Η εξάρτηση της κατασκευής των εννοιολογικών εργαλείων και του σώματος της έρευνας από τις ερευνητικές προθέσεις

Transcript

1 Γ.Παρμενίδης, 13/3/2014 Μεθοδολογικές προσεγγίσεις της Έρευνας στην Αρχιτεκτονική Η Αρχιτεκτονική ως Αντικείμενο Έρευνας I: B. Περί της κατασκευής των εννοιολογικών εργαλείων και του σώματος της έρευνας Η εξάρτηση της κατασκευής των εννοιολογικών εργαλείων και του σώματος της έρευνας από τις ερευνητικές προθέσεις Από την ασυνέχεια του αξιολογικού χώρου με τη μνήμη της ερμηνείας, στη συνέχεια του τελεολογικού χώρου με την αμνησία της πρόθεσης και τη μεταλλαγή του φυσικού αντικειμένου. E ενότητα: Το θέμα της αναπαράστασης και η κατηγορηματική λογική. Εννοιολογικά εργαλεία, που προσδιορίζουν επικοινωνιακές σχέσεις μέσα στον χώρο. Η αντιμετώπιση του σώματος της έρευνας όσον αφορά στα κατηγορήματα που το υποκείμενο επιδίδει στο αντικείμενο κατά τη διάδρασή του με αυτό, βασίζεται - σε σχήματα αναπαράστασης, - που προσδιορίζουν επικοινωνιακές σχέσεις μέσα στον χώρο, - σε αναφορά με τις συλλήψεις του οντολογικού κατηγορήματος του αναπαριστώμενου αντικειμένου (σχήματα απεικονιστικής μεταφοράς), σε αναφορά με τη συνάρτηση της επικοινωνίας μέσω της αναπαράστασης (σχήματα αφαίρεσης σύμφωνα με ένα μέσο), σε αναφορά με τη διαδικασία επικοινωνίας μέσω της αναπαράστασης (σχήματα συγκρότησης κωδίκων / συμβόλων). Ο Μοντερνισμός και οι κατηγορηματικές σχέσεις ολισμού/πλουραλισμού, ειρμού/σύνταξης, θεμελιοκρατίας/φιλελευθερισμού. Στον Μοντερνισμό και μέσα στα πλαίσια της Ιστορίας της Μεγάλης Συμφιλίωσης: - Οι κατηγορηματικές σχέσεις ολισμού και πλουραλισμού (αυτοαναφορική και ετεροαναφορική προσέγγιση) ως ορίζουσες των σχημάτων της απεικονιστικής μεταφοράς κατά τον κατηγορηματικό προσδιορισμό της αναπαράστασης. - Οι κατηγορηματικές σχέσεις ειρμού και σύνταξης (αναλογική και δομική προσέγγιση) ως ορίζουσες των σχημάτων αφαίρεσης σύμφωνα με ένα μέσο κατά τον συναρτησιακό προσδιορισμό της αναπαράστασης. - Οι κατηγορηματικές σχέσεις θεμελιοκρατίας και φιλελευθερισμού (αρχετυπική και στερεοτυπική προσέγγιση) ως ορίζουσες των σχημάτων συγκρότησης κωδίκων / συμβόλων επικοινωνίας κατά τον διαδικαστικό προσδιορισμό της αναπαράστασης.

