ΕΠΑΓΓΈΛΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΊΝΑΙ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΜΈΝΑ Ή ΘΕΩΡΟΎΝΤΑΙ ΠΑΡΆΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΎΝΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΊΝΟ ΤΟΥ ΠΝΕΎΜΟΝΑ

Σχετικά έγγραφα
Επαγγέλµατα που είναι αναγνωρισµένα ή θεωρούνται παράγοντες κινδύνου για καρκίνο του πνεύµονα.

Η λίστα πραγμάτων που προκαλούν καρκίνο που ανακοίνωσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας

Την λίστα πραγμάτων που προκαλούν καρκίνο ανακοίνωσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας,

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΜΕΝΟΙ Ή ΘΕΩΡΟΥΝΤΑΙ ΥΠΟΠΤΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ

Σαρόγλου Μαρία MD, PhD, Επιµελήτρια Β Πνευµονολόγος - Φυµατιολόγος Γενικό Νοσοκοµείο Δράµας

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ. Κωνσταντίνος Σάρρας, Ειδ/νος Παθολογίας Γ.Ν.Κοζάνης

Κάπνισμα και Καρκίνος. μισές αλήθειες μισά ψέμματα

ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ

ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΟΥ ΑΕΡΑ ΣΕ ΚΤΗΡΙΑ

ΒΑΡΙΑ ΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ (Λύσεις και αντιμετώπιση της ρύπανσης από βαριά μέταλλα) ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ σ.

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ+ΚΑΡΚΙΝΟΥ+ΠΝΕΥΜΟΝΑ

AMIANTOΣ ΠΕΡΙΒΑΛΟΝΤΙΚΗ ΜΟΛΥΝΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ

Το τσιγάρο (στην Καθαρεύουσα σιγαρέτο αποτελείται από μικρά κομμάτια επεξεργα σμένου καπνού που είναι τυλιγμένα σε χαρτί.

ΡΑΔΟΝΙΟ - Ιοντίζουσες Ακτινοβολίες

Υπό το πρίσμα της ακτινοβολίας

Μάθημα 16. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ \ ΜΕ ΤΟΝ ΑΕΡΑ Η ατμοσφαιρική ρύπανση, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, και η τρύπα του όζοντος. Η ρύπανση του αέρα

Η Συμβολή του Πολίτη στη Βελτίωση της Ποιότητας του Ατμοσφαιρικού Αέρα

ΜYΘΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ

To Σύνδροµο του Άρρωστου Κτιρίου (Sick building Syndrome)

ΘΕΜΑ: ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΔΟΜΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ

Το φαινόμενου του θερμοκηπίου. 3/12/2009 Δρ. Ελένη Γουμενάκη

ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ

Αξιολόγηση αποµάκρυνσης ρύπων

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΡΑΔΙΟΧΗΜΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΙΣΟΤΟΠΩΝ. Τμήμα Χημικών Μηχανικών

Τα Αίτια Των Κλιματικών Αλλαγών

Κλιματική Αλλαγή και Παραγωγή Ενέργειας: Είναι η Πυρηνική Ενέργεια ή μόνη λύση? Εισαγωγή στη ραδιενέργεια

Αθανάσιος Κωστούλας Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΡΥΠΑΝΣΗ. Ρύπανση : η επιβάρυνση του περιβάλλοντος με κάθε παράγοντα ( ρύπο ) που έχει βλαπτικές επιδράσεις στους οργανισμούς ΡΥΠΟΙ

ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗ ΒΔΟΜΑΔΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΡΩΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ

Περιβαλλοντική μηχανική

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2016/0130(COD) Σχέδιο γνωμοδότησης Joëlle Mélin (PE587.

Περιεχόμενα 3. Σ αυτούς που μοχθούν για τη γνώση και πασχίζουν για την παραγωγή

ANNEX ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ. της. κατ' εξουσιοδότηση απόφασης της Επιτροπής

HELECO 2011-ΠΡΟΣΥΝΕΔΡΙΑΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ

ΑΝΘΡΑΚΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ. Συνολική ποσότητα άνθρακα στην ατμόσφαιρα: 700 x 10 9 tn

Φυσικοί ρύποι H χλωρίδα της γης (µεγαλύτερη φυσική πηγή εκποµπής αερίων ρύπων ) Τα δέντρα και τα φυτά µέσω της φωτοσύνθεσης Ανθρώπινες ραστηριότητες

Τι Περιέχουν τα Τσιγάρα;

Η ρύπανση του εδάφους αφορά στη συγκέντρωση σ αυτό ρυπογόνων ουσιών σε ποσότητες που αλλοιώνουν τη σύσταση του και συνεπώς προκαλούν βλάβες στους

Η αξία της πρόληψης και πρώιμης διάγνωσης απέναντι στην αναμενόμενη «επιδημία» ασθενειών που προκαλούνται από τον Αμίαντο.

