Η Αρχιτεκτονική ως Αντικείμενο Έρευνας Ι: Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Δ.Π.Μ.Σ. "Αρχιτεκτονική Σχεδιασμός του Χώρου" Περί του Εννοιολογικού Υποβάθρου της Έρευνας, της Κατασκευής των Εννοιολογικών Εργαλείων και του Σώματος της Έρευνας. Γεώργιος Παρμενίδης Καθηγητής, Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ Β1. Εισαγωγή: Από τον αξιολογικό χώρο στον τελεολογικό και φυσικό χώρο : το σύμπλεγμα των περιγραφών.
Άδεια Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άδεια χρήσης άλλου τύπου, αυτή πρέπει να αναφέρεται ρητώς.
Μεθοδολογικές προσεγγίσεις της Έρευνας στην Αρχιτεκτονική. Η Αρχιτεκτονική ως Αντικείμενο Έρευνας 2 Περί της κατασκευής των εννοιολογικών εργαλείων και του σώματος της έρευνας. 2.1 Εισαγωγή: Από τον αξιολογικό χώρο στον τελεολογικό και φυσικό χώρο : το σύμπλεγμα των περιγραφών. 2.1.1 Η μεταλλαγή της σημασίας στον αξιολογικό και στον τελεολογικό χώρο στα σημεία καμπής του παραδείγματος
2.1 Εισαγωγή: Από τον αξιολογικό χώρο στον τελεολογικό και φυσικό χώρο : το σύμπλεγμα των περιγραφών. 2.1.1 Η μεταλλαγή της σημασίας στον αξιολογικό και στον τελεολογικό χώρο στα σημεία καμπής του παραδείγματος. Από την ασυνέχεια του αξιολογικού χώρου με τη μνήμη της ερμηνείας, στη συνέχεια του τελεολογικού χώρου με την αμνησία της πρόθεσης και τη μεταλλαγή του φυσικού αντικειμένου.
Από την ουτοπία της αμόλυντης κοινωνίας/ φύσης και την ουτοπία της βιομηχανικής κατασκευής του μέλλοντος [ο οραματισμός του μέλλοντος με αναφορά σε 'απόλυτες' αξίες], στην ουτοπία της διαχείρισης του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος [ο οραματισμός του παρόντος με αναφορά σε 'σχετικές' αξίες] Charles & Ray Eames, Herman Miiler, George Nelson Ass. 1961
Από την ουτοπία της αμόλυντης κοινωνίας/ φύσης και την ουτοπία της βιομηχανικής κατασκευής του μέλλοντος [ο οραματισμός του μέλλοντος με αναφορά σε 'απόλυτες' αξίες], στην ουτοπία της διαχείρισης του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος [ο οραματισμός του παρόντος με αναφορά σε 'σχετικές' αξίες] Tejo Remi, 'You can't lay down your memories', 1991
Η μεταλλαγή της σημασίας του αξιολογικού χώρου από την ουτοπία της βιομηχανικής κατασκευής του μέλλοντος Ο δημοκρατικός χώρος: Χώρος σταθερός, ισότροπος, κανονικός και κανονιστικός ως προς τον ορισμό και τη συμπεριφορά των στοιχείων του W. Gropius, Bauhaus, 1923
Η μεταλλαγή της σημασίας του αξιολογικού χώρου από την ουτοπία της βιομηχανικής κατασκευής του μέλλοντος στην ουτοπία της διαχείρισης του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος W. Gropius, Bauhaus, 1923 Jonathan de Pas, Donato D' Urbino, Paolo Lomazzi, 1985
Η μεταλλαγή της σημασίας του αξιολογικού χώρου από την ουτοπία της βιομηχανικής κατασκευής του μέλλοντος στην ουτοπία της διαχείρισης του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος Jonathan de Pas, Donato D' Urbino, Paolo Lomazzi, 1985
" ως την Op Art. Μετά την Pop Art " τα εννοιολογικά εργαλεία περιγραφής του αξιολογικού αντικειμένου και η συναρμογή τους με τα εννοιολογικά εργαλεία περιγραφής του τελεολογικού αντικειμένου
Φάση 0: 'Ο βαθμός μηδέν' της Ουτοπίας του Μοντερνισμού: Β Παγκόσμιος Πόλεμος Pablo Picasso, Guernica, 1937
α. η διαχείριση του παρελθόντος Ανασυγκρότηση μετά τον πόλεμο αναβίωση εκλεκτικιστική Art Deco E.J. Ruhlmann, France, 1923 Jules Leleu, France, 1947 Jules Leleu, President Auriol a l' Elysee, France, 1947 Επίδειξη μόδας, Γαλλία, 1946
Ανασυγκρότηση μετά τον πόλεμο αναβίωση εκλεκτικιστική Art Deco αναβίωση Modern Movement Louis Sognot, club de vacances Expo Internationale, 1937 Rietveld, 1934 Jean Prouve, France, 1948 Jacques Dumond, France, 1946
Ανασυγκρότηση μετά τον πόλεμο αναβίωση εκλεκτικιστική Art Deco αναβίωση Modern Movement με αφαιρετικό συγκερασμό μεταξύ των δύο τάσεων Jules Leleu, France, 1959, 1962 Dominique, (ιδρύθηκε το 1922 από A.Domin και M.Genevriere), France, 1948, 1962
β. ο συμβολισμός υπέρβασης της κρίσης Ernest Race, BA, 1945, Britain can make it exhibition, 1946, Milan IX Triennale gold award, 1951 1949 1951
Ernest Race, Antelope chair, 1950, Royal Festival Hall, Festival of Britain, 1951
Ernest Race, Antelope chair, 1950, Royal Festival Hall, Festival of Britain, 1951 Windsor, 1800 Thonet, 1920
Charles and Ray Eames, La Chaise, 1948, International Competition for Low Cost Furniture Design, N. York Ernest Race, Antelope, 1950 S. Dali, Atavistic ruins after the rain, 1934 Sleep, 1937
Charles and Ray Eames, La Chaise, 1948, International Competition for Low Cost Furniture Design, N. York Ernest Race, Antelope, 1950 Gaston Lachaise, Floating Figure, 1927
Charles and Ray Eames, La Chaise, 1948, International Competition for Low Cost Furniture Design, N. York Charles Eames and Eero Saarinen, Competition Organic Design in Home Furnishings, 1940, MoMA, N.York Ernest Race, Antelope, 1950
