ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων 16.9.2011 2010/0273(COD) ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων προς την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τις επιθέσεις κατά των συστημάτων πληροφοριών και την κατάργηση της απόφασης-πλαισίου 2005/222/ΔΕΥ του Συμβουλίου (COM(2010)0517 C7-0293/2010 2010/0273(COD)) Συντάκτρια γνωμοδότησης: Kristiina Ojuland PA\873698.doc PE469.848v01-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
PA_Legam PE469.848v01-00 2/9 PA\873698.doc
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ Η παρούσα γνωμοδότηση συντάσσεται σθεναρά με την άποψη ότι είναι αναγκαία η βελτίωση των μεθόδων ανταλλαγής πληροφοριών που άπτονται της ασφάλειας του κυβερνοχώρου μεταξύ των κρατών μελών, σε ένα πλαίσιο αυξημένου προβληματισμού για το ενδεχόμενο επιθέσεων στον κυβερνοχώρο. Το ζήτημα της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο της ΕΕ αποτελεί πράγματι μια εξαιρετικά επείγουσα προτεραιότητα που πρέπει να αντιμετωπιστεί μέσω συντονισμένων ενεργειών των κρατών μελών. Η γνωμοδότηση επισημαίνει την σημασία του ρόλου που έχει αναλάβει η Επιτροπή όσον αφορά την διευκόλυνση της προαγωγής και του συντονισμού των υφισταμένων πρωτοβουλιών. Η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων και η Υποεπιτροπή Ασφάλειας και Άμυνας φρονούν ότι η επείγουσα ανάγκη δράσης και εδραίωσης του συντονισμού των μέτρων, των πρωτοβουλιών και των προγραμμάτων της ΕΕ είναι υψίστης σημασίας. Η ανάπτυξη ικανοτήτων (όπως οι ΟΠΚΕΑΠ) κι η στενότερη συνεργασία για την άνοδο του επιπέδου ασφάλειας των πληροφοριών πρέπει να τύχουν υποστήριξης. Η γνωμοδότηση συντάσσεται με την άποψη ότι πρέπει να διοριστεί συντονιστής για θέματα ασφάλειας του κυβερνοχώρου της ΕΕ προκειμένου να διευκολυνθεί η ενοποίηση και ο συντονισμός των διαφόρων ευρωπαϊκών δράσεων και πρωτοβουλιών σε επίπεδο ΕΕ και με συμμετοχή διαφόρων θεσμικών οργάνων της ΕΕ. ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ Η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων ζητεί από την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, ως αρμόδια επί της ουσίας επιτροπή, να ενσωματώσει τις ακόλουθες τροπολογίες στην έκθεσή της: 1 Αιτιολογική σκέψη 2 (2) Οι επιθέσεις κατά των συστημάτων πληροφοριών, ιδίως εκείνες που προέρχονται από τα κυκλώματα του οργανωμένου εγκλήματος, αποτελούν συνεχώς αυξανόμενη απειλή και εντείνουν τις ανησυχίες για το ενδεχόμενο τρομοκρατικών επιθέσεων ή επιθέσεων με πολιτικό χαρακτήρα κατά των συστημάτων πληροφοριών που αποτελούν μέρος της (2) Οι επιθέσεις κατά των συστημάτων πληροφοριών, ιδίως εκείνες που προέρχονται από τα κυκλώματα του οργανωμένου εγκλήματος, αποτελούν συνεχώς αυξανόμενη απειλή και συνιστούν πρόβλημα που πρέπει επειγόντως να αντιμετωπιστεί. Εντείνονται δε οι ανησυχίες για το ενδεχόμενο τρομοκρατικών επιθέσεων ή επιθέσεων με PA\873698.doc 3/9 PE469.848v01-00
