Η βελτίωση της διδασκαλίας στηρίζεται στο σύστημα της αξιολόγησης της διδασκαλίας Η αξιολόγηση προσφέρει πληροφορίες για τα δυνατά σημεία και τις αδυναμίες του εκπ/κού Η βελτίωση των εκπαιδευτικών επηρεάζει θετικά και τη βελτίωση των μαθητών Η αξιολόγηση έχει ευνοϊκή επίδραση στο ηθικό των εκπαιδευτικών όταν χρειάζονται κάποια αναγνώριση της αξίας τους 1
Το σύστημα αξιολόγησης πρέπει να ικανοποιεί τις ανάγκες των εκπ/κών για τα προβλήματα διδακτικής πρακτικής. Η πιο μεγάλη ανταμοιβή στη διδασκαλία είναι το αίσθημα του εκπ/κού ότι συνεισφέρει στη βελτίωση και ανάπτυξη του μαθητή. Ένα σύστημα αξιολόγησης πρέπει να στηρίζεται σε μια φιλοσοφία που να περικλείει την υπόσχεση ότι ο πρωταρχικόςσκοπόςτηςαξιολόγησηςείναιηβελτίωση της απόδοσης του εκπ/κού. Οι σκοποί του συστήματος αξιολόγησης πρέπει να σχετίζονται άμεσα με τη φιλοσοφία του. 2
Η μη κατευθυνόμενη αξιολόγηση Η αξιολόγηση συνεργασίας Η κατευθυνόμενη αξιολόγηση 3
Η κλινική αξιολόγηση θεωρείται η καλύτερη τεχνική που υπάρχει. Περιλαμβάνει τις ανάγκες των μαθητών, τους σκοπούς της διδασκαλίας, τις ευκαιρίες συμμετοχής των μαθητών, την αναγνώριση των αποτελεσμάτων της μάθησης, αναγνώριση προβλημάτων, την ανάπτυξη και επιλογή λύσεων και την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων. Το κύριο χαρακτηριστικό της είναι η αντικειμενικότητα. Δίνει μεγάλη έμφαση στην αξιολόγηση και ανάλυση της συμπεριφοράς κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας. 4
Η συμπεριφορά πριν από την αξιολόγηση (Συζήτηση για ό,τι πρόκειται να εκπληρωθεί κατά το μάθημα) Η συμπεριφορά κατά την αξιολόγηση (Ο σχολικός σύμβουλος παρακολουθεί χρησιμοποιώντας ένα σύστημα κριτηρίων) Η συμπεριφορά μετά την αξιολόγηση (Μετά το μάθημα επακολουθεί συζήτηση με ταξύ του σχολικού συμβούλου και του εκπαιδευτικού για να προσδιοριστεί κατά πόσο εκπληρώθηκαν οι σκοποί) 5
Το μοντέλο αυτό αντανακλά την προοπτική δημοκρατικών ανθρώπινων σχέσεων με τις ιδέες της συναδελφικότητας, της συνεργασίας, της έμπειρης υπηρεσίας και της ηθικής αγωγής. Περικλείει μια συγκεκριμένη στρατηγική συλλογής πληροφοριών μέσα στα πραγματικά πρότυπα της αίθουσας διδασκαλίας. Η αξιολόγηση ονομάστηκε κλινική επειδή ασχολείται με την πραγματικότητα της καθημερινής ζωής και όχι με σκηνικά απομίμησης. 6
Επιμόρφωση είναι οι ειδικές δραστηριότητες του προγράμματος που προσαρμόζονται στις ανάγκες ανανέωσης και αύξησης των γνώσεων και των ικανοτήτων ατομικά κάθε εκπαιδευτικού κατά τη διάρκεια της θητείας του. 7
Όλο το προσωπικό του σχολείου χρειάζεται επιμόρφωση κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του. Για να είναι σημαντική η βελτίωση στην εκπαιδευτική πρακτική, χρειάζεται αρκετός χρόνος και μακροπρόθεσμα προγράμματα επιμόρφωσης. Οι εκπαιδευτικοί παρακινούνται να μάθουν νέα πράγματα όταν έχουν κάποιο έλεγχο πάνω στη μάθησή τους και δεν αισθάνονται ότι απειλούνται. Οι εκπαιδευτικοί διαφέρουν σημαντικά ως προς τις ικανότητές τους και την επιθυμία για μάθηση. Η επαγγελματική ανάπτυξη απαιτεί προσήλωση σε νέους κανόνες απόδοσης. 8
Το σχολείο είναι η πιο κατάλληλη μονάδα ή στόχος για αλλαγή στην εκπαίδευση. Ηπολιτείαέχειτηνκύριαευθύνηγιατην εξασφάλιση των πηγών για την επιμόρφωση. Ο διευθυντής και ο σχολικός σύμβουλος είναι το κλειδί για την υιοθέτηση και τη συνεχή χρήση των νέων τεχνικών και προγραμμάτων στο σχολείο. Το πρόγραμμα επιμόρφωσης πρέπει να καταλήγει σε δραστηριότητες για κάθε άτομο, που έχουν ακολουθία και η μία συνδέεται με την άλλη.