2 ως την Op Art : Ο κατηγορηματικός χώρος από την ουτοπία της φυσικής επικοινωνίας στην ουτοπία της παγκόσμιας επικοινωνίας. Ο Φυσικοποιημένος Νόμος και η Νομοθετημένη Φύση. Η Φυσικοποιημένη Κοινωνία και το Νομοθετημένο Άτομο. Ο Φυσικοποιημένος Νόμος και η Νομοθετημένη Φύση. (Η ιστορία της Μεγάλης Συμφιλίωσης: Η ουτοπία της αμόλυντης κοινωνίας και φύσης, από τον Νεοκλασικισμό ως τον Πραγματισμό) Ο Φυσικοποιημένος Νόμος Ρομαντισμός Ολισμός: η αυτοαναφορική απεικόνιση ( Η αυτοαναφορικότητα ξεκινά από τη στιγμή που οι διακοσμητικές μορφές περιγράφουν οπτικά μια λειτουργία του αντικειμένου. Από αυτή τη στιγμή το αντικείμενο αναπαριστά τον εαυτό του στον διάκοσμο, Hans Heinz Holz, Von Kunstwerk zur Ware, Berlin, 1972): η συνέχεια στο υλικό, στο χρώμα, στην τεχνική, στη γεωμετρία ως απεικόνιση της οργανικής/φυσικής συνέχειας στο νόμο - το γενικό σχήμα, η κεντρική ιδέα, ο κανόνας καθυποτάσσει τα στοιχεία. Σύνταξη: η δομική προσέγγιση - η προσέγγιση του μηχανικού: η μηχανική δομή ως αναπαράσταση της δομής του φυσικού οργανισμού, το στοιχείο και οι σχέσεις μεταξύ των στοιχείων η δομή του αιτίου και αιτιατού, οι αρθρώσεις κατά την εκπλήρωση ενός σκοπού. Φιλελευθερισμός: η στερεοτυπική προσέγγιση: η αισθητική του φιλελευθερισμού, ο εκλεκτικός κώδικας των μορφών ως αναπαράσταση της φυσικής εξέλιξης των ειδών, της φυσικής εξέλιξης της γλώσσας επικοινωνίας, - η σύνταξη συγκροτημένων μορφών, μοτίβων, φράσεων (ο διάκοσμος που αναπαριστά τον κόσμο). Η Νομοθετημένη Φύση Νεοκλασικισμός Πλουραλισμός: η ετεροαναφορική απεικόνιση: η κοινωνία, η συμβίωση των αυτόνομων στοιχείων ως απεικόνιση του νόμου της φύσης - οι ιεραρχίες μεταξύ των στοιχείων, οι σχέσεις ισοτιμίας και επιβολής. Ειρμός: η αναλογική αναφορική, παραδειγματική, αφαιρετική - αναπαράσταση: γεωμετρικές αφαιρετικές αναφορές σε προγενέστερους τύπους ως αναπαράσταση του συνειρμικού βάθους της κοινωνίας των αυτόνομων στοιχείων (ποια χαρακτηριστικά διατηρούνται ως απαραίτητα για την αναγνώριση της αναφοράς). Θεμελιοκρατία: η αρχετυπική προσέγγιση: η αισθητική της θεμελιοκρατίας, οι θεμελιώδεις μορφές, η υλοποίηση των βασικών αρχών του συστήματος κωδικοποίησης ως αναπαράσταση του λόγου, της θεμελιώδους διαφοράς μεταξύ κοινωνίας και φύσης (ο διάκοσμος που αναπαριστά το σύστημα κωδικοποίησης του κόσμου γεωμετρικός διάκοσμος). Η Φυσικοποιημένη Κοινωνία και το Νομοθετημένο Άτομο. (Η ιστορία της Μεγάλης Συμφιλίωσης: Η ουτοπία της βιομηχανικής κατασκευής του μέλλοντος, από τον Πραγματισμό ως την Op Art) Η Φυσικοποιημένη Κοινωνία Gesamtkunstwerk Ολισμός: η αυτοαναφορική απεικόνιση: η συνέχεια στο υλικό, στο χρώμα, στην τεχνική, στη γεωμετρία ως απεικόνιση της οργανικής/φυσικής συνέχειας στην κοινωνία - το γενικό σχήμα, η κεντρική ιδέα, ο κανόνας καθυποτάσσει τα στοιχεία (η ολιστική συνέχεια αναπαριστά την ιδιότυπη συνεκτικότητα του κάθε κοινωνικοποιημένου

