ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ Ι ΡΥΣΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΠΙΤΕΛΙΚΗ ΣΥΝΟΨΗ Πρωτοβουλία Ίδρυσης Πανεπιστηµιακού Τµήµατος Τουρισµού στην Κρήτη Μάρτιος 2007
Τουρισµός: : παγκόσµια δυναµική αγορά Η τουριστική βιοµηχανία συντελεί, άµεσα και έµµεσα, στο: 10,3% του παγκόσµιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος 8,7% των συνολικών θέσεων εργασίας 9,3% των συνολικών επενδύσεων Νέες προκλήσεις Φιλελευθεροποίηση των µεταφορών Αυξανόµενη ανταγωνιστικότητα νέων προορισµών Νέες τεχνολογίες Νέα Οικονοµία Νέες Αγορές Χρηστών Τουριστών: Ρωσία, Ανατολικές χώρες, Κίνα Νέα ιαφοροποιηµένα Τουριστικά Προϊόντα: Οικοτουρισµός, Experience-based Τουρισµός, Ιατρικός Τουρισµός, Αθλητικός Τουρισµός, Πολιτιστικός Τουρισµός 2
Ο τουρισµός στην Ελληνική οικονοµία Η Ελλάδα ώριµος Τουριστικός προορισµός που συνεισφέρει στο: 17% της Εθνικής Απασχόλησης 18% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος Ωστόσο παρατηρείται: Άναρχη ανάπτυξη στην µεταπολεµική περίοδο βασιζόµενη σε απρογραµµάτιστη µάτιστη και εν πολλοίς ανεξέλεγκτη Ιδιωτική πρωτοβουλία Μαζικός τουρισµός - επισκεψιµότητας Το τουριστικό προϊόν «ήλιος & θάλασσα» ο βασικός λόγος Περιορισµένη ανάπτυξη νέων µορφών τουρισµού µε αποτέλεσµα την µικρή διάρκεια ζήτησης του τουριστικού προϊόντος Αµετάβλητη σύσταση του εισερχόµενου τουρισµού Συγκεντρωµένη προσφορά ξενοδοχειακών κλινών στη νησιωτική Ελλάδα υσµενές επενδυτικό περιβάλλον Χαµηλούς ρυθµούς εισαγωγής και υιοθέτησης νέων τεχνολογιών κυρίως ς από Μικρο- Μεσαίες Επιχειρήσεις Περιφέρεια Κρήτης: πρωτοπόρος στην Ελλάδα, παρέχει ΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΑ τουριστικά προϊόντα & υπηρεσίες σε αγορές υψηλού ανταγωνισµού 3
Ανθρώπινος παράγοντας: Human Capital & Knowledge Capital Ο πλέον σηµαντικός στη ποιοτική διαµόρφωση, παραγωγή και κατανάλωση του τουριστικού προϊόντος: Σχεδιασµός Προγραµµατισµός - Ανάπτυξη Τουρισµού σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, Προώθηση σε αγορές Αναγκαία κρίνεται: Η ύπαρξη στελεχών υψηλής ποιότητας καταρτισµένων µέσω σύγχρονων προγραµµάτων εκπαίδευσης Η διεθνής εµπειρία: Τουρισµός και εκπαίδευση > 30.000 φοιτητές, > 570 Πανεπιστηµιακά Τµήµατα Τουρισµού Ο Τουρισµός θεωρείται ιδιαίτερα σύνθετο και διευρυµένο γνωστικό αντικείµενο, σχετιζόµενο µε επιστήµες όπως εκείνες της Οικονοµίας, Κοινωνιολογίας, Ψυχολογίας, Γεωγραφίας, Ανθρωπολογίας κ.α. 4
Η Ελληνική Εκπαιδευτική Εµπειρία Συνοπτικά: Η Τουριστική Εκπαίδευση στην Ελλάδα είναι κατακερµατισµένη Εστιάζεται κυρίως στη δευτεροβάθµια εκπαίδευση Παρουσιάζει σηµαντικές ελλείψεις και ασυνέχειες 5