ζωτικής σημασίας υποδομής των κρατών μελών και της Ένωσης. Αυτή η κατάσταση αποτελεί απειλή για την επίτευξη μιας ασφαλέστερης κοινωνίας της πληροφορίας και ενός χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, και πρέπει, ως εκ τούτου, να αντιμετωπιστεί στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. πολιτικό χαρακτήρα κατά των συστημάτων πληροφοριών που αποτελούν μέρος της ζωτικής σημασίας υποδομής των κρατών μελών και της Ένωσης. Αυτή η κατάσταση αποτελεί σοβαρή απειλή για την επίτευξη μιας ασφαλέστερης κοινωνίας της πληροφορίας και ενός χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, και χρειάζεται, ως εκ τούτου, επειγόντως να αντιμετωπισθεί κατά τρόπο συνεκτικό και συντονισμένο στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 2 Αιτιολογική σκέψη 3 (3) Υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν την ύπαρξη τάσης για όλο και πιο επικίνδυνες και επαναλαμβανόμενες επιθέσεις μεγάλης κλίμακας που εξαπολύονται κατά συστημάτων πληροφοριών ζωτικής σημασίας για τις χώρες ή για ειδικές δραστηριότητες του δημόσιου ή του ιδιωτικού τομέα. Η τάση αυτή συνοδεύεται από την ανάπτυξη όλο και πιο εξελιγμένων εργαλείων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τους εγκληματίες για την εξαπόλυση κάθε είδους επιθέσεων στον κυβερνοχώρο. (3) Υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν την ύπαρξη τάσης για όλο και πιο επικίνδυνες και επαναλαμβανόμενες επιθέσεις μεγάλης κλίμακας που εξαπολύονται κατά συστημάτων πληροφοριών ζωτικής σημασίας για τα κράτη μέλη ή για ειδικές δραστηριότητες του δημόσιου ή του ιδιωτικού τομέα, καθώς και σε επίπεδο ΕΕ. Η τάση αυτή συνοδεύεται από την ανάπτυξη όλο και πιο εξελιγμένων εργαλείων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τους εγκληματίες για την εξαπόλυση κάθε είδους επιθέσεων στον κυβερνοχώρο. PE469.848v01-00 4/9 PA\873698.doc
3 Αιτιολογική σκέψη 4 α (νέα) (4a) Όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ οφείλουν να αυξήσουν τα επίπεδα ασφάλειας των πληροφοριών τους, μέσω, μεταξύ άλλων, της διάθεσης επαρκών πόρων για την υποστήριξη, λόγου χάρη, της ανάπτυξης Ενωσιακών Ομάδων Παρέμβασης σε Καταστάσεις Έκτακτης Ανάγκης στον τομέα της Πληροφορικής αλλά και μέσω μέτρων για την ασφάλεια των συστημάτων επικοινωνίας και πληροφοριών της ΕΕ 4 Αιτιολογική σκέψη 5 α (νέα) (5a) Είναι ανάγκη να συζητηθεί ο συντονισμός σε επίπεδο ΕΕ για να διευκολυνθεί ο συγκερασμός διαφορετικών πρωτοβουλιών, προγραμμάτων και δραστηριοτήτων. 5 Αιτιολογική σκέψη 8 α (νέα) (8a) Το Συμβούλιο και η Επιτροπή οφείλουν να απευθύνουν έκκληση προς PA\873698.doc 5/9 PE469.848v01-00
