ΟΚτώβριος 2013 ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΟΡΙΣΜΟΣ - ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης προσδιορίζει το ύψος του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) ανά Περιφέρεια και Νομό και εκφράζει το μέγεθος της αγοράς, η οποία δυνητικά ενοποιείται από τη βελτίωση της προσπελασιμότητας της ζώνης επιρροής του άξονα. Η βελτίωση των μεταφορικών υποδομών έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της κινητικότητας των συντελεστών παραγωγής και τη βελτίωση της προσπελασιμότητας των αγορών. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ, 2010 (σε εκατ. ΜΑΔ και εκατ.ευρώ) NUTS ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Ευρώ ΜΑΔ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ (%) ΣΤΟ ΑΕΠ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ (ΜΑΔ) ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ (%) ΣΤΟ ΑΕΠ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ IV (ΜΑΔ) EL11 Ανατολική Μακεδονία & Θράκη 9.054 9.860 4,08 15,07 EL12 Κεντρική Μακεδονία 30.087 32.766 13,54 50,08 EL13 Δυτική Μακεδονία 5.281 5.751 2,38 8,79 EL14 Θεσσαλία 10.742 11.699 4,84 17,88 EL21 Ηπειρος 4.917 5.355 2,21 8,18 zn-iv ΖΩΝΗ IV 60.081 65.431 27,05 100,00 EL22 Ιονίοι Νήσοι 4.029 4.388 1,81 EL23 Δυτική Ελλάδα 10.326 11.246 4,65 EL24 Στερεά Ελλάδα 10.059 10.955 4,53 EL25 Πελοπόννησος 9.436 10.276 4,25 EL30 Αττική 106.635 116.130 48,00 EL41 Βόρειο Αιγαίο 3.155 3.436 1,42 EL42 Νότιο Αιγαίο 7.476 8.142 3,37 EL43 Κρήτη 10.955 11.931 4,93 EL ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 222.152 241.933 100,00 Πηγή: Eurostat 07/2013 1
ΜΕΣΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΑΕΠ 2005-2010 (σε εκατ. και σταθερές τιμές 2000) NUTS ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ 2005 2006 2007 2008 2009 2010 EL11 EL12 Ανατολική Μακεδονία & Θράκη Κεντρική Μακεδονία ΜΕΣΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ (%) 6.778,75 6.948,98 7.346,50 7.313,68 7.073,73 6.879,94 4,10-1,87-2,74 0,30 23.270,03 24.600,34 25.725,10 25.478,77 24.374,04 22.862,46 5,14-2,66-6,20-0,35 EL13 Δυτική Μακεδονία 4.018,29 4.200,68 4.353,91 4.394,65 4.194,32 4.012,92 4,09-1,85-4,32-0,03 EL14 Θεσσαλία 8.807,49 9.295,07 9.348,15 9.242,14 8.828,73 8.162,61 3,02-2,82-7,54-1,51 EL21 Ηπειρος 3.796,17 3.928,57 4.083,13 3.993,71 3.867,90 3.736,32 3,71-2,67-3,40-0,32 zn-iv ΖΩΝΗ IV 46.670,73 48.973,64 50.856,79 50.422,96 48.338,71 45.654,26 4,39-2,51-5,55-0,44 EL22 Ιονίοι Νήσοι 3.334,49 3.460,88 3.598,35 3.518,87 3.299,54 3.061,55 3,88-4,24-7,21-1,69 EL23 Δυτική Ελλάδα 8.479,97 8.835,88 8.920,16 8.694,97 8.167,43 7.846,50 2,56-4,31-3,93-1,54 EL24 Στερεά Ελλάδα 8.285,71 8.357,99 8.446,09 8.345,13 7.823,35 7.643,62 0,96-3,76-2,30-1,60 EL25 Πελοπόννησος 7.428,57 7.930,27 8.096,30 7.801,10 7.546,85 7.170,21 4,40-3,45-4,99-0,71 EL30 Αττική 77.391,99 82.483,84 85.947,33 86.628,93 84.883,26 81.029,64 5,38-0,62-4,54 0,92 EL41 Βόρειο Αιγαίο 2.447,74 2.588,44 2.698,77 2.710,69 2.606,76 2.397,42 5,00-1,72-8,03-0,41 EL42 Νότιο Αιγαίο 5.631,53 5.864,80 6.083,13 6.188,68 6.069,89 5.680,85 3,93-0,11-6,41 0,17 EL43 Κρήτη 8.492,16 8.903,91 9.023,87 9.019,65 8.745,01 8.324,47 3,08-1,56-4,81-0,40 EL ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 168.162,02 177.399,66 183.670,78 183.331,76 177.481,57 168.808,51 4,51-1,70-4,89 0,08 Πηγή: Eurostat 07/2013 2005-2007 2007-2009 2009-2010 2005-2010 2
