Σε αυτό το πλαίσιο εξετάζονται µεταξύ άλλων

ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ & ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑ ΕΙ ΙΚΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Γ ΚΥΚΛΟΥ ΣΠΟΥ ΩΝ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2013-14 ιδάσκων Καθηγητής: Κώστας Υφαντής ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1. Περιεχόµενο. Το µάθηµα συζητά και αναλύει την Αµερικανική Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας από το 1945 µέχρι και σήµερα. Πρόκειται για µία κατά το δυνατόν ολοκληρωµένη εισαγωγή στη µεταπολεµική αµερικανική εξωτερική πολιτική. Επιχειρεί να απαντήσει σε ερωτήµατα κλειδιά, όπως Ποιος διαµορφώνει και, γενικά, ποιος συµµετέχει στο σχεδιασµό και την υλοποίηση της Αµερικανικής Εξωτερικής Πολιτικής; Γιατί; Υπό ποια παράδοση; Υπό ποιους όρους δηµοκρατικού ελέγχου; Σε ποιο διεθνές περιβάλλον κάθε φορά; Σε αυτό το πλαίσιο εξετάζονται µεταξύ άλλων Η στρατηγική της «ανάσχεσης» Οι προεδρικές πολεµικές εξουσίες Οι ρεαλιστικές επιλογές και οι «ιδεαλιστικές» προσδοκίες του αµερικανικού «κατεστηµένου» Η κρίση των πυραύλων της Κούβας Η εµπλοκή στο Βιετνάµ Οι επεµβάσεις στον Παναµά, στον Περσικό Κόλπο, τη Γιουγκοσλαβία κλπ., Η αµερικανική πολιτική στη Μέση Ανατολή και γενικά ο αµερικανικός επεµβατισµός και οι στρατηγικές απεµπλοκής. 2. Μεθοδολογία και αξιολόγηση. Το µάθηµα έχει σεµιναριακό χαρακτήρα, µε υποχρεωτική συµµετοχή των φοιτητών στην συζήτηση. Η άριστη γνώση της αγγλικής γλώσσας είναι ουσιαστική προϋπόθεση για την επιτυχή παρακολούθηση του µαθήµατος. Η αξιολόγηση των φοιτητών βασίζεται α) στη συµµετοχή τους στο µάθηµα, β) σε µια γραπτή εργασία. Η εργασία πρέπει να έχει έκταση 4,000-5,000 λέξεων, να περιλαµβάνει υποχρεωτικά παραποµπές/σηµειώσεις/υποσηµειώσεις, καθώς και βιβλιογραφική αναφορά. Επίσης, προτείνεται το κείµενο να έχει πλήρη στοίχιση, µεταξύ των σειρών να υπάρχει 1,5 ή διπλό διάκενο κι η χρησιµοποιούµενη γραµµατοσειρά να είναι τα Times New Roman ή Arial (µέγεθος γραµµατοσειράς 12). Παρακάτω, αναφέρονται ενδεικτικά κάποια θέµατα εργασιών: Η έννοια του συµφέροντος και της ταυτότητας στην Αµερικανική εξωτερική πολιτική

Η εξέλιξη του αµερικανικού στρατηγικού δόγµατος µετά τον Β Παγκόσµιο Πόλεµο: Ο ρόλος των πυρηνικών όπλων Η εξέλιξη του αµερικανικού στρατηγικού δόγµατος µετά τον Ψυχρό Πόλεµο : Ο ρόλος των πυρηνικών όπλων και η Εθνική Αντιπυραυλική Άµυνα (NMD) Η επίδραση των «εθνικών αξιών» : Πολιτική κουλτούρα, Ελιτισµός και Πλουραλισµός Το όγµα Τρούµαν : Πηγές, επίδραση, εφαρµογή Η εποχή του Αϊζενχάουερ : Μυστικές επιχειρήσεις και Τρίτος Κόσµος Η κρίση των πυραύλων της Κούβας Ο πόλεµος του Βιετνάµ Η αµερικανική πολιτική στη Μέση Ανατολή Η πολιτική των επεµβάσεων µετά τον Ψυχρό Πόλεµο Το στρατηγικό περιβάλλον της Ασίας και του Ειρηνικού Αµερικανο-κινεζικές σχέσεις Ο ρόλος των ανθρωπίνων δικαιωµάτων στη διαµόρφωση της αµερικανικής εξωτερικής πολιτικής Βέβαια οι φοιτητές ενθαρρύνονται να επιλέξουν και οποιοδήποτε άλλο θέµα επιθυµούν αρκεί να άπτεται του αντικειµένου του µαθήµατος. Καταληκτική ηµεροµηνία για την παράδοση των γραπτών εργασιών ορίζεται η 23-6-2014. 