Εξοικονόµηση Ενέργειας: Μια ηµιουργική Επαγγελµατική ραστηριότητα. ηµήτρης Ι. Κάργας Ηλ. Μηχ. Πολυτεχνικής Σχολής Πατρών

Περιοδικό ΤΕΧΝΙΚΑ, Σεπτέµβρης 2009 Εισαγωγή Εξοικονόµηση Ενέργειας: Μια ηµιουργική Επαγγελµατική ραστηριότητα. ηµήτρης Ι. Κάργας Ηλ. Μηχ. Πολυτεχνικής Σχολής Πατρών Η Εξοικονόµηση Ενέργειας (ΕΞΕ) είναι η πιο «πράσινη ενέργεια». Η δυσκολία αλλά και επαγγελµατική οµορφιά της είναι ότι η µείωση της σπατάλης ενέργειας γίνεται µε συνδυασµό επεµβάσεων: Τη βελτιστοποίηση της απόδοσης των ενεργειακών ή παραγωγικών συστηµάτων Το ενεργειακό και επαγγελµατικό management στη διαχείριση της ενέργειας Την εφαρµογή των βέλτιστων διαθέσιµων τεχνολογιών της διεθνούς αγοράς ή ανάπτυξη νέων και Υψηλού επιπέδου Ενεργειακό, Μηχανολογικό, Ηλεκτρολογικό και Κτιριακό Σχεδιασµό Κάθε έργο ΕΞΕ έχει την ιδιαιτερότητά του και συχνά τη µοναδικότητά του- περιλαµβάνοντας συνήθως: αναλυτικές µετρήσεις ενεργειακούς υπολογισµούς επιλογή των τεχνικών λύσεων επιλογή ή σχεδιασµό του απαιτούµενου εξοπλισµού σχεδιασµό και υπολογισµό µηχανολογικών και ηλεκτρικών δικτύων επίβλεψη κατασκευής έναρξη λειτουργίας ρυθµίσεις λειτουργίας Ας µη ξεχνάµε και την ικανοποίηση της επιτυχούς και αποδοτικής λειτουργίας του. Προφανώς, είναι µια δραστηριότητα µεγάλης «έντασης»: τεχνογνωσίας, εµπειρίας και εφαρµοσµένου engineering (για «γερό µηχανιλίκι» θα µιλούσαν παλαιότεροι και άξιοι συνάδελφοι που υπήρξαν δάσκαλοί µας) και σηµαντική προστιθέµενη αξία ελληνικών υπηρεσιών. Συχνά, µε υψηλό επιστηµονικό ή επιχειρηµατικό ρίσκο και όχι επανάληψη ή προσαρµογές τυπικών εµπορικών εφαρµογών. ηλαδή πρόκειται για µια ηµιουργική Επαγγελµατική ραστηριότητα, η οποία επιτρέπει ακόµα και την έκφραση της αισθητικής των µηχανικών. Συµπεράσµατα, από την πολυετή εργασία µας στην ΕΞΕ: Σε ενεργοβόρες βιοµηχανίες µπορούµε να µειώσουµε τη συνολική ειδική κατανάλωση ενέργειας µέχρι και 45%. Στα υφιστάµενα κτίρια µπορούµε να µειώσουµε τις ενεργειακές καταναλώσεις µέχρι 35%, ενώ µε τον Ενεργειακό Σχεδιασµό των νέων κτιρίων µπορούµε να υπερβούµε και το 50%. Η απαιτούµενη τεχνογνωσία υπάρχει, σε υψηλό επίπεδο, και στην Ελληνική αγορά. Η ΕΞΕ συµβάλλει στην Προστασία του Περιβάλλοντος και είναι µια δοκιµασµένη, αποτελεσµατική και φθηνή αντιρρυπαντική τεχνολογία. Η συνήθης απόσβεση των απαιτούµενων επενδύσεων είναι κάτω από 4 χρόνια. 1