Επιστημονικές ανάγκες που αφορούν στο περιεχόμενο της βασικής επιστήμης και των σχολικών βιβλίων Παιδαγωγικές ή επαγγελματικές ανάγκες που αφορούν στη διεκπεραίωση της διδασκαλίας και στη σχολική εργασία. Στη χώρα μας δεν έχουν διεξαχθεί έρευνες για τις ανάγκες επιμόρφωσης των καθηγητών πλην μιας και υπάρχει μεγάλη σύγχυση σχετικά με την ερμηνεία του όρου «ανάγκες επιμόρφωσης των καθηγητών», με επιφανειακή αντιμετώπιση του θέματος. 9
Η διερεύνηση των αναγκών επιμόρφωσης των καθηγητών μόνο με την ανάλυση τους σε επαγγελματικές ικανότητες μπορεί να γίνει. Η ελλειμματική συμμετοχή σε κάποια επαγγελματική ικανότητα συνιστά ανάγκη για επιμόρφωση σε αυτή την ικανότητα Πρέπει να υπάρχει λογική αναλογία δημογραφικών στοιχείων προς το σύνολο των ερωτήσεων που αφορούν στις επαγγελματικές ικανότητες. Πριν από την τελική αποστολή των ερωτηματολογίων πρέπει να προηγούνται 2-3 δοκιμαστικά tests. 10
Να προσδιορίσει από πλευράς σημαντικότητας τις κυριότερες παιδαγωγικές ανάγκες των καθηγητών Να εξετάσει τη σχέση μεταξύ ατομικών χαρακτηριστικών των καθηγητών και των αντιλήψεών τους για τη σημαντικότητα των αναγκών. Να διερευνήσει τυχόν αποκλίσεις μεταξύ των εμπλεκομένων ομάδων όσον αφορά στη σημαντικότητα αυτών των αναγκών. 10
Σχεδίαση, ανάπτυξη και αξιολόγηση προγραμμάτων Σχεδίαση της διδασκαλίας Πραγματοποίηση της διδασκαλίας Αξιολόγηση Διαχείριση της σχολικής τάξης Σχέσεις με μαθητές και γονείς Σχέσεις σχολείου-κοινότητας Επαγγελματικός ρόλος και ανάπτυξη Ειδικά προβλήματα καθηγητών και μαθητών 11
Φορέας παιδαγωγικής επιμόρφωσης είναι τα ΠΕΚ Στο επίπεδο του σχολείου κάθε καθηγητής διδάσκει μαθήματα της ειδικότητάς του Στα ΠΕΚ η διδασκαλία των παιδαγωγικών έχει αναχθεί σε δικαίωμα κάθε σχολικού συμβούλου ανεξάρτητα από ειδικότητα και με τις παιδαγωγικές γνώσεις που έχουν και οι επιμορφωνόμενοι καθηγητές Η μεγάλη αντινομία έγκειται στο ότι οι διδάκτορες των παιδαγωγικών δεν επιτρέπεται να διδάξουν θέματα άλλης ειδικότητας 13
Τα μεταπτυχιακά στα παιδαγωγικά παρέχονται από πανεπιστημιακές σχολές Απόδειξη ότι όσοι έχουν άλλους μεταπτυχιακούς τίτλους από τα παιδαγωγικά δεν μπορούν να ασχολούνται με αυτά, αποτελούν οι τρεις ερευνητικές απόπειρες που έγιναν τα τρία τελευταία χρόνια και που απέτυχαν τελείως να αναδείξουν έστω και μία παιδαγωγική ικανότητα. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: ΚΑΘΕ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΣΧΟΛΕΙΤΑΙ ΜΟΝΟ ΜΕ ΤΗΝ ΜΕΤΑΠΤΥ- ΧΙΑΚΗ ΤΟΥ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΆ
Το διδακτικό βιβλίο είναι το μέσο διδασκαλίας που περιέχει τα κύρια σημεία ενός θέματος, που χρησιμοποιούνται ως βάση για τη διδασκαλία. Η συγγραφή των σχολικών βιβλίων δεν γίνεται πάντοτε με τον σωστό τρόπο. Βελτιωμένα προγράμματα διδακτικών βιβλίων μπορούν να προσφέρουν ουσιαστική βελτίωση στην εκπαίδευση των μαθητών 14
Η συγγραφή Τα γενικά χαρακτηριστικά Τα φυσικά και τεχνικά Η φιλοσοφία του βιβλίου Η οργάνωση του υλικού Οι σκοποί Περιεχόμενο του βιβλίου Διδακτικά μέσα και συμπληρωματικό υλικό 15
ΤΙΤΛΟΣ ΒΙΒΛΙΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΕΠΙΠΕΔΟ ΒΙΒΛΙΟΥ ΠΕΡΙΟΧΗ ΘΕΜΑΤΟΣ ΕΚΔΟΤΗΣ ΗΜ/ΝΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΤΗΣ ΗΜ/ΝΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΡΙ ΣΤΑ ΚΑΛ Α ΑΝΕ ΚΤΑ ΑΣΧΗ ΜΑ ΔΕΝ ΠΕΡΙ ΛΑΜ ΒΑΝ ΕΤΑΙ ΔΕΝ ΕΦΑ ΡΜΟ ΖΕΤ ΑΙ Ι. ΣΥΓΓΡΑΦΗ Α. Ο σκοπός για τον οποίο ο συγγραφέας έγραψε το βιβλίο: 1. Εκτέθηκε με σαφήνεια (στον πρόλογο ή στην εισαγωγή του βιβλίου). 2. Ανταποκρίνεται στο θέμα του βιβλίου. Β. Ο συγγραφέας έχει τα προσόντα και την εμπειρία σ αυτό το μάθημα. ΙΙ. ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Α. Οι πληροφορίες: 1. Είναι σύγχρονες. 2. Εάν το κείμενο αναθεωρήθηκε, η νέα έκδοση αντανακλά σημαντικές αλλαγές κι όχι μόνο μερικές λέξεις. Β. Ελκυστική εμφάνιση ενισχυμένη με σύγχρονες εικόνες. Γ. Γραμμένο με σαφή, σύντομη, περιεκτική μορφή. Δ. Περιλαμβάνει επεξηγήσεις των τεχνικών όρων και λεπτομερειών. Ε. Χρησιμοποιεί παραδείγματα για να εξηγήσει το υλικό. Ζ. Χρησιμοποιεί σωστά τη γραμματική Θ. Κόστος: 1. Το κόστος του βιβλίου είναι λογικό. 2. Λογικό κόστος για βοηθητικά βιβλία, φύλλα εργασίας κ.λ.π. που χρησιμοποιούνται με το βιβλίο
ΙΙΙ. ΦΥΣΙΚΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Α. Η σελίδα έχει το κατάλληλο μέγεθος. Β. Το εξώφυλλο: 1. Είναι ανθεκτικό. 2. Είναι ελκυστικό. Γ. Η βιβλιοδεσία: 1. Φαίνεται γερή, ικανή να κρατήσει για μερικά χρόνια. 2. Επιτρέπει στα φύλλα και στο εξώφυλλο ν ανοίγουν κανονικά (χωρίς σπάσιμο). Δ. Το χαρτί: 1. Είναι ποιότητας. 2. Εάν έχει απόχρωση, αυτή είναι κατάλληλη. Ε. Το μέγεθος: 1. Το μέγεθος του βιβλίου είναι κατάλληλο για το επίπεδο του αναγνώστη, ώστε να μην προκαλεί ένταση στο μάτι. 2. Είναι ελκυστικό. 3. Βοηθάει τη σαφή παρουσίαση και την εμφάνιση του περιεχομένου. 4. Η απόσταση των λέξεων και η γραμμική παράταξή τους κατάλληλη για άνετο διάβασμα. 5. Το άνω και κάτω περιθώριο της σελίδας είναι αρκετά μεγάλο. Ζ. Εικονογράφηση: 1. Κατάλληλη για το επίπεδο του αναγνώστη και για να προσελκύει το ενδιαφέρον του. 2. Παρουσιάζει αληθινή εικόνα της σημερινής κοινωνίας. 3. Συνδυάζεται με το κείμενο στο οποίο αναφέρεται.