εκείνα τα κράτη μέλη που δεν έχουν κυρώσει ακόμη την σύμβαση για το έγκλημα στον κυβερνοχώρο του Συμβουλίου της Ευρώπης να το πράξουν. 6 Αιτιολογική σκέψη 8 β (νέα) 8 β) Σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 27 ης Μαΐου 2011 σχετικά με την προστασία των υποδομών πληροφοριών ζωτικής σημασίας, πρέπει, μεταξύ άλλων, να διοργανωθούν εθνικές ή διακρατικές ασκήσεις, να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ κρατών μελών, να εκπονηθούν σχέδια έκτακτης ανάγκης και να δημιουργηθούν και να αναπτυχθούν ικανότητες όπως οι ΟΠΚΕΑΠ. 7 Αιτιολογική σκέψη 11 α (νέα) (11a) Πρέπει να υποστηριχθούν πρόσφατες πρωτοβουλίες και δραστηριότητες σχετικά με την άμυνα του κυβερνοχώρου, όπως αυτές του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας, προκειμένου να ενισχυθούν οι ικανότητες των κρατών μελών στο πεδίο της άμυνας του κυβερνοχώρου. Μπορεί επίσης να εξεταστεί το ενδεχόμενο διαμόρφωσης εμπεριστατωμένης θέσης στο ζήτημα της PE469.848v01-00 6/9 PA\873698.doc
εκπροσώπησης σε διεθνείς συναντήσεις και πρωτοβουλίες, όπως το κέντρο αριστείας του ΝΑΤΟ σε θέματα συνεργατικής άμυνας του κυβερνοχώρου. 8 Αιτιολογική σκέψη 11 β (νέα) 11 β) Η Επιτροπή πρέπει να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια, σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη και τα σχετικά όργανα της Ένωσης, προκειμένου να ενισχύσει την διεθνή συνεργασία στο πεδίο της ασφάλειας δικτύων και πληροφοριών με τους σχετικούς διεθνείς φορείς και τα διεθνή δίκτυα. 9 Αιτιολογική σκέψη 12 α (νέα) (12 α) Οι ανταλλαγές πληροφοριών και οι συμπράξεις δημόσιου/ιδιωτικού τομέα διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια βελτίωσης της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, γεγονός που δημιουργεί την υποχρέωση στην Επιτροπή να εξετάσει την σκοπιμότητα δημιουργίας πλαισίων ή μέσων που θα διευκολύνουν τις συμπράξεις δημόσιου/ιδιωτικού τομέα να συνεργαστούν μεταξύ τους σε εθνικό και PA\873698.doc 7/9 PE469.848v01-00
ευρωπαϊκό επίπεδο. 10 Άρθρο 14 παράγραφος 2 α (νέα) 2 α. Η Επιτροπή οφείλει να επιδιώξει εκείνες τις ρυθμίσεις που μπορούν να συνδράμουν τα κράτη μέλη στην προσπάθεια βελτίωσης της ανθεκτικότητας και της σταθερότητας του Διαδικτύου και οποιεσδήποτε άλλες δράσεις αποσκοπούν στην επίτευξη της ασφάλειας των πληροφοριών. 11 Άρθρο 14 παράγραφος 2 β (νέα) 2 β. Το Συμβούλιο οφείλει να αποσαφηνίσει τον ρόλο της Επιτροπής Πολιτικής και Ασφάλειας και των υπολοίπων οργάνων του στο πλαίσιο της αντιμετώπισης ενδεχόμενων απειλών εναντίον της ασφάλειας του κυβερνοχώρου. PE469.848v01-00 8/9 PA\873698.doc
12 Άρθρο 14 παράγραφος 2 γ (νέα) 2 γ. Τα κράτη μέλη οφείλουν να βελτιώσουν την ανταλλαγή πληροφοριών που άπτονται της ασφάλειας του κυβερνοχώρου. Τα κράτη μέλη, με την συνδρομή της Επιτροπής, οφείλουν να επιδιώξουν διαδράσεις με τρίτες χώρες, ιδίως δε εκείνες από τις οποίες προέρχονται ως επί το πλείστον οι επιθέσεις εναντίον του κυβερνοχώρου. 13 Άρθρο 15 παράγραφος 3 α (νέα) 3 α. Διορίζεται συντονιστής για θέματα ασφάλειας του κυβερνοχώρου της ΕΕ με αποστολή την διευκόλυνση και τον συντονισμό των διαφόρων ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών, προγραμμάτων και δραστηριοτήτων μεταξύ των οργάνων της Ένωσης. PA\873698.doc 9/9 PE469.848v01-00