Ρετσινάς Σωτήριος ΠΕ 1703 Ηλεκτρολόγων ΑΣΕΤΕΜ
Τι είναι η ερευνητική εργασία Η ερευνητική εργασία στο σχολείο είναι μια δυναμική διαδικασία, ανοιχτή στην αναζήτηση για την κατανόηση του πραγματικού κόσμου. Εκτείνεται σε όλα τα θέματα της ζωής και είναι απαραίτητη για τη δημιουργία της γνώσης. Βασίζεται στην πίστη ότι η γνώση δημιουργείται μέσα από την αλληλεπίδραση των ανθρώπων, καθώς αυτοί θέτουν και λύνουν προβλήματα, ανακαλύπτουν και δοκιμάζουν αυτά τα οποία έχουν δημιουργήσει με ομαδική δραστηριότητα. Είναι μία μελέτη μιας ερώτησης, ενός θέματος ή μιας ιδέας.
Διαφορές με το παραδοσιακό μοντέλο μάθησης Παραδοσιακή Μέθοδος (ακούω και μαθαίνω) Μικρή αλληλεπίδραση, ατομική εργασία Αξιολόγηση βασισμένη σε διαγωνίσματα Οριοθετημένη γνώση του αντικειμένου Εκμάθηση του περιεχομένου Αποδέκτες πληροφοριών Παθητικοί δέκτες της γνώσης Σχετικό ενδιαφέρον Μάθηση με επίκεντρο το σχολικό βιβλίο Ερευνητική προσέγγιση (Κατευθυνόμενη μάθηση) Ομαδική εργασία Αξιολόγηση βασισμένη σε τελικό προϊόν Δυνατότητα βαθύτερης έρευνας Ανάπτυξη δεξιοτήτων παράλληλα με την εκμάθηση του αντικειμένου Ερευνητές πληροφοριών Εμπλεκόμενοι στη δημιουργία νέας γνώσης Υψηλό ενδιαφέρον Μάθηση με επίκεντρο το μαθητή
Διαφορές με το παραδοσιακό μοντέλο μάθησης Παραδοσιακή Μέθοδος (ακούω και μαθαίνω) Διάλεξη Δασκαλοκεντρική Οι εκπαιδευτικοί είναι δάσκαλοι Συγκεκριμένος χρόνος μαθήματος Στόχοι κοινοί για την τάξη Οι μαθητές διδάσκονται Αξιολόγηση επικεντρωμένη στην υπεροχή Περιορισμένες πηγές Μαθήματα χρήσης της τεχνολογίας Ερευνητική προσέγγιση (Κατευθυνόμενη μάθηση) Εργασία κατά ομάδες και συζήτηση Μαθητοκεντρική Οι μαθητές είναι δάσκαλοι και οι εκπαιδευτικοί εμψυχωτές Εκτενέστερος χρόνος μαθήματος Στόχοι εξατομικευμένοι Οι μαθητές μαθαίνουν Αξιολόγηση επικεντρωμένη στην πρόοδο δεξιοτήτων και κατανόησης Ποικιλία πηγών Η τεχνολογία χρησιμοποιείται σαν εργαλείο
Παραδοσιακή Μέθοδος ΜΑΘΗΤΗΣ 1 ΜΑΘΗΤΗΣ 2 ΜΑΘΗΤΗΣ 9 ΜΑΘΗΤΗΣ 10 ΜΑΘΗΤΗΣ 3 ΜΑΘΗΤΗΣ 4 ΜΑΘΗΤΗΣ 11 ΜΑΘΗΤΗΣ 12 ΜΑΘΗΤΗΣ 5 ΜΑΘΗΤΗΣ 6 ΜΑΘΗΤΗΣ 13 ΜΑΘΗΤΗΣ 14 ΜΑΘΗΤΗΣ 7 ΜΑΘΗΤΗΣ 8 ΜΑΘΗΤΗΣ 15 ΜΑΘΗΤΗΣ 16
Ερευνητική προσέγγιση ΟΜΑΔΑ Α ΟΜΑΔΑ Γ ΟΜΑΔΑ Β ΟΜΑΔΑ Δ
Τα βήματα μιας ερευνητικής εργασίας 2. Ορισμός υποθεμάτων, αναζήτηση πληροφοριών 1.Επισκόπηση του θέματος, διατύπωση του προβλήματος 3. Οργανώνουν τα ερευνητικά ερωτήματα, αναζήτηση πηγών, εργαλείων, μεθόδων 6. Παρουσίαση της εργασίας και δημοσιοποίηση της έκθεσης 4. Συγκέντρωση δεδομένων, ερμηνεία, σχολιασμός 5. Καταγραφή της πορείας και των συμπερασμάτων σε μία έκθεση
Είδη Διερευνητικών Εργασιών: ως προς τη μέθοδο, τις πηγές και τα εργαλεία Πειραματικές Έρευνες για φυσικά και κοινωνικά φαινόμενα. Πηγές δείγμα πειραματικό και ελέγχου. Εργαλεία παρατήρησης & μέτρησης μεταβλητών Περιγραφικές Έρευνες για φυσικά και κοινωνικά φαινόμενα. Πηγές αντιπροσωπευτικό δείγμα. Εργαλεία παρατήρησης, μέτρησης συμπεριφοράς Δημοσκοπικές Έρευνες για Κοινωνιολογικά Ερωτήματα. Πηγές κοινωνικά δείγματα. Εργαλεία ερωτηματολόγια, συνεντεύξεις Ερμηνευτικές Έρευνες για Ιστορικά και Κοινωνιολογικά ερωτήματα: Πηγές κείμενα και μαρτυρίες. Εργαλεία ανάλυση περιεχομένου
