ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΟΡΙΣΜΟΣ - ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης προσδιορίζει το ύψος του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) ανά Περιφέρεια και Νομό και εκφράζει το μέγεθος της αγοράς, η οποία δυνητικά ενοποιείται από τη βελτίωση της προσπελασιμότητας της ζώνης επιρροής του άξονα. Η βελτίωση των μεταφορικών υποδομών έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της κινητικότητας των συντελεστών παραγωγής και τη βελτίωση της προσπελασιμότητας των αγορών. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ, 2007 (ΑΕΠ σε εκατ. ΜΑΔ και εκατ. ευρώ) NUTS ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Ευρώ ΜΑΔ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ (%) ΣΤΟ ΑΕΠ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ (ΜΑΔ) ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ (%) ΣΤΟ ΑΕΠ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ IV (ΜΑΔ) gr11 Ανατολική Μακεδονία και Θράκη 8.218 9.386 3,63% 13,75% gr12 Κεντρική Μακεδονία 30.518 34.857 13,48% 51,07% gr13 Δυτική Μακεδονία 4.853 5.543 2,14% 8,12% gr14 Θεσσαλία 10.957 12.514 4,84% 18,33% gr21 Ηπειρος 5.212 5.954 2,30% 8,72% zniv ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV 1 59.758 68.254 26,39% 100% gr22 Ιόνιοι Νήσοι 3.663 4.184 1,62% gr23 Δυτική Ελλάδα 9.614 10.981 4,25% gr24 Στερεά Ελλάδα 10.166 11.611 4,49% gr25 Πελοπόννησος 9.810 11.204 4,33% gr31 Αττική 113.046 129.117 49,92% gr41 Βόρειο Αιγαίο 2.915 3.329 1,29% gr42 Νότιο Αιγαίο 6.410 7.322 2,83% gr43 Κρήτη 11.049 12.620 4,88% gr ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 226.437 258.627 100% Πηγή πρωτογενών δεδομένων: Eurostat 02/2010 1 Η Ζώνη Επιρροής IV αποτελείται από τις 5 Περιφέρειες διέλευσης της Εγνατίας Οδού: Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, Κεντρική Μακεδονία, Δυτική Μακεδονία, Θεσσαλία και Ήπειρος. Για τις Ζώνες Επιρροής της Εγνατίας Οδού βλ. http://observatory.egnatia.gr/02_indicators/02_5_impact_zones.htm 1
ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΜΕΣΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΑΕΠ 1995-2000 & 2000-2007 (σε εκατ. Ευρώ και σταθερές τιμές 2000) NUTS ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ 1995 2000 2007 1995-2000 2000-2007 gr11 Ανατολική Μακεδονία και Θράκη 5.924,68 5.556,00 6.627,42-1,28% 2,55% gr12 Κεντρική Μακεδονία 21.598,70 20.330,00 24.611,29-1,20% 2,77% gr13 Δυτική Μακεδονία 3.610,39 3.084,00 3.913,71-3,10% 3,46% gr14 Θεσσαλία 8.037,66 7.229,00 8.836,29-2,10% 2,91% gr21 Ηπειρος 2.976,62 3.317,00 4.203,23 2,19% 3,44% zniv ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV 42.148,05 39.516,00 48.191,94-1,28% 2,88% gr22 Ιονίοι Νήσοι 2.110,39 2.354,00 2.954,03 2,21% 3,30% gr23 Δυτική Ελλάδα 7.298,70 6.348,00 7.753,23-2,75% 2,90% gr24 Στερεά Ελλάδα 10.253,25 7.864,00 8.198,39-5,17% 0,60% gr25 Πελοπόννησος 6.519,48 6.774,00 7.911,29 0,77% 2,24% gr31 Αττική 49.794,81 61.961,00 91.166,13 4,47% 5,67% gr41 Βόρειο Αιγαίο 2.076,62 1.826,00 2.350,81-2,54% 3,67% gr42 Νότιο Αιγαίο 3.723,38 4.359,00 5.169,35 3,20% 2,47% gr43 Κρήτη 6.868,83 6.920,00 8.910,48 0,15% 3,68% gr ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 130.800,00 137.929,00 182.610,48 1,07% 4,09% Πηγή πρωτογενών δεδομένων: Eurostat 02/2010 Το 2007, το ΑΕΠ που παρήχθη συνολικά στις 5 Περιφέρειες της Ζώνης Επιρροής ΙV ήταν 59.758 εκ., μεγαλύτερο από το 1/4 του συνολικού εθνικού ΑΕΠ της χώρας. Με βάση τις σταθερές τιμές 2000, στο διάστημα 1995-2007 το ΑΕΠ μεταβλήθηκε με εν γένει αυξανόμενους ρυθμούς. Πιο συγκεκριμένα, για την περίοδο 1995-2000 ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ στη Ζώνη IV ήταν της τάξης του -1% και για την περίοδο 2000-2007 ήταν 3%. Και στις δύο περιόδους ο ρυθμός μεταβολής εμφανίζεται χαμηλότερος από τον