ΞΔΟΗΔΣΝΚΔΛΑ 1. ΔΙΑΓΧΓΗ... 2 1.1. Η Πξάζηλε Δπηρεηξεκαηηθφηεηα θαη νη ΜΜΔ... 2 1.1.1. Δκπινθή ηνπ πξνζσπηθνχ ηεο ΜΜΔ... 5 1.1.2. Πξνβνιή & Δπηθνηλσλία... 6 1.2. Ση δελ είλαη Πξάζηλε Δπηρείξεζε... 7 2. ΣΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ THINK GREEN... 8 3. Η ΑΝΣΙΛΗΦΗ ΣΗ ΣΗΔΜΑ ΓΙΑ ΣΗΝ ΔΚΠΟΝΗΗ ΣΟΤ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟΤ ΠΑΚΔΣΟΤ... 10 3.1. Δμεηδίθεπζε ησλ ηφρσλ... 10 4. ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟΤ ΠΑΚΔΣΟΤ... 13 5. ΔΠΙΛΟΓΟ... 17
1. ΔΗΠΑΓΥΓΖ 1 Η εθπφλεζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ παθέηνπ ζηνρεχεη ζηελ ράξαμε κηαο θνηλήο γξακκήο ησλ κεληφξσλ ζηελ πξνζέγγηζε ηνπο κε ηνπο επηρεηξεκαηίεο ησλ ΜΜΔ ηεο νκάδαο ζηφρνπ ηνπ Πξνγξάκκαηνο Think Green, πνπ ζα παξνπζηαζηεί παξαθάησ. θνπφο ηνπ είλαη νη κέληνξεο λα απνθηήζνπλ ηα απαξαίηεηα εθφδηα, ψζηε λα πξν(ζ)θαιέζνπλ ηηο ΜΜΔ λα αληαπνθξηζνχλ ζεηηθά ζηελ αλαγθαία πεξηβαιινληηθή πξνζαξκνγή, πηνζεηψληαο έλα λέν ηξφπν ππάζινηρ ζθέςεο θαη δξάζεο, θαζψο νη ζεκεξηλέο ηνπο επηρεηξεκαηηθέο απνθάζεηο θαη πξαθηηθέο ζα θξίλνπλ ζε κεγάιν βαζκφ ηελ αληαγσληζηηθφηεηα ηνπο ζην εγγχο κέιινλ. Οη δηνξαηηθνί θαη πξνλνεηηθνί επηρεηξεκαηίεο ησλ ΜΜΔ ζα απνθηήζνπλ ηελ δπλαηφηεηα αθελφο λα εγεζνχλ ηεο πνξείαο ηνπ αχξην, δειαδή ηνπ απνηειεζκαηηθνχ ζπλδπαζκνχ ηεο πξνζηαζίαο ηνπ πεξηβάιινληνο κε ηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε θαη αθεηέξνπ λα κεηνπζηψζνπλ ηελ πείξα ηνπο ζε λέεο επθαηξίεο ζηελ αλαδπφκελε ππάζινη αγνξά. 1.1. Ζ ΞΟΑΠΗΛΖ ΔΞΗΣΔΗΟΖΚΑΡΗΘΝΡΖΡΑ ΘΑΗ ΝΗ ΚΚΔ Σα πεξηζζφηεξα απφ ηα ζχγρξνλα πζηήκαηα Παξαγσγήο θαη θαηαλάισζεο δνκήζεθαλ ζην πξφζθαην παξειζφλ ζηελ αληίιεςε, φηη νη θπζηθνί πφξνη θαη νη αληνρέο ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο είλαη αλεμάληιεηνη. Όηαλ φκσο δηαπηζηψζεθε, φηη απηή ε πξαθηηθή νδεγνχζε ζε πνιχπιεπξα θαη πνιπεπίπεδα αδηέμνδα, ήηαλ αλαγθαίν νη πξνζσπηθέο θαη επηρεηξεκαηηθέο απνθάζεηο λα πξνζαξκνζηνχλ θαη λα επηδείμνπλ ηελ απαξαίηεηε ζπλνρή θαη ζπλέρεηα, πνπ απαηηείηαη. Με απηνχο ηνπο φξνπο θαη πεξηνξηζκνχο γίλεηαη ζαθέο, φηη ην λέν πξάζηλν επηρεηξεκαηηθφ κνληέιν δελ δεκηνπξγήζεθε απνθιεηζηηθά γηα λα ζψζεη ην πεξηβάιινλ, αιιά γηα λα ζσζνχλ νη ίδηεο νη επηρεηξήζεηο. Η απνθπγή ησλ ΜΜΔ επηρεηξεκαηηψλ λα αζρνιεζνχλ κε ηα ζέκαηα ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ε κεηάζεζε ηνπο ζε έλα αδηεπθξίληζην κέιινλ πεγάδεη απφ δηαθνξεηηθέο αηηίεο, πνπ κπνξνχλ λα ελζσκαησζνχλ ζηελ αδπλακία ησλ πεξηζζφηεξσλ ΜΜΔ λα θαιιηεξγήζνπλ κηα εηαηξηθή θνπιηνχξα. Η έιιεηςε απηή, πνπ θξχβεηαη απφ ην θαζεκεξηλφ management θαη ην ηξέμηκν πίζσ απφ απιέο αιιά θξίζηκεο ιεηηνπξγίεο (έρνπκε ρξήκαηα? Μεηάζεζε ηελ επηηαγή! θιπ) εκπνδίδεη ηνλ επηρεηξεκαηία λα δηαθξίλεη απεηιέο ή/θαη επθαηξίεο, πνπ εθπνξεχνληαη απφ αιινχ, έμσ απφ ην άκεζν επηρεηξεκαηηθφ ηνπ πεξηβάιινλ. Η αδπλακία απηή, φπσο είλαη θπζηθφ εληείλεηαη ζε πεξηφδνπο θξίζεο ζαλ απηή πνπ δηαλχνπκε ζήκεξα. Παξφια απηά ν κέληνξαο νθείιεη λα παξαθηλήζεη ηνλ επηρεηξεκαηία λα δηαθξίλεη ηνπο (ηηο) επεξρφκελνπο (εο) θηλδχλνπο (επθαηξίεο) θαη λα δξάζεη έγθαηξα θαη απνηειεζκαηηθά. Τπάξρνπλ νξηζκέλνη κχζνη, πνπ νθείινπλ λα δηαςεπζζνχλ: 1 ηελ Δηζαγσγή θαη ζηα αθνινπζνχληα Κεθάιαηα ρξεζηκνπνηήζεθαλ πνιιά ζηνηρεία απφ ην εμαηξεηηθφ «Δγρεηξίδην πξάζηλεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο γηα κηθξέο θαη κεζαίεο επηρεηξήζεηο», πνπ εμέδσζε ν ΔΟΜΜΔΥ ζε ζπλεξγαζία κε ην Δζληθφ Παξαηεξεηήξην γηα κηθξέο θαη κεζαίεο επηρεηξήζεηο. 2 / 18
1 νο κχζνο: Ζ επισείπηζη μος είναι μικπή, δεν εςθύνομαι εγώ για ηην πύπανζη ηος πεπιβάλλονηορ. Οη πξνθαινχκελεο βιάβεο ζην πεξηβάιινλ πξνέξρνληαη ζε ζπληξηπηηθφ βαζκφ απφ ηηο κεγάιεο βηνκεραληθέο κνλάδεο, πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη θαηά θχξην ιφγν ζηηο αλεπηπγκέλεο ρψξεο ηνπ πιαλήηε. πλεπψο, πέξα απφ ηελ ζπκκφξθσζε κε ηελ πεξηβαιινληηθή λνκνζεζία, νπνηαδήπνηε επηπιένλ ελέξγεηα κφλν αχμεζε ηνπ θφζηνπο πξνθαιεί ρσξίο θάπνηα βειηίσζε ζην πεξηβάιινλ. Η πηνζέηεζε θηιηθψλ πξνο ην πεξηβάιινλ κεζφδσλ θαη ηερλνινγίαο είλαη επηρεηξεκαηηθά αζχκθνξε. Ζ ΓΗΑΤΔΠΖ: Όιεο νη επηρεηξήζεηο επηβαξχλνπλ ην πεξηβάιινλ κε ηελ ιεηηνπξγία ηνπο, επεηδή: Αλαιψλνπλ θπζηθνχο ελεξγεηαθνχο πφξνπο (γηα παξαγσγηθέο αλάγθεο, θσηηζκφ, ζέξκαλζε θιπ) Υξεζηκνπνηνχλ λεξφ Υξεζηκνπνηνχλ κεηαθνξηθά κέζα, επνκέλσο θαηαλαιψλνπλ επηπιένλ ελέξγεηα Γηαζέηνπλ Η/Μ εμνπιηζκφ θαη εμνπιηζκφ γξαθείνπ, πνπ επίζεο θαηαλαιψλεη ελέξγεηα Αλαιψλνπλ θπζηθέο πξψηεο χιεο θαη παξάγνπλ / απνβάιινπλ πιηθά, πνπ νπζηαζηηθά δελ απνδνκνχληαη ζην θπζηθφ πεξηβάιινλ (απφ ηα ππξεληθά απφβιεηα κέρξη ην πιαζηηθφ) Όια ηα παξαπάλσ επηβαξχλνπλ ην θπζηθφ πεξηβάιινλ. Σν ζσξεπηηθφ νηθνινγηθφ απνηχπσκα 2 απφ ηελ ιεηηνπξγία ησλ Μηθξψλ θαη Μεζαίσλ Δπηρεηξήζεσλ (πνπ απνηεινχλ πεξηζζφηεξν ηνπ 99% ηνπ ζπλφινπ ησλ Διιεληθψλ επηρεηξήζεσλ) είλαη ζεκαληηθφ θαη δελ κπνξεί λα αγλνεζεί. χκθσλα κε ηελ Μειέηε θνπηκφηεηαο ηνπ Πξνγξάκκαηνο Think Green, νη ΜΜΔ επζχλνληαη γηα ην 20% ησλ ζπλνιηθψλ εθπνκπψλ CO 2 ιακβάλνληαο ππφςε ηελ ελεξγεηαθή ηνπο θαηαλάισζε. 2 νο κχζνο: Ρο κόζηορ είναι μεγάλο, δεν μποπώ να ανηαποκπιθώ Η ζέζε απηή ησλ ΜΜΔ είλαη ε πην δηαδεδνκέλε, αθνχ είλαη παγησκέλε ε αληίιεςε, φηη ε εηζαγσγή θηιηθψλ πξνο ην πεξηβάιινλ είλαη αθξηβή θαη 2 Η έλλνηα νηθνινγηθφ απνηχπσκα αλαθέξεηαη ζηελ έθηαζε παξαγσγηθήο γεο, πφζηκνπ λεξνχ θαη ζάιαζζαο πνπ είλαη απαξαίηεηε γηα ηελ θάιπςε ησλ θαζεκεξηλψλ αλαγθψλ ζε ελέξγεηα θαη λεξφ ζπλππνινγίδνληαο ηηο εθπνκπέο ξχπσλ θαη ηελ έθηαζε, πνπ ρξεηάδεηαη γηα ηελ απφζεζε ησλ απνξξηκκάησλ. 3 / 18
κφλν νη πνιχ κεγάιεο επηρεηξήζεηο έρνπλ ηελ δπλαηφηεηα ηέηνησλ εθαξκνγψλ. Ζ ΓΗΑΤΔΠΖ: Οη πεξηζζφηεξεο πεξηβαιινληηθέο πξαθηηθέο δελ έρνπλ πςειφ θφζηνο, αιιά ζρεηίδνληαη κε αιιαγή ηεο αηνκηθήο θαη εηαηξηθήο θνπιηνχξαο. Πξαθηηθέο, φπσο ε αλαθχθισζε, ε ζπλεηή ρξήζε πφξσλ, ε ρξήζε θηιηθψλ πξνο ην πεξηβάιινλ πξψησλ πιψλ, ε ρξήζε ιακπηήξσλ εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο, ε έμππλε ζέξκαλζε θαη ςχμε ησλ θηηξίσλ, αιιά θαη άιιεο πνιιέο έρεη απνδεηρηεί φηη φρη κφλν δελ απμάλνπλ ην θφζηνο παξαγσγήο, αιιά αληίζεηα ην κεηψλνπλ. Η αγνξά θαζαξνχ Η/Μ εμνπιηζκνχ πξέπεη λα αληηκεησπίδεηαη ζε βάζνο ρξφλνπ, φπσο θάζε άιιε επέλδπζε θεθαιαηνπρηθνχ εμνπιηζκνχ. Δπηπιένλ ηέηνηνπ είδνπο πξνκήζεηεο επηρνξεγνχληαη απφ θνηλνηηθνχο ή/θαη εζληθνχο πφξνπο θαη πνιιέο θνξέο είλαη ζπκθεξφηεξεο απφ ηελ αγνξά ηερλνινγηθά απαμησκέλσλ ζπκβαηηθψλ ιχζεσλ. ηελ αμηνιφγεζε θφζηνπο/νθέινπο ζα πξέπεη λα ζπλππνινγηζηνχλ θαη άιινη παξάγνληεο, φπσο ε απνθπγή πνηλψλ, ε βειηίσζε ηεο εηθφλαο ηεο επηρείξεζεο, ε βειηίσζε ησλ ζρέζεσλ ηεο ΜΜΔ κε φια ηα ελδηαθεξφκελα κέξε θαη θπξίσο κε ηνπο πξνκεζεπηέο ηεο, ηνπο πειάηεο ηεο θαη ηελ ηνπηθή θνηλσλία. Η καθξνπξφζεζκε ζεψξεζε θηιηθψλ πξνο ην πεξηβάιινλ ιχζεσλ δελ βειηηψλεη απιά ηελ εηθφλα ηεο ΜΜΔ, αιιά ηεο επηηξέπεη λα ειπίδεη ζηελ επηβίσζε ηεο. Υσξίο ηελ παξακηθξή ακθηβνιία ε ηάζε πνπ έρεη δηακνξθσζεί ππέξ ηνπ πεξηβάιινληνο δελ είλαη αλαζηξέςηκε θαη φζν λσξίηεξα κηα ΜΜΔ ζπκκνξθσζεί κε απηήλ, ηφζν απμάλεη ηελ πηζαλφηεηα λα δηεθδηθήζεη κηα ζέζε ζηελ λέα αλαδπφκελε αγνξά. 3 νο κχζνο: Γεν έσυ ηην απαπαίηηηη ηεσνογνυζία, ηοςρ καηάλληλοςρ ανθπώποςρ. Σα πεξηβαιινληηθά ζέκαηα είλαη πνιχπινθα ζηελ δηαρείξηζε ηνπο θαη απαηηνχλ ηερλνινγηθά εμεηδηθεπκέλεο γλψζεηο θαη αληίζηνηρνπο επηζηήκνλεο. Οη ΜΜΔ δελ δηαζέηνπλ ηέηνηνπο πφξνπο. Ζ ΓΗΑΤΔΠΖ: Σα πεξηβαιινληηθά ζέκαηα δελ είλαη νχηε πεξηζζφηεξν νχηε ιηγφηεξν απαηηεηηθά απφ ηα ππφινηπα επηρεηξεκαηηθά ζέκαηα, πνπ ε ΜΜΔ θάζε ηφζν θαιείηαη λα εθαξκφζεη, π.ρ. έλα ζχζηεκα ERP ή έλα 4 / 18
χζηεκα Γηαρείξηζεο Πνηφηεηαο ζχκθσλα κε ην Πξφηππν ISO 9001:2010. Τπνζηεξηθηηθά ζηελ ΜΜΔ ζηελ θαηεχζπλζε απηή ιεηηνπξγνχλ πιήζνο πξσηνβνπιηψλ, ΜΚΟ, Πξνγξάκκαηα (φπσο ην Think Green), πνπ ζπκβάιινπλ νπζηαζηηθά ζηελ γξήγνξε αθνκνίσζε ησλ πξάζηλσλ ηερλνινγηψλ θαη πξαθηηθψλ. 