Η. Πίνακες, γραφικές παραστάσεις και χάρτες: 1. Συνδυάζονται με το κείμενο στο οποίο αναφέρονται. 2. Κατάλληλα για να προσελκύουν το ενδιαφέρον και για το επίπεδο του αναγνώστη. IV. Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ Α. Η φιλοσοφία: 1. Περιγράφεται με σαφήνεια στον πρόλογο ή στην εισαγωγή του βιβλίου 2. Είναι κοινωνικά αποδεκτό. Β. Αποφεύγει τις προκαταλήψεις και εκφράζει μια δίκαιη άποψη. Γ. Προάγει μια θετική ατομική εικόνα για όλες τις κοινωνικές ομάδες και άτομα. Δ. Μεταχειρίζεται τα αμφισβητούμενα ζητήματα αντικειμενικά και με τρόπο που αρμόζει σε πνευματικό άνθρωπο. Ε. Δεν χρησιμοποιεί βαριές και εξεζητημένες εκφράσεις. V. Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΥΛΙΚΟΥ Α Το υλικό είναι οργανωμένο με σαφήνεια. Β. Το υλικό είναι οργανωμένο με λογική σειρά. Γ. Υπάρχει συνέχεια μεταξύ των μαθημάτων, κεφαλαίων και ενοτήτων. VI. ΟΙ ΣΚΟΠΟΙ Α. Οι ειδικοί διδακτικοί σκοποί για κάθε μάθημα, κεφάλαιο ή ενότητα (πιθανώς στο βιβλίο του καθηγητή): 1. Είναι διατυπωμένοι με σαφήνεια. 2. Αναπτύσσουν και εκτελούν στην πραγματοποίηση των
περισσότερων γενικών σκοπών του βιβλίου. 3. Τα προβλήματα, οι ασκήσεις, τεστ και άλλα μέσα που συνοδεύουν το βιβλίο, άμεσα ή έμμεσα, αναπτύσσουν τους σκοπούς. VII. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ Α. Εκπληρώνει τους περισσότερους σκοπούς του βιβλίου. Β. Το υλικό παρουσιάζεται με ακρίβεια και εκφράζει την αλήθεια. Γ. Έχει δοκιμαστεί για την αποτελεσματικότητά του και εγκριθεί από άλλους. Δ. Προσφέρει ικανοποιητική κάλυψη του θέματος. Ε. Προνοεί για ικανοποιητική κάλυψη των δεξιοτήτων. Ζ. Χρησιμοποιεί κατάλληλα την ορολογία. Η. Δίνει τους ορισμούς με ακρίβεια. Θ. Επίπεδο ενδιαφέροντος και ύφος κατάλληλο για το επίπεδο του αναγνώστη. Ι. Προνοεί για την κάλυψη ατομικών διαφορών μεταξύ των μαθητών. VIII. ΔΙΔΑΚΤΙΚΑ ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ Α. Για κάθε μάθημα, κεφάλαιο, ενότητα ή άλλη υποδιαίρεση περιλαμβάνονται κατάλληλες: 1. Δραστηριότητες 2. Ασκήσεις και γυμνάσματα. 3. Ερωτήσεις. 4. Προβλήματα. 5. Ειδικές οδηγίες.
Β. Περιλαμβάνει συμπληρωματικό υλικό για: 1. Μελέτη 2. Οπτικο -ακουστικά βοηθήματα 3. Άλλες πηγές βιβλιοθήκης