αντίστοιχο της χώρας. Σημειώνεται ότι αυτός ο αυξημένος ρυθμός του μέσου χώρας οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο ρυθμό αύξησης της Περιφέρειας Αττικής, ο οποίος εμφανίζεται πολύ υψηλός και στις δύο περιόδους. Το 2007, η Κεντρική Μακεδονία παρήγαγε 51% του συνολικού ΑΕΠ της Ζώνης ΙV και ακολουθούν η Θεσσαλία (18%) και η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (14%). Η Ήπειρος και η Δυτική Μακεδονία έχουν τη μικρότερη συμμετοχή στην παραγωγή του ΑΕΠ της Ζώνης ΙV (9% και 8% αντιστοίχως). Στην περίοδο 1995 2000, η Περιφέρεια Ηπείρου παρουσίασε θετικό μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής (2%) και μάλιστα μεγαλύτερο από τον αντίστοιχο της χώρας (1%), ενώ οι υπόλοιπες Περιφέρειες της Ζώνης Επιρροής IV παρουσιάσαν αρνητικό μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής, με χαμηλότερο αυτόν της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας (-3%). Στην περίοδο 2000-2007 ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ βελτιώθηκε αισθητά σε όλες τις Περιφέρειες της Ζώνης IV. Δύο από τις πέντε Περιφέρειες της Ζώνης IV, (Δυτική Μακεδονία και Ήπειρος), εμφάνισαν μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης άνω του 3%, με υψηλότερο και πάλι το ρυθμό αύξησης της περιφέρειας Ηπείρου. 2
ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ, 2007 (σε εκατ. ΜΑΔ και εκατ. Ευρώ) NUTS NOMOΣ Ευρώ ΜΑΔ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ (%) ΣΤΟ ΑΕΠ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ IV (ΜΑΔ) ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΤΟΥ ΑΕΠ 1995-2000 ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΤΟΥ ΑΕΠ 2000-2007 gr111 ΕΒΡΟΥ 2.082 2.378 3,48% 1,83% 1,56% gr112 ΞΑΝΘΗΣ 1.398 1.596 2,34% -0,98% 2,84% gr113 ΡΟΔΟΠΗΣ 1.295 1.479 2,17% 0,96% 2,34% gr114 ΔΡΑΜΑΣ 1.282 1.464 2,14% -3,96% 2,79% gr115 ΚΑΒΑΛΑΣ 2.160 2.467 3,61% -3,86% 3,38% gr121 ΗΜΑΘΙΑΣ 2.085 2.382 3,49% -0,62% 0,25% gr122 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 19.733 22.539 33,02% -1,34% 3,32% gr123 ΚΙΛΚΙΣ 1.383 1.580 2,31% 0,63% 2,95% gr124 ΠΕΛΛΑΣ 1.899 2.169 3,18% -3,47% 2,44% gr125 ΠΙΕΡΙΑΣ 1.670 1.907 2,79% -0,17% 2,51% gr126 ΣΕΡΡΩΝ 2.150 2.456 3,60% -1,24% 1,44% gr127 ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ 1.595 1.822 2,67% -0,05% 2,13% gr131 ΓΡΕΒΕΝΩΝ 409 467 0,68% -0,63% 2,74% gr132 ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ 739 844 1,24% -3,90% 3,14% gr133 ΚΟΖΑΝΗΣ 2.898 3.310 4,85% -4,36% 3,78% gr134 ΦΛΩΡΙΝΑΣ 806 921 1,35% 1,50% 3,07% gr141 ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ 1.280 1.462 2,14% -5,32% 1,61% gr142 ΛΑΡΙΣΣΑΣ 4.422 5.050 7,40% -0,53% 2,50% gr143 ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ 3.620 4.134 6,06% -1,20% 3,69% gr144 ΤΡΙΚΑΛΩΝ 1.633 1.866 2,73% -4,89% 3,44% gr211 ΑΡΤΑΣ 886 1.012 1,48% -1,80% 3,33% gr212 ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ 649 741 1,09% 2,70% 3,41% gr213 ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 2.851 3.257 4,77% 3,37% 4,29% gr214 ΠΡΕΒΕΖΑΣ 825 942 1,38% 2,89% 1,01% zniv ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV 59.758 68.254 100% -1,28% 2,88% gr ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 226.437 258.627 1,07% 4,09% Πηγή πρωτογενών δεδομένων: Eurostat 02/2010 Σε επίπεδο Νομών, ο Νομός Θεσσαλονίκης συμμετέχει με το μεγαλύτερο ποσοστό (1/3) στο ΑΕΠ της Ζώνης Επιρροής IV. Οι άλλοι Νομοί συμμετέχουν με ποσοστό από περίπου 1% (Νομοί Γρεβενών, Θεσπρωτίας) έως 7,4% (Νομός Λάρισας). Την πενταετία 1995-2000 μεγαλύτερο ετήσιο ρυθμό αύξησης παρουσίασαν οι Νομοί Ιωαννίνων (3,4%), Πρέβεζας (2,9%), Θεσπρωτίας (2,7%), Έβρου (1,8%) και Φλώρινας (1,5%). Την ίδια περίοδο, οι περισσότεροι Νομοί της Ζώνης IV παρουσίασαν μείωση του μέσου ετήσιου ρυθμού μεταβολής ΑΕΠ σε σταθερές τιμές. Τις χαμηλότερες μειώσεις εμφάνισαν οι Νομοί Καρδίτσας (5,3%), Τρικάλων (4,9%), Κοζάνης (4,4%) και 3
ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ Δράμας (4%), ενώ 10 Νομοί της Ζώνης IV εμφάνισαν μείωση μικρότερη του 2%. Την περίοδο 2000-2007 ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ είναι θετικός για όλους τους Νομούς της Ζώνης IV και παρουσιάζεται μεγαλύτερος του αντίστοιχου της χώρας στον Νομό Ιωαννίνων (4,3%). Από τους υπόλοιπους Νομούς πέντε παρουσιάζουν επίδοση από 0% έως 2%, και 18 από 2% έως 3,7%. Εξέλιξη του ΑΕΠ 1995-1999 (σε εκατ. ευρώ και σταθερές τιμές 2000) 200.000 180.000 160.000 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 Πηγή: Eurostat, 02/2010 1995 1996 1997 1998 1999 ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ Εξέλιξη του ΑΕΠ 2000-2007 (σε εκατ. ευρώ και σταθερές τιμές 2000) 200.000 180.000 160.000 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Πηγή: Eurostat, 02/2010 ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 4
ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ Ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ 1995-1999 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% -1% -2% -3% -4% Πηγή: Eurostat, 02/2010 95-96 96-97 97-98 98-99 ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ Ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ 2000-2007 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% 00-01 01-02 02-03 03-04 04-05 05-06 06-07 ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV Πηγή: Eurostat, 02/2010 ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 5
ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ Πηγές Οι τιμές του ΑΕΠ σε ΜΑΔ (Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης) και σε Ευρώ (τρέχουσες τιμές) καθώς και οι αποπληθωριστές του ΑΕΠ, προέρχονται από τη βάση δεδομένων της Eurostat, Φεβρουάριος 2010. Επισημαίνεται ότι τα αποτελέσματα που παρουσιάζονται στο παρών δελτίο αποτελεσμάτων εμφανίζουν διαφορές σε σύγκριση με αυτά που αναφέρονται στα Δελτία Αποτελεσμάτων προηγούμενων ετών, επειδή: α) η ΕΣΥΕ αναθεώρησε τη μεθοδολογία υπολογισμού του ΑΕΠ από το Δεκέμβριο του 2007 και β) οι τρέχουσες τιμές και οι αποπληθωριστές του ΑΕΠ που δημοσιεύτηκαν από τη Eurostat το 2010 για παρελθόντα έτη, είναι διαφορετικές από τις αντίστοιχες του 2009. Μεθοδολογία Το ΑΕΠ της Ζώνης IV προκύπτει ως άθροισμα του ΑΕΠ των πέντε Περιφερειών: Ηπείρου, Δυτικής Μακεδονίας, Κεντρικής Μακεδονίας, Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης, και Θεσσαλίας. Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ προκύπτει από την εφαρμογή του τύπου του αποπληθωρισμού στις σταθερές τιμές του ΑΕΠ (τιμές 2000). Οι σταθερές τιμές υπολογίστηκαν με τη χρήση των αποπληθωριστών, που υπολογίζει η Eurostat για κάθε Χώρα. Σύμφωνα με τη Eurostat (Statistics in Focus, Theme 2, 56/2002), η σύγκριση οικονομικών μεγεθών σε διακρατικό επίπεδο με βάση το ΑΕΠ σε ορισμένο έτος είναι θεμιτό να γίνεται σε όρους Μονάδων Αγοραστικής Δύναμης (ΜΑΔ). Το ΑΕΠ σε όρους ΜΑΔ δεν είναι θεμιτό, όμως, να συγκρίνεται μεταξύ διαφορετικών ετών. Η προσέγγιση της διαχρονικής μεταβολής των οικονομικών μεγεθών πρέπει να γίνεται με βάση το ΑΕΠ σε πραγματικούς όρους, δηλαδή σε σταθερές τιμές, όπου γίνεται ρητή προσαρμογή των μεταβολών των τιμών μεταξύ των ετών. 6
ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ Χάρτης 1. Μέγεθος αγοράς (ΑΕΠ) ανά Περιφέρεια, 2007 7
ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ Χάρτης 2. Μέγεθος αγοράς (ΑΕΠ) ανά Νομό, 2007 8
ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ Χάρτης 3. Μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής ΑΕΠ ανά Περιφέρεια, 2000-2007 9
ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ Χάρτης 4. Μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής ΑΕΠ ανά Νομό, 2000-2007 10