4 νο κχζνο: Γεν έσυ ηον σπόνο να αζσοληθώ και με αςηό ηο θέμα. πάπσοςν καθημεπινέρ ςποσπεώζειρ, πος δεν μποπούν να πεπιμένοςν. Οη θαζεκεξηλέο ππνρξεψζεηο κηαο ΜΜΔ δελ επηηξέπνπλ ηελ πνιπηέιεηα ελαζρφιεζεο ηεο κε πεξηβαιινληηθά ζέκαηα. Ζ ΓΗΑΤΔΠΖ: Πάξα πνιχ απιά, νη ΜΜΔ νθείινπλ λα θαηαιάβνπλ, φηη ε ελαζρφιεζε ηνπο κε εηαηξηθά πεξηβαιινληηθά ζέκαηα είλαη πξνηεξαηφηεηα πξψηεο γξακκήο θαη ε ηνπνζέηεζε ηνπο ζε έλα αζαθέο κέιινλ ππνζεθεχεη ηελ ίδηα ηνπο ηελ χπαξμε. Η ζπδήηεζε γηα ηελ εηαηξηθή πεξηβαιινληηθή επζχλε έρεη μεθηλήζεη απφ ηελ δεθαεηία ηνπ 1980 θαη απνηειεί απηνλφεηε πξάμε ζηηο αλεπηπγκέλεο θνηλσλίεο ηεο ΔΔ. Γελ πξέπεη άιιε κηα θνξά ε θαζπζηέξεζε ησλ ειιεληθψλ ΜΜΔ λα απνβεί κνηξαία ζηελ απψιεηα θαη άιισλ αληαγσληζηηθψλ ζέζεσλ. Γηαηί αλ αλαγθαζηνχλ νη ΜΜΔ λα ζπκκνξθσζνχλ θάησ απφ πίεζε θαη ζε αζθπθηηθά ρξνληθά πεξηζψξηα, ηφηε ηα ιάζε θαη ην θφζηνο πξνζαξκνγήο ζα είλαη δπζαλάινγα κε ηελ πξαγκαηηθφηεηα. Η επαηζζεηνπνίεζε ηνπ ΜΜΔ επηρεηξεκαηία ζηηο αξρέο ηεο πξάζηλεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο θαη ε πηνζέηεζε εθ κέξνπο ηνπ ζχγρξνλσλ επηρεηξεκαηηθψλ δηέξρεηαη απφ δχν επφκελεο θάζεηο. Η πξψηε ζπλαξηάηαη κε ηελ εκπινθή ηνπ πξνζσπηθνχ ηεο ΜΜΔ θαη ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ πξαθηηθψλ, πνπ ν επηρεηξεκαηίαο πξνηίζεηαη λα εηζάγεη ζηελ ΜΜΔ θαη ε δεχηεξε κε ηελ κεγηζηνπνίεζε ηνπ αλακελφκελνπ νθέινπο κέζα απφ ηελ δεκνζηνπνίεζε ησλ αλαιακβαλφκελσλ δξάζεσλ ηεο ΜΜΔ. 1.1.1. Δμπλοκή ηος πποζυπικού ηηρ ΚΚΔ Έρεη απνδεηρηεί, φηη φηαλ κηα επηρείξεζε εληζρχεη ην θνηλσληθφ ηεο πξνθίι, απηφ αληαλαθιάηαη θαη ζηελ ηθαλνπνίεζε ησλ εξγαδνκέλσλ κε φια ηα ζπλεπαθφινπζα πιενλεθηήκαηα. Δίλαη πνιχ ζεκαληηθφ ν επηρεηξεκαηίαο λα παξαθηλεί ηνπο εξγαδφκελνπο λα ζπκκεηέρνπλ ζηηο πεξηβαιινληηθέο δξάζεηο κε δηηηφ ζηφρν: α) λα δηακνξθψζεη ηελ θαηάιιειε εηαηξηθή θνπιηνχξα θαη β) λα πξνθαιέζεη απηφλνκεο πξσηνβνπιίεο απφ ηνπο εξγαδφκελνπο, πνπ γλσξίδνπλ θαιχηεξα απφ ηνλ θαζέλα ηηο ηδηαηηεξφηεηεο ηεο ζέζεο εξγαζίαο ηνπο. Σέινο, έρεη απνδεηρηεί, φηη ν ίδηνο ν επηρεηξεκαηίαο ηεο ΜΜΔ πξέπεη λα ιεηηνπξγεί σο πξφηππν θαη λα εκπλεχζεη ηνπο εξγαδφκελνπο. πλεπψο ε κεηνπζίσζε ιφγσλ θαη 5 / 18
δηαθεξχμεσλ ζε αλάινγεο δξάζεηο θαη ζπκπεξηθνξέο απνηειεί ηελ θαιχηεξε εθπαίδεπζε ζηελ πξνζπάζεηα απφθηεζεο ηεο δεηνχκελεο εηαηξηθήο θνπιηνχξαο. Φπζηθά, φπνπ απηφ είλαη δπλαηφ, ε πινπνίεζε ζχληνκσλ εθπαηδεπηηθψλ ζπλαληήζεσλ / ζεκηλαξίσλ κπνξεί λα ζπκβάιιεη ζε κεγάιν βαζκφ ζηελ απνδνρή ηεο λέαο πξνζέγγηζεο απφ ηνπο εξγαδφκελνπο. 1.1.2. Ξποβολή & Δπικοινυνία Αλ εμαηξεζνχλ νη κεγάιεο επηρεηξήζεηο, πνπ κε επαλαιακβαλφκελεο δεκνζηεχζεηο θαη θαηαρσξήζεηο δεκνζηνπνηνχλ ηηο πεξηβαιινληηθέο ηνπο δξάζεηο, νη θαηαλαισηέο δελ γλσξίδνπλ ζρεδφλ θακηά ΜΜΔ, πνπ λα ππνζηεξίδεη κε ηηο ελέξγεηεο ηεο ζηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Παξάιιεια, ε πιεηνςεθία ησλ θαηαλαισηψλ είλαη δηαηεζεηκέλε λα αληακείςεη ηελ ΜΜΔ, πνπ έκπξαθηα απνδεηθλχεη ηελ πεξηβαιινληηθή ηεο επαηζζεζία θαη λα πξνηηκήζεη ηα πξντφληα έζησ (πεξηζηαζηαθά) θαη κε κηθξή επηβάξπλζε ζηελ ηηκή ηνπο. Η πξνβνιή ινηπφλ ησλ πεξηβαιινληηθψλ δξάζεσλ είλαη ρξήζηκε θαη δεκηνπξγεί πνιιαπιαζηαζηηθά νθέιε, πνπ δελ κπνξνχλ λα αγλνεζνχλ απφ ηελ ΜΜΔ. Αθνινπζνχλ, ελδεηθηηθά, πεπιβαλλονηικά ζήμαηα, πνπ ζηηο αλεπηπγκέλεο ρψξεο δεκηνπξγνχλ ππεξαμία θαη ζηαδηαθά απνθηνχλ αλαγλσξηζεκφηεηα θαη ζηελ ειιεληθή αγνξά: Ρο Δςπυπαφκό Ιοςλούδι: Γεκηνπξγήζεθε ην 1992 θαη αλαγλσξίδεηαη απφ φιεο ηηο ρψξεο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, αιιά ραίξεη εθηίκεζεο θαη εθηφο απηήο. Σν Δπξσπατθφ απηφ ζήκα απνηειεί κέξνο ηεο ζηξαηεγηθήο ηεο Έλσζεο γηα ηελ πξνψζεζε ηεο βηψζηκεο αλάπηπμεο. Απφ ην 2000 εθηφο απφ πξντφληα πεξηιακβάλεη θαη ππεξεζίεο. ECO LABEL: Μηα επηρείξεζε κπνξεί λα πηζηνπνηήζεη έλα πξντφλ ε ππεξεζία πνπ παξέρεη κε ηελ ζήκαλζε eco label. Αξκφδηνο ειιεληθφο θνξέαο γηα ηελ απνλνκή ηνπ ζήκαηνο είλαη ν ΑΑΟ (Αλψηαην πκβνχιην Απνλνκήο Οηθνινγηθνχ ήκαηνο), ζην νπνίν κεηαμχ άιισλ ζπκκεηέρνπλ εθπξφζσπνη Τπνπξγείσλ, θαηαλαισηηθψλ νξγαλψζεσλ θαη πεξηβαιινληηθψλ νκάδσλ. 6 / 18
