1 Κος Μπέης: Κύριε πρόεδρε, εγώ δεν θα σας καθυστερήσω πολύ, μια και αισθάνομαι ότι είμαι ο μόνος μηχανικός μέσα στην αίθουσα αυτή που δεν είμαι ούτε αρχιτέκτονας ούτε μηχανικός πολιτικός. Και χειρίστηκα ένα θέμα στους Ολυμπιακούς Αγώνες, το οποίο συνήθως είναι στο background, οι άνθρωποι δεν πολυενδιαφέρονται γι' αυτό, μέχρι τη στιγμή που κάτι θα πάει λάθος. Όταν πάει λάθος, όλοι πέφτουν πάνω και πλέον τα φώτα της δημοσιότητας είναι στην τεχνολογία. Ανέκαθεν οι Ολυμπιακοί Αγώνες ήταν συνυφασμένοι με την τεχνολογία. Από τους αρχαιοτάτους χρόνους υπήρχε κάποια τεχνολογική υποδομή, η οποία υποστήριζε τους Αγώνες. Όπως και τότε, έτσι και σήμερα, η βασική συνιστώσα της τεχνολογικής υποδομής ήταν το πυρίτιο. Η μόνη διαφορά την οποία έχουμε από τότε μέχρι σήμερα είναι ο τρόπος με τον οποίο επεξεργαζόμαστε το πυρίτιο για να μπορέσουμε να αποθηκεύσουμε τις πληροφορίες τις οποίες θέλουμε και για να μπορέσουμε να κάνουμε τη ζωή των αθλητών πιο εύκολη και πιο δίκαια, προσδοκώντας ότι το αποτέλεσμα των προσπαθειών τους θα καταγραφεί και θα είναι αυτό το οποίο πρέπει να είναι με βάση τις επιδόσεις τους. Εδώ βλέπετε στην αρχαία Ολυμπία πώς ήταν η γραμμή εκκίνησης για τα αθλήματα του στίβου. Αυτή η φιλοσοφία δεν έχει αλλάξει ούτε σήμερα στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες, στους οποίους εγώ πήγα το 2001 και ανέλαβα τη γενική διεύθυνση τεχνολογίας, είχαμε να αντιμετωπίσουμε όχι τόσο πολύ θέματα της τεχνολογίας αυτής καθ' εαυτής, αλλά θέματα φιλοσοφίας για τη στρατηγική που θα ακολουθούσαμε όσον αφορά τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Θυμάμαι τον Γιάννη Πυργιώτη, που το πρώτο θέμα το οποίο μου ανέφερε όταν πήγα ήταν, "Πάρε αυτές τις ενστάσεις, γιατί κοντεύουμε να πάμε φυλακή με έναν διαγωνισμό, ο οποίος αναφερόταν σε κάποια συστήματα πληροφορικής". Υπήρχε λοιπόν μία έξαψη του κόσμου ότι θα μπορούσαμε σαν χώρα να δημιουργήσουμε κατάλληλες προϋποθέσεις για να παρουσιάσουμε τεχνολογίες αιχμής, για να μπορέσουμε να δείξουμε στον κόσμο ότι η χώρα είναι ικανή να αφομοιώσει και να προάγει διάφορες τεχνολογίες. Είχα καθίσει πίσω και σκεφτόμουν σοβαρά ποιος θα ήταν ο καλύτερος τρόπος με τον οποίο θα μπορούσαμε να ξεφύγουμε από αυτή τη διελκυστίνδα στην οποία είχαν μπει τα προηγούμενα 2-3 χρόνια στην Οργανωτική Επιτροπή. Και αυτό με έναν και μοναδικό σκοπό. Η προηγούμενη εμπειρία μου, σχεδόν 30 χρόνια στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, στην προαγωγή συστημάτων τεχνολογίας, μου είχε δείξει ότι εύκολα εξάπτεις τη φαντασία του κόσμου, εύκολα ξεστρατίζεις σε θέματα τα οποία έχουν να κάνουν με την τεχνολογία, ιδιαίτερα την πληροφορική, δύσκολα μπορείς να τα συμμαζέψεις στη συνέχεια. Προσπάθησα να περάσω τη φιλοσοφία ότι έπρεπε να υποστηρίξουμε τους Ολυμπιακούς Αγώνες των αθλημάτων και δεν ήταν δουλειά μας να κάνουμε την Ολυμπιάδα της τεχνολογίας. Θέλω να αντιληφθείτε ότι αυτό θέλει κόπο για να μπορέσεις να το περάσεις στον κόσμο και κόπο για να γίνει αποδεκτό. Είναι εύκολο στα αυτιά