Το 2010, το ΑΕΠ που παρήχθη συνολικά στις 5 Περιφέρειες της Ζώνης IV ήταν 60.081 εκ., μεγαλύτερο από το ¼ του συνολικού ΑΕΠ της Χώρας με τη μεγαλύτερη τιμή να εμφανίζεται στην Κεντρική Μακεδονία (22.862,46 ) και τη μικρότερη στην Ήπειρο (3.736,32 ). Με βάση τις σταθερές τιμές 2000, στο διάστημα 2005-2010 το ΑΕΠ μεταβλήθηκε οριακά αρνητικά (-0,4%) την στιγμή που η Χώρα παρέμεινε οριακά αμετάβλητη (0,1%). Στις επιμέρους χρονικές περιόδους 2005-2007, 2007-2009, 2009-2010, το ΑΕΠ μεταβαλλόταν με εν γένει αυξανόμενους ρυθμούς έως και το 2007, ενώ μέχρι το 2010 παρατηρείται σταθερή πτώση. Αναλυτικότερα, για την περίοδο 2009-2010, ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ στη Ζώνη IV ήταν της τάξης του -5,55%, ενώ και για την περίοδο 2007-2009 τα ποσοστά εμφάνιζαν αρνητικό πρόσημο με τιμή -2,51%. Την περίοδο 2005-2007 η Ζώνη IV είχε παρουσιάσει αύξηση στο ΑΕΠ κατά 4,39%. Ο ρυθμός μείωσης του ΑΕΠ μετά το 2007 εμφανίζεται υψηλότερος από το μέσο Χώρας τόσο για το διάστημα 2007-2009 όσο και για το 2009-2010, (-2,51% και -5,55% αντίστοιχα, έναντι -1,70% και -4,89% του μέσου Χώρας). Ειδικότερα όσον αφορά τις Περιφέρειες της Ζώνης IV, το διάστημα 2009-2010 η μεγαλύτερη μείωση εμφανίζεται στη Θεσσαλία (-7,54%) και η μικρότερη στην Ανατολική Μακεδονία & Θράκη (-2,74%). Την περίοδο 2007-2009 οι Περιφέρειες παρουσίαζαν αρνητικό πρόσημο μικρότερης έντασης, με την Περιφέρεια Θεσσαλίας να εμφανίζει τη μεγαλύτερη μείωση στο ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ (-2,82%), ενώ τις μικρότερες παρουσίαζαν οι Περιφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης (-1,87%) και Δυτικής Μακεδονίας (-1,85%). Την περίοδο 2005-2007 οι Περιφέρειες παρουσίαζαν θετικούς ρυθμούς μεταβολής με την Κεντρική Μακεδονία να εμφανίζει τη μεγαλύτερη αύξηση (5,14%) ενώ τη μικρότερη η Θεσσαλία (3,02%). Για το συνολικό διάστημα 2005-2010, τέσσερις Περιφέρειες παρουσίασαν μείωση έστω και μικρή και μόνον μία, η Ανατολική Μακεδονία & Θράκη Δυτική Μακεδονία, παρουσίασε θετικό, αν και πολύ μικρό, πρόσημο. ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ ΝΟΜΩΝ ΖΩΝΗΣ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV, 2010 (σε εκατ. ΜΑΔ και εκατ. Ευρώ) NUTS NOMOΣ Ευρώ ΜΑΔ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ (%) ΣΤΟ ΑΕΠ ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΤΟΥ ΑΕΠ (%) ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ IV (ΜΑΔ) 2005-2007 2007-2009 2009-2010 2005-2010 EL111 Έβρου 2.329 2.537 3,88 3,57 0,46-0,77 1,45 EL112 Ξάνθης 1.701 1.853 2,83 1,80 0,41 1,81 1,24 EL113 Ροδόπης 1.561 1.700 2,60 5,76-3,04-4,84 0,01 EL114 Δράμας 1.150 1.252 1,91 3,12-4,38-2,67-1,10 EL115 Καβάλας 2.312 2.518 3,85 5,51-3,44-6,37-0,57 EL121 Ημαθίας 1.882 2.050 3,13 4,92-4,17-8,77-1,60 EL122 Θεσσαλονίκης 19.786 21.548 32,93 6,00-2,24-6,78 0,02 EL123 Κιλκίς 1.099 1.197 1,83 4,71-9,64-9,62-4,15 EL124 Πέλλας 1.906 2.076 3,17 4,96-2,56-1,53 0,60 EL125 Πιερίας 1.734 1.888 2,89 2,16 0,93-4,59 0,29 EL126 Σερρών 1.944 2.117 3,24 2,64-4,26-3,83-1,47 3
ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ ΝΟΜΩΝ ΖΩΝΗΣ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV, 2010 (σε εκατ. ΜΑΔ και εκατ. Ευρώ) NUTS NOMOΣ Ευρώ ΜΑΔ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ (%) ΣΤΟ ΑΕΠ ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΤΟΥ ΑΕΠ (%) ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ IV (ΜΑΔ) 2005-2007 2007-2009 2009-2010 2005-2010 EL127 Χαλκιδικής 1.735 1.890 2,89 2,14-2,24-3,57-0,78 EL131 Γρεβενών 362 394 0,60 4,39-3,15-8,87-1,41 EL132 Καστοριάς 610 665 1,02 3,99-0,97-5,85-0,03 EL133 Κοζάνης 3.275 3.566 5,45 4,95-1,60-2,90 0,70 EL134 Φλώρινας 1.034 1.126 1,72 1,61-2,64-6,15-1,69 EL141 Καρδίτσας 1.147 1.249 1,91-0,56-0,74-13,04-3,26 EL142 Λάρισας 4.458 4.855 7,42 2,48-2,18-6,34-1,20 EL143 Μαγνησίας 3.502 3.814 5,83 5,17-3,99-8,99-1,48 EL144 Τρικάλων 1.635 1.780 2,72 2,51-3,43-3,43-1,10 EL211 Άρτας 898 978 1,49 2,52-1,77 0,96 0,48 EL212 Θεσπρωτίας 714 777 1,19 4,78-4,10 4,04 0,99 EL213 Ιωαννίνων 2.496 2.718 4,15 4,28-3,27-6,42-0,98 EL214 Πρέβεζας 810 882 1,35 2,26-0,32-4,48-0,15 Zn-IV ΖΩΝΗ IV 60.081 65.431 100,00 4,39-2,51-5,55-0,44 EL ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 222.152 241.933 4,51-1,70-4,89 0,08 Πηγή: Eurostat 07/2013 Σε επίπεδο Νομών, με βάση τα στοιχεία έτους 2010, ο Νομός Θεσσαλονίκης συμμετέχει με το μεγαλύτερο ποσοστό (1/3) στο ΑΕΠ της Ζώνης IV. Οι άλλοι Νομοί συμμετέχουν με ποσοστό από περίπου 0,60% (Νομός Γρεβενών) έως 7,42% (Νομός Λάρισας). Την πενταετία 2005-2010 στασιμότητα ή πολύ μικρή αύξηση του ετήσιου ρυθμού μεταβολής του ΑΕΠ τους παρουσίασαν οι Νομοί Ροδόπης (0,01%), Θεσσαλονίκης (0,02%), Πιερίας (0,29%), Άρτας (0,48%), Πέλλας (0,60%), Κοζάνης (0,70%), Θεσπρωτίας (0,99%), Ξάνθης (1,24%) και Έβρου (1,45%), με τους δύο τελευταίους να σημειώνουν τη μεγαλύτερη αύξηση. Την ίδια περίοδο, μεγαλύτερη μείωση του μέσου ετήσιου ρυθμού μεταβολής ΑΕΠ σε σταθερές τιμές παρουσίασαν οι Νομοί Κιλκίς (- 4,15%), Καρδίτσας (-3,26%) και Φλώρινας (-1,69%). Ειδικότερα, για τα διαδοχικά διαστήματα 2007-2009 και 2009-2010 παρατηρείται μια συνεχώς πτωτική τάση στο μέγεθος του ΑΕΠ όπως φαίνεται και στον αντίστοιχο πίνακα του ετήσιου ρυθμού μεταβολής. Πιο αναλυτικά, το διάστημα 2007-2009 οι μόνοι Νομοί που παρουσίασαν αύξηση ήταν ο Νομός Ξάνθης (0,41%), Έβρου (0,46%) και Πιερίας (0,93%), ενώ όλοι οι υπόλοιποι παρουσίασαν μείωση από -0,32% μέχρι -9, 64%. Αντίστοιχη κατάσταση παρατηρείται και το διάστημα 2009-2010, καθώς και αυτή την περίοδο τρεις είναι οι Νομοί που εμφανίζουν αύξηση στο ΑΕΠ τους και συγκεκριμένα ο Νομός Θεσπρωτίας με 4,04%, ο Νομός Ξάνθης με 1,81% (ο μόνος που σημειώνει θετική τάση και κατά τις δύο αυτές περιόδους) και ο Νομός Άρτας με 4
