ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΓΟΡΑ ΑΡΩΜΑΤΙΚΩΝ & ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΦΥΤΩΝ Ο ρόλος των αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών στην οικονομική ανάπτυξη του Ν. Καστοριάς Δρ. Δημήτρης Νάτος / Γεωπόνος
Εξέλιξη διεθνούς αγοράς Θεραπευτικά σκευάσματα 100 δις $ 25% της συνολικής φαρμακευτικής αγοράς / 15% ετήσια αύξηση Καλλυντικά / ευεξία 200 δις $ Ρωσία, ΝΑ Ασία, Κίνα, Μ. Ανατολή, κ.α. / 10% ετήσια αύξηση Ενισχυτικά γεύσης / αρώματος 10 δις $ Διατροφή 500 δις $ Φυτοπροστασία 1 δις $ Απαιτητική αγορά Υψηλός βαθμός ανταγωνισμού Καταναλωτές συνθήκες παραγωγής Πηγή: ProcessNet-Fachgruppe: Phytoextrakte Produkte und Prozesse
Εξέλιξη διεθνούς αγοράς Φαρμακευτ ικά φυτά Αιθέρια έλαια Φρούτα & Λαχανικά Γαλακτοκο μικά Χημικά Αυτοκίνητα Ιατρικά και φαρμακευτ ικά προϊόντα Συνολικές εξαγωγές Μέση ετήσια μεταβολή αξίας εξαγωγών 2008-2014 Διαφορά αξίας εξαγωγών 2008-2014 8.3% 1.9% 2.1% 3.3% 2.2% 0.6% 2.2% -1.1% 56.2% 10.0% 11.3% 15.5% -3.8% -7.1% 13.8% -13.2% Πηγή: UNCOMTRADE, 2015
Billions Παγκόσμιες εξαγωγές αιθέριων ελαίων $180.00 $160.00 $140.00 $120.00 $100.00 $80.00 $60.00 $40.00 $20.00 $0.00 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Πηγή: UNCOMTRADE, 2015
Παγκόσμιες εξαγωγές φαρμακευτικών φυτών 3.50 3.00 2.50 2.00 1.50 1.00 0.50 0.00 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Ποσότητα (εκ. ton) Αξία (εκ.$) 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 Πηγή: UNCOMTRADE, 2015
Εξέλιξη διεθνούς εξαγωγικής τιμής για τα φαρμακευτικά φυτά 12 10 8 y = 0.2809x + 5.6161 6 4 2 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Πηγή: UNCOMTRADE, 2015
Κύριοι εξαγωγείς παγκοσμίως (2013) Άλλοι 42% Κίνα 36% ΗΠΑ 5% Ινδία 6% Γερμανία 5% Καναδάς 6% Πηγή: UNCOMTRADE, 2015
Κύριοι εξαγωγείς φαρμακευτικών φυτών στην Ευρώπη (2013) Γερμανία 25% Υπόλοιπη Ευρώπη 24% Αλβανία 4% Πολωνία 11% Ισπανία 11% Γαλλία 10% Ολλανδία 5% Βουλγαρία 5% Ιταλία 5% Πηγή: UNCOMTRADE, 2015
Η Ελληνική χλωρίδα 2,3% της χερσαίας έκτασης της Γής φιλοξενεί >50% των φυτικών ειδών του πλανήτη >6300 φυτικά είδη 936 είδη μόνο στην Ελλάδα Ελλάδα τρίτη πλουσιότερη περιοχή σε χλωρίδα παγκοσμίως 50% της φυτικής βιοπικοιλότητας της Ευρώπης 80% της Βαλκανικής χλωρίδας Πηγή: Flora Hellenica
Συγκριτικά πλεονεκτήματα για την ανάπτυξη του κλάδου των Φ&Α Δυτική Μακεδονία / Νομός Καστοριάς Έντονο εδαφικό ανάγλυφο Ποικιλία γεωλογικών σχηματισμών & πετρωμάτων / ορεινοί όγκοι Επιφανειακά ύδατα Ηπειρωτικό κλίμα 1. Μοναδική χλωρίδα 2. Έντονη ζήτηση για Α&Φ φυτά παγκοσμίως 3. Ανθούσα βιομηχανία παραγωγής μη συνταγογραφούμενων θεραπευτικών σκευασμάτων 4. Βουλγαρία Αλβανία Εμείς; 5. Πλούσια φυτο-θεραπευτική παράδοση Αρχαία Ελλ. θεραπευτική
Ελληνική παραδοσιακή φυτο-θεραπευτική παράδοση Η χρήση των Φ&Α φυτών που περιγράφονται στα έργα του Διοσκουρίδη και του Ιπποκράτη συνεχίζεται αδιατάρακτα μέχρι και τις μέρες μας Οι γνώσεις της ελληνικής παραδοσιακής θεραπευτικής κινδυνεύουν με αφανισμό ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ / Ινστιτούτο Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων καινοτόμο ερευνητικό έργο που θα λειτουργήσει ως πιλότος και οδηγός για μια ολοκληρωμένη μελέτη της αξιοποίησης των Φ&Α φυτών στην Ελλάδα Μέσω της «έξυπνης» προσέγγισης των φορέων γνώσης παραδοσιακών θεραπευτικών πρακτικών Με στόχο τη διάσωση της παραδοσιακής ελληνικής θεραπευτικής γνώσης, την ενδυνάμωση της τοπικής οικονομίας και την εξωστρέφεια Ν. Καστοριάς
Calendula arvensis Aπολυμαντικό, αντισπασμωδικό και διουρητικό Στην ιταλική λαϊκή ιατρική, το φυτό χρησιμοποιείται για τις αντιφλεγμονώδεις, αντικαρκινικές και αντιπυρετικές του ιδιότητες. Στην Ισπανία, τα φύλλα θεωρούνται εφιδρωτικά. Χρησιμοποιείται ως εμμηναγωγό, εφιδρωτικό και ηρεμιστικό. Θρυμματισμένα φύλλα εφαρμόζονται τοπικά για την επούλωση πληγών. Το αφέψημα από τα άνθη χρησιμοποιείται στη θεραπεία εγκαυμάτων. Arora, D., Rani, A., & Sharma, A. (2013). A review on phytochemistry and ethnopharmacological aspects of genus Calendula. Pharmacognosy Reviews, 7(14), 179 187.
Thousands Ελληνικές εξαγωγές φαρμακευτικών φυτών 700 600 500 400 300 200 100 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Ποσότητα (τόνοι) Αξία (σε εκ. US$) 3.5 3 2.5 2 1.5 1 0.5 0
Εξέλιξη μέσης εξαγωγικής τιμής 12 10 8 6 4 2 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Ελλάδα Κόσμος
Κύριοι εισαγωγείς παγκοσμίως (2013) Άλλοι 51% Χόνγκ Κόνγκ 13% ΗΠΑ 12% Ιαπωνία 9% Κίνα 7% Γερμανία 8%
Παγκόσμιες εξαγωγές (2008-2014) σε δις US$ Φαρμακευτ ικά φυτά Αιθέρια έλαια Φρούτα & Λαχανικά Γαλακτοκομ ικά Χημικά Αυτοκίνητα Ιατρικά και φαρμακευτι κά προιόντα Συνολικές εξαγωγές 2008 1.97 132.02 183.44 80.14 1799.08 1332.86 456.39 17257.77 2014 3.08 145.19 204.18 92.56 1730.04 1238.35 519.43 14976.13