ΦΥΣΙΚΗ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IV. [άρθρα 2(1), 6(8)(β), 9(2), 23, 25(1), 26(9), 29(1), 32(5), 35(1)(α), (3)(γ), 93(2)(ε) και 99(1), (2)]

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Σχολή Επιστημών Υγείας Ιατρικό Τμήμα Eργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας

Τεχνητές πηγές ακτινοβολιών και η χρήση τους από τον άνθρωπο

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

Παντελής Παντελάρας Χημικός Μηχανικός Μέλος ΜΕΠΑΑ ΤΕΕ

ΥΛΙΚΑ ΠΑΡΟΝ ΚΑΙ ΜΕΛΛΟΝ

Ονομάζεται και οξείδωση Τα μέταλλα τείνουν να επιστρέφουν στη μορφή του οξειδίου Τρεις βασικές μορφές: 1. αλλοίωση μάζας 2. αποφλοίωση 3.

Παθητικό κάπνισμα και παιδιά

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6.1 ΕΠΙΜΕΤΑΛΛΩΣΗ

Ατμοσφαιρική Ρύπανση: Μέτρα Αντιμετώπισης της Αστικής. καύσιμα κλπ).

Πιλοτική Μελέτη. Ατμοσφαιρικής. Ρύπανσης στον Δήμο της Ελευσίνας. Εργαστήριο Μελέτης. Ατμοσφαιρικής. Ρύπανσης

Σελίδα 2 από 5

Περιγραφή/Ορολογία Αίτια. Συνέπειες. Λύσεις. Το φωτοχημικό νέφος

Θερμική νησίδα», το πρόβλημα στις αστικές περιοχές. Παρουσίαση από την Έψιλον-Έψιλον Α.Ε.

Ρύπανση του αέρα. 1. (α) Οι ουσίες που καίμε για να πάρουμε ενέργεια ονομάζονται. (β) Να γράψετε τέσσερα παραδείγματα τέτοιων ουσιών.

Εξαρτήματα Bosch 11/12 Εργασιακή ασφάλεια Επισκόπηση 789. Ασφάλεια εργασίας. Μην ξεχνάτε ο επαγγελματίας φροντίζει επίσης για την ασφάλειά του!

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ

Ρύπανση εσωτερικών χώρων

Κατηγορίες αποβλήτων από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις

«ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΟ ΚΟΣΤΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ Ο ΗΓΙΑΣ 98/83 ΣΕ.Ε.Υ.Α.»

Κων/νος Ι. Δελήμπασης, Χημικός Μηχανικός

ΚΛΙΜΑΤΙΚH ΑΛΛΑΓH Μέρος Α : Αίτια

Παρακολούθηση περιβαλλοντικών παραμέτρων παράκτιας ζώνης: χημικός έλεγχος επιφανειακών ιζημάτων Δ/ΝΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΠΡΑΣΙΝΟΥ & ΠΟΛ.

ραδόνιο στοσπίτι μας Όλα όσα θέλετε να γνωρίζετε για το ραδόνιο 1 Σεπτέμβριος 2015

Ειρήνη Θανοπούλου MD, MSc Ειδικευόμενη Παθολογικής Ογκολογίας ΕΑΝΠ «Μεταξά»

2. Ποιο είναι το πρώτο βήμα της μεθοδολογίας διάγνωσης βλαβών ; 165

ΓΓ/Μ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΟΡΟΣΗΜΟ. Τεύχος 2ο: Υδρογονάνθρακες Πετρέλαιο Προϊόντα από υδρογονάνθρακες Αιθανόλη - Ζυμώσεις

ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ. Εργασία των μαθητριών: Μπουδαλάκη Κλεοπάτρα, Λιολιοσίδου Χριστίνα, Υψηλοπούλου Δέσποινα.

2.6. Ηλεκτρολυτική διάσπαση του νερού χημικές ενώσεις και χημικά στοιχεία

1 ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Ευστράτιος Ντουμανάκης, Τεχνολόγος Μηχανικός Οχημάτων MSc

Ραδιενέργεια Ένα τρομακτικό όπλο ή ένα μέσον για την έρευνα και για καλλίτερη ποιότητα ζωής; Για πόσο μεγάλες ενέργειες μιλάμε; Κ.-Α. Θ.

Εισαγωγή. 1.1 Ο κόσμος των υλικών

Επιδραση της αλατισης και καπνισης στα θρεπτικα συστατικά των ζωικών προιοντων Εκτός από το χλωριούχο νάτριο, για συντηρηση για τα ψαρια και το

ΚΑΠΝΙΣΜΑ: Ιανουάριος ο Ενημερωτικό Σημείωμα

Ευρωπαϊκός Κώδικας Κατά του Καρκίνου Καρκίνος Κεφαλής & Τραχήλου: Ο Άγνωστος Καρκίνος Διημερίδα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης

Επιδημιολογία καρκίνου του πνεύμονα Ενότητα 1: Ογκολογία Πνεύμονα. Κυριάκος Καρκούλιας, Επίκουρος Καθηγητής Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα Ιατρικής

ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΠΙΔΡΑΣΗΣ

Κατηγορία. Ομάδες κλάδων οικονομικής δραστηριότητας κατά διψήφιο κωδικό (ΣΤΑΚΟΔ-91) Αμφοτέρων των φύλων. Κωδι-κός αριθ-μός

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 1. ΠΙΝΑΚΑΣ I : ΤΙΜΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Σελίδα ΠΙΝΑΚΑΣ II : ΤΙΜΕΣ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΚΑΙ ΛΑΔΙΩΝ Σελίδα 3-4

«Χείρα Βοηθείας» στο Περιβάλλον με Φυσικό Αέριο

Ορθή περιβαλλοντικά λειτουργία μονάδων παραγωγής βιοαερίου με την αξιοποίηση βιομάζας

Βιοκαύσιμα Αλκοόλες(Αιθανόλη, Μεθανόλη) Κιαχίδης Κυριάκος

Βαθμός. Από τις παρακάτω 9 ερωτήσεις να απαντήσετε τις 6

Στην οικογένεια μου και στους φοιτητές μου.

Σημαντικές πληροφορίες για το κάπνισμα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΘΕΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ: ΑΣΚΟΡΔΑΛΑΚΗ ΜΑΝΟΥ ΕΤΟΣ

ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2016

Παθητικό κάπνισμα Θεοτοκά Σοφία Α1 6/5/2014

ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2010/0301(COD) της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Δ/ΝΣΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΕΚΤΑΚΤΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ

Σύντομη περιγραφή του πειράματος

ΕΠΙΜΕΤΑΛΛΩΣΕΙΣ. Τεχνικές εφαρμογής και μέτρησης. Οι βασικοί τρόποι επιμετάλλωσης είναι:

ΚΑΠΝΙΣΜΑ. «μια αμαρτωλή ιστορία»

Τι είναι ο αμίαντος; Γιατί είναι τόσο επικίνδυνος;

ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ XV

2 ο Κεφάλαιο: Πετρέλαιο - Υδρογονάνθρακες

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

Αντικείμενο των επιδημιολογικών μελετών

Transcript:

ΕΠΑΓΓΈΛΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΊΝΑΙ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΜΈΝΑ Ή ΘΕΩΡΟΎΝΤΑΙ ΠΑΡΆΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΎΝΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΊΝΟ ΤΟΥ ΠΝΕΎΜΟΝΑ

Βασικά στοιχεία Ο καρκίνος είναι η κύρια αιτία θανάτου σε όλο τον κόσμο, με 12,7 εκατομμύρια νέα κρούσματα και 7,6 εκατομμύρια θανάτους το 2008. Σε παγκόσμιο επίπεδο, το 19% όλων των καρκίνων αποδίδεται στο περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένης της εργασιακής έκθεσης με αποτέλεσμα 1,3 εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο. Ο WHO έχει ταξινομήσει 107 παράγοντες, και καταστάσεις έκθεσης ως καρκινογόνες για τον άνθρωπο. Εξωτερικές περιβαλλοντικές αιτίες του καρκίνου είναι παράγοντες του περιβάλλοντος που αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου, όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση, η υπεριώδης ακτινοβολία και η ακτινοβολία του ραδονίου. Ένας στους δέκα θανάτους από καρκίνο του πνεύμονα είναι στενά συνδεδεμένος με κινδύνους στον χώρο εργασίας. Ο καρκίνος του πνεύμονα, μεσοθηλίωμα, και ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης είναι ανάμεσα στους πιο κοινούς τύπους των επαγγελματικών καρκίνων.

Εκτίμηση του αριθμού των θανάτων από καρκίνο στις Ηνωμένες Πολιτείες για το 2012

Ποιες είναι οι επαγγελματικές και περιβαλλοντικές αιτίες του καρκίνου; Περιλαμβάνονται όλες οι μορφές του αμιάντου και ένας αριθμός παραγόντων που βρίσκονται στο περιβάλλον, όπως βενζόλιο, αρσενικό, το κάδμιο, οξείδιο του αιθυλενίου, το βενζο [α] πυρένιο, διοξείδιο του πυριτίου, την ιονίζουσα ακτινοβολία συμπεριλαμβανομένου ραδονίου, υπεριώδη ακτινοβολία συμπεριλαμβανομένων των συσκευών μαυρίσματος, παραγωγή αλουμινίου και οπτάνθρακα, σιδήρου και χάλυβα και μεταποιητική βιομηχανία καουτσούκ. Οι περισσότεροι από τους κινδύνους μπορούν να προληφθούν. Περίπου 125 εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο έχουν εκτεθεί σε αμίαντο στο χώρο εργασίας. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΠΟΥ, πάνω από 107 000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από καρκίνο του πνεύμονα μεσοθηλίωμα και αμιάντωση. Ένας στους τρεις θανάτους από επαγγελματικό καρκίνο προκαλείται από τον αμίαντο