Η Ελληνική Εκπαιδευτική Εµπειρία Αναλυτικά: ευτεροβάθµια Εκπαίδευση: Σχολές του Οργανισµού Τουριστικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Ο.Τ.Ε.Κ.) Μετα-δευτεροβάθµια εκπαίδευση: Σχολές ξεναγών και Ι.Ε.Κ. Τριτοβάθµια: δύο Σχολές Τουριστικών Επαγγελµάτων και οκτώ Τµήµατα Τουριστικών Επιχειρήσεων σε ΤΕΙ Ανώτατα Πανεπιστηµιακά Ιδρύµατα: ΑΜΙΓΩΣ Τουριστικές Προπτυχιακές σπουδές ΕΝ υφίστανται Πτυχιούχοι από Ξένα Πανεπιστήµια (Cornell,( Surrey κλπ) Masters από 3 Πανεπιστήµια (ΕΑΠ, Αιγαίου και Πειραιώς) - ιοίκηση Επιχειρήσεων 6
Η Ελληνική Εκπαιδευτική Εµπειρία Συµπεράσµατα: Σήµερα οι προσφερόµενες Σπουδές στον γνωστικό αντικείµενο του Τουρισµού Αφενός περιορίζονται: Στην επαγγελµατική ειδίκευση (ΟΤΕΚ, ΙΕΚ) Σε τεχνικές δεξιότητες (ΤΕΙ) Αφετέρου δε εµβαθύνουν: Στην διοίκηση τουριστικών µονάδων (3 Masters) 7
ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΕΛΛΕΙΨΗ ΣΕ ΣΤΕΛΕΧΗ που να στηρίζουν την αναβάθµιση του Τουριστικού κλάδου καθώς και του εγχώριου τουριστικού σχεδιασµού που να στελεχώνουν υπηρεσίες τουρισµού σε περιφερειακό επίπεδο: ιοικητικές Περιφέρειες, Νοµαρχίες, ήµοι, Αναπτυξιακές Εταιρείες, Εµπορικό Επιµελητήριο που να στελεχώνουν επιτελικές θέσεις του ιδιωτικού τοµέα: Τµήµατα σχεδιασµού και πωλήσεων ξενοδοχειακών επιχειρήσεων 8
Ο ρόλος ενός σύγχρονου Τµήµατος Τουριστικής ιοίκησης και Ανάπτυξης Παραδοχές - Η Τουριστική Εκπαίδευση πρέπει Να παρέχεται ως αυτοτελές αντικείµενο σπουδών από τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύµατα της χώρας. Να εµφορείται από την ιεπιστηµονικότητα του Τουριστικού γνωστικού αντικειµένου, λαµβάνοντας υπόψη τις ευρύτερες επιπτώσεις σε τοµείς όπως η οικονοµία, κοινωνία, πολιτισµός και φυσικό περιβάλλον. Να συνδέεται µε τις διεθνείς εξελίξεις: νέα Τουριστικά προϊόντα, άνοιγµα νέων αγορών, νέες τεχνολογίες. Να καλύπτει τις πραγµατικές ανάγκες της αγοράς και τις επιδιώξεις των δηµόσιων φορέων του Τουρισµού. 9
Τµήµα Τουριστικής ιοίκησης και Ανάπτυξης στο Πανεπιστήµιο Κρήτης Το όραµα - Συµβολή στην: Αναβάθµιση του Τουριστικού κλάδου καθώς και του εγχώριου Τουριστικού ικού σχεδιασµού. Εδραίωση της προγραµµατισµένης Τουριστικής πολιτικής σε περιφερειακό, εθνικό και διεθνές επίπεδο βάσει των αρχών της βιώσιµης ανάπτυξης Επιστηµονική έρευνα Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των τουριστικών επιχειρήσεων ιττός σκοπός Να συνδέσει συστηµατικά γνωστικά αντικείµενα, όπως η ιοίκηση Επιχειρήσεων στις Υπηρεσίες, τις Νέες µορφές Τουρισµού, τη Ναυτιλία και τις Μεταφορές, την Περιφερειακή Αναπτυξιακή Πολιτική υπό το πρίσµα του Τουρισµού. Να αναπτύξει νέα, ταχύτατα διεθνώς αναπτυσσόµενα γνωστικά πεδία, όπως το Ηλεκτρονικό Εµπόριο (Ε-commerce commerce) ) και η ιαχείριση Πληροφορίας (Information( Management). 10