3. Ενδεικτική ελληνική και ξενόγλωσση βιβλιογραφία Εφόσον το επιθυµείτε, κατά τη µελέτη σας ή προκειµένου για την εκπόνηση της εργασίας σας, µπορείτε να συµβουλευτείτε και κάποια από τα ακόλουθα συγγράµµατα παρατίθενται ανά θεµατική ενότητα-, τα οποία και θα βρείτε στις βιβλιοθήκες της σχολής µας, του ΠΑΝΤEΙΟΥ, καθώς και της Ελληνοαµερικανικής Ένωσης: (Α) Αµερικανική εξωτερική πολιτική γενικά (δόγµατα, στρατηγικές, αµερικανικές αξίες, συµφέροντα) - Ambrose, Stephen, E.. Rise to Globalism. : American Foreign Policy, 1938-1980. New York: Penguin Books,1981 - Αρβανιτόπουλος, Κωνσταντίνος. Η Αµερικανική Εξωτερική Πολιτική. Μετά τον Ψυχρό Πόλεµο. Ιδεολογικά Ρεύµατα. Αθήνα: Ποιότητα, 2000 - Ayers, Edward, et.al.. American Passages. A History of the United States. Harcourt College Publishers, 2000, - Βαληνάκης, Γιάννης & Κωνσταντίνα Μπότσιου. ιεθνείς Σχέσεις και Στρατηγική στην Πυρηνική Εποχή. Θεσσαλονίκη : Παρατηρητής, 2000 - Bush, George & Scowcroft, Brent. Η Μεταµόρφωση του Κόσµου. Αθήνα: Λαβύρινθος, 1999 - Chase, Robert, Emily, Hill & Paul, Kennedy, (Επιµ.). Τα Κοµβικά Κράτη και η Εξωτερική Πολιτική των ΗΠΑ. Αθήνα: Παπαζήσης, 2001. - Gabriel, Kolko, The Roots of American Foreign policy, Boston: Beacon Press, 1969 - Gaddis, John, Lewis. Strategies of Containment: A Critical Appraisal of Postwar American National Security Policy. New York: Oxford University Press, 1982. 2

- Hammond, Paul, Y. & John, Morton, Blum. Cold War and Détente: the American Foreign Policy Process since 1945. New York: Harcourt Brace Jovanovich, 1975 - Hastedt, Glenn, P.. American Foreign Policy: Past, Present. Future. Englewood Cliffs, N.J.: Prentice Hall, 1991, - Ήφαιστος, Παναγιώτης. Αµερικανική Εξωτερική Πολιτική. Από την «Ιδεαλιστική Αθωότητα» στο «Πεπρωµένο του Έθνους». Β Έκδοση, Αθήνα : Οδυσσέας, 1995 - Jensen, Kenneth, M.(Ed.). Origins of the Cold War: the Novikov, Kennan and Roberts long telegrams of 1946. Washington: United States Institute of Peace, 1991. - Kegley.Jr, Charles and Eugene Wittkopf, American Foreign Policy. Pattern and Process. New York: St. Martin`s Press, 7 th edition, 1999 - Kennan, George and George Frost. The Cloud of Danger: Current Realities of American Foreign Policy. Boston-Toronto: Little Brown, 1977 - Lacey, Michael, J. (ed.). The Truman Presidency. New York: Cambridge University Press, 1990 - Lake, David. Entangling Relations: American Foreign Policy in its Century. Princeton: Princeton University Press, 1999 - Levering Ralph, The Public and American Foreign Policy 1918-1978, New York: William Morrow and Company, 1978 - Man Thomas (ed), A Question of Balance. The President, the Congress and Foreign policy, Washington: The Brookings Institution, 1990 - Mayers, David. George Kennan and the Dilemmas of the US Foreign Policy. New York: Oxford University Press, 1988 - Mendel Douglas H., American Foreign Policy in a Polycentric World, 2 nd edition, California: Dickenson Publishing Company, 1976 - Miscamble, Wilson P.. George F. Kennan and the Making of American Foreign Policy, 1947-1950. Princeton: Princeton University Press, 1992. - Osgood, Robert E et.al..america and the World: From the Truman Doctrine to Vietnam. London: The John Hopkins University Press, 1970 - Oye, Kenneth, A., Robert, J., Lieber and Donald Rothchild (Eds.). Eagle Defiant: United States Foreign Policy. Boston, London: Little Brown and Company, 1983. -. Eagle Entagled: United