3 ατόμου - η αναπαράσταση της φύσης με την απεικόνιση του ζωικού/φυτικού βασιλείου επεκτείνεται στην απεικόνιση του διαστήματος). Σύνταξη: η δομική προσέγγιση - η προσέγγιση του μηχανικού: η στατική δομή ως αναπαράσταση της δομής του κοινωνικού οργανισμού (η βάση και το εποικοδόμημα), το στοιχείο και οι σχέσεις μεταξύ των στοιχείων η δομή του φέροντος και φερομένου, οι αρθρώσεις κατά την εκπλήρωση ενός σκοπού. Φιλελευθερισμός: η στερεοτυπική προσέγγιση: η αισθητική του φιλελευθερισμού, ο εκλεκτικός κώδικας των μορφών ως αναπαράσταση της κοινωνικής εξέλιξης των ειδών, της κοινωνικής εξέλιξης της γλώσσας επικοινωνίας, η σύνταξη συγκροτημένων μορφών μοτίβων, φράσεων. Το Νομοθετημένο Άτομο Elementarism Πλουραλισμός: η ετεροαναφορική απεικόνιση: η κοινωνία, η συμβίωση των αυτόνομων στοιχείων ως απεικόνιση του νόμου της κοινωνίας της δημοκρατίας - οι ιεραρχίες μεταξύ των στοιχείων, οι σχέσεις ισοτιμίας και επιβολής (η στοιχειακή ασυνέχεια αναπαριστά την αυθαίρετη άρθρωση στοιχείων που δηλώνει την ελευθερία της δημοκρατικής κοινωνίας - το Νομοθετημένο Άτομο από στοιχείο συστήματος είτε της αφαίρεσης της φύσης, είτε της φυσικοποιημένης κοινωνίας, σε αυτόβουλο στοιχείο). Ειρμός: η αναλογική αναφορική, παραδειγματική, αφαιρετική - αναπαράσταση: το συνειρμικό βάθος της κοινωνίας των αυτόνομων στοιχείων αναφέρεται είτε στη φυσικοποίηση του ατόμου, είτε στην κοινωνικοποίηση του ατόμου με την εισαγωγή των σημειολογικών αναφορών (η απαρχή συγκρότησης ενός νέου λεξικού, όπου οι τεχνητές μορφές αποκτούν τίτλους που αναφέρονται σε φυσικές μορφές η υποβάθμιση της τεχνικής ως φορέα σημασιών). Θεμελιοκρατία: η αρχετυπική προσέγγιση: η αισθητική της θεμελιοκρατίας, οι θεμελιώδεις μορφές, η υλοποίηση των βασικών αρχών του συστήματος κωδικοποίησης ως αναπαράσταση του απόλυτου λόγου που είναι γενικά κατανοητός από όλα τα μέλη της δημοκρατικής/μαζικής κοινωνίας (οι θεμελιώδεις μορφές ως απόλυτες αφαιρέσεις αλλά και ως γενικώς κατανοητά σημεία). Μετά την Pop Art - : Ο κατηγορηματικός χώρος στην ουτοπία της ιδιωματικής επικοινωνίας. Το Κοινωνικοποιημένο Σημαίνον και το Εξατομικευμένο Σημαινόμενο. Το Κοινωνικοποιημένο Σημαίνον και το Εξατομικευμένο Σημαινόμενο. (Η ιστορία της Μεγάλης Συμφιλίωσης: Η ουτοπία της διαχείρισης του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, από την Pop Art ως σήμερα) Το χρηστικό αντικείμενο μετατρέπεται σε επικοινωνιακό αντικείμενο. Η δομή του δεν αναπαριστά τη σχέση του υποκειμένου με τα πράγματα, αλλά τη σχέση του υποκειμένου με τη γλώσσα των πραγμάτων. Τα στοιχεία της δομής του επικοινωνιακού / εννοιολογικού αντικειμένου κατ αναλογία των λέξεων, διακρίνονται σε Οντότητες/ανοικτά σημαίνοντα: θεμελιώδη, στοιχεία της φυσικής γλώσσας που δεν προβάλλουν σημασιολογικές εξαρτήσεις αλλά χρειάζονται την αναφορά σε έναν περίγυρο για να αποκτήσουν ένα σημαινόμενο, και σε Οντότητες/ανοικτά σημαινόμενα: στερεοτυπικά, στοιχεία της λογοτεχνικής και ποιητικής γλώσσας που ήδη φέρουν συνδέσμους από κοινά αποδεκτές αλυσίδες σημασιών, αλλά χρειάζονται την αναφορά σε έναν περίγυρο για να αποκτήσουν ένα σημαίνον.