0,96%. Όλοι υπόλοιποι Νομοί παρουσίασαν μείωση στο ΑΕΠ με το Νομό Καρδίτσας να παρουσιάζει τη μεγαλύτερη (-13,04%) και ακολουθείται από το Νομό Κιλκίς (-9,62%) και το Νομό Μαγνησίας (-8,99%). Αντίθετη εικόνα παρουσιαζόταν την περίοδο 2005-2007, καθώς μόνο ο Νομός Καρδίτσας εμφάνιζε μείωση του ΑΕΠ, κατά 0,56%. Όλοι οι υπόλοιποι Νομοί της Ζώνης IV, είχαν σημειώσει αύξηση από 1,61% (Νομός Φλώρινας), μέχρι 6,00% (Νομός Θεσσαλονίκης). Εξέλιξη του ΑΕΠ 2005-2010 (σε εκατ, Ευρώ και σταθερές τιμές 2000) 200.000 180.000 160.000 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 Πηγή: Eurostat, 07/2013 2005 2006 2007 2008 2009 2010 ΖΩΝΗ IV ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ Ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ 2005-2010 8% 6% 4% 2% 0% -2% -4% -6% -8% 05-06 06-07 07-08 08-09 09-10 ΖΩΝΗ IV Πηγή: Eurostat, 07/2013 ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 5
ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ Πηγές Οι τιμές του ΑΕΠ σε ΜΑΔ (Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης) και σε Ευρώ (τρέχουσες τιμές) καθώς και οι αποπληθωριστές του ΑΕΠ, προέρχονται από τη βάση δεδομένων της Eurostat, Ιούλιος 2013. Επισημαίνεται ότι τα αποτελέσματα που παρουσιάζονται στο παρόν Δελτίο Αποτελεσμάτων εμφανίζουν διαφορές σε σύγκριση με αυτά που αναφέρονται στα Δελτία Αποτελεσμάτων προηγούμενων ετών, επειδή: α) η ΕΛ.ΣΤΑΤ. αναθεώρησε τη μεθοδολογία υπολογισμού του ΑΕΠ από το Δεκέμβριο του 2007 και β) οι τρέχουσες τιμές και οι αποπληθωριστές του ΑΕΠ που δημοσιεύτηκαν από τη Eurostat το 2013 και αφορούν παρελθόντα έτη, είναι διαφορετικές από τις αντίστοιχες τιμές που δημοσιεύθηκαν το 2012. Μεθοδολογία Το ΑΕΠ της Ζώνης IV προκύπτει ως άθροισμα του ΑΕΠ των πέντε Περιφερειών: Ηπείρου, Δυτικής Μακεδονίας, Κεντρικής Μακεδονίας, Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης, και Θεσσαλίας. Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ προκύπτει από την εφαρμογή του τύπου του αποπληθωρισμού στις σταθερές τιμές του ΑΕΠ (τιμές 2000). Οι σταθερές τιμές υπολογίστηκαν με τη χρήση των αποπληθωριστών, που υπολογίζει η Eurostat για κάθε Χώρα. Σύμφωνα με τη Eurostat (Statistics in Focus, Theme 2, 56/2002), η σύγκριση οικονομικών μεγεθών σε διακρατικό επίπεδο με βάση το ΑΕΠ σε ορισμένο έτος είναι θεμιτό να γίνεται σε όρους Μονάδων Αγοραστικής Δύναμης (ΜΑΔ). Το ΑΕΠ σε όρους ΜΑΔ δεν είναι θεμιτό, όμως, να συγκρίνεται μεταξύ διαφορετικών ετών. Η προσέγγιση της διαχρονικής μεταβολής των οικονομικών μεγεθών πρέπει να γίνεται με βάση το ΑΕΠ σε πραγματικούς όρους, δηλαδή σε σταθερές τιμές, όπου γίνεται ρητή προσαρμογή των μεταβολών των τιμών μεταξύ των ετών. 6
Χάρτης 1. Μέγεθος αγοράς (ΑΕΠ) ανά Περιφέρεια, 2010 7
Χάρτης 2. Μέγεθος αγοράς (ΑΕΠ) ανά Νομό, 2010 8
Χάρτης 3. Μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής ΑΕΠ ανά Περιφέρεια, 2007-2009 9
Χάρτης 4. Μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής ΑΕΠ ανά Περιφέρεια, 2009-2010 10
Χάρτης 5. Μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής ΑΕΠ ανά Νομό, 2007-2009 11
Χάρτης 6. Μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής ΑΕΠ ανά Νομό, 2009-2010 12