Ν Θύκνορ ηηρ Λοπβηγίαρ: Καζηεξψζεθε απφ ηελ Ννξβεγία ην 1989. Αλαγλσξίδεηαη απφ φιεο ηηο θαλδηλαβηθέο ρψξεο, αλεμάξηεηα απφ ηελ ρψξα, πνπ ην έρεη εθδψζεη. Η δηάξθεηα ηνπ είλαη ηξηεηήο θαη απαηηείηαη επαλαμηνιφγεζε θαη επαλέθδνζε κεηά ηελ ηξηεηία. Ν Κπλε Άγγελορ: Γεκηνπξγήζεθε ην 1978 ζηελ Γεξκαλία θαη είλαη ε πξψηε ζήκαλζε, πνπ παξνπζηάζηεθε ζηελ αγνξά. Σν ζήκα απνηειεί ηδηνθηεζία ηνπ Τπνπξγείνπ Πεξηβάιινληνο ηεο Γεξκαλίαο θαη ην δηαρεηξίδεηαη ν Γεξκαληθφο Οξγαληζκφο Πηζηνπνίεζεο. European Business Award for the Environment: θνπφο ηνπ είλαη ε επηβξάβεπζε πεξηβαιινληηθψλ πξσηνβνπιηψλ κέζα απφ δηαγσληζηηθή δηαδηθαζία. Γίλνληαη βξαβεία ζε δηάθνξεο θαηεγνξίεο, φπσο: πξάζηλν πξντφλ, πξάζηλε παξαγσγηθή δηαδηθαζία, πξάζηλν management, θιπ. Δθηφο απηψλ ησλ ζεκάησλ, ην πην δηαδεδνκέλν θαη αλαγλσξίζηκν ζήκα είλαη απηφ κε ηα 3 βέιε, πνπ παξαπέκπεη ζην γεγνλφο, φηη ε ζπγθεθξηκέλε ζπζθεπαζία πξνέξρεηαη απφ πξψηεο χιεο θαη πιηθά, πνπ είλαη αλαθπθιψζηκα. 1.2. ΡΗ ΓΔΛ ΔΗΛΑΗ ΞΟΑΠΗΛΖ ΔΞΗΣΔΗΟΖΠΖ Η επηρείξεζε, πνπ αληηιακβάλεηαη ηηο πεξηβαιινληηθέο πηπρέο σο «πεξηνξηζκφ» θαη «αλαγθαίν θφζηνο» θαη θαζφινπ ζαλ επθαηξία. Η επηρείξεζε, πνπ απιψο ηεξεί ηελ πεξηβαιινληηθή Ννκνζεζία. Η επηρείξεζε, πνπ αλαιίζθεηαη απνθιεηζηηθά ζε δεκφζηεο ζρέζεηο θαη νπζηαζηηθά ε πεξηβαιινληηθή ηεο ζηξαηεγηθή θαη πνιηηηθή θαζνξίδεηαη απνθιεηζηηθά απφ ηηο αλάγθεο ηνπ marketing. 7 / 18
2. ΡΝ ΞΟΝΓΟΑΚΚΑ THINK GREEN Σν Πξφγξακκα Think Green απνηειείηαη απφ 4 Γξάζεηο: 1. Πξφγξακκα πεξηβαιινληηθήο επαηζζεηνπνίεζεο επηρεηξήζεσλ κειψλ ηνπ ΔΒΔΑ 2. Γεκηνπξγία Γηθηχνπ «Πξάζηλσλ Δπηρεηξεκαηηθψλ Αγγέισλ» (Green Business Angels) 3. Πεξηβαιινληηθφ mentoring θαη 4. Γεκηνπξγία θαη αλάπηπμε δηαδηθηπαθήο πχιεο: «Πξάζηλε Πχιε ησλ ΜΜΔ» Βαζηθή πεγή γηα ηελ ζχληαμε ηνπ παξφληνο εθπαηδεπηηθνχ παθέηνπ γηα ιφγνπο νκνηνγέλεηαο απεηέιεζαλ α) ε Μειέηε θνπηκφηεηαο ηνπ Έξγνπ Think Green θαη β) ε Μειέηε γηα ηνλ Πξνζδηνξηζκφ θαη Απνηχπσζε Πξνθίι ηνπ Πεξηβαιινληηθνχ Μέληνξα. Καη νη 4 Γξάζεηο ηνπ Πξνγξάκκαηνο, φπσο αλαιχνληαη θαη εμεηδηθεχνληαη ζηελ Μειέηε θνπηκφηεηαο, ζπληζηνχλ απαξαίηεηα ζηνηρεία γηα ηελ επηηπρία ηνπ Έξγνπ. Οη Γξάζεηο 1, 2 θαη 4 δηακνξθψλνπλ ην πεξηβάιινλ θαη ην θαζηζηνχλ γφληκν, ψζηε νη ΜΜΔ ηεο νκάδαο ζηφρνπ (θαηά θχξην ιφγν) λα εμνηθεησζνχλ κε ηνπο ζηφρνπο ηνπ Έξγνπ θαη λα ζπκκεηάζρνπλ ελεξγά ζηελ εμέιημε ηνπ. Δπίζεο κε ηελ δεκηνπξγία ηνπ δηθηχνπ ησλ Πξάζηλσλ Δπηρεηξεκαηηθψλ Αγγέισλ δεκηνπξγείηαη ν απαξαίηεηνο κεραληζκφο, πνπ ζα θξνληίζεη γηα ηελ νκαιή εμάπισζε ησλ ζηφρσλ ηνπ Έξγνπ ζε θαηά ην δπλαηφλ κεγαιχηεξε κεξίδα ησλ κειψλ ηνπ ΔΒΔΑ. Ν κπίζιμορ όμυρ παπάγονηαρ για ηην επιηςσή ολοκλήπυζη ηος Έπγος, πος αποηελεί και ηην ππομεηυπίδα ηος ππορ ηιρ ΚΚΔ είναι ηο Ξεπιβαλλονηικό mentoring. Η πξνζπκία ππνςήθησλ κεληφξσλ λα ζπκκεηάζρνπλ ζην Πξφγξακκα, ε πξνζσπηθφηεηα ηνπο κε ηελ επξχηεξε έλλνηα θαη ε πξνζήισζε ηνπο ζηνπο ζηφρνπο ηνπ απνηεινχλ ην θιεηδί γηα ηελ παξαθίλεζε ησλ επηρεηξεκαηηψλ ησλ ΜΜΔ ηεο νκάδαο ζηφρνπ λα ελζηεξληζηνχλ πνιηηηθέο θαη δξάζεηο πνπ πξνσζεί ην Πξφγξακκα, ψζηε λα απνηειέζνπλ ηελ απαξαίηεηε θξίζηκε κάδα, πνπ κεηά ζα κπνξέζεη πνιιαπιαζηαζηηθά λα αλαπηπρζεί ζηελ πιεηνςεθία ησλ κειψλ ηνπ ΔΒΔΑ. Δίλαη απηνλφεην, φηη κηα επξχηεξε απνδνρή ηνπ Πξνγξάκκαηνο Think Green ζηελ πεξηνρή ηεο Αηηηθήο ζα βνεζήζεη ζηελ αλαγλψξηζε ησλ αξρψλ ηνπ θαη ζηελ ππφινηπε Διιάδα. Η Γξάζε Πεξηβαιινληηθφ mentoring δηαθξίλεηαη ζε 3 Δλέξγεηεο: Δλέξγεηα 3.1: Πξνζδηνξηζκφο πξνθίι Μεληφξσλ (εθπαηδεπηψλ θαζνδεγεηψλ) Δλέξγεηα 3.2: Δθπαίδεπζε Μεληφξσλ (εθπαηδεπηψλ θαζνδεγεηψλ) θαη Δλέξγεηα 3.3: Δπηινγή θαη εθπαίδεπζε ΜΜΔ Πεξηβαιινληηθφ mentoring 8 / 18
Σν παξφλ εθπαηδεπηηθφ παθέην αθνξά ηελ Δλέξγεηα 3.2, κεηά ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ πξνθίι ησλ κεληφξσλ θαη ηελ πξνθήξπμε γηα ηελ εθδήισζε ελδηαθέξνληνο απφ ππνςήθηνπο κέληνξεο απφ ην ΔΒΔΑ. Σν εθπαηδεπηηθφ παθέην ζα ρξεζηκεχζεη, εθηφο απφ ηελ εθπαίδεπζε ησλ κεληφξσλ, πνπ απνηειεί ηελ θχξηα απνζηνιή ηνπ θαη ζηελ ζχληνκε (3 θνξέο απφ 3 ψξεο) εθπαίδεπζε ησλ mentees (νκάδεο ησλ 20 επηρεηξεκαηηψλ ΜΜΔ) απφ ηνπο ίδηνπο ηνπο κέληνξεο. Η επηινγή ησλ απνζπαζκάησλ, πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ ζε απηφ ηα ν ζηάδην ελαπφθεηηαη ζηελ πξνζσπηθφηεηα ηνπ θαζελφο κέληνξα. Όιν ην ππφινηπν πιηθφ δελ απνηειεί πιηθφ θαηάιιειν γηα εθπαίδεπζε ηνπ mentee απφ ηνλ κέληνξα, αιιά ζηνρεχεη απνθιεηζηηθά (φπσο έρεη πξναλαθεξζεί) ζην λα δψζεη ζηνλ κέληνξα ηελ απαξαίηεηε θσδηθνπνηεκέλε γλψζε γηα λα κπνξεί λα ζέηεη δεηήκαηα θαη λα παξαθηλεί ηνλ mentee ηνπ ζε γφληκνπο πξνβιεκαηηζκνχο. Αλ πξνζπαζήζεη θάπνηνο λα αμηνινγήζεη ηηο 4 Γξάζεηο ηνπ Πξνγξάκκαηνο Think Green σο πξνο ηελ ζπλεηζθνξά ηνπο ζηελ επηηπρή νινθιήξσζε ηνπ Πξνγξάκκαηνο ζα θαηαιήμεη ζην ζπκπέξαζκα, φηη νη Γξάζεηο 1, 2 θαη 4 είλαη