ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΦΤΩΧΕΙΑΣ ΜΕΤΑ ΤΟ 2015 ΚΑΙ ΚΥΡΙΩΣ ΜΕΤΑ ΤΟ 2020 ΛΕΕΙ Η Τ τ Ε. - MΙΚΡΟ ΣΧΟΛΙΟ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΑ ΕΛ-ΤΑ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΣΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΦΤΩΧΕΙΑΣ Η έκθεση της ΤτΕ ανοίγει το «δρόμο» για την ιδιωτική ασφάλιση Ακολουθεί στο τέλος ένα μικρό σχόλιο και για τα ΕΛ-ΤΑ. Την εικόνα ενός συνταξιοδοτικού συστήματος στο οποίο οι κύριες παροχές θα είναι πλήρως απομειωμένες, σε ποσοστό έως και 50%, ενώ οι συνταξιούχοι, οι οποίοι θα αυξάνονται με πολύ υψηλούς ρυθμούς, θα προσεγγίζουν τα επίπεδα της σχετικής φτώχειας, προβλέπει για την περίοδο 2020-2060 η Τράπεζα της Ελλάδος στην έκθεσή της για τη Νομισματική Πολιτική. «Το συνολικό ποσοστό αναπλήρωσης εκτιμάται ότι θα περιοριστεί κατά μέσο όρο σε 48,5% την περίοδο 2020-2060, έναντι 95,7% πριν από την ασφαλιστική μεταρρύθμιση» επισημαίνεται, μεταξύ άλλων, στην έκθεση, όπως αναφέρεται στην «Καθημερινή». «Ελλείψει άλλων πηγών εισοδήματος, το μειωμένο ποσοστό αναπλήρωσης του πρώτου πυλώνα θα οδηγεί κάτω από το όριο της σχετικής ένδειας όσους κατά τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου λάμβαναν μέχρι και 1,2 φορές το διάμεσο εισόδημα» καταλήγει η επισήμανση της ΤτΕ. Από πού όμως προκύπτει μια τόσο δυσμενής εξέλιξη που οδηγεί σχεδόν σε αφανισμό τη σύνταξη ακόμη και για τους μισθωτούς που αμείβονται λίγο πάνω από τα κατώτατα όρια; Σύμφωνα με το δημοσίευμα της «Καθημερινής», πρώτα από όλα είναι προδιαγεγραμμένη η μείωση της δημόσιας συνταξιοδοτικής δαπάνης ως ποσοστού του ΑΕΠ. Ο στόχος είναι να υποχωρήσει τουλάχιστον στο
17,4% του ΑΕΠ το 2060 από 24,1% το 2010. Όμως, αυτή η μείωση στις συνθήκες αύξησης (κατά 70%) του συνταξιοδοτούμενου πληθυσμού οδηγεί αναπόφευκτα σε δραστικό περιορισμό των συνταξιοδοτικών παροχών. Με δεδομένη την πτώση της δημόσιας δαπάνης για συντάξεις, το νομοθετικό πλαίσιο των μεταρρυθμιστικών διατάξεων (3863/10 και 3865/10) προνόησε, έτσι ώστε ο νέος τρόπος υπολογισμού των συντάξεων να είναι λιγότερο ανταποδοτικός από το γενναιόδωρο σύστημα αναπλήρωσης που ίσχυσε στη χώρα. Είναι, μάλιστα, χαρακτηριστικό ότι όχι μόνο για την κύρια σύνταξη αλλά ακόμη και στον νέο τρόπο υπολογισμού του εφάπαξ εισάγονται συντελεστές (όπως ο εκάστοτε ετήσιος αριθμός των νέων συνταξιοδοτήσεων), οι οποίοι ελαχιστοποιούν την ανταποδοτικότητα εισφορών - παροχών και προκαλούν μεγάλες συνταξιοδοτικές απώλειες ακόμη και για τους ασφαλισμένους που έχουν πλήρη 35ετή προϋπηρεσία. Σε αυτό το νέο συνταξιοδοτικό τοπίο, μοναδική σταθερά θα είναι η βασική σύνταξη των 360 ευρώ και όλο το υπόλοιπο ποσό θα χτίζεται με συντελεστές, οι οποίοι θα οδηγούν σε αναλογική σύνταξη υπολογιζόμενη επί του συνόλου των αποδοχών και των εργασιακών ετών που έχουν διανυθεί από την πρώτη ημέρα πρόσληψης. Ο νέος τρόπος υπολογισμού, ο οποίος θα προσαρμόζει σταδιακά τα επίπεδα των συντάξεων στις μειωμένες δυνατότητες κρατικής χρηματοδότησης, έχει θεσμοθετηθεί ήδη από το 2010 και