Η αποτίμηση των επιδημιολογικών και των πειραματικών δεδομένων σχετικά με την καρκινογένεση από φυσικούς, χημικούς και βιολογικούς παράγοντες γίνεται από το πρόγραμμα μονογραφιών της ΙΑRC (Ιnternational Agency for Research on Cancer) και λειτουργεί από το 1971. Το ενδιαφέρον εστιάζεται είτε σε παράγοντες που υπάρχουν στο περιβάλλον (π.χ. ατμοσφαιρική ρύπανση) είτε σε ουσίες στις οποίες εκτίθενται εργαζόμενοι σε συγκεκριμένα επαγγέλματα ή βιομηχανίες. Eνα καρκινογόνο μπορεί να χαρακτηριστεί ως επαγγελματικό, όταν εκτιμάται ότι >10.000 εργαζόμενοι στον κόσμο ή >1.000 σε μια οποιαδήποτε χώρα είναι εκτεθειμένοι σε αυτό.

Αν η επίπτωση της νόσου στο συγκεκριμένο εργασιακό χώρο > από ότι στο γενικό πληθυσμό Κατά κανόνα όλα τα κρούσματα να ανήκουν στον ίδιο ιστολογικό τύπο Παρόμοια κρούσματα σε άλλα εργασιακά πόστα με ίδιες συνθήκες εργασίας Λανθάνον χρόνος μεταξύ 10-40 έτη (δε μπορούμε να μιλάμε για επαγγελματικό καρκίνο μετά 5 χρόνια έκθεση) Ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου πνεύμονα αυξάνεται ανάλογα με τα χρόνια έκθεσης (σύμφωνα με μια μελέτη για κάθε 10 χρόνια εργασίας αυξάνεται 28% και τριπλασιάζεται στους καπνιστές 5% του συνόλου του καρκίνου του πνεύμονα οφείλεται σε επαγγελματική έκθεση.h προτίμηση των καρκινογόνων παραγόντων για τους πνεύμονες οφείλεται στη μεγάλη επιφάνεια έκθεσης που αυτοί παρέχουν όπως άλλωστε και το δέρμα

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΡΚΙΝΟΓΟΝΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ IARC (international agency for research on cancer Καρκινογόνο για τον άνθρωπο (Ομάδα 1) Πιθανώς καρκινογόνος για τον άνθρωπο (ομάδα 2Α) Ενδεχομένως καρκινογόνο για τον άνθρωπο (Ομάδα 2B) Δεν έχει ταξινομηθεί ως καρκινογόνο της για τον άνθρωπο (Ομάδα 3) Πιθανώς δεν είναι καρκινογόνο για τον άνθρωπο (ομάδα 4)

International agency for research on cancer Ομάδα 1Καρκινογόνο για τον άνθρωπο 113 Ομάδα 2 Α Πιθανώς καρκινογόνα για τον άνθρωπο 66 Ομάδα 2B Πιθανώς καρκινογόνος για τον άνθρωπο 285 Ομάδα 3 Δεν έχει ταξινομηθεί ως καρκινογόνο για τον άνθρωπο της 505 Ομάδα 4 Πιθανώς δεν είναι καρκινογόνο για τον άνθρωπο 1 last update 31/3/14 Λιγότερο από το 10% των πάνω από 80.000 χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται σήμερα στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αξιολογηθεί για την ασφάλεια σχετικά με το αν είναι καρκινογόνες η όχι.

Παράγοντας Ομάδα 1 IARC καρκινογόνες ουσίες με επαρκείς αποδείξεις για πρόκληση καρκίνου του πνεύμονα σε ανθρώπους Η ιονίζουσα ακτινοβολία όλοι οι τύποι άλφα εκπομπής σωματιδίων ραδόνιο-222 και τα προϊόντα διάσπασής του πλουτώνιο-239 Χ-ακτινοβολία, ακτινοβολία γάμμα Χημικές ουσίες και μείγματα Δι (χλωρομεθυλ) αιθέρας? χλωρομεθυλ μεθυλαιθέρας πίσσα λιθανθρακόπισσας Η αιθάλη μουστάρδα θείου εξατμίσεις ντίζελ

Επαγγέλματα Η παραγωγή αλουμινίου αεριοποίηση άνθρακα Παραγωγή οπτάνθρακα ορυχεία Αιματίτη (υπόγειο) Χύτευση Σίδηρου και χάλυβα Ζωγραφική Βιομηχανία καουτσούκ Μέταλλα Αρσενικό και ανόργανες ενώσεις του αρσενικού Βηρύλλιο και ενώσεις του βηρυλλίου Το κάδμιο και ενώσεις καδμίου Χρώμιο ενώσεις (VI) Οι ενώσεις νικελίου

Σκόνη και ίνες Αμίαντος (όλες οι μορφές) Silica σκόνη, κρυσταλλική Προσωπικές συνήθειες Ο άνθρακας, εσωτερικές εκπομπές από την καύση οικιακών Το παθητικό κάπνισμα Άλλες εκθέσεις Το κάπνισμα - MOPP (μείγμα μουστάρδας-procarbazine βινκριστίνη-πρεδνιζόνη-αζώτου) -