εμαηξεηηθά ρξήζηκεο θαη ππνβνεζεηηθέο ζηελ δεκηνπξγία ηνπ απαξαίηεηνπ θιίκαηνο ζηηο ΜΜΔ ηεο νκάδαο ζηφρνπ, αλ φκσο ε Γξάζε 3 ηνπ Πεξηβαιινληηθνχ mentoring απνηχρεη, ζα απνηχρεη νιφθιεξν ην Πξφγξακκα. Λακβάλνληαο ππφςε ηα πξνεγνχκελα γίλεηαη θαηαλνεηφ γηαηί ε εθπαίδεπζε ησλ κεληφξσλ δελ εζηηάδεη ζηελ παξάζεζε εμεηδηθεπκέλεο ηερληθήο πεξηβαιινληηθήο γλψζεο, αιιά ζηνρεχεη ζηελ θσδηθνπνίεζε ρξήζηκσλ (θαη θξίζηκσλ) γλψζεσλ, πνπ ζα δηεπθνιχλνπλ ηνλ κέληνξα ζηελ θχξηα απνζηνιή ηνπ, πνπ είλαη ε παξαθίλεζε (θαζνδήγεζε) ηνπ mentee ζηνλ θφζκν ηεο πξάζηλεο επηρείξεζεο θαη ε ππνζηήξημε ηνπ ζηηο επηθείκελεο επηρεηξεκαηηθέο απνθάζεηο. 9 / 18
3. Ζ ΑΛΡΗΙΖΤΖ ΡΖΠ ΡΖΔΚΑ ΓΗΑ ΡΖΛ ΔΘΞΝΛΖΠΖ ΡΝ ΔΘΞΑΗΓΔΡΗΘΝ ΞΑΘΔΡΝ 3.1. ΔΜΔΗΓΗΘΔΠΖ ΡΥΛ ΠΡΝΣΥΛ Η 1 ε Δλφηεηα ηεο εθπαίδεπζεο αλαθέξεηαη ζην Έξγν Think Green, αλαιχεη ηνλ ζθνπφ ηνπ εκηλαξίνπ θαη παξνπζηάδεη ηελ δνκή ηεο εθπαίδεπζεο. Η 2 ε Δλφηεηα ηνπ εθπαηδεπηηθνχ παθέηνπ αθνξά ην ίδην ην mentoring, γίλεηαη ζχληνκε αλαθνξά ζηελ ζεσξεηηθή ηνπ ππφζηαζε θαη αθηεξψλεηαη πεξηζζφηεξνο ρξφλνο γηα ηελ θαιχηεξε ελεκέξσζε ησλ κεληφξσλ γηα ηνπο mentees, πνπ ζα θιεζνχλ λα ππνζηεξίμνπλ. Παξάιιεια ν εθπαηδεπηήο νθείιεη λα επηδείμεη ηηο θαιέο πξαθηηθέο (κε ηελ κνξθή νδεγηψλ) γηα ηελ απνηειεζκαηηθή πξνζέγγηζε ησλ mentees. Ο θίλδπλνο, πνπ ειινρεχεη ζε ηέηνηεο πεξηπηψζεηο είλαη ν κέληνξαο λα κελ κπνξέζεη λα πξνζαξκνζηεί ζηηο πξαγκαηηθέο αλάγθεο ηνπ mentee θαη λα δηνιηζζήζεη ζε έλα αθαδεκατθφ, άλεπξν ρσξίο ελδηαθέξνλ γηα ηνλ mentee επίπεδν, πνπ ζα νδεγήζεη νιφθιεξν ην Πξφγξακκα ζε απνηπρία. Έηζη, ε ππώηη ομάδα εμεηδίθεπζεο ηνπ θεληξηθνχ ζηφρνπ αθνξά ηνλ ίδην ηνλ κέληνξα. Αλ θαη νη εθπαηδεπφκελνη κέληνξεο έρνπλ ήδε επηιεγεί ζχκθσλα κε ηηο απαξαίηεηεο ηθαλφηεηεο θαη δεμηφηεηεο, θξίλεηαη ζθφπηκν γηα ιφγνπο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ κηθξή Διιεληθή εκπεηξία ζην mentoring, λα επαλαηνπνζεηεζνχλ νη βαζηθέο ζπκβνπιεπηηθέο ηθαλφηεηεο ησλ κεληφξσλ γηα ηελ ζεκειίσζε απνηειεζκαηηθψλ ζρέζεσλ mentoring, φπσο αλαθέξνληαη ζηελ Μειέηε θνπηκφηεηαο ηνπ Έξγνπ, δειαδή: Να αθηεξψλνπλ ηελ πξνζνρή ηνπο ζηνπο θαζνδεγνχκελνπο κηθξνκεζαίνπο επηρεηξεκαηίεο Να αθνχλ θαη λα θαηαλννχλ ηνπο θαζνδεγνχκελνπο κηθξνκεζαίνπο επηρεηξεκαηίεο Να κπνξνχλ λα δεκηνπξγνχλ θίλεηξα θαη πξνθιήζεηο Να δηαρεηξίδνληαη θξίζεηο Να δηαζέηνπλ δεμηφηεηεο νκαδηθήο εξγαζίαο Να αλαπηχζζνπλ ζρέζεηο εκπηζηνζχλεο Να κεηαθέξνπλ γλψζεηο θαη εκπεηξίεο θ.ά. Η δεύηεπη ομάδα εμεηδίθεπζεο ηνπ θεληξηθνχ ζηφρνπ αθνξά ην ηκήκα ηεο εθπαίδεπζεο, πνπ απνζθνπεί ζηελ κεηαθνξά εξγαιείσλ, κεζνδνινγηψλ θαη ρξήζηκσλ ζηνηρείσλ ζηνπο κέληνξεο, ψζηε λα κπνξνχλ λα πξνζεγγίδνπλ απνηειεζκαηηθά ηνπο mentees ηεο νκάδαο ζηφρνπ θαη λα ηνπο επαηζζεηνπνηήζνπλ ζηελ αλάπηπμε πεξηβαιινληηθήο επηρεηξεκαηηθήο πξαθηηθήο. Δηδηθφηεξα ν κέληνξαο ζα πξέπεη λα είλαη ζε ζέζε: 10 / 18
Να δηεπθνιχλεη ηελ πξφζβαζε ηνπ επηρεηξεκαηία ζηηο απαξαίηεηεο πιεξνθνξίεο γηα ηελ πξάζηλε αλάπηπμε Να ελεκεξψζεη ηνλ επηρεηξεκαηία γηα ην ηζρχνλ Καλνληζηηθφ πιαίζην (Δπξσπατθφ θαη Δζληθφ), πνπ δηέπεη ηελ πεξηβαιινληηθή ζπκπεξηθνξά ησλ επηρεηξήζεσλ Να ζίμεη ην εχξνο ησλ δπλαηνηήησλ θαη πξννπηηθψλ πνπ ππάξρνπλ ζηελ ειιεληθή αγνξά γηα ηελ αλάπηπμε επηηπρεκέλσλ πξαθηηθψλ πξάζηλεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο Να πξνβάιεη ηα θίλεηξα γηα λα πηνζεηεζεί κηα λέα επηρεηξεκαηηθή θηινζνθία, φπνπ ε ζεηηθή ζρέζε κεηαμχ πεξηβαιινληηθήο θαη νηθνλνκηθήο απφδνζεο είλαη απαξαίηεηε γηα ηελ βησζηκφηεηα κηαο επηρείξεζεο Να θαηαγξάςεη ηηο δπλαηφηεηεο ρξεκαηνδφηεζεο ησλ πξάζηλσλ επηρεηξεκαηηθψλ ζρεδίσλ Να σζήζεη ζηελ αμηνπνίεζε φισλ ησλ πξάζηλσλ επηρεηξεκαηηθψλ δπλαηνηήησλ Να πεξηγξάςεη ηα νθέιε θαη ηηο επθαηξίεο πνπ πξνζθέξεη ε νξζή δηαρείξηζε ηνπ πεξηβάιινληνο ην ηέινο ηεο δεχηεξεο Δλφηεηαο παξνπζηάδνληαη ζχληνκα νη πεξηνξηζκνί ηνπ mentoring θαη νη θίλδπλνη απνηπρίαο, πνπ έρνπλ επίπησζε ζε νιφθιεξν ην Πξφγξακκα Think Green. Η 3 ε Δλφηεηα αλαιχεη ην επηρεηξεκαηηθφ πεξηβαιινληηθφ πιαίζην, ζην νπνίν θαιείηαη λα θηλεζεί ην πεξηβαιινληηθφ mentoring. Ο ξφινο ηνπ ΔΒΔΑ θσηίδεηαη κέζα απφ δξάζεηο θαη Πξνγξάκκαηα, πνπ δελ είλαη επξέσο γλσζηά θαη αλαδεηθλχεηαη σο πξαγκαηηθφο αξσγφο ησλ ΜΜΔ. Γίλεηαη αλαθνξά ζην Καλνληζηηθφ πιαίζην, πνπ δηέπεη ηελ πεξηβαιινληηθή πξαθηηθή, παξαηίζεηαη νινθιεξσκέλνο Καηάινγνο ηεο πεξηβαιινληηθήο λνκνζεζίαο κε ζχληνκε πεξηγξαθή ηνπ αληηθεηκέλνπ θάζε Νφκνπ, Π.