θίγει, πρωτίστως, όλους όσοι ασφαλίστηκαν για πρώτη φορά μετά την 1.1.2011, αναμένεται δε να γίνει αισθητός για όλους όσοι θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης μετά την 1.1.2015. Ειδικά για την Ελλάδα, η υποχώρηση των συντάξεων δεν συνδέεται μόνο με την ελαχιστοποίηση της δημόσιας δαπάνης λόγω των προγραμμάτων προσαρμογής αλλά και με τους νέους, μειωμένους κατά 20%, βασικούς μισθούς, οι οποίοι οδηγούν σε λιγότερα έσοδα από εισφορές στα Ταμεία. Η αυξανόμενη ανεργία συνεχίζει να επιδρά ευθέως στα έσοδα των Ταμείων, παρά τις μικρές αναλαμπές από τις εκάστοτε ρυθμίσεις. Σε αυτές τις συνθήκες σταδιακής και αναπόφευκτης υποτίμησης της κύριας σύνταξης και του αναδιανεμητικού συστήματος που στηρίχθηκε σε δημόσιους πόρους, η ΤτΕ επαναφέρει την ανάγκη ανάπτυξης των συμπληρωματικών πυλώνων, κυρίως δε αυτών που συνδέονται με τα (κεφαλαιοποιητικά) ιδιωτικά προγράμματα ασφάλισης. Αλλά και εδώ, εντοπίζει αρκετά προβλήματα, μεταξύ των οποίων τα εξής: το ασταθές, άνευ κινήτρων, φορολογικό καθεστώς που αντιμετωπίζουν οι εργοδότες, το υψηλό ποσοστό μικρών επιχειρήσεων, οι οποίες δεν έχουν τη δυνατότητα ίδρυσης ταμείου επαγγελματικής
ασφάλισης και τις γραφειοκρατικές συνθήκες που επικρατούν. Σχόλια: Το τι και γιατί γράφουν οι οικονομικοί οργανισμοί και τι ψηφίζουν οι κυβερνήσεις για μας και που μας οδηγούν με τις μειώσεις των μισθών και των συντάξεων, είναι η μία πλευρά του θέματος, γιατί σημασία έχει τι κάναμε και τι πρέπει να κάνουμε όλοι μαζί για να περισώσουμε τα δικαιώματά μας, όσα απέμειναν. Ο καθένας και όλοι μας και έχουμε και πρέπει να αναλάβουμε ευθύνες και πρωτοβουλίες γιατί με την πολιτική αυτή της φτώχειας, της ύφεσης και της ανεργίας, της μαύρης και ανασφάλιστης εργασίας, ούτε επιχειρήσεις θα υπάρχουν, ούτε εργαζόμενοι για να πληρώνουν εισφορές ούτε λεφτά στα ταμεία για τις συντάξεις φτώχειας. Με την υποτίμηση της εργασίας χωρίς δικαιώματα και στοιχειώδη προστασία, χωρίς Σ.Σ.Ε., με την απουσία Κοινωνικής Ασφάλισης και την αδυναμία επιβίωσης ενώ επιβάλλονται νέες φορολογικές υποχρεώσεις μόνο στους μισθωτούς και συνταξιούχους, το μέλλον προδιαγράφεται ζοφερό. Η αναμενόμενη ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα μπορεί να στηρίζεται στο ισοπέδωμα όλων των κατακτήσεων και δικαιωμάτων και στην περιστολή του εργατικού κόστους; Ποιά λογική και οικονομική θεωρία λέει κάτι τέτοιο; Είναι δεδομένο ότι οι επενδύσεις και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας θα στηριχθούν σε ένα βάρβαρο εργασιακό καθεστώς και το νέο μοίρασμα του πλούτου της χώρας ενταγμένα σε ένα συνολικότερο γαιοστρατηγικό σχεδιασμό σε Ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Η νέα αναδιανομή και ανακατανομή έχει πολλά θύματα στα πλαίσια αυτά της νέας παγκοσμιοποίησης και η χώρας μας είναι αδύναμος κρίκος που υφίσταται τις επώδυνες επιπτώσεις της κρίσης και δεν είναι ξεκομένες από τις πολιτικές επιλογές. Δεν φτάσαμε εδώ έτσι απλά μόνο από λάθη και αδυναμίες του συστήματος. Εδώ πρόκειται για τη ληστεία και απάτη του αιώνα για ότι κάνουν στη χώρα