ΚΑΡΚΙΝΟΓΟΝΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Ιονίζουσα ακτινοβολία ΧΗΜΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Α.Ανόργανες ουσίες (μέταλλα) Β. Οργανικές ουσίες (υδρογονάνθρακες,αιθέρες) Γ. Ίνες (αμίαντος )

Φυσικοί παράγοντες ιονίζουσα ακτινοβολία ισότοπα: ράδιο,ουράνιο,ραδόνιο Το ραδόνιο είναι ένα ραδιενεργό αέριο που παράγεται από τη φυσική διάσπαση του ουρανίου στο έδαφος.αποτελεί φυσικό κίνδυνο στα ορυχεία εξόρυξης ουρανίου αλλά και σιδήρου, γραφίτη, αργύρου, μολύβδου, ψευδαργύρου και φθοριούχου ασβεστίου όπου υπάρχουν ίχνη ουρανίου. Προκαλεί καρκίνο των μεταλλωρύχων βρίσκεται παντού στο εσωτερικό των ορυχείων. Μελέτες από ορυχεία υποστηρίζουν ότι αυξάνει κατά 10-15 φορές ο κίνδυνος μεταξύ επαγγελματικά εκτεθειμένων ανεξάρτητα από το κάπνισμα. Λανθάνουσα περίοδος 13-17 έτη και ιστολογικός τύπος συνήθως μικροκυτταρικός. Κινδυνεύουν μεταλλωρύχοι,χημικοί και εργάτες σε βιομηχανίες φωσφοριζόντων ρολογιών. Η έκθεση στο ραδόνιο στο σπίτι είναι η δεύτερη κύρια αιτία του καρκίνου του πνεύμονα και η κύρια αιτία σε μη καπνιστές. Μπορεί να μπεί στα σπίτια μέσω των ρωγμών στα θεμέλια, γύρω από αντλίες φρεατίων και αποχετεύσεις και μέσα από τα κενά γύρω από τους σωλήνες και καλώδια. Περίπου 1.400 περιπτώσεις καρκίνου του πνεύμονα στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2010 οφείλονταν σε ραδόνιο στο σπίτι. Ωστόσο, η πλειοψηφία αυτών (περίπου 87%) προκλήθηκαν από τον συνδυασμό έκθεση σε ραδόνιο και κάπνισμα, ενώ το υπόλοιπο σε άτομα οι οποίοι δεν είχαν καπνίσει ποτέ. Έκθεση σε 100 μπεκερέλ ραδονίου ανά κυβικό μέτρο (Bq/m3) συνδέεται με μια αύξηση κατά 16% κίνδυνου για καρκίνο του πνεύμονα. Το επίπεδο του ραδονίου στο μέσο σπίτι του Ηνωμένου Βασιλείου είναι 20 Bq/m3. 8% έως 15% του κινδύνου καρκίνου του πνεύμονα στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική οφείλεται στην έκθεση στο ραδόνιο

ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ Έκθεση σε ιατρική ακτινοβολία στο θώρακα για άλλους καρκίνους, όπως για παράδειγμα Hodgkin ή καρκίνο του μαστού, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα, αν και τα οφέλη της θεραπείας συνήθως υπερβαίνουν κατά πολύ τον κίνδυνο αυτό. Στην Ιαπωνία, η έκθεση σε ακτινοβολία ατομικής βόμβας συσχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του πνεύμονα. Ιονίζουσα Ακτινοβολία: ακτίνες Χ και γ-rays Ένα μεγάλο ποσοστό της δόσης ακτίνων Χ που λαμβάνονται από το μέσο άτομο στις Ηνωμένες Πολιτείες κάθε χρόνο σχετίζονται με την εξωτερική έκθεση από την αξονική τομογραφία (24%), επεμβατικοί ακτινοσκόπηση (7%), ή συμβατική ακτινογράφηση και ακτινοσκόπηση (5% ) Η ιονίζουσα ακτινοβολία (σωματίδια α): πλουτώνιο-239 Η κύρια χρήση του είναι στην κατασκευή πυρηνικών όπλων και την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας.στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι εργαζόμενοι που ασχολούνται με τη χημική ή μηχανική επεξεργασία του πλουτωνίου για την παραγωγή πυρηνικών όπλων διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο έκθεσης.