Γ. ή άιιεο ζρεηηθήο απφθαζεο. ηελ ίδηα Δλφηεηα κε θξηηήξηα ηελ έδξα ησλ ΜΜΔ θαη ηνπο θιάδνπο (ρνλδξηθφ ιηαληθφ εκπφξην θαη θαηαζθεπέο) ηεο νκάδαο ζηφρνπ γίλεηαη έλα θηιηξάξηζκα ηνπ θαλνληζηηθνχ πιαηζίνπ θαη παξνπζηάδνληαη αλαιπηηθά νη θπξηφηεξνη πεξηβαιινληηθνί Νφκνη, Π.Γ. θαη απνθάζεηο. Με ηνλ ηξφπν απηφ νη κέληνξεο δηαζέηνπλ έλα έηνηκν εξγαιείν γηα ηελ πξνζέγγηζε ηνπο κε ηνπο θαζνδεγνχκελνπο. ην ηέινο ηεο ηξίηεο Δλφηεηαο παξνπζηάδνληαη νη θπξηφηεξνη θνξείο (δεκνζίνπ θαη ηδησηηθνχ δηθαίνπ), πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηελ Διιάδα ζε ζρέζε κε ηελ δηαρείξηζε ηνμηθψλ ή επηθίλδπλσλ πιηθψλ, πιηθψλ ζπζθεπαζίαο θαη αλαθπθινχκελσλ πιηθψλ. ηελ 4 ε Δλφηεηα ε εθπαίδεπζε απνζθνπεί λα γίλεη πξαθηηθή θαη ιεηηνπξγηθή γηα ηνπο κέληνξεο θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ mentoring θαη απνηειείηαη απφ ηξεηο ππνελφηεηεο. ηελ πξψηε παξαηίζεληαη ηα θπξηφηεξα εξγαιεία, νη δείθηεο θαη νη κέζνδνη γηα ηελ πεξηβαιινληηθή αμηνιφγεζε. ηελ δεχηεξε πξνζεγγίδνληαη νη ιφγνη γηα λα κεηαηξαπεί κηα ΜΜΔ ζε πξάζηλε 11 / 18
επηρείξεζε, πνπ είλαη άκεζα νηθνλνκηθνί κέρξη ζηξαηεγηθνί γηα ηελ καθξνπξφζεζκε επηβίσζε ησλ ΜΜΔ. Δπίζεο, παξνπζηάδνληαη φιεο νη πεγέο ρξεκαηνδφηεζεο ησλ ΜΜΔ γηα ηελ αλάιεςε πεξηβαιινληηθψλ δξάζεσλ, απφ εζληθνχο θαη θνηλνηηθνχο πφξνπο. Οξηζκέλα απφ ηα Πξνγξάκκαηα έρνπλ ηεξάζηηα ζεκαζία θαη εθαξκνγή γηα ηηο ΜΜΔ (εηδηθά ηα εζληθά), άιια έρνπλ κηθξφηεξε ζεκαζία θαη απεπζχλνληαη ζε κηθξφηεξν θχθιν ελδηαθεξνκέλσλ. Η 5 ε θαη ηειεπηαία Δλφηεηα παξνπζηάδεη αλαιπηηθά ηελ επιηομή φισλ ησλ πξναλαθεξζέλησλ. Σν χζηεκα Πεξηβαιινληηθήο Γηαρείξηζεο απνηειεί κηα νιηζηηθή ζεψξεζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ απφ ηελ ιεηηνπξγία κηαο επηρείξεζεο θαη ηεο δίλεη ηελ δπλαηφηεηα λα πξνζεγγίζεη δνκεκέλα θαη απνηειεζκαηηθά ηελ πεξηβαιινληηθή πνιηηηθή, πνπ ε ίδηα ζέιεη λα εθαξκφζεη. Απηφ δελ ζεκαίλεη, φηη πξέπεη λα πξνηαζεί ζε φιεο ηηο ΜΜΔ λα πηνζεηήζνπλ πζηήκαηα Πεξηβαιινληηθή Γηαρείξηζεο, φκσο ε ζσζηή εθπαίδεπζε ησλ κεληφξσλ ζην ζέκα ηνπο πξνζδίδεη απμεκέλεο δπλαηφηεηεο γηα ηελ απνηειεζκαηηθή πινπνίεζε ηνπ mentoring. Δθηφο ηνπ επξχηεξα δηαδεδνκέλνπ Πξνηχπνπ ISO 14001:2004, πνπ παξνπζηάδεηαη αλαιπηηθά έρεη θαηαζθεπαζζεί κηα κειέηε πεξίπησζεο, πνπ νη κέληνξεο θαινχληαη λα αληηκεησπίζνπλ. Η εηθνληθή εηαηξεία, πνπ θαηαζθεπάζηεθε γηα ηηο αλάγθεο ηεο εθπαίδεπζεο έρεη έδξα ζε ππνβαζκηζκέλε πεξηνρή ηεο Αηηηθήο, αλήθεη ζηνλ θαηαζθεπαζηηθφ θιάδν θαη έρεη γξαθεία γηα λα πξνζνκνηαζηνχλ θαηά ην δπλαηφλ νη ιεηηνπξγίεο ησλ ΜΜΔ ηνπ ρνλδξηθνχ θαη ιηαληθνχ εκπνξίνπ. Οη πξνηάζεηο ησλ νκάδσλ εξγαζίαο θαη ε ζχγθξηζε ηνπο κε ηελ ιχζε, πνπ ζα παξνπζηάζεη ν εθπαηδεπηήο απνηειεί ηελ θαιχηεξε κέζνδν απηναμηνιφγεζεο ησλ κεληφξσλ σο πξνο ηελ εηνηκφηεηα ηνπο λα αλαιάβνπλ ηνλ ξφιν ηνπο, δειαδή λα θαζνδεγήζνπλ κε απνηειεζκαηηθφ ηξφπν ηνπο mentees. Οη πηζαλέο ειιείςεηο θαη παξεξκελείεο ελλνηψλ θαη κεζφδσλ ζα απνθαιπθζνχλ θαηά ηελ επεμεξγαζία ηνπ case study θαη θαηά ηελ ηειηθή ζπδήηεζε γηα ηελ εμαγσγή ησλ ζπκπεξαζκάησλ ζα δνζεί νη επθαηξία ζηνπο κέληνξεο λα απνζαθελίζνπλ ηηο φπνηεο απνξίεο ηνπο. 12 / 18
4. ΚΔΘΝΓΝΙΝΓΗΑ ΑΛΑΞΡΜΖΠ ΔΘΞΑΗΓΔΡΗΘΝ ΞΑΘΔΡΝ Σν εθπαηδεπηηθφ παθέην, πνπ αλαπηχρζεθε, έρεη δηηηφ ζθνπφ: Αθελφο λα πξνζδψζεη ζην ζψκα ησλ επηιεγέλησλ κεληφξσλ κηα θνηλή αληίιεςε γηα ην Έξγν, πνπ ζα επηηειέζνπλ θαη Αθεηέξνπ έλα κεγάιν κέξνο ηνπ πιηθνχ λα κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί απφ ηνπο κέληνξεο ζηελ ζπλεξγαζία ηνπο κε ηνπο mentees θαηά ηελ πεξίνδν ηεο ζπλεξγαζίαο ηνπο, ηδηαίηεξα δε ζηελ θάζε ηεο εθπαίδεπζεο ησλ 200 ΜΜΔ ζην πελζήκεξν εθπαηδεπηηθφ πξφγξακκα (3 ψξεο αλά εκέξα) Σα θχξηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ζπλνςίδνληαη ζε δχν βαζηθνχο ππιψλεο, πνπ απνηεινχλ θαη ηελ θαξδηά ηεο εθπαίδεπζεο: 1. Σν εθπαηδεπηηθφ παθέην ζρεδηάζηεθε έηζη, ψζηε νη κέληνξεο λα απνθηήζνπλ εθφδηα (γλψζεηο θαη εξγαιεία) γηα ηελ απνηειεζκαηηθή πξνζέγγηζε ησλ mentees. Για ηον λόγο αςηό είναι πποζαναηολιζμένο ζε ππακηικέρ εθαπμογέρ και λύζειρ και δεν αναλώνεηαι ζε θευπηηικέρ γνώζειρ και αναλύζειρ. 