και τους πολίτες της. Η εργασία είναι δικαίωμα των πολιτών και υποχρέωση της πολιτείας καθώς και η διασφάλιση ενός ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος για τους φτωχούς και ανέργους και όχι η θεοποίηση των αγορών και η δημιουργία κοινωνίας κάτω από το όριο της φτώχειας χωρίς δικαιώματα και ελπίδα. Δεν πρόκειται για διεκδίκηση ή κάποια προσδοκία το ύψος της σύνταξης. Είναι δικαίωμα για πληρωμένες εισφορές από τους εργαζόμενους που το ίδιο το κράτος κλέβει. Το γνωστό μέχρι τώρα κράτος πρόνοιας δυστυχώς σταματάει να αναλαμβάνει τις ευθύνες και υποχρεώσεις του και αυτό θα επεκτείνεται σε όλους τους τομείς αγαθών και υπηρεσιών (παιδεία, υγεία, κοινωνικά αγαθά). Είναι συνειδητή επιλογή πλέον για το που οδηγείται η Ελλάδα και οι Έλληνες εργαζόμενοι και πολίτες και αυτό πρέπει να το ανατρέψουμε
όχι μόνο για μας αλλά κυρίως για τις επόμενες γενιές. Είναι χρέος μας. Δεν είναι όλα μονόδρομος. Η συνταγή τους είναι γνωστή πιά για τα ταμεία, για τις επιχειρήσεις και γενικά για την οικονομία για να περάσει πιό εύκολα το γνωστό <<Δόγμα του Σόκ>> στην κοινωνία. Αφού τα παρουσιάσουν όλα μαύρα και αδιέξοδα εκβιάζουν την κοινωνία και τους εργαζόμενους με το όλα ή τίποτα και έτσι από το φόβο και την ανασφάλεια αυτοί εκβιαστικά <δέχονται > στα <μαλακά> τις επώδυνες αλλαγές νομίζοντας ότι γλύτωσαν τα χειρότερα. Τα ίδια δεν κάνουν και με τα ΕΛΤΑ; Ενώ οι εργαζόμενοι πάντα μπαίνουν μπροστά με φιλότιμο και πολλές θυσίες σε οικονομικό επίπεδο και δικαιώματα, τόσο η κυβέρνηση και κυρίως η Διοίκηση απαξιώνουν χρόνια τώρα τον Οργανισμό με αποτέλεσμα οι όποιες απαιτούμενες παρεμβάσεις επιχειρούνται είτε αναβάλλονται είτε δεν έχουν την τόλμη και δυναμική για να δώσουν μια νέα προοπτική. Ενώ η ύφεση θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια, ο ΕΛ-ΤΑ ακολουθεί επικίνδυνη πτωτική πορεία με τους ανταγωνιστές να αλωνίζουν στην αγορά χωρίς έλεγχο κάνοντας φανερό ότι παίζονται παιχνίδια και συμφέροντα στις πλάτες των εργαζόμενων και του Δημόσιου Ταχυδρομείου. Οι προτάσεις και οι θέσεις του συνδικάτου αυτή την μεταβατική περίοδο που γίνονται διαπραγματεύσεις με τη Διοίκηση, είναι και υπεύθυνες και ρεαλιστικές για τη βιωσιμότητα του ΕΛ-ΤΑ, τις θέσεις εργασίας και τη διασφάλιση του μισθολογίου με τα βασικά του χαρακτηριστικά. Στη δυσμενή αυτή συγκυρία της ύφεσης και των μνημονίων, που δεν συγκρίνεται με άλλες εποχές όσο και αν κάποιοι τη συγκρίνουν παραβλέποντας διαφορετικές πολιτικές και αποφάσεις, για προσωπική δικαίωση ίσως, είναι δεδομένο πως οι προτάσεις δίνουν μικρή ανάσα μόνο και αν δεν συνδυαστούν με σοβαρές μεταρυθμίσεις δεν αλλάζουν την εικόνα και την προοπτική του ΕΛ-ΤΑ. Απαιτούνται παράλληλες και υπεύθυνες απαντήσεις με νέα εργαλεία στην πρόκληση αυτή και οι εργαζόμενοι το γνωρίζουν και είναι έτοιμοι για ένα νέο ξεκίνημα αναλαμβάνοντας το βάρος που μπορούν να αντέξουν αλλά όχι μονόπλευρα. Πολλοί έχουν γονατίσει οικονομικά και εργασιακά και ο δρόμος του μοιράσματος της φτώχειας σε ορισμένους δεν είναι ούτε αποτελεσματική ούτε δίκαιη επιλογή. Είναι