4 Με το εννοιολογικό αντικείμενο ολοκληρώνεται η μετάβαση από την αναπαράσταση της Φύσης στην αναπαράσταση του Πολιτισμού: από το αντικείμενο ως απεικόνιση των φυσικών / λογικών δράσεων του υποκειμένου και της εμπειρίας τους, στο αντικείμενο ως απεικόνιση της εννοιολογικής εμπειρίας από το ανάλογο της μηχανικής και της στατικής δομής (αίτιο/αιτιατό και φέρον/φερόμενο), στο ανάλογο της δομής του Η/Υ (υλικό/λογισμικό) από το χρηστικό αντικείμενο (φυσική γλώσσα και δομική γλωσσολογία), στο επικοινωνιακό αντικείμενο (ποιητική γλώσσα και σημειολογία της λογοτεχνίας). Το Κοινωνικοποιημένο Σημαίνον Αποδόμηση Πλουραλισμός: η ετεροαναφορική απεικόνιση: η συμβίωση των αυτόνομων σημαινόντων ως απεικόνιση της πολυπλοκότητας της κοινωνίας - οι ιεραρχίες μεταξύ των σημαινόντων, οι σχέσεις ισοτιμίας και επιβολής Τα στοιχεία ως οντότητες/ανοικτά σημαίνοντα. (Η στοιχειακή ασυνέχεια αναπαριστά τη σχεσιακή άρθρωση των σημαινόντων που δηλώνει την πολυπλοκότητα της κοινωνίας - το Κοινωνικοποιημένο Σημαίνον ως απόσπασμα του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος). Ειρμός: η αναλογική αναφορική, παραδειγματική, αφαιρετική - αναπαράσταση: η κατασκευή του περίγυρου και του συνειρμικού βάθους της κοινωνίας των αυτόνομων σημαινόντων αναφέρεται στην κοινωνικοποίηση του ατόμου. (Η συγκρότηση ενός νέου λεξικού, όπου οι τεχνητές μορφές αποκτούν τίτλους που αναφέρονται σε ανθρωπογενείς μορφές/έννοιες. Το αντικείμενο ως έργο τέχνης. Η αναίρεση της τυπολογίας των συμβατικών / ιστορικών αντικειμένων, και η συγκρότηση νέας τυπολογίας που βασίζεται στα "Σημεία" του σύγχρονου πολιτισμικού γίγνεσθαι). Θεμελιοκρατία: η αρχετυπική προσέγγιση: η αισθητική της θεμελιοκρατίας. Η υλοποίηση του ουδέτερου σημαίνοντος, που αναφέρεται σε αποσπάσματα θεμελιωδών μορφών της φυσικής γλώσσας και εκφέρει τον απόλυτα κατανοητό λόγο που συγκροτείται με γενικώς κατανοητά σημαινόμενα. Το Εξατομικευμένο Σημαινόμενο Εννοιολογικός Σχεδιασμός Ολισμός: η αυτοαναφορική απεικόνιση: η συνέχεια στο υλικό, στο χρώμα, στην τεχνική, στη γεωμετρία ως απεικόνιση των επικοινωνιακών σχέσεων του σημαινόμενου. Το σημείο/έννοια καθυποτάσσει τα στοιχεία - οντότητες/ανοικτά σημαινόμενα: η ολιστική/εννοιολογική συνέχεια αναπαριστά την ιδιότυπη συνεκτικότητα της κάθε φράσης. Σύνταξη: η δομική προσέγγιση - η προσέγγιση του μηχανικού: Η αναίρεση του τεχνολογικού αντικειμένου με την επαναφορά παραδοσιακών υλικών και την άμορφη ως προς τον μηχανικό χρήση των νέων υλικών. Αναιρείται η μορφή ως μηχανή ή στατική δομή, συσκοτίζεται η τεχνικά ορθολογική οργάνωση των στοιχείων. Η τεχνική δομή (υλικό, hardware) υποστηρίζει "άδηλα" την επικοινωνιακή/σημειολογική διάσταση (λογισμικό, software) της μορφής η κατασκευή του Θαύματος. Φιλελευθερισμός: η στερεοτυπική προσέγγιση: η αισθητική του φιλελευθερισμού, ο εκλεκτικός κώδικας των σημαινομένων ως αναπαράσταση της διαχείρισης της πολυπλοκότητας της κοινωνίας, της κοινωνικής εξέλιξης της γλώσσας επικοινωνίας - η σύνταξη σημαινομένων που αναφέρονται δια των αποσπασμάτων συμβατικών μορφών.