2. Έρεη δνζεί ηδηαίηεξν βάξνο ζην Πύζηημα Ξεπιβαλλονηικήρ Γιασείπιζηρ, πος αποηελεί ηην επιηομή όλυν όζυν ζσεηικών αναθέπονηαι ζηο παπόν εκπαιδεςηικό πακέηο (πεξηβαιινληηθή πνιηηηθή, πεξηβαιινληηθή επηζεψξεζε, πεξηβαιινληηθνί δείθηεο, πεξηβαιινληηθφ ηζνδχγην, αλάιπζε θχθινπ δσήο, πεξηβαιινληηθή ζήκαλζε, πεξηβαιινληηθέο εθζέζεηο,...) Οη δχν πξναλαθεξζέληεο βαζηθνί ππιψλεο δηαθξίλνληαη ζην γεγνλφο, φηη ην 20% ηνπ ρξφλνπ εθπαίδεπζεο αλαιψλεηαη ζε πξαθηηθά ζέκαηα θαη ζπκβνπιέο νδεγίεο γηα ηελ απνηειεζκαηηθή πξνζέγγηζε ηεο ζπγθεθξηκέλεο νκάδαο ζηφρνπ, ην 50% αθνξά ζηελ εθαξκνγή πζηήκαηνο Πεξηβαιινληηθήο Γηαρείξηζεο, ελψ ην ππφινηπν 30% ζέηεη ηηο απαξαίηεηεο ζεσξεηηθέο βάζεηο ηνπ πξνγξάκκαηνο εθπαίδεπζεο. Δηδηθά ζηελ κειέηε πεξίπησζεο (case study), ε εηθνληθή εηαηξεία δξαζηεξηνπνηείηαη ζηνλ θιάδν ησλ θαηαζθεπψλ ζε ππνβαζκηζκέλε πεξηνρή ησλ Αζελψλ θαη δηαζέηεη γξαθεία, πνπ ε πεξηβαιινληηθή επηβάξπλζε, πνπ πξνθαιεί ε ιεηηνπξγία ηνπο, πξνζνκνηάδεη κε απηήλ πνπ πξνθαινχλ νη επηρεηξήζεηο ηνπ ρνλδξηθνχ ή ηνπ ιηαληθνχ εκπνξίνπ. Αθνινπζεί κηα πεξηιεπηηθή αλαθνξά ησλ πεξηερνκέλσλ θάζε κηαο μερσξηζηήο Δλφηεηαο, ζχκθσλα κε ην Πξφγξακκα, πνπ επηζπλάπηεηαη. Η εθπαίδεπζε ζα δηαξθέζεη 3 εκέξεο θαη δηαθξίλεηαη ζηα εμήο: 13 / 18
1 η ημέπα 08.45 09.00 Ξποζέλεςζη εγγπαθέρ 09.00 09.15 Σαιπεηιζμόρ από ηον Ξπόεδπο ηος ΔΒΔΑ 09.15 09.30 Σαιπεηιζμόρ από ηην Γενική Γιεςθύνηπια ηος ΔΒΔΑ και πεύθςνη ηος Έπγος Think Green 09.30 10.15 1 η Δνόηηηα: Ρο Ξπόγπαμμα Think Green - Πκοπόρ ηος Πεμιναπίος Γομή ηηρ εκπαίδεςζηρ χληνκε αλαθνξά ζην Πξφγξακκα γηα ηελ θαιχηεξε θαηαλφεζε ησλ κεληφξσλ ηνπ πεξηβάιινληνο ζην νπνίν έρνπλ θιεζεί λα ζπλεηζθέξνπλ. Γεκηνπξγία ζπλαληίιεςεο απφ φινπο ηνπο ζπκκεηέρνληεο θαη ζχληνκε αλαθνξά ζηνλ θνξκφ ηεο εθπαίδεπζεο θαη ζηελ αθνινπζνχκελε κεζνδνινγία. 10.15 10.30 Γιάλειμμα 10.30 11.15 2 η Δνόηηηα: Πσεηικά με ηο Mentoring Ση είλαη ην mentoring? Ση είλαη ν κέληνξαο? Γλψζεηο δεμηφηεηεο ραξαθηεξηζηηθά ηνπ κέληνξα 11.15 12.00 2 η Δνόηηηα (ζπλέρεηα): Πσεηικά με ηο mentoring Η νκάδα ζηφρνο θαη νη mentees Σερληθέο επηθνηλσλίαο θαη ζπλεξγαζίαο κε ηνπο mentees Πεξηνξηζκνί θαη θίλδπλνη απνηπρίαο 12.00 12.15 Γιάλειμμα 12.15 13.15 Δξσηήζεηο Γηεπθξηλήζεηο πδήηεζε επί ησλ δχν πξψησλ Δλνηήησλ ηεο εθπαίδεπζεο 13.15 14.30 Γεύμα με ανηαλλαγή απότευν 14.30 16.00 3 η Δνόηηηα: Δπισειπημαηικό Ξεπιβαλλονηικό Ξλαίζιο Ο ξφινο ηνπ ΔΒΔΑ Σν Καλνληζηηθφ πιαίζην 14 / 18
Γξαζηεξηνπνηνχκελνη Φνξείο 16.00 16.15 Γιάλειμμα 16.15 17.15 Δξσηήζεηο Γηεπθξηλήζεηο πδήηεζε επί ηεο ηξίηεο Δλφηεηαο ηεο εθπαίδεπζεο 2 η ημέπα 09.00 09.45 4 η Δνόηηηα: Κέθοδοι Δπγαλεία Γείκηερ Ξεπιβαλλονηικήρ Αξιολόγηζηρ & Νικονομικοί Πηόσοι Παξνπζίαζε ησλ θπξηνηέξσλ κεζφδσλ εμνηθείσζε κε ηα θαηάιιεια εξγαιεία θαη αλαθνξά δεηθηψλ γηα ηελ αμηνιφγεζε ηεο πεξηβαιινληηθήο επίδνζεο ησλ ΜΜΔ. 09.45 10.30 4 η Δνόηηηα: (ζπλέρεηα) Ξποοπηικέρ ηηρ Ξπάζινηρ Δπισείπηζηρ Γςναηόηηηερ Σπημαηοδόηηζηρ Αλαιπηηθή αλαθνξά ζηελ λέα αλαδπφκελε πξάζηλε αγνξά θαη ηα πιενλεθηήκαηα, πνπ πξνθχπηνπλ γηα ηηο πξάζηλεο επηρεηξήζεηο. Γηα ιφγνπο πιεξφηεηαο παξαηίζεληαη φια ηα Δζληθά ή Κνηλνηηθά Πξνγξάκκαηα θαη Πξσηνβνπιίεο, πνπ πξνζθέξνπλ ρξεκαηνδφηεζε γηα πξάζηλεο δξάζεηο ζηηο ΜΜΔ. Δθηελέζηεξε αλαθνξά ζηα Δζληθά Πξνγξάκκαηα, πνπ αθνξνχλ ηηο ΜΜΔ ηεο νκάδαο ζηφρνπ. 10.30 10.45 Γιάλειμμα 10.45 11.45 Δξσηήζεηο Γηεπθξηλήζεηο πδήηεζε επί ηεο ηέηαξηεο Δλφηεηαο ηεο εθπαίδεπζεο 11.45 13.15 5 η Δνόηηηα: χζηεκα Πεξηβαιινληηθήο Γηαρείξηζεο Αλαιπηηθή Παξνπζίαζε ηνπ Πξνηχπνπ ISO 14001:2004 13.15-14.30 Γεύμα με ανηαλλαγή απότευν 14.30 15.15 5 η Δνόηηηα: (ζπλέρεηα) Οθέιε απφ ηελ πηνζέηεζε πζηήκαηνο Πεξηβαιινληηθήο Γηαρείξηζεο 15 / 18
