1 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ Δεκέμβριος 2013 Ονοματεπώνυμο: Α. Να μεταφράσετε στο φύλλο απαντήσεων τα παρακάτω αποσπάσματα: Tu hominem investiga, quaeso, summaque diligentia vel Romam mitte vel Epheso rediens tecum deduc. Noli spectare quanti homo sit. Parvi enim preti est, qui tam nihili est. Sed, propter servi scelus et audaciam, tanto dolore Aesopus est adfectus, ut nihil ei gratius possit esse quam recuperatio fugitivi... Et si habet Asia suspicionem quandam luxuriae, Murenam laudare debemus, quod Asiam vidit sed in Asia continenter vixit. Quam ob rem accusatores non Asiae nomen Murenae obiecerunt, ex qua laus familiae, memoria generi, honos et gloria nomini constituta est.. Quod ut praedones animadverterunt, abiectis armis ianuae appropinquaverunt et clara voce Scipioni nuntiaverunt (incredibile auditu!) virtutem eius admiratum se venisse. Haec postquam domestici Scipioni rettulerunt, is fores reserari eosque intromitti iussit. Μονάδες 40 Β. Παρατηρήσεις 1α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: preti : την ίδια πτώση στον αντίθετο αριθμό scelus : γενική πληθυντικού αριθμού nihil : αιτιατική ενικού αριθμού στο αρσενικό γένος suspicionem : κλητική ενικού αριθμού quandam : αιτιατική ενικού αριθμού ουδετέρου γένους rem : δοτική πληθυντικού αριθμού laus : αιτιατική ενικού αριθμού armis : ονομαστική πληθυντικού αριθμού ianuae Haec : την ίδια πτώση στον αντίθετο αριθμό : ονομαστική πληθυντικού αριθμού στο θηλυκό γένος Μονάδες 10 β. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω επίθετα. summa : τον ίδιο τύπο στους άλλους βαθμούς Parvi : το αντίστοιχο επίρρημα στους τρεις βαθμούς gratius : την αιτιατική και αφαιρετική ενικού αριθμού στο αρσενικό γένος στον ίδιο βαθμό continenter : το συγκριτικό βαθμό του επιρρήματος clara : την ίδια πτώση στον υπερθετικό βαθμό στο ουδέτερο γένος Μονάδες 5
2 2.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: mitte : αφαιρετική σουπίνου Noli : γ ενικό οριστικής του ενεστώτα sit : β πληθυντικό πρόσωπο προστακτικής του μέλλοντα est adfectus : β πληθυντικό πρόσωπο υποτακτικής του παρατατικού της ίδιας φωνής possit : γ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής του ενεστώτα venisse : α πληθυντικό πρόσωπο υποτακτικής μέλλοντα (να ληφθεί υπόψη του υποκείμενο) rettulerunt : γ ενικό πρόσωπο οριστικής του ενεστώτα παθητικής φωνής reserari : απαρέμφατο μέλλοντα στην ίδια φωνή iussit : αφαιρετική γερουνδίου. Μονάδες 9 2.β. rediens : Να γράψετε το β ενικό πρόσωπο στην υποτακτική ενεστώτα, παρατατικού και μέλλοντα (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο). admiratum : Να γράψετε όλες τις μετοχές του ρήματος στη γενική πτώση του πληθυντικού αριθμού θηλυκού γένος. Μονάδες 6 3.α. Να μεταφέρετε στο φύλλο απαντήσεων την παρακάτω άσκηση και να συμπληρώσετε τα κενά, ώστε να φαίνεται ο συντακτικός ρόλος της κάθε λέξης: dolore : είναι.. στο.. ei : είναι.. στο.. ob rem : είναι.. στο.. Asiae : είναι.. στο.. nomini : είναι.. στο.. ianuae : είναι.. στο.. auditu : είναι.. στο.. se : είναι.. στο.. Μονάδες 8 β. Για καθεμιά από τις παρακάτω περιπτώσεις να γράψετε τη νοηματικώς αντίθετη έκφραση και με τους δύο τρόπους: investiga mitte deduc Μονάδες 6 γ. quam recuperatio fugitivi: Να γράψετε τη νοηματικώς ισοδύναμη έκφραση. Μονάδες 2
3 δ. Να μετατρέψετε τις παρακάτω προτάσεις σε μετοχικές φράσεις: Quod ut animadverterunt Haec postquam rettulerunt Μονάδες 4 ε. Να μετατρέψετε την παρακάτω μετοχική φράση στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση (και με τους δύο τρόπους): abiectis armis Μονάδες 6 στ. Murenam laudare debemus: Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική. Μονάδες 4 Prosper Successus!