Προς τον Εννοιολογικό Σχεδιασμό George Nelson, Marshmallow, 1956 Arne Jacobsen, Ant, 1956 Hans Wegner, Valet, 1953 Προς την Op-Art και την Pop-Art Arne Jacobsen, 1955-68 Ernest Race, Antelope, 1950 Leo Lioni,1965 Προς το High Tech Maurizio Tempestini, USA, 1955 U.S. Steel, 1961 Frank Watkins, GB, 1959 Braakman & Dekker, Holland, 1959 (Antelope: Τhe Birth of Hi-Tech Britain, exhibition, Science Museum, London, 2009)
Exposition International de l'urbanisme et de l'habitation, 1947
Προς μια "νέα" ιδεολογία περί μαζικής κοινωνίας δομή της μονοπυρηνικής οικογένειας ρόλος της γυναίκας μαζική επικοινωνία ενημέρωση - διασκέδαση Η διατύπωση νέων προγραμμάτων σχεδιασμού ως προς νέες λειτουργίες (π.χ. νέα αγορά "ο οικιακός εξοπλισμός", η αναβάθμιση της κατοικίας ως τρόπος αναβάθμισης της ζωής της γυναίκας μητέρας) Στην τηλεόραση Στο Drive-in
Προς μια "νέα" ιδεολογία περί μαζικής κοινωνίας δομή της μονοπυρηνικής οικογένειας ο ρόλος της γυναίκας μαζική επικοινωνία ενημέρωση - διασκέδαση εφήμερη ζωή και εφήμεροι ήρωες προσωπικότητα και μάζα Ο «ήρωας της ημέρας» ως διέξοδος από το "τραγικό" δίπολο στην μαζική κοινωνία: την εγγενή αντιπαράθεση μεταξύ της μάζας και της προσωπικότητας, μεταξύ του χαρακτήρα της μαζικής προσωπικότητας και της μυθοποίησης της ατομικής προσωπικότητας. Γαλλία, 1954 A Cannes, 1964 Picasso et Francoit Gilot
Προς μια "νέα" ιδεολογία περί μαζικής κοινωνίας δομή της μονοπυρηνικής οικογένειας ο ρόλος της γυναίκας μαζική επικοινωνία ενημέρωση - διασκέδαση εφήμερη ζωή και εφήμεροι ήρωες προσωπικότητα και μάζα νέο καταναλωτικό στρώμα οι έφηβοι ('αντίδραση') Η ανάγκη για δημιουργία νέων συμβολικών μορφών ένδυσης, εξοπλισμού και καταστολής της αντίδρασης της ατομικότητας στο μαζικό τρόπο συμπεριφοράς Marlon Brando - Elvis Prisley
Προς μια "νέα" ιδεολογία περί μαζικής κοινωνίας Φάση 1: α. εισαγωγή νέων κατηγορημάτων δομή της μονοπυρηνικής οικογένειας ο ρόλος της γυναίκας μαζική επικοινωνία ενημέρωση - διασκέδαση εφήμερη ζωή και εφήμεροι ήρωες προσωπικότητα και μάζα νέο καταναλωτικό στρώμα οι έφηβοι ('αντίδραση') Η εισαγωγή καινοφανών κατηγορημάτων ως αποκύημα της αλλαγής των όρων της διαδικασίας (διαπραγμάτευσης): Εναλλαγή από τη διαφορική (μη-πεπερασμένη) στη χιασματική διαβάθμιση των εννοιολογικών κατηγοριών ορισμού του κατηγορήματος. εναλλαγή της μεταβλητότητας και αμοιβαιότητας μεταξύ υποκειμένου και αντικειμένου κατά την οργάνωση/ αντίληψη του χώρου
Αναπαράσταση της σχέσης "άτομο και κοινωνία" το άτομο: στοιχειακή απλότητα, τυπική γεωμετρική μορφή, η κοινωνία: υπόβαθρο φυσικό [η φυσικοποίηση της κοινωνίας], υπόβαθρο ζωντανό [τοπολογικές σχέσεις γειτνίασης, δυναμικός χώρος] η τεχνητή αναπαράσταση του φυσικού πεδίου Adolf Gottlieb, "The Frozen Sounds 1", 1951 Alberto Burri, "Sacco 4", 1954 Dior, 1950' Telefunken, 1939
Locomotive CC7157, France, 1952 Dior, 1955 E. Minns, England, 1951
J. Miro, "The beautiful bird revealing the Unknown to a pair of Lovers", MoMA, 1941 Andre Polack, Atomium, Exposition Universelle a Bruxelles, 1958 James Harvey, USA, 1950 Port-manteaux, France, 1955
G. Russel, England, 1950 R. Heritage, England, 1956 Jean Rothschild, Office de Recherce Scientifique, France, 1959 Alain Renais, "Hirosima mon amour", France, 1959
Harry Galllahan, "Nature", 1948 Harry Galllahan, "Eleanor", MoMA, 1951
β. τομή στον ορισμό του κατηγορήματος Από την αναπαράσταση της σχέσης 'άτομο και κοινωνία' στην αναπαράσταση της πολυπλοκότητας της κοινωνίας και της σχεσιακής διαμόρφωσης των προσώπων το πεδίο ως υπόβαθρο δυνητικών κινήσεων "τυχαιότητα" και κανόνες δράσης Το απόσπασμα : IBM control panel, ΜοΜΑ, 1950
β. τομή στον ορισμό του κατηγορήματος Από την αναπαράσταση της σχέσης 'άτομο και κοινωνία' στην αναπαράσταση της πολυπλοκότητας της κοινωνίας και της σχεσιακής διαμόρφωσης των προσώπων το πεδίο ως υπόβαθρο δυνητικών κινήσεων "τυχαιότητα" και κανόνες δράσης Η άρνηση της κανονικότητας του υποβάθρου J. Pollock, MoMA, 1951 Βιτρίνα που ο διάκοσμός της είναι επηρεασμένος από τη ζωγραφική της χειρονομίας, Γαλλία, 1955 IBM control panel, ΜοΜΑ, 1950
Από την αναπαράσταση της σχέσης 'άτομο και κοινωνία' στην αναπαράσταση της πολυπλοκότητας της κοινωνίας και της σχεσιακής διαμόρφωσης των προσώπων το πεδίο ως υπόβαθρο δυνητικών κινήσεων "τυχαιότητα" και κανόνες δράσης "τυχαιότητα" και ιδιότητες των σωμάτων η "φυσικοποίηση" του σώματος με σχήματα μιας "φυσικής" ροϊκής γεωμετρίας που καθορίζει τα όρια των στοιχείων και τις μεταξύ τους μεταβάσεις και αρθρώσεις Το σώμα ορίζει τους κανόνες γειτνίασης, μετάβασης, άρθρωσης και όχι το υπόβαθρο. Φάση 2: α. συγκρότηση συναρτήσεων Isamu Noguchi, Humpty Dumpty, 1946 Henri Matisse, The Swimming pool, 1952