15.15 16.15 Δξσηήζεηο Γηεπθξηλήζεηο πδήηεζε γηα ηελ εθαξκνγή πζηεκάησλ Πεξηβαιινληηθήο Γηαρείξηζεο 3 η ημέπα 09.00 09.45 Αλαζθφπεζε ησλ δχν πξνεγνχκελσλ εκεξψλ πδήηεζε Η εκβφιηκε απηή αλαζθφπεζε θξίλεηαη ρξήζηκε πξηλ ηελ παξνπζίαζε ηεο κειέηεο πεξίπησζεο, πνπ ζα απαζρνιήζεη ηνπο κέληνξεο ηελ Σξίηε εκέξα. 09.45 10.30 5 η Δνόηηηα: Ξαποςζίαζη ηηρ μελέηηρ πεπίπηυζηρ (case study) Παξνπζηάδεηαη ε πεξίπησζε εηθνληθήο επηρείξεζεο ΣΕ ζηνλ θιάδν ησλ θαηαζθεπψλ ζε ππνβαζκηζκέλε πεξηνρή ηεο Αηηηθήο θαη δεηείηαη ε κεζνδνινγία θαη ηα βαζηθά ζεκεία γηα ηνλ ζρεδηαζκφ ελφο πζηήκαηνο Πεξηβαιινληηθήο Γηαρείξηζεο ζχκθσλα κε ην Πξφηππν ISO 14001:2004. 10.30 10.45 Γιάλειμμα 10.45 11.30 Γηεπθξηλήζεηο Οδεγίεο γηα ηελ πξνζέγγηζε ηεο εηθνληθήο ΜΜΔ Γεκηνπξγία 4 νκάδσλ εξγαζίαο 11.30 13.00 Δπεμεξγαζία ηεο ιχζεο απφ 4κειείο νκάδεο εξγαζίαο ησλ κεληφξσλ 13.00-14.15 Γεύμα με ανηαλλαγή απότευν 14.15 15.00 Παξνπζίαζε 4 ιχζεσλ απφ ηηο νκάδεο εξγαζίαο ησλ κεληφξσλ 15.00 15.15 Γιάλειμμα 15.15 16.00 Παξνπζίαζε ηεο ιχζεο απφ ηνλ εθπαηδεπηή 16.00 17.00 Διεχζεξε ζπδήηεζε - πκπεξάζκαηα 16 / 18
5. ΔΞΗΙΝΓΝΠ Αληί επηιφγνπ, παξαηίζεληαη πξφζθαηα ζρφιηα θαη δειψζεηο επίζεκσλ παξαγφλησλ, πνπ αλαδεηθλχνπλ ηελ ζεκαζία ηεο πξάζηλεο επηρείξεζεο θαη θαηαγξάθνπλ κε ζαθήλεηα ηηο ζχγρξνλεο ηάζεηο. 5.1. Μαλψιεο Παηεξάθεο, Δηδηθφο Γξακκαηέαο γηα ηελ Αληαγσληζηηθφηεηα ηνπ ΤΠΔΚΑ (δειψζεηο ζην ΚΔΡΓΟ, 14.12.2010): Σν ΔΠΑΝ ΙΙ απνηειεί θαζνξηζηηθφ κνριφ επαλεθθίλεζεο ηεο Οηθνλνκίαο καο Σν Πξφγξακκα «Πξάζηλνο Σνπξηζκφο» θηινδνμεί λα ζηξέςεη ηηο επηρεηξήζεηο ηνπ ηνπξηζηηθνχ θιάδνπ ζηελ πξάζηλε αλάπηπμε «Ο Πξάζηλνο Σνπξηζκφο» αλακέλεηαη λα πξνθεξπρζεί ζηηο 20.12.2010 κε πξνυπνινγηζκφ 30 εθ. θαη εληζρχεη δξάζεηο: γηα ηελ βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο θαη αμηνπνίεζεο ΑΠΔ γηα ηελ αλάπηπμε θαη εθαξκνγή ζπζηεκάησλ εμνηθνλφκεζεο λεξνχ γηα ηελ δηαρείξηζε απνξξηκκάησλ γηα ηελ αλάπηπμε πξάζηλσλ πνιηηηθψλ (πζηήκαηα Πεξηβαιινληηθήο Γηαρείξηζεο) γηα ηελ ελεκέξσζε θαη πξνβνιή 5.2. KPMG, Δλεκέξσζε ζηε Γηάζθεςε ηνπ Καλθνχλ, 08.12.2010: Σα ζηνηρεία πνπ παξνπζίαζε ε KPMG βαζίζηεθαλ ζηα πξψηα επξήκαηα ηεο δηεζλνχο έξεπλαο γηα ηε βηψζηκε αλάπηπμε (Corporate Sustainability) πνπ δηεμήρζε ηελ πεξίνδν επηεκβξίνπ Οθησβξίνπ 2010. Οη ιφγνη πνπ σζνχλ ηηο εηαηξείεο ζηελ εθαξκνγή πξνγξακκάησλ βηψζηκεο αλάπηπμεο ζηαδηαθά αιιάδνπλ: ζηελ πξψηε ζέζε κε 42% εκθαλίδεηαη ε ζπκκφξθσζε κε ηηο θαλνληζηηθέο απαηηήζεηο, κε 41% ε ελίζρπζε ηεο εηαηξηθήο εηθφλαο / θήκεο. Αθνινπζεί ε δηαρείξηζε θηλδχλσλ (29%), ελψ πξνθαιεί αίζζεζε ε απάληεζε ηνπ 27%, πνπ ζεσξνχλ ζεκαληηθή αηηία ηελ αλάγθε γηα ηελ κείσζε ηνπ θφζηνπο. Μέρξη πνιχ πξφζθαηα νη επηρεηξήζεηο πξνέβαιαλ σο θχξην εκπφδην γηα ηελ ζηξαηεγηθή βηψζηκεο αλάπηπμεο ην θφζηνο ησλ απαηηνχκελσλ επελδχζεσλ. Σψξα ην 61% ησλ επηρεηξήζεσλ ζπκθσλεί φηη ην φθεινο ησλ ζρεηηθψλ επελδχζεσλ ππεξθαιχπηεη ην αξρηθφ θφζηνο επέλδπζεο. Μάιηζηα ην πνζνζηφ απηφ θηάλεη ην 72% γηα ηηο εηαηξείεο, πνπ ν θχθινο εξγαζηψλ ηνπο μεπεξλά έλα νξηζκέλν χςνο. 5.3 5 ε Έθζεζε ηνπ Δπξσπατθνχ Οξγαληζκνχ Πεξβάιινληνο, φπσο παξνπζηάζζεθε ζην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην, ΚΔΡΓΟ, 11.12.2010: εκαληηθή πξφνδν ζηνλ πεξηνξηζκφ ησλ εθπνκπψλ CO2 θαη ηελ επέθηαζε ησλ ελαιιαθηηθψλ κνξθψλ ελέξγεηαο έρεη ζεκεηψζεη ηα ηειεπηαία ρξφληα ε ΔΔ. Πάλησο ε έθζεζε επηζεκαίλεη, 17 / 18
φηη ε Δπξψπε πξέπεη λα θηλεζεί κε πην γξήγνξεο ηαρχηεηεο θαζψο εθείλα πνπ κέλνπλ λα γίλνπλ είλαη πνιχ πεξηζζφηεξα φζα έρνπλ επηηεπρζεί. 5.4 Δπζχκηνο Βηδάιεο, Πξφεδξνο ηνπ πκβνπιίνπ ηνπ ΔΒ γηα ηελ βηψζηκε αλάπηπμε, θαηά ηελ δηάξθεηα πκπνζίνπ, 08.12.2010: Σα πεξηζψξηα εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο θαη κείσζεο ησλ εθπνκπψλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ είλαη ηεξάζηηα θαη ε ειιεληθή επηρεηξεκαηηθή θνηλφηεηα θαιείηαη λα κεηαηξέςεη ηελ πξφθιεζε ζε επθαηξία, επελδχνληαο ζε λέεο κεζφδνπο θαη πξντφληα πνπ ζπκβάιινπλ ζηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο 5.5 Κσλζηαληίλνο Μίραινο, Πξφεδξνο ηνπ ΔΒΔΑ, 2 ν πλέδξην ηνπ Economist γηα ηελ Βησζηκφηεηα, Αζήλα 04.12.2010: Η πξάζηλε επηρεηξεκαηηθφηεηα θαη αλάπηπμε είλαη έλα απφ ηα ειάρηζηα ειπηδνθφξα πεδία ζηελ δχζθνιε πνξεία πξνο ηελ αλάθακςε Καη βεβαίσο ε δήηεζε γηα πξάζηλεο ιχζεηο ζα ζπλερηζηεί ζηα επφκελα ρξφληα. Όζν ην θφζηνο ηεο ελέξγεηαο ζα απμάλεη, φζν νη θπζηθνί πφξνη ζα εμαληινχληαη, ηφζν ζα κεγαιψλεη ε αλάγθε γηα έμππλα βηψζηκα πξντφληα θαη ππεξεζίεο. Σφζν ζα κεγαιψλεη ε αλάγθε γηα αλζξψπνπο κε ηηο θαηάιιειεο γλψζεηο γηα λα ηα παξάγνπλ θαη λα ηα παξέρνπλ ζηελ αγνξά. 18 / 18