4 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ Δεκέμβριος 2013 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α. Εσύ, παρακαλώ, αναζήτησε τα ίχνη του ανθρώπου και με την πιο μεγάλη φροντίδα είτε στείλε αυτόν στη Ρώμη είτε φερ τον μαζί σου καθώς επιστρέφεις από την Έφεσο. Να μην σε απασχολήσει πόσο κοστίζει ο άνθρωπος. Γιατί είναι μικρής αξίας, όποιος είναι τόσο τιποτένιος (τέτοιος μασκαράς). Αλλά, εξαιτίας της ελεεινής πράξης και του θράσους του δούλου, ο Αίσωπος τόσο πολύ οργίστηκε, ώστε τίποτε δεν θα μπορούσε να είναι πιο ευχάριστο σε αυτόν από την επανάκτηση του δραπέτη... Και αν η Ασία έχει κάποια υποψία τρυφής, οφείλουμε να επαινέσουμε τον Μουρήνα, επειδή είδε την Ασία, αλλά έζησε στην Ασία με εγκράτεια. Γι αυτόν τον λόγο οι κατήγοροι δεν απέδωσαν μομφή στον Μουρήνα για το όνομα Ασία, από την οποία δημιουργήθηκε έπαινος για την οικογένεια, υστεροφημία για τη γενιά, τιμή και δόξα για το όνομά (του).. Μόλις παρατήρησαν αυτό οι ληστές, αφού πέταξαν μακριά τα όπλα, πλησίασαν την πόρτα και με δυνατή φωνή ανήγγειλαν στον Σκιπίωνα (απίστευτο στο άκουσμα!) ότι αυτοί είχαν έρθει για να θαυμάσουν την ανδρεία του. Όταν οι δούλοι μετέφεραν αυτά στον Σκιπίωνα, αυτός διέταξε να ανοιχθούν οι πόρτες και να μπουν αυτοί μέσα (να ανοίξουν τις πόρτες και να τους οδηγήσουν/βάλουν μέσα). Β. Παρατηρήσεις 1α. preti scelus nihil suspicionem quandam rem laus armis ianuae Haec : pretiorum : scelerum : neminem : suspicio : quoddam : rebus : laudem : arma : ianuis : hae β. summa : Θετικός βαθμός: supera Συγκριτικός βαθμός: superiore
5 Parvi : Θετικός βαθμός: non multum / paulum Συγκριτικός βαθμός: minus Υπερθετικός βαθμός: minime gratius : Aιτιατική: gratiorem Aφαιρετική: gratiore 2.α. continenter clara mitte Noli sit est adfectus possit venisse rettulerunt reserari iussit : continentius : clarissimo : missu : non vult : estote : adficeremini / afficeremini : possunt : venturi simus : refertur : reseratum iri : iubendo 2.β. rediens : Eνεστώτας: redeas Παρατατικός: redires Μέλλοντας: rediturus sis admiratum : Ενεστώτας: admirantium Μέλλοντας: admiraturarum Παρακείμενος: admiratarum 3.α. dolore : είναι αφαιρετική οργανική του μέσου στο ρήμα est adfectus ei : είναι δοτική αντικειμενική στο gratius ob rem : είναι εμπρόθετος προσδιορισμός του εξωτερικού αναγκαστικού αιτίου στο ρήμα non obiecerunt Asiae : είναι γενική επεξηγηματική στο nomen nomini : είναι δοτική προσωπική χαριστική στο ρήμα constituta est ianuae : είναι αντικείμενο στο ρήμα appropinquaverunt auditu : είναι αφαιρετική του σουπίνου ως αφαιρετική της αναφοράς στο incredibile se : είναι υποκείμενο στο απαρέμφατο venisse β. investiga: α) noli investigare β) ne investigaveris
6 mitte: deduc: α) noli mittere β) ne miseris α) noli deducere β) ne deduxeris γ. quam recuperatio fugitivi: recuperatione fugitivi δ. Quod ut animadverterunt: Haec postquam rettulerunt: quo animadverso his relatis ε. abiectis armis: α) postquam / ut / ubi arma abiecerunt/abiecere β) cum arma abiecissent στ. Murenam laudare debemus: Murena nobis laudandus est.