Από την αναπαράσταση της σχέσης 'άτομο και κοινωνία' στην αναπαράσταση της πολυπλοκότητας της κοινωνίας και της σχεσιακής διαμόρφωσης των προσώπων το πεδίο ως υπόβαθρο δυνητικών κινήσεων "τυχαιότητα" και κανόνες δράσης "τυχαιότητα" και ιδιότητες των σωμάτων η "φυσικοποίηση" του σώματος με σχήματα μιας "φυσικής" ροϊκής γεωμετρίας που καθορίζει τα όρια των στοιχείων και τις μεταξύ τους μεταβάσεις και αρθρώσεις Τα αμοιβαδοειδή σχήματα Φάση 2: α. συγκρότηση συναρτήσεων Η συγκρότηση συναρτησιακών κανόνων ως αποκύημα της αλλαγής των όρων του κατηγορήματος (αναπαράσταση): Εναλλαγή από τον ετεροαναφορικό στον αυτοαναφορικό ορισμό των στοιχείων και σχέσεων της συνάρτησης. εναλλαγή της συναρμογής και σύνθεσης κατά την οργάνωση/αντίληψη του χώρου
Από την αναπαράσταση της σχέσης 'άτομο και κοινωνία' στην αναπαράσταση της πολυπλοκότητας της κοινωνίας και της σχεσιακής διαμόρφωσης των προσώπων το πεδίο ως υπόβαθρο δυνητικών κινήσεων "τυχαιότητα" και κανόνες δράσης "τυχαιότητα" και ιδιότητες των σωμάτων η "φυσικοποίηση" του σώματος με σχήματα μιας "φυσικής" ροϊκής γεωμετρίας που καθορίζει τα όρια των στοιχείων και τις μεταξύ τους μεταβάσεις και αρθρώσεις Τα αμοιβαδοειδή σχήματα Isamu Noguchi, Ceiling for the American Stove Company Building, 1947-48, St. Louis, Missouri Giacomo Castiglioni, MoMA, 1956
Dominique, France, 1948 Reg Butler, "Girl", 1953-1954 Claude Chabrol, "Les Bonnes Femmes", France, 1959 Jean Royere, Ambassade de France a Helsinki, France, 1950 Henry Moore, "internal and external forms", 1953-1954 Barbara Hepworth, "Hollow form", 1953
Matisse, Jazz Le Lagon, 1944 Aout, France, 1952 Jean Royere, France, 1954
Miro, "Les Amoureaux", 1934 William Baziotes, La mer, 1959 Carlo Mollino, 1950 Jean Royere, France, 1952
1953-1954 1954-1955 Ernest Race 1954-1955 1956-1957
VESPA Ch. Eames, USA, 1945-46 Alexander Calder, Mobile sur deux plans, c.1950
W. Wagenfert, Deutschland, 1950 A. Adams, MoMA, 1941
Από την αναπαράσταση της σχέσης 'άτομο και κοινωνία' στην αναπαράσταση της πολυπλοκότητας της κοινωνίας και της σχεσιακής διαμόρφωσης των προσώπων το πεδίο ως υπόβαθρο δυνητικών κινήσεων "τυχαιότητα" και κανόνες δράσης "τυχαιότητα" και ιδιότητες των σωμάτων η "φυσικοποίηση" του σώματος με σχήματα μιας "φυσικής" ροϊκής γεωμετρίας που καθορίζει τα όρια των στοιχείων και τις μεταξύ τους μεταβάσεις και αρθρώσεις Τα αμοιβαδοειδή σχήματα -, με χρώματα όμοια ως προς τη θέση τους στο χρωματικό κύκλο όπως στο Μοντέρνο Κίνημα, αλλά αναμεμιγμένα με άσπρο (ομοιογενοποίηση του τόνου, ήπιες μεταβάσεις) Massimo Vingeli, MoMA, 1956 Morris Louis, 1959
"So Wont Man Heute", 1962 Saara Hopea, MoMA, 1951
η κανονικότητα του στιλ R. Lowey, 1930-1940 Archipenko, 1936 P. Farina, ΜοΜΑ, 1946
Mercedes Benz, 1956-1957 M. Nizzoli, ΜοΜΑ, 1956 Siemens&Halske, 1958 Karl Fischer, Deutschland, 1955 F. Heacox R.Richter, ΜοΜΑ, 1957 Coors Porcelain Co., ΜοΜΑ, 1950 Neckerman Katalog, Deutschland, 1955 VW 1200 - BMW Isetta, 1938-1961 - 1953-1954
Από την αναπαράσταση της σχέσης 'άτομο και κοινωνία' στην αναπαράσταση της πολυπλοκότητας της κοινωνίας και της σχεσιακής διαμόρφωσης των προσώπων το πεδίο ως υπόβαθρο δυνητικών κινήσεων "τυχαιότητα" και κανόνες δράσης "τυχαιότητα" και ιδιότητες των σωμάτων η "φυσικοποίηση" του σώματος με σχήματα μιας "φυσικής" ροϊκής γεωμετρίας που καθορίζει τα όρια των στοιχείων και τις μεταξύ τους μεταβάσεις και αρθρώσεις Τα αμοιβαδοειδή σχήματα -, με χρώματα όμοια ως προς τη θέση τους στο χρωματικό κύκλο όπως στο Μοντέρνο Κίνημα, αλλά αναμεμιγμένα με άσπρο (ομοιογενοποίηση του τόνου, ήπιες μεταβάσεις), όπου τα σχήματα των αυτόνομων στοιχείωνοντοτήτων υλοποιούνται ως αυτοφερόμενες κατασκευές ανεξάρτητα συγκεκριμένης τεχνολογίας. Charles & Ray Eames, USA, 1945 Harry Bertoia, 1950-'52
Janine Abraham Dirk Rol, France, 1957 Janine Abraham Dirk Rol, France, 1959 Joseph Motte, "Tropode", France, 1949 Pierre Paulin, France, 1962 E. Saarinen, 1957
Isamu Noguchi, Remembrance, 1944, The Policeman, 1950 Yves Tanguy, Indefinite Divisibility, 1942
β. τομή στον ορισμό της συνάρτησης Η σχεσιακή διαμόρφωση των προσώπων: αυτόνομες οντότητες που τα όρια τους διαμορφώνουν/διαμορφώνονται από τους όρους γειτνίασης Η σύνθεση των δύο: έξοδος από τον συμβολισμό του χωρικού πεδίου ως προϋπάρχοντος υποβάθρου που προκαθορίζει τα αντικείμενα. Η άρνηση του προϋπάρχοντος υποβάθρου David Annesley, 'Orinoco', 1966 P. Kjaerholm, Holland, 1968 Harry Bertoia, Knoll, 1960-'70
Η σύνθεση των δύο: έξοδος από τον συμβολισμό του χωρικού πεδίου ως προϋπάρχοντος υποβάθρου που προκαθορίζει τα αντικείμενα. David Annesley, 'Orinoco', 1966 P. Kjaerholm, Holland, 1968 Bodo Rasch, 1961