Όλα τα είδη της ιονίζουσας ακτινοβολίας έχουν αποδειχθεί ότι είναι καρκινογόνες για τον άνθρωπο. Στην εικόνα εμφανίζεται η σχετική συνεισφορά των διαφόρων πηγών ακτινοβολίας για τον πληθυσμό των ΗΠΑ. Σχεδόν οι μισοί (48%) της έκθεσης σε ακτινοβολία του μέσου ατόμου στις Ηνωμένες Πολιτείες προέρχεται από ιατρικές διαδικασίες. ΕΙΚ. 1

Ακτινοθεραπείες -εκτιμάται ότι έχουν προκαλέσει περίπου 320 περιπτώσεις καρκίνου του πνεύμονα στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2010. Διαγνωστική ακτινοβολία-περίπου 120 περιπτώσεις φυσική ακτινοβολία- περίπου 85 περιπτώσεις

Χημικοί παράγοντες ανόργανες ενώσεις Αρσενικό. Ενοχοποιείται για καρκίνο πνεύμονα ιδίως σε μακροχρόνια καπνιστές. Απαιτείται έκθεση > 20-40 έτη. Κινδυνεύουν εργαζόμενοι σε χυτήρια μολύβδου, χαλκού, ψευδαργύρου, βυρσοδέψες, εργάτες διυλιστηρίων, μεταλλωρύχοι, και εργάτες βιομηχανίας παραγωγής συντηρητικών ξύλου. Στη βιομηχανία εντομοκτόνων και ζιζανιοκτόνων οι αρσενικούχες ενώσεις έχουν αντικατασταθεί. Νικέλιο. Δεν είναι γνωστό εάν το νικέλιο αυτό καθαυτό η κάποια άλλη χημική ένωση του είναι καρκινογόνο. Από πολλές μελέτες φαίνεται ότι τα περισσότερα περιστατικά σχετίζονται με οξειδικό και σουλφιδικό νικέλιο. Ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου βρέθηκε 5 πλάσιος σε σύγκριση με το γενικό πληθυσμό. Εκτός του πνεύμονα προκαλεί και καρκίνο ρινοφάρυγγα. Αυξημένος κίνδυνος σε εργάτες εξόρυξης και εμπλουτισμού,χυτηρίων νικελίου, ηλεκτρόλυσης, παρασκευής κραμάτων και κατασκευής καταλυτών (ηλεκτρόδια μπαταριών). Λανθάνουσα περίοδος > 7 έτη

Χημικοί παράγοντες Άλατα χρωμίου.κυρίως το εξασθενές χρώμιο.οι εργάτες αλάτων χρωμίου κινδυνεύουν 4-30 φορές περισσότερο. Οι μελέτες έδειξαν ότι η αυξημένη συχνότητα δεν αφορούσε μόνο εργάτες βιομηχανιών αλλά και τον πληθυσμό που κατοικεί γύρω από τις βιομηχανίες καθώς και τα ορυχεία εξόρυξης. Κύριοι ιστολογικοί τύποι μικροκυτταρικό και πλακώδες. Λανθάνουσα περίοδος 15-25 έτη. Βηρύλλιο. Τα προιόντα βηρυλλίου υπήρξαν οι πρώτοι μη ραδιενεργοί παράγοντες που βρέθηκε ότι προκαλούν καρκίνο του πνεύμονα σε πειραματόζωα. Αεροσκάφη Πύραυλοι Διαστημικά οχήματα Δορυφόρους επικοινωνίας Αυτοκίνητοβιομηχανία (π.χ., το ABS) Αθλητικά είδη (π.χ., μπαστούνια του γκολφ) Ηλεκτρονικά, βιοϊατρική (π.χ., οδοντιατρική τιράντες και γέφυρες) Κοσμήματα Ανακύκλωση σιδήρου Κάδμιο. Κινδυνεύουν οι εργάτες συσσωρευτών και εντομοκτόνων, φωτογραφικών και φωσφοριζόντων υλικών

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ Αμίαντος Η έκθεση στον αμίαντο έχει ταξινομηθεί ως αιτία του καρκίνου του πνεύμονα από την IARC. Εκτιμάται πάνω από 1.900 θάνατοι από καρκίνο του πνεύμονα στη Μεγάλη Βρετανία το 2005. Ωστόσο, η έκθεση στο Ηνωμένο Βασίλειο εκτιμάται ότι κορυφώθηκε περίπου το 1963 και στη συνέχεια μειώθηκε γρήγορα. Η έκθεση στον αμίαντο αυξάνει τον κίνδυνο θανάτου από καρκίνο του πνεύμονα κατά 77%, και αντιπροσωπεύει τουλάχιστον το 8% των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα συνολικά στο Ηνωμένο Βασίλειο. Δεδομένου ότι οι καπνιστές έχουν περίπου 15 φορές υψηλότερο κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα θάνατο από ό, τι οι μη καπνιστές μία μελέτη έδειξε ότι οι καπνιστές που έχουν εκτεθεί στον αμίαντο έχουν μεταξύ 19-26 φορές περισσότερες πιθανότητες θανάτου από ότι οι μη καπνιστές. Το κάπνισμα και ο αμίαντος έχουν μια συνεργική επίδραση στην ανάπτυξη του καρκίνου του πνεύμονα, πράγμα που σημαίνει ότι η επίδρασή τους σε συνδυασμό είναι ισχυρότερη από το άθροισμα των ανεξάρτητων αποτελεσμάτων τους.