2 της οποιασδήποτε διοικούσας επιτροπής, σχέδια πλούσια σε τεχνολογίες και αυτά να ακούγονται ωραία. Η υλοποίησή τους όμως είναι μια άλλη υπόθεση. Πρέπει να μετρήσεις σοβαρά το βάθος των πόρων τους οποίους έχει η χώρα για να μπορέσει να ανταποκριθεί σε ένα τέτοιο μεγάλο έργο. Άκουσα από τον πρόεδρο του Ολυμπιακού Χωριού που ανέφερε ότι ήταν το μεγαλύτερο έργο, με έναν προϋπολογισμό 260 εκατομμύρια ευρώ. Η τεχνολογία στην Αθήνα 2004 μας κόστισε πάνω από 380 εκατομμύρια ευρώ και σε αυτά δεν περιλαμβάνω το κόστος της τεχνολογίας η οποία πήγε για τις τελετές έναρξης και λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων και των Παραολυμπιακών Αγώνων. Αντιλαμβάνεστε λοιπόν ότι και σαν κόστος, αλλά και σαν μέγεθος, ήταν πρωτόγνωρο για τη χώρα μας, ήταν κάτι το οποίο έπρεπε να υλοποιηθεί μέσα από ακραίες καταστάσεις. Καθώς πλησιάζαμε προς τους Αγώνες, η τεχνολογία είχε να αντιμετωπίσει το εξής φαινόμενο. Ο χρόνος λιγόστευε, το complexity των αποφάσεών μας και της υποδομής που έπρεπε να βάλουμε μεγάλωνε. Ο χρόνος μίκραινε, διότι τα στάδια τα οποία έπρεπε να παραδοθούν για να μπορέσουν να γίνουν οι τεχνολογικές υποδομές, δεν ήταν έτοιμα. Όσο και να λέμε ότι το Ολυμπιακό Χωριό παραδόθηκε τον Νοέμβριο, σε εμένα που έπρεπε να βάλω τις τεχνολογικές υποδομές για την καλωδιακή τηλεόραση, για τις υποδομές τηλεπικοινωνιών, για τα δίκτυα πληροφορικής τα οποία έπρεπε να εξυπηρετούν μεγάλες αποστολές και ανθρώπους και αθλητές και εταιρείες οι οποίες είχαν συνηθίσει σε ένα τελείως διαφορετικό τεχνολογικό περιβάλλον, δεν ήταν ο Νοέμβριος, εμένα μου παραδόθηκαν τον Μάρτιο του 2004. Αντιλαμβάνεστε λοιπόν ότι όταν μιλάμε για την παράδοση κάποιων πραγμάτων, κάπως αλλιώς το βλέπει κάποιος και κάπως αλλιώς το βλέπει και κάποιος άλλος. Είχα λοιπόν στη διάθεσή μου στο Ολυμπιακό Χωριό 15 μόνο ημέρες για να μπορέσει να στηθεί αυτή η μεγάλη υποδομή η οποία έγινε και υπάρχει ακόμη. Δεν θα μπορούσα να το είχα κάνει αυτό το πράγμα εάν δεν είχα μαζί μου ανθρώπους, εταιρείες, οι οποίες πραγματικά είχαν ενστερνιστεί το έργο των Ολυμπιακών Αγώνων και θέλησαν μέσα από αυτό να δείξουν τις ικανότητες τις οποίες είχαν. Δεν μπορώ να ξεχάσω τον τρόπο με τον οποίο τα στελέχη του ΟΤΕ αντιμετώπισαν το θέμα αυτό και το γεγονός ότι έδωσαν τον εαυτό τους σε μία προσπάθεια όλα τα πράγματα να είναι έτοιμα. Τα στελέχη του ΟΤΕ μαζί με τις διοικήσεις, έκαναν ένα τιτάνιο έργο μαζί μας, ούτως ώστε όλα αυτά τα πράγματα να μπορέσουν να υλοποιηθούν. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είχαμε κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων τρεις διαφορετικές διοικήσεις του ΟΤΕ, οι οποίες συνέδραμαν το έργο των Ξεκινήσαμε με μία διοίκηση η οποία ήταν πλουσιοπάροχη, μας έδωσε τα πάντα. Περιπέσαμε σε μία άλλη διοίκηση, η οποία είχε αρχίσει να σκέφτεται λιγάκι πιο οικονομικά το θέμα και να αναζητά πόρους κι αυτή για να μπορέσει να ανταπεξέλθει. Λίγο πριν από την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων είχαμε πέσει σε μία διοίκηση η οποία πράγματι είχε αρχίσει να έχει καβούρια στις τσέπες της. Αυτά όμως ήταν θέματα τα οποία έπρεπε η τεχνολογία να τα λύσει. Έπρεπε να υλοποιήσει όλες αυτές τις υποδομές, τις οποίες και φτιάξαμε.
3 Τρία θέματα χειριστήκαμε κατά τη διάρκεια των Αγώνων. Το ένα ήταν το θέμα της πληροφοριακής υποδομής, το άλλο ήταν το θέμα των τηλεπικοινωνιών και το τρίτο θέμα ήταν το θέμα της ενέργειας. Για πρώτη φορά σε Ολυμπιακούς Αγώνες το κομμάτι της ενέργειας αποτέλεσε ένα ξεχωριστό αντικείμενο, το οποίο βασικά προέκυψε από τη νομική αδυναμία την οποία είχε η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού να επιβάλει ένα αναπτυξιακό πρόγραμμα σε βασικές υποδομές της, ούτως ώστε να εξυπηρετηθούν οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Λόγω του Ολυμπιακού νόμου που υπήρχε η Γενική Διεύθυνση Τεχνολογίας, η Οργανωτική Επιτροπή, ανέλαβε την ευθύνη προώθησης των έργων της ΔΕΗ και κατόρθωσε μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα να προκηρύξει η ίδια τους διάφορους διαγωνισμούς, με τη συμπαράσταση και την οικονομική βοήθεια της ΔΕΗ, για να ολοκληρώσει τέσσερα κρίσιμα έργα, τα οποία αυτή τη στιγμή είναι και τα μόνα τα οποία αποφεύγουν το οποιοδήποτε blackout στο Λεκανοπέδιο της Αττικής. Για το κομμάτι της πληροφοριακής υποδομής, αποφασίσαμε να υλοποιήσουμε έργα τα οποία είχαν αποδεδειγμένη βιωσιμότητα σε προβληματικές και περίπλοκες καταστάσεις και πολύ περισσότερο σε παραμέτρους τις οποίες δεν μπορεί να τις χειριστεί ένα κεντρικό σύστημα. Αξιοποιήσαμε όμως πολύ περισσότερο το χαρακτηριστικό του Έλληνα, ο οποίος είναι ατομικιστής. Δεν θα μπορούσαμε να είχαμε προλάβει να κάνουμε τις υποδομές, εάν δεν είχαμε αξιοποιήσει αυτό το χαρακτηριστικό στο έπακρο. Τι θέλω να πω με αυτό; Δώσαμε πλήρη ελευθερία στους ανθρώπους της τεχνολογίας που ορίσαμε σε κάθε Ολυμπιακή εγκατάσταση, αθλητική ή μη αθλητική, να μπορούν να αποφασίζουν on the spot για τον τρόπο με τον οποίο θα υλοποιούσαν τις υποδομές οι οποίες χρειάζονταν. Δεν θέλω να σας κρύψω ότι χρειάστηκε τρομερή παρέμβαση στο Hilton για να μπορέσουμε