Joan Miró, 'Blue III', 1961 'The lark s wing ringed with the blue of gold meets the heart of the poppy asleep in the field adorned with diamonds', 1967 R. Bruny & M. Mangematin, 1968 Annie Tribel, 1968 G. Jalk, 1963
Isamu Noguchi, table for A. Conger Goodyear, 1939, rosewood Isamu Noguchi, MoMA, 1944
Irina Klepper, USA, 1952-1953
Vladimir Kagan, Contour, USA, 1955 Vladimir Kagan, Contour, USA, 1958
Ο χώρος ως ένα μη-προκαθορισμένο πεδίο συγκροτείται και ορίζεται κατά περίπτωση από τη συγκυριακή γειτνίαση αυτόνομων στοιχείων/μορφών, όπου το κάθε στοιχείο σχετιζόμενο με το γειτονικό του προβάλλει τον αρνητικό-θετικό, τον στατικό-δυναμικό χαρακτήρα του. V. Panton, 'Panton Chair' 1959-'60 Gottlieb, MoMA, 1951 "So Wont Man Heute", 1962
Φάση 3: α. διαχείριση διαδικασιών Ο χώρος ως ένα μη-προκαθορισμένο πεδίο συγκροτείται και ορίζεται κατά περίπτωση από τη συγκυριακή γειτνίαση αυτόνομων στοιχείων/μορφών, όπου το κάθε στοιχείο σχετιζόμενο με το γειτονικό του προβάλλει τον αρνητικόθετικό, τον στατικό-δυναμικό χαρακτήρα του. Η διαχείριση διαδικαστικών κωδίκων ως αποκύημα της αλλαγής των όρων της συνάρτησης (έλεγχος και εξισορρόπηση): εναλλαγή της αποδοχής και αμφισβήτησης των σχημάτων της εμπειρίας κατά τον ορισμό της διαδικασίας Εναλλαγή του σταθερότυπου και της προβληματοθεσίας του ανοίκειου κατά την οργάνωση/αντίληψη του χώρου
High Tech: διαχείριση διαδικασιών μετάβασης σε συναρτησιακές δομές Apollo-12, NASA, 1969 Transistors E. Sottsass, 1972
High Tech: διαχείριση διαδικασιών μετάβασης σε συναρτησιακές δομές Colombo, living center, Rosenthal, 1970
Από τον τεχνικό ορισμό του ενός, στη μετάβαση μεταξύ των στοιχείων ενός τεχνικού συστήματος Charles & Ray Eames, 1958
Olivier Mourgue, 1964-65 G. Nelson, "H.Miller", 1963 C. Meadmore, 1963
Marc Held, 1962 - ed. 1972 Ed. Lacloche, Post-Spatial, 1965 Olivier Mourgue, meccano-libre, 1971 R. Sportes, lit-mobile, 1968
Op Art: διαχείριση διαδικασιών μετάβασης σε κατηγορηματικές δομές Julio le Parc, Continuel mobile Continuel lumière, 1963
Bridget Riley, 19 greys, 1965 Victor Vasarely, Arny, 1967-8
V. Panton, 'Panton Chair' 1959-'60, 'Muremail' wall design 1970 M. Antonioni, The Red Desert, 1964 Courreges, 1965
A. Castiglioni, Brionvega, 1964-'66 Marc Bethier, '60s Gallerie Lafayette, 1965 H συμμετοχή του χρήστη στην αντίληψη, ερμηνεία και διαμόρφωση/οικειοποίηση του χώρου Mario Bellini, Olivetti, 1972
Από την αυτονομία και εναλλαξιμότητα των στοιχείων της βιομηχανικής δομής, στην εναλλακτική παρέμβαση του χρήστη George Nelson, MAA, 1958 C. Ragot, 1966 Atelier ETA-1, 1968
Pascal Mourgue, 1971 M. Berthier, Ozoo, DAN, 1967-72 Kazuhide Takahama, ESA,Italy, 1968
Στη σύνθεση των δύο, το ένα είναι το υποκείμενο Η άρνηση της διάκρισης υποκειμένου / αντικειμένου Joe Colombo, Multi Chair, 1970 β. τομή στον ορισμό της διαδικασίας
Στη σύνθεση των δύο, το ένα είναι το υποκείμενο Η άρνηση της διάκρισης υποκειμένου / αντικειμένου Archizoom Associati, Superonda, 1966 β. τομή στον ορισμό της διαδικασίας
Φάση 0: 'ο βαθμός μηδέν' της Ουτοπίας του Μοντερνισμού Ευφορία και αντικομφορμισμός Η συμπεριφορά των εφήβων ( 'δεν είναι μόνο καταναλωτές') και η συγκυρία της κρίσης Mary Quant Godard, "A bout de souffle", Belmondo & Seberge, France
Η οικονομική κρίση: ο έλεγχος της Δύσης από τις πάλαι ποτέ εξαρτημένες δυνάμεις και η σχιζοφρένια της τεχνολογικής συνάρτησης G. Piretti, Plia, Italy, 1969 M. Bellini, 1960-70 A. & T. Scarpa, fauteil Bonanza, 1970 Les robinets sont fermes, Koweit, 1975
Η χρήση της τεχνολογίας στη μελλοντολογική ουτοπία του '2001' και οι ενοχές για τη χρήση της στην καταστροφή Stanley Kubrick, 2001: A Space Odyssey, 1968 Colin Self, beach girl nuclear victim, 1966
Η επανάσταση της μάζας και ο θάνατος του επαναστάτη Mai 1968 La révolution culturelle en China, 1966 Le mort du Che, 1967
Εξέγερση αλλαγή συμπεριφοράς και κοινωνικής ιδεολογίας Woodstock, 1969 Sud Vietnam, 1975
Η αναζήτηση της αγνότητας της παιδικής ηλικίας R. Talon
α. η διαχείριση του παρελθόντος Το εφήμερο το στιγμιαίο, αντιπαράθεση του συγκεκριμένου της προσωπικής ζωής στην αφαίρεση της τεχνολογίας (High Tech) / γεωμετρίας (Op Art) J. Dine & M. Cooper, Untitled, 1967
α. η διαχείριση του παρελθόντος Το εφήμερο το στιγμιαίο, αντιπαράθεση του συγκεκριμένου της προσωπικής ζωής στην αφαίρεση της τεχνολογίας/γεωμετρίας G. & O. Natzler, 1961
Το συγκεκριμένο της προσωπικής ζωής, στο πλαίσιο των σχετικών αξιών, αναιρεί την κανονική, υφιστάμενη συναρτησιακή λογική: Επαναφορά των χειροτεχνικών αξιών η προσωπική επαφή (Arts & Crafts revival) W. Castle, 1977 M. Brusse, 1970
J. Krenov, England, 1969 S. Ressel, 1971
Wendell Castle, USA, 1973, 1979 J. Krenov, England, 1969