States Foreign Policy in a Complex World. New York, London: Longman, 1979. - Rosati, Jerel. The Politics of United States Foreign Policy. New York: Harcourt, 2 nd Edition, 1999 - Snow, Donald. National Security: Defense Policy in a Changed International Order. New York: St. Martin`s. 4rth Edition, 1998 - Χατζηβασιλείου, Ευάνθης. Εισαγωγή στην Ιστορία του Μεταπολεµικού Κόσµου. Αθήνα Πατάκης, 2001 - Weigel, George & Marx Kampelmann. American Interests, American Purpose: Moral Reasoning and US Foreign Policy. Westport Conn: Praeger, 1989, - Wright, L., et.al.. The Democratic Experience. A Short American History. Glenview: Scott, Foresman & Company, 1963 Επίσης, χρήσιµα στοιχεία µπορούν να αντληθούν κι από τις ακόλουθες ηλεκτρονικές διευθύνσεις: http://www.whitehouse.gov http://www.cwc./su.edu 3

http://www.brooklynpubliclibrary.org http://www.fdrlibrary.marist.edu http://www.trumanlibrary.org http://www.eisenhower.archives.gov http://www.nixonlibrary.org http://www.state.gov http://www.sais-jhu.edu http://www.ksg.harvard.edu (Β) Αµερικανική εξωτερική πολιτική στη Μέση Ανατολή Πέρα από τα έργα που αναφέρονται στο (Α) µπορείτε να συµβουλευτείτε και τα κάτωθι: - Brown, Carl L.. International Politics and the Middle East: Old Rules, Dangerous Game. London: I. B. Turis, 1984 - Cobban, Helena & Robert, G., Neuman. The Superpowers and the Syrian-Israeli Conflict: Beyond Crisis management?. Westport, Conn: Praeger, 1991 - Hugh, Thomas. The Suez Affair. London: Weidenfeld and Nicolson, 1967 - Ioannides, Christos. America`s Iran: Injury and Catharsis. Lanham: University Press of America, 1984 - Kennan, George. The cloud of danger: current realities of American foreign policy. Boston: Little Brown & Co., 1977, - Κουλουµπής, Θ. & Sollie, M., Hicks. Η Αµερικανική Εξωτερική Πολιτική Για την Ελλάδα και την Κύπρο. Αθήνα: Παπαζήση, 1976 - Mansour, Kamil. Beyond Alliance: Israel in U.S. Foreign Policy. New York: Columbia University Press - McLaurin, D., R., et.al.. Foreign Policy Making in the Middle East: Domestic Influences on Policy in Egypt, Iraq, Israel and Syria. New York: Praeger, 1977. - McNamara, Robert. Britain, Nasser and the Balance of Power in the Middle East, 1952-1967: From the Egyptian Revolution to the Six Day War. London: Frank Cass, 2003 - Morris, Benny. Israel`s Border Wars 1949-1956: Arab infiltration. Israeli Retaliation and the Countdown to the Suez War. Oxford: Clarendon Press, 1993 - Ramazani, Rondollah. Iran`s Foreign Policy 1941-1973: A Study of Foreign Policy in Modernizing Nations. Charlottesville: University Press of Virginia, 1975 - Reinhart, Tanyai. Ισραήλ/Παλαιστίνη: Πώς να δώσουµε τέλος στον πόλεµο του 1948. Αθήνα: Πατάκης, 2003 - Ρούσος, Σωτήρης (Επ.). Ειδικά Θέµατα ιεθνών Σχέσεων: Η Ειρηνευτική ιαδικασία Ισραήλ-Παλαιστινίων 1990-2002: Άρθρα-Χάρτες-Επίσηµα κείµενα. - Spiegel, Steven. The other Arab-Israeli Conflict: Making America s Middle East Policy from Truman to Reagan. - Stivers, William. America`s confrontation with Revolutionary Change in the Middle East 1948-1983. Hampshire: The Macmillan Press,1986 - Vatikiotis, J., P.. The Middle East: from the End of Empire to the End of the Cold War. London: Routledge, 1997 - Φούσκας, Β.. Ζώνες Πολέµου: Η Αµερικανική Εξωτερική Πολιτική στα Βαλκάνια και στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή. Αθήνα: Ποιότητα, 2003 4

