιο πρόβλημα; Υπάρχουν κάποιες προφυλάξεις αντενδείξεις; Ποιό είναι το δικό σου γνωστικό επίπεδο - επιδεξιότητας;
Γιατί τόσο μεγάλη προσοχή στο κλινικό συλλογισμό; Δεν ακολουθούν όλοι τη διαδικασία;
Το πιο συχνό λάθος είναι να δίνεται προσοχή σε χαρακτηριστικά που υποστηρίζουν την αρχική μας υπόθεση και. υποτίμηση πληροφοριών που δεν τη υποστηρίζουν
Αναγνώριση προτύπων Ποιά πρότυπα συμπτωμάτων αναγνωρίζεται για τις παρακάτω παθήσεις; - - - - διάστρεμμα ΠΔΚ ρήξη ΠΧΣ έξω επικονδυλίτιδα παγωμένος ώμος
Αναγνώριση προτύπων Σε ποιά πάθηση πηγαίνει το μυαλό σας σε ασθενή με: οσφυαλγία και ακράτεια πόνο στον ώμο, αγκώνα και μούδιασμα στα δάκτυλα πονοκέφαλο και ζάλη κατά την έκταση της κεφαλής πόνο στη πτέρνα κατά τη βάδιση;
Αναγνώριση προτύπων Ποιές ερωτήσεις θα ήταν σημαντικές: σε ασθενή που έχει πόνο στη ΠΔΚ χωρίς ιστορικό τραύματος; Σε ασθενή με πόνο στο γόνατο χωρίς τραύμα και εκφυλιστικές αλλοιώσεις;
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Differential Diagnosis for Physical Therapists, Goodman & Snyder, Εκδόσεις W.B. Saunders Company, 2006 Assessment in Occupational Therapy and Physical Therapy (J. Van Deusen and D. Brunt. W.B. Saunders) Functional Movement in orthopaedic and Sports Physical Therapy (Brownstein and Bronner, 1997, Churchill Livingstone) Orthopedic Physical Assessment (D.J. Magee, 1997, W.B. Saunders) Orthopaedic Medicine (Kesson and Atkins, 1999, Butterworth Heinemann) Clinical reasoning strategies in physical therapy, Physical Therapy, 84:4, 312-335