να το φέρουμε σε Ολυμπιακά στάνταρ, παρότι το Hilton εκείνη την εποχή μόλις είχε βγει από μία εκτενέστατη ανακαίνιση την οποία είχε κάνει. Μέχρι και την προηγούμενη που έφτασαν ο Όσβαλντ και ο Ρογκ στα δωμάτιά τους, η τεχνολογία προσπαθούσε να εγκαταστήσει τα αναγκαία συστήματα που θα επέτρεπαν στους κύριους αυτούς συντελεστές των Ολυμπιακών Αγώνων να έχουν την εξυπηρέτηση που ήθελαν και, πολύ περισσότερο, να έχουν τη δυνατότητα της επικοινωνίας με όλους τους άλλους παράγοντες με τους οποίους κανείς μπορεί να διασφαλίσει την επιτυχία των Η τεχνολογία λοιπόν είναι ο κρίσιμος εκείνος τομέας, ο οποίος κατά την αγγλική έκφραση "you can make or break the image of the Olympic Games". Να σας υπενθυμίσω την Ατλάντα. Αγώνες, οι οποίοι είχαν τη μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία από οποιονδήποτε άλλο αγώνα, αποτυχία όμως από την πρώτη μέρα από το γεγονός ότι η πληροφοριακή υποδομή κατέρρευσε πλήρως. Δεν μπορούσαν να βγουν οι λίστες για τα αθλήματα, οι μετακινήσεις των αθλητών, κ.λπ, πράγματα τα οποία τα γνωρίζετε. Εμείς βγήκαμε εκείνη την εποχή από μία περίοδο στην οποία υπήρχε μεγάλος σκεπτικισμός κατά πόσον όλες οι αναγκαίες υποδομές για τους Ολυμπιακούς Αγώνες μπορούσαν πράγματι να διαχειριστούν από οργανωτικές επιτροπές για να συνεχίσει αυτό το πρόγραμμα. Άλλαξε και η δομή της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής ακριβώς εκείνη την περίοδο και ευτυχώς τα
4 πράγματα βελτιώθηκαν στο Σίδνεϋ και έτσι μπορέσαμε κι εμείς να έχουμε το αποτέλεσμα το οποίο είχαμε. Σας έχω εδώ μερικές απλές γραφικές παραστάσεις για τον εξοπλισμό, τον βασικό εξοπλισμό τεχνολογίας ο οποίος χρησιμοποιείται στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϋ, της Αθήνας και του Πεκίνου. Θα δείτε ότι στο Σίδνεϋ είχαν χρησιμοποιήσει γύρω στα 4.933 PC. Στην Αθήνα ο αριθμός αυτός σχεδόν διπλασιάστηκε και εξακοντίστηκε στους Αγώνες του Πεκίνου. Το κομμάτι της εκτύπωσης παραμένει σε χαμηλά επίπεδα, αν και αυξάνεται και αυτό φοβερά. Αυτό είναι απόρροια του γεγονότος ότι αλλάζει και η τεχνολογία σε αυτά. Πολύς κόσμος πλέον τα λαμβάνει τα αποτελέσματα μέσα σε PDA προσωπικά ή μέσα από το τηλέφωνό του με SMS και δεν χρειάζεται τόσο μεγάλη διακίνηση χαρτιών, αν και παραμένουν μία βασική προϋπόθεση για να μπορεί να κυκλοφορεί η πληροφορία. Στην Αθήνα υπήρχε μια μεγάλη πτώση στις τηλεοράσεις οι οποίες χρησιμοποιούνται μέσα στις Ολυμπιακές εγκαταστάσεις. Αυτό συνέβη διότι οι συνθήκες λειτουργίας των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων, όπως είχε αποφασίσει η Οργανωτική Επιτροπή, έδιναν μεγάλη έμφαση στην κινητικότητα του κόσμου και όχι στη συγκέντρωσή του μέσα σε χώρους περιορισμένους, όπως έγινε