Αμίαντος Η έκθεση στον αμίαντο συνήθως θεωρείται μια επαγγελματική έκθεση, αλλά και όσοι εργάζονται με μόνωση αμιάντου σε παλιά σπίτια (εκείνα που κατασκευάστηκαν πριν από το 1970), μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση συχνότητας εμφάνισης καρκίνου. Ο αμίαντος είναι υπεύθυνος για περίπου το 84% των περιπτώσεων μεσοθηλιώματος

Πυρίτιο Έκθεση σε σκόνη προκαλεί καρκίνο του πνεύμονα, αναφέρει η IARC. Περίπου 790 θάνατοι από καρκίνο του πνεύμονα στη Μεγάλη Βρετανία το 2005, θεωρείται ότι έχουν συνδεθεί με διοξείδιο του πυριτίου. Η κύρια βιομηχανική χρήση για το διοξείδιο του πυριτίου είναι η κατασκευή γυαλιού. Φαίνεται ότι μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο του πνεύμονα έμμεσα, προκαλώντας πυριτίαση. Οι άνθρωποι με πυριτίαση έχουν περίπου διπλάσιο κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα αλλά η έκθεση σε πυρίτιο απουσία πυριτίασης δεν φαίνεται να σχετίζεται με τον κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα. Ωστόσο, τα στοιχεία είναι ανεπαρκή για την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων

Βιομηχανικά Χημικά Όπως και με τον αμίαντο, οι περισσότερες εκθέσεις σε καρκινογόνες χημικές ουσίες εμφανίζονται στο χώρο εργασίας. Ορισμένα προϊόντα που χρησιμοποιούνται στο σπίτι, όπως ορισμένα διαβρωτικά ξύλου, περιέχουν χημικές ουσίες που σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα. Αιθάλη Η αιθάλη είναι ένα ανθρακούχο παραπροϊόν που παράγεται από την ατελή μετατροπή των ορυκτών καυσίμων ή άλλο υλικό που περιέχει άνθρακα (π.χ., χαρτιού, πλαστικών υλών) σε προϊόντα καύσης (π.χ., υδρατμούς, CO 2 ). Η αιθάλη περιέχει έως και 60% άνθρακα, ανόργανο υλικό, και ένα διαλυτό κλάσμα αποτελείται κυρίως από PAH. Επαγγέλματα με υψηλότερο κίνδυνο καπνοδοχοκαθαριστές, πυροσβέστες, κτίστες τούβλων. Δι (χλωρομεθυλο) αιθέρας BCME τεχνικού βαθμού χλωρομεθυλ μεθυλαιθέρας CMME Αέριο μουστάρδας μέσο χημικού πολέμου. Πίσσα λιθανθρακόπισσας Η λιθανθρακόπισσα αποτελείται κυρίως (90%) από πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες (PAHs), καθώς και μεθυλιωμένο παράγωγο τους με χαμηλότερες συγκεντρώσεις φαινολικών ενώσεων και αζωτούχες βάσεις. Πιθανές πηγές της επαγγελματικής έκθεσης σε πτητικές PAHs ( π.χ., ακριδίνη, ανθρακένιο, το βενζο [α] πυρένιο, χρυσένιο, πυρένιο, φαινανθρένιο) από πίσσα άνθρακα περιλαμβάνουν χυτήρια και διαδικασίες αεριοποίησης του άνθρακα και την παραγωγή οπτάνθρακα, αλουμίνιο (π.χ., ηλεκτρόδιο άνθρακα-κατασκευή), πίσσα, πίσσα στεγών, στεγανωτικά, καθώς και πυρίμαχα τούβλα

Τα καυσαέρια των ντίζελ Τα καυσαέρια των ντίζελ έχουν ταξινομηθεί ως αιτία του καρκίνου του πνεύμονα από την IARC ως ομάδα 1 καρκινογόνο στις 12 Ιούνη του 2012. Υπολογίζεται ότι περίπου 600 θάνατοι από καρκίνο του πνεύμονα στη Μεγάλη Βρετανία το 2005 συνδέονταν με την επαγγελματική έκθεση σε καυσαέρια των κινητήρων ντίζελ. Επαγγελματίες οδηγοί που εργάζονται για τουλάχιστον 10 έτη έχουν 19% αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του πνεύμονα, πιθανώς λόγω της έκθεσης εξάτμιση των κινητήρων ντίζελ, έχει αναφερθεί σε μια μετα- ανάλυση.

Ατμοσφαιρική Ρύπανση Η ατμοσφαιρική ρύπανση έχει εξεταστεί ως πιθανός παράγοντας κινδύνου για καρκίνο του πνεύμονα, επειδή υπάρχει μια σημαντική διαφορά μεταξύ της συχνότητας εμφάνισης του καρκίνου του πνεύμονα στις αστικές και αγροτικές περιοχές, με τον καρκίνο του πνεύμονα να είναι πιο διαδεδομένος στις αστικές περιοχές. Είναι αβέβαιο σε ποιο βαθμό η ρύπανση του αέρα συμβάλλει στον καρκίνο του πνεύμονα στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά σύμφωνα με τη μεγαλύτερη μελέτη μέχρι σήμερα, περισσότερο από το 10% των καρκίνων του πνεύμονα στην Ευρώπη μπορεί να οφείλεται στην ατμοσφαιρική ρύπανση.