5 Το λιτό ύφος ως παράδειγμα μεταλλαγής του αντικειμενικού περίγυρου κατά τον προσδιορισμό της αναπαράστασης Κατά την εξέλιξη του τελεολογικού χώρου της αναπαράστασης, όσον αφορά στη μετατόπιση των κατηγορημάτων από το αντικείμενο-απεικόνιση των φυσικών / λογικών δράσεων του υποκειμένου και της εμπειρίας τους, στο αντικείμενο-απεικόνιση της εννοιολογικής εμπειρίας, μεταλλάσσεται ο αντικειμενικός περίγυρος: από τον διά-κοσμο και την αφαίρεση, στην πολλαπλότητα του όντος. Κατά την εξέλιξη του τελεολογικού χώρου της αναπαράστασης, όσον αφορά στη μετατόπιση των συναρτήσεων από το ανάλογο της μηχανικής και της στατικής δομής (αίτιο / αιτιατό και φέρον / φερόμενο), στο ανάλογο της δομής του Η/Υ (υλικό / λογισμικό), μεταλλάσσεται ο αντικειμενικός περίγυρος: ο διά-κοσμος από έκφραση και έλεγχο της φυσικής εντροπίας στον έλεγχο της εννοιολογικής. Κατά την εξέλιξη του τελεολογικού χώρου της αναπαράστασης, όσον αφορά στη μετατόπιση των διαδικασιών από το παραστατικό / δομικό σημείο και τη μονοδιάστατη / πολυδιάστατη σχέση σημαίνοντος/σημαινομένου, στο ανοικτό σημαίνον και ανοικτό σημαινόμενο, μεταλλάσσεται ο αντικειμενικός περίγυρος: από την παράσταση και αναπαράσταση στη σύσταση του υποκειμένου.

6 Βιβλιογραφία: Alexander (The Nature of Order, 2002), Argan (On the typology of architecture,1963), Arnheim (Art and Visual Perception, 1954), Arnheim (The Dynamics of Architectural Form, 1977), - Artificial intelligence in design (ed. Gero, 1998, 2002), Barthes (Mode, 1967), Benjamin (Reproduzierbarkeit, 1960), Bishop (Fad or Function, 1978), Bourriaud (Relational Aesthetics, 1998), Bourriaud (The Radicant, 2009), Broadbent (The deep structures of architecture, 1974), Colquhoun (Typology and design method, 1967), Deleuze (The Logic of Sense, The Simulacrum and Ancient Philosophy,1969) Deleuze (Difference and Repetition, 1968) Frankl (Principles,1914 ), Glasser (Planned Marketing, 1971), Glegg (The Design of Design, 1971), Harpham ( On the Grotesque; Strategies of contradiction in Art and Literature, 1982), Jones (Design methods, 1970), Καστοριάδης (Αξία, Ισότητα, Δικαιοσύνη. Πολιτική: Από τον Μαρξ στον Αριστοτέλη και από τον Αριστοτέλη σε Εμάς, 1981), Klee (Η Εικαστική Σκέψη, 1971), Knight (Designing a Shape Grammar, Artificial Intelligence in Design, ed. Gero & Sudweeks, 1998), Madrazo (The Concept of type in architecture, 1995), Massey (Interior Design, 1990), Παρμενίδης, Ρούπα (Το αστικό έπιπλο, 2003), Pollard (Modern Management, 1968), Ruskin (The Elements of Drawing, 1857), - Signs, symbols and architecture (ed. Broadbent,, 1980), Slonim (Design and Production, 1963), - Theorizing a new agenda for architecture (ed. Nesbitt, 1996), Vidler (The third typology, 1976), Weston (Modernism, 1996), Wollflin (Principles, 1915).