στο Σίδνεϋ και συνεπώς ήταν αναγκασμένοι να χρησιμοποιούν πολλές τηλεοράσεις για να υπάρχει το ενδιαφέρον του κόσμου, ιδιαίτερα για των εθελοντών, έτσι ώστε να μην φεύγουν από τους χώρους αυτούς και μετά να αναζητούνται. Είναι απλώς μια διαφορά νοοτροπίας. Η τεχνολογία λοιπόν καθώς περνάνε τα χρόνια γίνεται όλο και σπουδαιότερη, όλο και πιο δομημένη μέσα από την οργανωτική διαδικασία των Ολυμπιακών Αγώνων και πιστεύω ότι θα δούμε και τεράστιες διαφοροποιήσεις στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου. Πιστεύω ότι την περίοδο εκείνη, η τεχνολογία θα έχει κάνει ένα καινούργιο breakthrough για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Όλοι οι αθλητές, όλοι οι παράγοντες, όλοι οι επισκέπτες θα μπορούν να κουβαλούν μαζί τους ένα είδος επισήμανσης ηλεκτρονικής, μέσα από την οποία θα μπορούν να εξυπηρετούνται, να προχωρούν προς την εξυπηρέτησή τους από τα μεταφορικά μέσα ή ακόμα και να προωθείται η προσωπική τους ασφάλεια μέσα από το electronic tagging, το οποίο ο καθένας πλέον θα έχει. Όπως σας είπα και προηγουμένως, ο προϋπολογισμός της τεχνολογίας στους Ολυμπιακούς Αγώνες στην Αθήνα ήταν γύρω στα 390 εκατομμύρια ευρώ. Ήταν το μεγαλύτερο κομμάτι από οποιαδήποτε άλλη λειτουργική περιοχή των Αναγκαστήκαμε να προχωρήσουμε μαζί με τον ΟΤΕ σε μία επανασχεδίαση όλης της βασικής τηλεπικοινωνιακής υποδομής η οποία υπήρχε στο Λεκανοπέδιο της Αθήνας. Όλα αυτά τα οποία βλέπετε είναι συνιστώσες του οπτικού δικτύου, το οποίο εγκατέστησε ο ΟΤΕ για την εξυπηρέτηση των Αγώνων. Το δίκτυο αυτό υπάρχει σήμερα, παραμένει σαν legacy για την πόλη, χρησιμοποιείται εκτενέστατα και είναι αυτό το οποίο δίνει και τη δυνατότητα της συνεχούς μείωσης του κόστους των τηλεπικοινωνιών στην Ελλάδα. Ένα άλλο κομμάτι αυτού του κεντρικού δικτύου, του backbone, το οποίο είχαμε χρησιμοποιήσει σε όλες τις Ολυμπιακές εγκαταστάσεις είναι αυτό από το Μαρκόπουλο μέχρι τον Μαραθώνα, τη Νέα Μάκρη και τη νότια περιοχή του Φαλήρου. Επίσης και ένα εκτενέστατο δίκτυο κάλυψης ραδιοτηλεπικοινωνιακών εκπομπών, το οποίο έδωσε τη δυνατότητα στη χώρα μας να
5 έχει μία από τις μεγαλύτερες τηλεθεάσεις παγκοσμίως κατά τη διάρκεια των Πολλές από αυτές τις τεχνολογίες εφαρμόστηκαν για πρώτη φορά. Το virtual private network, το οποίο υιοθετήσαμε σαν μία από τις τεχνολογίες οι οποίες θα εξυπηρετούσαν καλύτερα τους Ολυμπιακούς Αγώνες, για πρώτη φορά εφαρμόστηκε σε εμάς και σήμερα αποτελεί ένα στάνταρ για τις Ολυμπιακές εγκαταστάσεις παγκοσμίως. Ακόμα φροντίσαμε ούτως ώστε να εκπαιδεύσουμε πάρα πολύ κόσμο έξι μήνες πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Η εκπαίδευση αφορούσε γύρω στους 6.000 εξειδικευμένους εθελοντές. Ήταν όλοι τους