Το άμορφο τεχνικά αντικείμενο: η πολύσημη μορφή Ο βαθμός 'μηδέν' της συνάρτησης / ο βαθμός μηδέν της αιτιότητας Η τερατογένεση / το αποκείμενο ως αναπαράσταση της μοναδικότητας και της πολλαπλής ταυτότητας της κάθε οντότητας Harry Littleton, 1963
Το άμορφο τεχνικά αντικείμενο: - σχόλιο στο συμβατικά γνωστό - η πολύσημη μορφή Ο βαθμός 'μηδέν' της συνάρτησης/ ο βαθμός μηδέν της αιτιότητας Christo, The Museum of Modern Art packed, 1968
Το άμορφο τεχνικά αντικείμενο: - σχόλιο στο συμβατικά γνωστό - η πολύσημη μορφή Ο βαθμός 'μηδέν' της συνάρτησης/ ο βαθμός μηδέν της αιτιότητας Joseph Beuys, Homogeneous Infiltration for Piano, 1966, Paris
G. A. Andersen, Armchair polyurethane, 1964
Το άμορφο τεχνικά αντικείμενο: - σχόλιο στο συμβατικά γνωστό - η πολύσημη μορφή Ο βαθμός 'μηδέν' της συνάρτησης/ ο βαθμός μηδέν της αιτιότητας Ubald Klug, 1973 Gaetano Pesce, 1971, 1972
Το άμορφο τεχνικά αντικείμενο: - σχόλιο στο συμβατικά γνωστό - η πολύσημη μορφή Ο βαθμός 'μηδέν' της συνάρτησης/ ο βαθμός μηδέν της αιτιότητας Gruppo A.R.D.I.T.I., 1972 Ch. Eames & Saul Steinberg, 1960s
Robert Motherwell, 1951-1978 o συμβολισμός υπέρβασης της κρίσης Ο 'βαθμός μηδέν' του κατηγορήματος: τα πατατοειδή σχήματα και η άνευ σημασίας εργασία Julius Bissier, 1960 Fluxus manifesto on art amusement, George Maciunas, 1965 Isamu Noguchi, Magrittes stone, 1982 MEANINGLESS WORK is obviously the most important and significant art form today Meaningless work is honest. Meaningless work will be enjoyed and hated by intellectuals - though they should understand it. Meaningless work can not be sold in art galleries or win prizes in museums - though old fashion records of meaningless work (most all paintings) do partake in these indignities... By meaningless work I simply mean work which does not make money or accomplish a conventional purpose. For instance putting wooden blocks from one box to another, then putting them back to the original box, back and forth, back and forth etc., is a fine example of meaningless work. Or digging a hole, then covering it is another example. Walter De Maria, 1960
Robert Motherwell, 1951-1978 η ιδιαιτερότητα και μοναδικότητα της εμπειρίας πριν από την αφαίρεση
Piero Gatti, Cesare Paolini, Franco Teodoro, 'Sacco', 1968
Piero Gatti, Cesare Paolini, Franco Teodoro, 'Sacco', 1968
Προς μια "νέα" κοινωνική ιδεολογία, όπου αξίες αποτελούν Φάση 1: α. εισαγωγή νέων κατηγορημάτων η διαφορετικότητα και μοναδικότητα της κάθε οντότητας, η ιδιαιτερότητα και μοναδικότητα της εμπειρίας πριν από την αφαίρεση, το εφήμερο το στιγμιαίο το συγκεκριμένο της προσωπικής ζωής σε αντιπαράθεση με την αφαίρεση της μαζικής κοινωνίας Η εισαγωγή καινοφανών κατηγορημάτων ως αποκύημα της αλλαγής των όρων της διαδικασίας (διαπραγμάτευσης): Εναλλαγή από τη διαφορική (μη-πεπερασμένη) στη χιασματική διαβάθμιση των εννοιολογικών κατηγοριών ορισμού του κατηγορήματος. εναλλαγή της μεταβλητότητας και αμοιβαιότητας μεταξύ υποκειμένου και αντικειμένου κατά την οργάνωση/ αντίληψη του χώρου
Φάση 1: α. εισαγωγή νέων κατηγορημάτων Από την αναπαράσταση της μοναδικότητας της κάθε οντότητας ως προς τα φυσικά χαρακτηριστικά, στην αναπαράσταση της μοναδικότητας ως προς τα εννοιολογικά χαρακτηριστικά Σημείο σημαίνον/σημαινόμενο Η Πραγματικότητα δεν είναι μια - Οι πολλαπλές ταυτότητες ανάλογα με την ερμηνεία των σημαινομένων Η άρνηση της μονοδιάστατης σημασιοδότησης Joseph Kosuth, One and three Chairs, 1965
Ο Εννοιολογικός χώρος: Ο χώρος ως συναρμογή σημαινόντων και ως αναπαράσταση σημαινομένων Η αναπαράσταση της κοινωνίας ως συναρμογή (assemblage) οντοτήτων Η Εννοιολογική συνάρτηση / συναρμογή Lary Rivers, Parts of the face, 1961 Lawrence Charles Weiner, 1988
Ο Εννοιολογικός χώρος: Ο χώρος ως συναρμογή σημαινόντων και ως αναπαράσταση σημαινομένων Η αναπαράσταση της κοινωνίας ως συναρμογή (assemblage) οντοτήτων Η Εννοιολογική συνάρτηση / συναρμογή Robert Filliou, 7 Childlike Uses of Warlike Material, 1970, Paris. George Brecht / Ben / Emmett Williams / La Monte Young / George Maciunas / Takako Saito / Geoffrey Hendricks / Joe Jones / Larry Miller / Bob Watts / Jock Reynolds / Albert Fine, Spell your name with these objects, 1976, Paris
Το απόσπασμα: Το ον/αντικείμενο αναφέρεται στο άμεσο 'pop' ανθρωπογενές περιβάλλον, και επαναπροσδιορίζεται εννοιολογικά. Επαναπροσδιορισμός των συμβατικών σχημάτων εμπειρίας: η αναφορά στην άμεση εμπειρία Studio Simon, Omagio ad Andy Warhol, 1973
De Sede, 1978 Paolo Lomazzi, Sofa Joe, 1970
β. τομή στον ορισμό του κατηγορήματος Το απόσπασμα δεν είναι αντικείμενο, αλλά έννοια που αναφέρεται στο άμεσο 'pop' ανθρωπογενές περιβάλλον [αναπαρίσταται με αντικείμενα της pop κουλτούρας], και επαναπροσδιορίζεται Η ιδέα ενάντια στην επεξεργασία Daniel Spoerri, Daniel Isaac Spoerri-Feinstein, 1977, London. The subject is the pages of the artist's well-used passport.