Κάπνισμα Το κάπνισμα προκαλεί καρκίνο του πνεύμονα σύμφωνα με το Διεθνή Οργανισμό Ερευνών για τον Καρκίνο (IARC). 86% των καρκίνων του πνεύμονα στη Βρετανία το 2010 - περίπου 34.600 περιπτώσεις - προκλήθηκαν από καπνό. Κάπνισμα 83% (περίπου 33.600) Έκθεση στον καπνό του περιβάλλοντος (ETS) μεταξύ των μη καπνιστών αντιπροσώπευαν περίπου το 1000 (3%) Άνδρες (87%) Γυναίκες (84%) Αντανακλά τον υψηλότερο επιπολασμό του καπνίσματος στους άνδρες στο παρελθόν.

Οι καπνιστές έχουν 15 φορές περισσότερες πιθανότητες από ό, τι δια βίου μη καπνιστές να πεθάνουν από καρκίνο του πνεύμονα. Εκείνοι με μεγαλύτερη διάρκεια του καπνίσματος και τα υψηλότερα επίπεδα κατανάλωσης καπνού έχουν υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του πνεύμονα, αλλά ο κίνδυνος καρκίνου του πνεύμονα εξαρτάται περισσότερο από τη διάρκεια του καπνίσματος από ό, τι στο επίπεδο της κατανάλωσης. Το κάπνισμα ένα πακέτο τσιγάρα την ημέρα για 40 χρόνια είναι πιο επικίνδυνο από το κάπνισμα δύο πακέτα την ημέρα για 20 χρόνια.

Παθητικό κάπνισμα Το παθητικό κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα σε μη καπνιστές επί δύο έως τρεις φορές. Επί του παρόντος πιστεύεται ότι είναι υπεύθυνο για 1,6% των καρκίνων του πνεύμονα στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Δραστηριότητες που σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του πνεύμονα είναι: Εξόρυξη και τη χρήση του αμιάντου στη βιομηχανία ή την παραγωγή (προϊόντα αμιαντοτσιμέντου, θερμική και ηλεκτρική μόνωση στην κατασκευή και το ναυπηγείο εργασία, φρένα, κλωστοϋφαντουργία) Ακόμα κι αν εξακολουθεί να υπάρχει διαμάχη στη βιβλιογραφία, πιθανότατα ο χρυσοτίλίτης θεωρείται λιγότερο καρκινογόνος. Χρήση αρσενικού και ενώσεις αρσενικού (εξωτερικά συντηρητικά ξύλου, γεωργική βιομηχανία φυτοφαρμάκων, ζιζανιοκτόνων και εντομοκτόνων, κατασκευή μη σιδηρούχων κραμάτων, γυαλί-κατασκευή, βιομηχανία ηλεκτρονικών ειδών) Η έκθεση στο βηρύλλιο και οξείδιο του βηρυλλίου (πυρηνική τεχνολογία, ακτίνων Χ και την τεχνολογία των ακτινοβολιών, οδοντιατρικές εφαρμογές και τα κράματα βηρυλλίου-χαλκού στον τομέα των ηλεκτρονικών, αεροδιαστημική τεχνολογία, την αυτοκινητοβιομηχανία) Έκθεση σε δι (χλωρομεθυλ) αιθέρα και χλωρομεθυλο-μεθυλ-αιθέρα Σήμερα η πιθανότητα έκθεσης είναι χαμηλή, λόγω περιορισμένης χρήσης. Χρησιμοποιούνται ως ένα αντιδραστήριο για την παρασκευή πλαστικών, ρητινών ανταλλαγής ιόντων

Επαγγέλματα που σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα Εργαζόμενοι στον αμίαντο Bartenders Κεραμικά Χημικοί Παραγωγής γυαλιού Ζωγράφοι Εκτυπωτές Εργασίες τοιχοποιίας Μεταλλουργία (σίδηρος και χάλυβας εργασίες χυτηρίου) Αμμοβολή Οδήγηση φορτηγών Η εξόρυξη ουρανίου

Έχει υπολογιστεί ότι περίπου το 21% των καρκίνων του πνεύμονα στους άνδρες στο Ηνωμένο Βασίλειο και περίπου 4% στις γυναίκες συνδέονται με την επαγγελματική έκθεση Στην Ελλάδα, επίσημα έχει καταγραφεί μόνο μία περίπτωση επαγγελματικού καρκίνου τα έτη 2003, 2004 και 2005, αριθμός πολύ μικρότερος ακόμα κι από τις πλέον συντηρητικές εκτιμήσεις.