Μορφή ερευνητικών εργασιών Εξώφυλλο Περίληψη Περιεχόμενα Εισαγωγή Μεθοδολογία Κύριο μέρος Συμπεράσματα Επίλογος Βιβλιογραφία Παραρτήματα
Εξώφυλλο Σε κάθε ερευνητική εργασία θα υπάρχει ένα εξώφυλλο και σε συνεργασία και συμφωνία με την ομάδα της ΕΕ μπορεί κάθε ομάδα να δημιουργήσει ξεχωριστό εξώφυλλο που θα αφορά το θέμα με το οποίο έχει δεσμευτεί να αναπτύξει.
Περίληψη Λέξεις κλειδιά Σε κάθε ΕΕ είναι απαραίτητη μια περίληψη 100 200 λέξεις σε ενιαία παράγραφο και σε ξεχωριστή σελίδα. Η περίληψη πρέπει να είναι περιεκτική και να αποτελεί ολοκληρωμένο κείμενο. Στόχος της είναι ο αναγνώστης να μπορεί εύκολα και γρήγορα να διαπιστώσει κατά πόσο τον ενδιαφέρει η εργασία. Στην περίληψη αναφέρεται συνοπτικά το ερευνητικό ερώτημα ή ερωτήματα, τα κυριότερα στοιχεία της μεθοδολογίας και τα σημαντικότερα συμπεράσματα. Αν και η περίληψη τοποθετείται στην αρχή της εργασίας συντάσσεται τελευταία. (χρησιμοποιούνται συνήθως παρελθοντικοί χρόνοι) Λέξεις κλειδιά: ακολουθούν την περίληψη και είναι συνήθως 4-5 το πολύ λέξεις που χαρακτηρίζουν το περιεχόμενο της εργασίας (συνήθως αλφαβητικά)
Πίνακας Περιεχομένων Συντάσσεται μετά το τέλος της ερευνητικής εργασίας. Πίνακας Περιεχομένων Περίληψη (κοινή για όλα τα μέλη της ομάδας). Περιεχόμενα (κοινά για όλα τα μέλη της ομάδας)... Πρόλογος (κοινός για όλα τα μέλη της ομάδας)... Ενότητα 1 η : Κύριο μέρος εργασίας (ξεχωριστό για κάθε μέλος της ομάδας)... 1.1 Τίτλος Υποθέματος και Ονοματεπώνυμο Μαθητή * 1.1.1 Τίτλος 1 ης Υποενότητας του Υποθέματος... 1.1.2 Τίτλος 2 ης Υποενότητας του Υποθέματος..κ.λ.π. 1.2... κ.λ.π. Συμπεράσματα.... Επίλογος. Βιβλιογραφία... Παράρτημα Προσωπικά Ημερολόγια Ερωτηματολόγιο συνέντευξης κλπ....
Εισαγωγή Η εισαγωγή είναι σημαντικό κομμάτι της εργασίας και στόχο έχει την εισαγωγή του αναγνώστη στο θέμα και το αντικείμενο της εργασίας. Περιλαμβάνει ορισμούς και ερμηνείες όρων, παραδοχές κ.α. Από τα στοιχεία αυτά προκύπτουν τα ερευνητικά ερωτήματα που καλείται να απαντήσει η ΕΕ, τα οποία διατυπώνονται στο τέλος της ενότητας. Στην εισαγωγή πρέπει να αναφέρονται: Ποιο είναι το επιστημονικό πεδίο με το οποίο ασχολείται η εργασία. Τι ακριβώς είναι η εργασία. Ποια είναι τα βασικά αντικείμενα με τα οποία ασχολείται η εργασία. Πώς ορίζονται και ερμηνεύονται οι βασικοί επιστημονικοί όροι. Τι έχει γίνει από άλλους πάνω στο συγκεκριμένο θέμα συνολικά, καθώς και στις υποενότητες του. Ποια προβλήματα παραμένουν είτε ανοιχτά, είτε αξίζουν περεταίρω διερεύνησης ή ανάλυσης. Ποιος είναι ο στόχος της εργασίας. Αναμενόμενα οφέλη (και προσωπικά οφέλη) από τη μελέτη του αντικειμένου.