β. τομή στον ορισμό του κατηγορήματος Το απόσπασμα δεν είναι αντικείμενο, αλλά έννοια που αναφέρεται στο άμεσο 'pop' ανθρωπογενές περιβάλλον [αναπαρίσταται με αντικείμενα της pop κουλτούρας], και επαναπροσδιορίζεται Η ιδέα ενάντια στην επεξεργασία Tetsuo Nakagawa, 1979 Gaetano Pesce,Tramonto a New York, Cassina, 1979
β. τομή στον ορισμό του κατηγορήματος Το απόσπασμα δεν είναι αντικείμενο, αλλά έννοια που αναφέρεται στο άμεσο 'pop' ανθρωπογενές περιβάλλον [αναπαρίσταται με αντικείμενα της pop κουλτούρας], και επαναπροσδιορίζεται Η ιδέα ενάντια στην επεξεργασία Daniel Spoerri, Prose Poems, 1959-60, London an actual meal as abandoned on a board.
Στον εννοιολογικό χώρο τα σημεία του αντικειμένου συναρμόζονται με αναφορά σε μια εννοιολογική εικόνα, με αναφορά στην αναπαράσταση μιας έννοιας Sylvain Dubuisson, Le Paravent,
Η δομή του συμβατικού αντικειμένου συνέχει τα στοιχεία / Max Ernst, murdering Airplane, 1920 Η δομή της νοητικής εικόνας συνέχει τα στοιχεία Από τον Σουρεαλισμό στην Εννοιολογική Τέχνη Daniel Weil, 1983
Jean-Michel Wilmotte, Attila, 1983
συμβατικά αντικείμενα ως προς τη λειτουργία αποκτούν απρόσμενη δομή Daniel Weil, Grande-Bretagne, 1984
συμβατικά αντικείμενα ως προς τη λειτουργία αποκτούν απρόσμενη δομή Paul Priestman, radiateurs domestiques, Grande-Bretagne, 1985
αντικείμενα διαφορετικής σημασίας λειτουργίας, αποκτούν ίδια δομή λόγω κοινής ιδέας / νοητικής εικόνας Michael Graves, Memphis, 1981 R. Pezeta, réfrigérateur, Zanussi, 1987 Michael Graves, 1983
Μετωνυμία, συνεκδοχή με βάση ένα κείμενο αποδεκτό συμβατικά, αποκαθίσταται μια σχέση αιτίου/αιτιατού (ομοιότητα, αναλογία, κατάφαση) μεταξύ συγκεκριμένων εννοιών Μια σημασία Το κάθεσθαι Το κάθεσθαι Το ικρίωμα Πολλές σημασίες του σώματος P. Lomazzi, Sofa Joe, 1970 G. Pesce, Tramonto a New York, 1980 Πολλά σημεία Εννοιακή μεταφορά με βάση την υποκειμενική ερμηνεία αποκαθίσταται μια σχέση (διαφοροποίηση, αναγωγή, άρνηση) μεταξύ μιας αφηρημένης έννοιας (υποκειμενική εμπειρία) και μιας συγκεκριμένης έννοιας (αισθησιοκινητική εμπειρία) Άρνηση του ορισμού των πραγμάτων. Επαναορίζεται η εμπειρία. Δημιουργός: Γ. Παρμενίδης Η καρέκλα Η τεχνική της ξύλινης κατασκευής του ικριώματος Ένα σημείο Ο περιορισμός της εμπειρίας μέσα από την κατάφαση ενός ορισμού. Επιβεβαιώνεται η γνώση. πρβλ. David Williams, Deformed Discourse, The Function of the Monster in Mediaeval Thought and Literature, 1996
η έκθεση Design Dasein, Hamburg 1987 Η δομή της νοητικής εικόνας ως κεντρική ιδέα συγκρότησης της δομής του αντικειμένου Vico Magistretti, 1980
η έκθεση Design Dasein, Hamburg 1987 Nemo, 1983 Philippe Stark, 1985
η έκθεση Design Dasein, Hamburg 1987 Carina Karlsson, 1986 Michele de Lucci, 1981
η έκθεση Design Dasein, Hamburg 1987 Rodney Kinsman, 1984 Nemo, 1984
η έκθεση Design Dasein, Hamburg 1987 Lutz Rabold, City, 1985 Lella et Massimo Vignelli et David Law, 1985
η έκθεση Design Dasein, Hamburg 1987 Richard Sapper, 1983 Maurizio Peregalli, 1982
η έκθεση Design Dasein, Hamburg 1987 Edgar Rixen, 1982 Luca Meda, Caffeconcerto, Girmi
η έκθεση Design Dasein, Hamburg 1987 Rolf Rahalow, 1985 Roberto Lucci et Paolo Orlandi, 1984
η έκθεση Design Dasein, Hamburg 1987 F. A. Porsche, 1982 Ingo Μaurer et Franz Ringelhan, 1983
η έκθεση Design Dasein, Hamburg 1987 Mitchell Mauk, 1985 Volker Weinert, 1984
η έκθεση Design Dasein, Hamburg 1987 Franz Romero, 1985 Enzo Mari et Angella Kurrer, 1962 et 1982-5
πηγές άντλησης των εννοιών-εικόνων: Η γυναίκα ως ο νέος επαγγελματίας η θηλυκότητα επαναπροσδιορίζεται MAFIA, France, 1970, 1983-1984
Dave Cole, hydrofoil personnel, 1985
πηγές άντλησης των εννοιώνεικόνων: "νέοπρωτογονισμός", ως συνέχεια της αναβίωσης των χειροτεχνικών αξιών της δεκαετίας του 1970, νέοarts&crafts Garouste et Bonetti, Neotu, 1987
Andrea Branzi, animali domestici, Zabro, 1985
V. Malcourant & J. M. Cornu, Atelier des trois frères, 1983 Pierre Sala, 1981-2
Etore Sottsass, 1981
πηγές άντλησης των εννοιώνεικόνων: Η ανάπτυξη και διάδοση της τεχνολογικής ουτοπίας συμβαδίζει με τη συνειδητοποίηση της καταστροφής του περιβάλλοντος La machine de l année (1980) Malouines: Unité de Décontamination
πηγές άντλησης των εννοιώνεικόνων: Η ανάπτυξη και διάδοση της τεχνολογικής ουτοπίας συμβαδίζει με τη συνειδητοποίηση της καταστροφής του περιβάλλοντος "καταστροφή", ως συνέχεια της τεχνικής εικονοκλασίας (του αποκειμένου) της δεκαετίας του 1970 Didier Mayer, 1986