(Γ) Αµερικανική εξωτερική πολιτική στην Ασία Πέρα από τα έργα που αναφέρονται στο (Α) µπορείτε να συµβουλευτείτε και τα κάτωθι: - Han, Kim. Modern History of Korea. Pyonygyang: Foreign Languages Pub. House, 1979 - Chun-Kon, Kim. The Korean War: Τhe First Comprehensive Account of the Historical Background and Development of the Korean War 1950-1953. Seoul: Kwangmyong, 1973 - Schick, F.. Some Reflections in the Legal Controversies Concerning America`s Involvement in Vietnam. International and Comparative Law Quarterly (17/1968) Επίσης, χρήσιµα στοιχεία µπορούν να αντληθούν κι από τις ακόλουθες ηλεκτρονικές διευθύνσεις: http://vietnam.vassar.edu. http://www.alipowmia.com/reports http://www.koreanwar.org http://www.cwc./su.edu http://www.brooklynpubliclibrary.org http://www.trumanlibrary.org http://www.mtholoke.edu/acad/intrel/korea/korea.htm http://www.historycentral.com/korea http://www.questia.com/library/history/united-states-history/u-s-japan-relations.jsp ( ) Αµερικανική εξωτερική πολιτική στην Κεντρική Αµερική Πέρα από τα έργα που αναφέρονται στο (Α) µπορείτε να συµβουλευτείτε και τα κάτωθι: - Drape, Theodore. Castro`s Revolution: Myths and realities. New York: Frederick A. Praeger, 1962 - Huberman, Leo & Paul, Marlor, Sweezy. Cuba: Anatomy of a Revolution. New York: Monthly Review Press, 1968 - Pachter, Henry, Maximilian. Collision Course: the Cuban Missile Crisis and Coexistence, New York: Frederick A. Praeger, 1963 - Schivmer, Jennifer, G.. The Guatemalan Military Project: a Violence Called Democracy. Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 1998 4. Ενδεικτικό ιάγραµµα παραδόσεων - Το διεθνές µεταπολεµικό σύστηµα. Η θέση των ΗΠΑ Χαρακτηριστικά, αίτια και φορείς διαµόρφωσης της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ κατά την µεταπολεµική περίοδο Η πολιτική των ΗΠΑ στην Ευρώπη την περίοδο 1945-1953 ( όγµα Truman, Σχέδιο Marshall) - Η στρατηγική της ανάσχεσης την περίοδο 1945-1960 Η πολιτική των ΗΠΑ στην Άπω Ανατολή, Κεντρική Αµερική και Μέση Ανατολή την περίοδο διακυβέρνησης Truman και Eisenhower 5

- Ο πόλεµος της Κορέας και η επιπτώσεις του Ο πόλεµος του Βιετνάµ - Οι θεωρητικές βάσεις της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ την περίοδο 1945-1960 - Η Προεδρία του Kennedy (στρατηγική της «ευέλικτης ανταπόδοσης», «Συµµαχία για την Πρόοδο») Ο πόλεµος του Βιετνάµ Η κρίση της Κούβας - Η Προεδρία του Johnson (Ο πόλεµος του Βιετνάµ) Η Προεδρία Nixon- Kissinger (η απεµπλοκή από το Βιετνάµ, το «άνοιγµα» προς την Κίνα, αµερικανοσοβιετικές σχέσεις-«detente», ο αραβοϊσραηλινός πόλεµος, κυπριακό, SALT I) - Η Προεδρία των Ford & Carter (το τέλος της detente, τα ανθρώπινα δικαιώµατα ως βάση για τη διαµόρφωση της εξωτερικής πολιτικής, SALT II, συµφωνίες Camp David) - Η Προεδρία των Reagan και Bush [οι σχέσεις µε την ΕΣΣ, τις χώρες της Κεντρικής Αµερικής και της Μέσης Ανατολής (πόλεµος Ιράν-Ιράκ, Ιράκ- Κουβέιτ), η πτώση της ΕΣΣ το τέλος του Ψυχρού Πολέµου) - Η Προεδρία του Clinton (η ανθρωπιστική βοήθεια ως στόχος της εξωτερικής πολιτικής, η τροµοκρατία) - Η Προεδρία του George Walker Bush (ο πόλεµος κατά της τροµοκρατίας, η δραστηριοποίηση των ΗΠΑ στις χώρες της Μ. Ανατολής) 6