απόφοιτοι πανεπιστημίων ή ΤΕΙ. Πήραν τη βασική τους εκπαίδευση ούτως ώστε να μπορέσουν να υποστηρίξουν τα πληροφοριακά και τα τηλεπικοινωνιακά συστήματα των Υπήρχε μεγάλο flexibility όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο λαμβάνονταν οι αποφάσεις και τον τρόπο με τον οποίο μπορούσαμε να υποστηρίξουμε logistically όλες αυτές τις υποδομές. Είχε δημιουργηθεί ένας πάρα πολύ μεγάλος χώρος στην εθνική οδό, με αρκετές χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα υπόστεγων χώρων, από τους οποίους διακινούσαμε καθημερινά χιλιάδες πακέτα εξοπλισμού προς όλους τους Ολυμπιακούς χώρους. Τρίτο ήταν το γεγονός ότι χρησιμοποιήσαμε στον μέγιστο δυνατό βαθμό τη δυνατότητα ενός deployment. Δηλαδή είχαμε προγραμματίσει σε πάρα πολύ μεγάλη ανάλυση το πρόγραμμα των Αγώνων και είχαμε τη δυνατότητα μεταφοράς εξοπλισμού, ο οποίος δεν ήταν απαραίτητο σε ένα συγκεκριμένο στάδιο, κατά τη διάρκεια της νύχτας σε άλλα στάδια για επανατοποθέτηση και αξιοποίηση σε άλλα Ολυμπιακά δρώμενα. Με τον τρόπο αυτόν μπορέσαμε και συγκρατήσαμε τον προϋπολογισμό μας στα ύψη που σας ανέφερα προηγουμένως. Τέλος, θα ήθελα να συμπληρώσω ότι υπήρξαν και άλλες ενέργειες οι οποίες είχαν γίνει, οι οποίες έτυχαν μίας ευρύτατης διεθνούς απήχησης, αν και δεν προβλήθηκαν τόσο πολύ στη χώρα μας. Κατά τη διάρκεια των Αγώνων αναπτύξαμε διάφορα εργαλεία, με τα οποία ο προγραμματισμός, η ανάλυση και η υλοποίηση διαφόρων συστημάτων θα μπορούσε να γίνει κατά έναν τρόπο πιο δομημένο, πιο σύγχρονο, πιο τεχνολογικό. Σε αυτή μας την προσπάθεια συνεργαστήκαμε ο Γιάννης Πυργιώτης κι εγώ με το Οικονομικό Πανεπιστήμιο της Αθήνας, με τον καθηγητή, τον κ. Ζωγράφο, και με το Πανεπιστήμιο UMIST στην Αγγλία, τον καθηγητή, τον κ. Λουκόπουλο, και αναπτύξαμε ένα πρόγραμμα το οποίο βοηθάει στο να μπορέσει κανείς να αναλύσει τις παραμέτρους οι οποίες υπάρχουν, όχι μόνο για την τεχνολογία, αλλά και για τις άλλες λειτουργίες των Το εργαλείο αυτό ονομάστηκε PLATO, αρκτικόλεξο το οποίο αναφέρεται στο process logistics advanced technical optimizer και βραβεύθηκε με το πρώτο βραβείο το 2005 για συστήματα επιχειρησιακής έρευνας από το Operational Research Society της Αγγλίας και επίσης από το Inform Society των Ηνωμένων Πολιτειών. Η τεχνολογία δεν συμμερίζεται τη μιζέρια που εμφανίζεται σε κάποιους άλλους χώρους. Πιστεύουμε ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες ήταν επιτυχείς. Εάν,
6 ειδικά, τους δούμε μέσα στο context του μεγέθους της χώρας, ήταν κάτι παραπάνω από μία μεγάλη επιτυχία. Είμαι ευτυχής όμως περισσότερο απ' όλα, διότι δεν είχα την ατυχία να βρίσκομαι σε τόσο μεγάλη αμφισβήτηση από συναδέλφους μηχανικούς, ιδιαίτερα αρχιτέκτονες. Σας ευχαριστώ.