Alex Locadia, Galerie van Melle, Paris, 1987
Gaetano Pesce, Cassina, 1980
Michael Lamar, 1986
Jean-Michel Wilmotte, table-gigognes, 1983
Danny Lane, Grande Bretagne, 1986 Danny Lane, Grande Bretagne, 1985
Gaetano Pesce, 1983
Από την αναπαράσταση της μοναδικότητας του υποκειμένου με την κοινωνία των εννοιών Φάση 2: α. συγκρότηση συναρτήσεων στην αναπαράσταση της συμμετοχής του υποκειμένου στην ερμηνευτική / εννοιολογική διαμόρφωση του αντικειμένου με την εννοιολογική σχετικότητα των γλωσσών : Η αστάθεια της σχέσης σημαίνοντος / σημαινομένου. Η συγκρότηση συναρτησιακών κανόνων ως αποκύημα της αλλαγής των όρων του κατηγορήματος (αναπαράσταση): Εναλλαγή από τον ετεροαναφορικό στον αυτοαναφορικό ορισμό των στοιχείων και σχέσεων της συνάρτησης. εναλλαγή της συναρμογής και σύνθεσης κατά την οργάνωση/αντίληψη του χώρου
Φάση 2: α. συγκρότηση συναρτήσεων Η αποδόμηση ως εργαλείο εννοιολογικού προσδιορισμού των συναρτησιακών σχέσεων Η "αποδόμηση", ως συνέχεια της σύλληψης του αυθύπαρκτου αντικειμένου σημαίνοντος (του αποσπάσματος), της δεκαετίας του 1970 Η αποδόμηση ως σχόλιο στο «συμβατικό» Michael Graves, SAD, 1985
Garouste et Bonetti, La jour et la nuit, Neotu, 1988 Shiro Kuramata, Hommage a Hoffmann, 1985
Shiro Kuramata, 1981
Η "αποδόμηση", ως συνέχεια της σύλληψης του αυθύπαρκτου αντικειμένου σημαίνοντος (του αποσπάσματος), της δεκαετίας του 1970 Η αποδόμηση ως οπτική απάτη, (illusionism) Philippe Stark, 1981
Robert Venturi, Notebook, USA, 1984 Pucci de Rossi, 1980
Sylvain Dubuisson, 1980-2
Sylvain Dubuisson, 1980-2
Η "αποδόμηση", ως συνέχεια της σύλληψης του αυθύπαρκτου αντικειμένου σημαίνοντος (του αποσπάσματος), της δεκαετίας του 1970 Η αποδόμηση ως παράλογο, ή μη- σοβαρό Benjamin Baltimore, 1982
Η "αποδόμηση", ως συνέχεια της σύλληψης του αυθύπαρκτου αντικειμένου σημαίνοντος (του αποσπάσματος), της δεκαετίας του 1970 Η αποδόμηση ως διαχείριση αυτόνομων στοιχείων μορφών (διαφορετικής τάξης οργανώσεων) Peter Shire, Memphis, 1981
Olivier Gagnere, 1982 Peter Shire, 1987
Nathalie du Pasquier, Memphis, 1985
β. τομή στον ορισμό της συνάρτησης Η "αποδόμηση", ως συνέχεια της σύλληψης του αυθύπαρκτου αντικειμένου σημαίνοντος (του αποσπάσματος), της δεκαετίας του 1970 Η αποδόμηση ως διαχείριση αυτόνομων στοιχείων μορφών (διαφορετικής τάξης οργανώσεων) Η συγκυριακή άρθρωση των αυτόνομων στοιχείων ως κύρια προβαλλόμεν η μορφή Η άρνηση της βαθιάς δομής Michelle-de Lucci, 1981
Elizabeth Garousti et Maria Bonetti, 1983
Andrea Βranzi, 1987
Mario Merz, Fall of the House of Usher, MoMA, 1979
Marco Zanini, 1987 James Evanson, 1985
Maurizio Peregalli, 1985
George Sowden, 1983 Nathalie du Pasquier et Etore Sottsass, 1982-et-1983
Roy Lichtenstein, American Indian Theme, MoMA, 1980
Etore Sottsass, 1985
Η σχεσιακή διαμόρφωση των προσώπων: αυτόνομες οντότητες που η άρθρωσή τους είναι σημαίνουσα Φάση 3: α. διαχείριση διαδικασιών Η άρνηση της βαθιάς δομής: έξοδος από τον συμβολισμό μιας εννοιολογικής σύμβασης ως προϋπάρχοντος υποβάθρου που προκαθορίζει τα αντικείμενα. Η διαχείριση διαδικαστικών κωδίκων ως αποκύημα της αλλαγής των όρων της συνάρτησης (έλεγχος και εξισορρόπηση): εναλλαγή της αποδοχής και αμφισβήτησης των σχημάτων της εμπειρίας κατά τον ορισμό της διαδικασίας Εναλλαγή του σταθερότυπου και της προβληματοθεσίας του ανοίκειου κατά την οργάνωση/αντίληψη του χώρου
Φάση 3: α. διαχείριση διαδικασιών Από την αποδόμηση στην εννοιολογική διαχείριση του διαδικαστικού χώρου Η αποδόμηση καθίσταται εργαλείο για την υπέρβαση του "κανονικού": δομοποιητικές Ιδέες προερχόμενες από εννοιολογικά συστήματα που, χωρίς να αναφέρονται στη μέχρι τώρα ιστορία και θεωρία του σχεδιασμού, νοηματοδοτούν "αυθαίρετα" το αντικείμενο. Delo Lindo, Butane Propane, VIA, 1988 Hymonde et Raiguette, chaise en élastomère, Neotu, 1987
Dianh Casson et Mateo Thun, Daisy et Spring, Thonet, 1989
Gilles Derain, lampe Omega, 1983 Mario Barbalia et Marco Colombo, Dove, 1984
Από την αποδόμηση στην εννοιολογική διαχείριση του διαδικαστικού χώρου Η εννοιολογική διαχείριση του χώρου καθίσταται εργαλείο αναπαράστασης της σχετικότητας της ερμηνείας του κόσμου. Η συνεχής αναδόμηση της πραγματικότητας Jonathan de Pas et Donato d Urbino et Paolo Lomazzi, 1985