Τµήµα Τουριστικής ιοίκησης και Ανάπτυξης στο Πανεπιστήµιο Κρήτης Σύγχρονο και ολοκληρωµένο πρόγραµµα σπουδών: ΣΤΟΧΟΣ 1: υναµική διαλεκτική µεταξύ επιστηµονικής θεώρησης και πρακτικής των αγορών. ΣΤΟΧΟΣ 2: Παροχή της αναγκαίας πολυδιάστατης εκπαίδευσης τόσο στο πεδίο του σχεδιασµού και της τουριστικής ανάπτυξης όσο και της διοίκησης των επιχειρήσεων του τουριστικού κλάδου. ΣΤΟΧΟΣ 3: Παροχή ευκαιρίας στον κάθε φοιτητή να επιλέξει και να σχεδιάσει την προσωπική του επαγγελµατική σταδιοδροµία. 11
Τµήµα Τουριστικής ιοίκησης και Ανάπτυξης στο Πανεπιστήµιο Κρήτης Πρόταση: 12
Τµήµα Τουριστικής ιοίκησης και Ανάπτυξης στο Πανεπιστήµιο Κρήτης Γιατί στην Κρήτη; - Πλεονεκτήµατα 1. Σύνδεση µε την αγορά - υνατότητες πρακτικής εξάσκησης (Κρήτη: 1 η σε αφίξεις charters και σε κλίνες) 2. Το υπάρχον ανθρώπινο κεφαλαίο- Η ανάγκη συνεχούς κατάρτισης και εκπαίδευσης- Knowledge capital 3. Το υπάρχον τουριστικό περιβάλλον - Κατάλληλο ερευνητικό περιβάλλον 4. Ερευνητικές και αναπτυξιακές συνέργιες Πυκνότητα συµπληρωµατικών φορέων και γνωστικών αντικειµένων 5. Γεωπολιτική θέση της Κρήτης - Μεσογειακό και διεθνές κέντρο αριστείας και δια-βίου µάθησης στον τουρισµό 13
Τµήµα Τουριστικής ιοίκησης και Ανάπτυξης στο Πανεπιστήµιο Κρήτης Γιατί στο Πανεπιστήµιο Κρήτης; Το Πανεπιστήµιο εδρεύει σε συνεχώς αναπτυσσόµενη τουριστικά περιφέρεια Ένα Τµήµα Τουρισµού συνάδει µε τους ευρύτερους στρατηγικούς στόχους του Πανεπιστηµίου Κρήτης: Στρατηγικός Σχεδιασµός Πανεπιστηµίου Κρήτης 2002-2012 2012 Η ίδρυση Τµήµατος Τουρισµού εντάσσεται στο ευρύτερο πεδίο της «ιοίκησης Επιχειρήσεων και ιαχείρισης Πληροφορίας» προς το οποίο προσανατολίζεται ήδη το Πανεπιστήµιο Κρήτης. Ύπαρξη Υποδοµών υνατότητα ολοκληρωµένης υποστήριξης από άλλα Τµήµατα & Σχολές του Πανεπιστηµίου 14
Τµήµα Τουριστικής ιοίκησης και Ανάπτυξης στο Πανεπιστήµιο Κρήτης Καλύπτονται οι απαιτήσεις του Υπουργείου Παιδείας; 1. Ανήκει στον γενικότερο σχεδιασµό του Πανεπιστηµίου? 2. Συµφωνεί µε τις τάσεις της αγοράς? 3. Συµφωνεί µε τις τάσεις στον διεθνή επιστηµονικό χώρο? 4. Υπάρχουν επαγγελµατικές δυνατότητες για τους απόφοιτους? 5. Υπάρχουν διαθέσιµες υποδοµές? 6. Υπάρχει δυνατότητα υποστήριξης του προγράµµατος σπουδών? 15
Τµήµα Τουριστικής ιοίκησης και Ανάπτυξης στο Πανεπιστήµιο Κρήτης «το Πανεπιστήµιο Κρήτης, σεβόµενο την παράδοση και τις δυνατότητες της Κρήτης, αλλά και εκπληρώνοντας το ρόλο του ως κορυφαίο ακαδηµαϊκό ίδρυµα µε διεθνή αναγνώριση, θα ανταποκριθεί για µια ακόµη φορά στις απαιτήσεις της Ελληνικής κοινωνίας για τη δηµιουργία και την πλήρη ανάπτυξη Πανεπιστηµιακής Σχολής αµιγώς Τουριστικών Σπουδών στο Σχεδιασµό και ιοίκηση της Τουριστικής Ανάπτυξης.» www.soc.uoc.gr/tda 16