η εύκολη λύση που δημιουργεί όμως αδικίες και μεταθέτει το πρόβλημα. Δυστυχώς όμως και η νέα Διοίκηση αποδεικνύεται και ανίκανη και μικρή για να ανταποκριθεί στις προκλήσεις και ανάγκες των καιρών. Δεν <θέλουμε> να πιστεύουμε πως σκόπιμα παλινωδεί και δεν προχωράει στις αναγαίες αλλαγές ισορροπώντας και βρισκόμενη σε ομηρία, οδηγώντας τον Οργανισμό σε οικονομικό, λειτουργικό και διοικητικό αδιέξοδο. Η αναδιοργάνωση, η αναπτυξιακή πορεία και το μέλλον του ΕΛ-ΤΑ θέλει πολιτική βούληση, Διοικητική ικανότητα και πυγμή για αποφάσεις με
τόλμη αλλά μόνο με τη συμμετοχή των εργαζόμενων μέσα από ένα δίκαιο σχέδιο ανάταξης μπορεί να πετύχει. Τα δείγματα και τα τελευταία μηνύματα δεν είναι καθόλου αισιόδοξα εκ μέρους τους και οι εργαζόμενοι βρίσκονται σε ετοιμότητα για να απαντήσουν όπως ξέρουν ξανά αν δεν αναλάβουν τις τεράστιες ευθύνες τους γιατί σε διαφορετική περίπτωση θα υπάρξουν πρωτόγνωρες εξελίξεις. Αυτά τα περίεργα τουλάχιστον πισωγυρίσματα που συμβαίνουν τελευταία, μόνο ανησυχία και οργή προκαλούν με τις μπακαλίστικες και πρόχειρες προσεγγίσεις. Η εύκολη λύση περικοπών μισθών είναι και άδικη και φέρνει προσωρινές κερδοφορίες. Άλλες ενέργειες πρέπει να γίνουν. Μπορείτε κύριοι της Διοίκησης; Γιαυτό είστε εδώ και πληρώνεστε. Ότι δεν έγινε χθές ας γίνει τώρα ειδάλλως δεν θα μας φέρετε κύριοι πρό τετελεσμένων με τις ενέργειές σας είτε το επιδιώκετε είτε όχι. Τα σχέδια για ελλειμματική χρήση και ξεπούλημα του ΕΛ-ΤΑ ΔΕΝ ΘΑ ΠΕΡΑΣΟΥΝ. Λίγο-λίγο όμως ο πάτος είναι κοντά αν δεν γίνουν επείγουσες ενέργειες με αποφάσεις που θα δίνουν όραμα και στόχο. Αυτό θέλετε; Να το διαλύσετε; Η νέα Διοίκηση με τις πολλές αποχρώσεις και διαφορετική βούληση, έχει την αποκλειστική ευθύνη και ας αποδείξει ότι μπορεί να σηκώσει στις πλάτες της το βάρος για το μέλλον του ΕΛ-ΤΑ και το ρόλο του στην Ταχυδρομική αγορά και τη χώρα. Γαυτό δεν διορίστηκαν άλλωστε; Εκτός και αν εξυπηρετούν άλλα σχέδια και συμφέροντα και εδώ θα μας βρούν απέναντι. Είναι η ώρα να σηκωθούμε όρθιοι γιατί το μόνο που φαίνεται είναι ο λάκκος και δεν πρέπει να πέσουμε εμείς μέσα... Πάντως για το θέμα της βεβιασμένης αποχώρησης πολλών συναδέλφων που ξανά τελευταία αγωνιούν για τις εξελίξεις στα ΕΛ-ΤΑ, η ΠΟΣΤ έχει μια πάγια θέση και άποψη. Το ύψος των συντάξεων πλέον έχει μεγάλη απόσταση από το μισθό και άρα αυτό πρέπει νά το σταθμίσουν καλά. Να μη παρασύρονται από φήμες ή προσωπικές εκτιμήσεις και επιλογές για την επερχόμενη καταστροφή ιδιαίτερα αυτοί που φεύγουν με πρόωρη σύνταξη γιατί όταν πάρουν το τελικό ποσό θα απογοητευθούν. Να παίρνουν τις αποφάσεις τους με γνώμονα τα δικά τους δεδομένα και να ενημερώνονται υπεύθυνα από την Ομοσπονδία μας και το ταμείο μας για τυχόν αλλαγές σε σχέση με το συνταξιοδοτικό αλλά και τις πιθανές μεταβολές σε σχέση με τα δικαιώματα από τα ΕΛ-ΤΑ (Σ.Σ.Ε., μισθολόγιο, αποζημίωση που ενώ δεν άλλαξαν πολλοί έφυγαν από φήμες και φόβο). Η ετοιμότητα για όσους έχουν θεμελιωμένα δικαιώματα δεν βλάπτει σε αντίθεση με όσους προβαίνουν πρόωρα σε κοστοβόρες εξαγορές ή πρόωρη συνταξιοδότηση.