Maurizio Peregalli, 1982 Angelo Mangiarotti, 1985
Philippe Stark, 1981, 1982
Martin Szekely, Neotu, 1987 Philippe Stark, 1982
Michele de Lucci, 1986 Harald Claussen, 1983
David Tisdale, aluminium anodised, USA, 1986
Marco Zanini, Memphis, 1982
Η διαχείριση του διαδικαστικού χώρου: Χώρος εύπλαστος, ευμετάβλητος, ανισότροπος οριζόμενος από τη συγκυριακή άρθρωση διαφορετικών συμβάντων, οριζόμενος ως μια εν δυνάμει αναμονή του απρόσμενου συμβάντος. Système lumineux Bakaru, 1986
Etore Sottsass, Memphis, 1982
Daniel Weil, Grande-Bretagne, 1982
Etore Sottsass, 1982
Gaetano Pesce, I Feltri, Cassina, 1987
S. Fourastie, S. Elo, futon, 2007 G. Lacoua, mat/stool, 2007
Η διαχείριση του διαδικαστικού χώρου: Χώρος εύπλαστος, ευμετάβλητος, ανισότροπος οριζόμενος από τη συγκυριακή άρθρωση διαφορετικών συμβάντων, οριζόμενος ως μια εν δυνάμει αναμονή του απρόσμενου συμβάντος. Claes Oldenburg and Coosje van Bruggen, Dropped Bowl, 1990
Η μεταλλαγή της σημασίας του αξιολογικού χώρου από την ουτοπία της βιομηχανικής κατασκευής του μέλλοντος στην ουτοπία της διαχείρισης του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος Ο πολύπλοκος χώρος: Χώρος εύπλαστος, ευμετάβλητος, ανισότροπος οριζόμενος από τη συγκυριακή άρθρωση διαφορετικών συμβάντων, οριζόμενος ως μια εν δυνάμει αναμονή του απρόσμενου συμβάντος. Jonathan de Pas, Donato D' Urbino, Paolo Lomazzi, 1985
Marcel Wanders, 'Knotted chair', 1996 Tejo Remy, 'Rag chair', 1991 Το απρόσμενο συμβάν ως απρόσμενη διαχείριση συμβόλων (από συμβατικούς κώδικες) Ο εκλεκτισμός της pop κουλτούρας
Niels van Eijk, lamp, glass fibre optic, 2007 Ο εκλεκτισμός της pop κουλτούρας C. Jensen, H. Holbaek, tea-maker, 2007
Από τον αξιολογικό χώρο στον τελεολογικό και φυσικό χώρο : το σύμπλεγμα των περιγραφών. Οι συνέχειες του τελεολογικού χώρου ως αποκυήματα των αλλαγών στους όρους του κατηγορήματος, της συνάρτησης, της διαδικασίας: από τις υπερβάσεις των κρίσεων στις διαιωνίσεις των κανονικοτήτων
Βιβλιογραφία: 20th century Photography, Museum Ludwig Cologne (Taschen, 2001) All-American Ads, 40s, 60s, Taschen, 2003) Amic (Interieurs: Le Mobilier Francais: 1945-1964, 1983) Anargyros (Interieurs: Le Mobilier Francais: 1980, 1983) Architectural Review (1970-1989) Castle, Edman (The Wendell Castle Book of Wood Lamination, 1980) Design Dasein (Hamburg: Museum fur Kunst, 1987) Fiell (1000 Chairs, Taschen, 1997) Fiell (Decorative Art, 30s, 40s, 50, 60s, 70s, Taschen, 2000) Finch (Image as Language - Aspects of British Art 1950-1968, 1969) Finch (Pop Art: Object and Image, 1968) Formless Furniture (Hatje Cantz, MAK Vienna, 2008) Gilles de Bure (Interieurs: Le Mobilier Francais: 1965-1979, 1983) Greenberg (Op to Pop, 1999) Hughes (The Shock of the New, 1982) Joel (Furniture Design Set Free, 1969) Johnson (Modern Art and the Object, 1976) Krenov (A Cabinet Maker's Notebook, 1976) McDermott (20th century Design, 1998) Leung ("Contemporary Returns to Conceptual Art: Renee Green, Silvia Kolbowski, and Stephen Prina", Art Journal 60.2.2001: 54) Lucie-Smith (Movements in Art since 1945, 1969) Meadmore (The Modern Chair, 1974) Memphis, Milano, 1986, 1987 Noblet (Design, 1988) Modern Contemporary Art At MoMA Since 1980 (MoMA 2001) Petransky (Moderna Slovenska Grafika, 1985) Προκοπίου (Ιστορία της Τέχνης 1750-1950, 1968) Pina (Graphic Herman Miller, 2001) Ramakers (Droog design in context, Less + More, 2002) Selle (Die Geschichte des design in Deutschland von 1870 bis heute, 1978) So Wont Man heute (Milano: 1962), Styles 85, SAD (Paris, 1985) The Museum of Modern Art (MoMA, 1985) Twelve New Memphis Milano (Mostre, 1986) Vanlaethem (Gaetano Pesce, 1989)
Αναφορές σε δημιουργούς Το υλικό αυτό έχει παραχθεί αποκλειστικά για εκπαιδευτικούς σκοπούς και δεν αποσκοπεί σε κανενός είδους εμπορική χρήση ή εκμετάλλευση. Η χρήση υλικού τρίτων εξυπηρετεί στην παροχή πληροφοριών και παραδειγμάτων. Σε περίπτωση που είστε κάτοχος του κύριου δικαιώματος υλικού το οποίο εμπεριέχεται σ' αυτό το έγγραφο και δεν επιθυμείτε χρήση του υλικού σας, προβείτε σε επικοινωνία με τη Μονάδα Υλοποίησης Ανοικτών Ακαδημαϊκών Μαθημάτων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Ε.Μ.Π.» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.