Μεθοδολογία Σκοπός αυτής της υποενότητας είναι να περιγράψει με ακρίβεια τον τρόπο με τον οποίο διενεργήθηκε η έρευνα. Ενημερώνει τον αναγνώστη για το τι έγινε και το πώς έγινε. Θα πρέπει να αναφερθούν όλα τα απαραίτητα στοιχεία ώστε να μπορεί κάποιος άλλος ερευνητής να αναπαραγάγει τη συγκεκριμένη έρευνα αν χρειαστεί. Περιγράφονται οι αρχές της μεθοδολογίας της εργασίας και γίνεται αναφορά στα υπό εξέταση στοιχεία και στις χρησιμοποιούμενες μεθόδους (βιβλιογραφική έρευνα, διαδικτυακή έρευνα, συνεντεύξεις, στατιστική έρευνα/εργαλεία, μελέτες περίπτωσης, πειράματα, κλπ). Εάν η εργασία συμπεριλαμβάνει ερωτηματολόγια χωρίζεται συνήθως σε: α) Συμμετέχοντες, β) Εργαλεία, γ) Σχεδιασμός της έρευνας και δ) Διαδικασία. Συχνά οι ερευνητές συνδυάζουν το σχεδιασμό και τη διαδικασία σε μια ενότητα (Φιλοσοφική σχολή/τμήμα Ψυχολογίας, 2010).
Κύριο Μέρος Το κύριο μέρος της εργασίας αναφέρεται στην περιγραφή των υποθεμάτων. Κάθε ομάδα έχει την ευθύνη της συγγραφής των υποθεμάτων με τα οποία ασχολήθηκαν τα μέλη της. Όλα τα υποθέματα πρέπει να έχουν την ίδια δομή (Αγγελίδης κ.α. 2012).
Συμπεράσματα Τα συμπεράσματα πρέπει να «απαντούν» στα ερωτήματα και στους στόχους που έχουν τεθεί στην Εισαγωγή. Δεν είναι μία σύνοψη όσων ήδη έχουν γραφτεί όπως είναι η περίληψη (Ιόνιο Παν/μιο Τμήμα Τεχνών Ήχου & Εικόνας, 2009). Τα συμπεράσματα, λόγω της δυσκολίας τους, συνιστάται να γράφονται μετά την ολοκλήρωση της πρώτης, τουλάχιστον, μορφής της εργασίας και πρέπει να περιέχουν: 1. Αναφορά στον τίτλο και στη σημασία του θέματος. 2. Υπενθύμιση των ερωτημάτων που έχουν τεθεί. 3. Συμπεράσματα/απαντήσεις σχετικά με τα ερωτήματα της έρευνας. 4. Αξιολόγηση για το κατά πόσο επιτεύχθηκαν οι στόχοι της εργασίας.
Επίλογος Ο επίλογος γράφεται στο τέλος δεν αριθμείται και περιλαμβάνει (Τ.Ε.Ι. Αθήνας, 2011): 1. Εκτίμηση αν από τα αποτελέσματα της εργασίας διαφαίνεται ότι χρειάζεται συμπληρωματική έρευνα στην θεματική περιοχή της εργασίας. 2. Περιορισμούς δηλαδή καταγραφή αδυναμιών που παρουσιάστηκαν στην παρούσα έρευνα. 3. Προτάσεις για όποια μελλοντική έρευνα για να επιτευχθεί μία σε βάθος ολοκλήρωση του θέματος της Εργασίας. Πολλές φορές δεν αναφέρουμε στην εργασία μας ξεχωριστά τα παραπάνω αλλά τα ενσωματώνουμε στην υποενότητα Συμπεράσματα
Βιβλιογραφία - Αναφορές Ο εντοπισμός, η καταγραφή, η ταξινόμηση και η αποτίμηση της βιβλιογραφίας πάνω στο υπό διερεύνηση θέμα είναι µια από τις σημαντικές φάσεις της εκπόνησης μιας εργασίας. Για την ανεύρεση της βιβλιογραφίας της εργασίας χρησιμοποιούμε καταλόγους βιβλιοθηκών, βάσεις δεδομένων, καταλόγους εκδοτών, μηχανές αναζήτησης στο διαδίκτυο, εγκυκλοπαιδικές εκδόσεις κ.α. Μια από τις πιο σημαντικές μορφές εστιασμένης βιβλιογραφικής αναζήτησης γίνεται µε λέξεις κλειδιά (keywords) (Δαφέρμος & Τσαούσης, 2012).