Με τα έργα ΕΞΕ ασχολούνται, ήδη, πολλοί τεχνικοί και εταιρείες της διεθνούς αγοράς, ενώ µπορεί να δηµιουργηθούν πολλές νέες θέσεις εργασίας. Θα προσπαθήσουµε να αποδείξουµε τα παραπάνω µε µια επιλογή έργων για τα οποία είχαµε την ευθύνη σχεδιασµού, εξοπλισµού, κατασκευής και λειτουργίας. Έτσι θα παρουσιάσουµε έργα µας σε βιοµηχανίες, κτίρια και Προστασία του Περιβάλλοντος. 1. Έργα Εξοικονόµησης Ενέργειας σε Βιοµηχανίες 1.1. Έργο Ανάκτησης Θερµότητας και Ατµοπαραγωγής στην MUSKITA ALU- MINIUM INDUSTRIES Ας ξεκινήσουµε µε το πιο πρόσφατο σηµαντικό έργο µας, που θέσαµε σε λειτουργία τον Σεπτέµβρη του 2008. Έγινε στο εργοστάσιο παραγωγής προϊόντων προφίλ αλουµινίου της MUSKITA. Το εργοστάσιο της MUSKITA στη Λεµεσό και σηµαντικές εφαρµογές των προϊόντων της στα Ολυµπιακά Έργα Αθηνών Σε αυτό το έργο ο ρόλος του ιευθυντή του εργοστασίου, Χηµικού Μηχανικού κ. Ανδρέα Μάρκου, υπήρξε καθοριστικός. Με γνώση και ευαισθησία είχε εντοπίσει το διαθέσιµο ενεργειακό δυναµικό των καυσαερίων των δυο πρεσών διέλασης, δεν αποδεχόταν την απώλειά του και αναζητούσε επίµονα τρόπους αξιοποίησής του. Ιδιαίτερες δυσκολίες του έργου ήσαν: Το µικρό µέσο ενεργειακό δυναµικό (µόλις 350KW) Η απόρριψη των καυσαερίων γίνεται µε τεράστιες διακυµάνσεις, από µηδενική έως 900 KW (δηλαδή «εκρηκτική») Οι ενεργειακές θερµικές ανάγκες ήταν σε ατµό και σε απόσταση 400m από τις πηγές της ενέργειας. Για τους προηγούµενους λόγους, σε κανένα άλλο εργοστάσιο της διεθνούς αγοράς δεν είχε γίνει παρόµοιο έργο. Προφανώς υπήρχε υψηλό επαγγελµατικό ρίσκο για τη θέση αυτού που θα αποφάσιζε ένα τέτοιο έργο. Από επισκέψεις σε πολλά έργα µας, την λήψη χιλιάδων µετρήσεων και την υποβολή ολοκληρωµένης και τεκµηριωµένης Ενεργειακής και Μηχανολογικής πρότασης, ο κ. Μάρκου βεβαιώθηκε ότι θα µπορούσαµε να έχουµε ένα επιτυχηµένο και αποδοτικό έργο. Τις εισηγήσεις του αποδέχθηκε ο ιδιοκτήτης της εταιρείας κ. ήµος Μουσκής, α- ναλαµβάνοντας και το επιχειρηµατικό ρίσκο. Όταν, λοιπόν, αναλάβαµε τον σχεδιασµό, την κατασκευή και την προµήθεια του εξοπλισµού του οι ευθύνες µας ήσαν ιδιαίτερα σηµαντικές, όχι µόνον απέναντι στην εταιρεία (που θα έκανε µια µεγάλη επένδυση) και στον εαυτό µας, αλλά κυρίως- απέναντι σε ένα συνάδελφο που µας εµπιστεύθηκε τόσο πολύ. 2

Αναλυτική παρουσίαση του έργου έγινε στην εκδήλωση ενηµέρωσης που οργάνωσαν τα ΤΕΧΝΙΚΑ στην Έκθεση EnergyRes 2009 και δηµοσιεύτηκε στο τεύχος 256 (Ιούλιος 2009) του περιοδικού καθώς και στο ελτίο του ΠΣ Μ-Η (τεύχος Ιουλίου 2009), ενώ υπάρχει και στην ιστοσελίδα µας (www.kargas-dimitris.gr). Θα αναφέρουµε µόνον τα παρακάτω: Ενεργειακά και Περιβαλλοντικά αποτελέσµατα από καυσαέρια παράγονται 9.500 Kg ατµός / ηµέρα εξοικονόµηση µαζούτ ως 700 Kg / ηµέρα µείωση ετήσιας κατανάλωσης µαζούτ µέχρι και 95% προστασία του περιβάλλοντος Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του έργου είναι το πρώτο παρόµοιο έργο της διεθνούς αγοράς στον κλάδο Αλουµινίου. από καυσαέρια µε εντονότατες διακυµάνσεις στις παροχές και θερµοκρασίες, δεσµεύεται το σύνολο της προς αξιοποίηση απορριπτόµενης ενέργειας η ατµοπαραγωγή είναι συνεχής και στην απαιτούµενη πίεση, ακόµα και µε τη µια πρέσα σε λειτουργία το έργο βρίσκεται σε διαδικασία βράβευσης από την Οµοσπονδία Εργοδοτών και Βιοµηχάνων Κύπρου (ΟΕΒ) αποτελεί αξιόλογο Κυπριακό case study που χρησιµοποιείται για επιµόρφωση των στελεχών φορέων, επιχειρηµατιών, µηχανικών, τεχνικών και σπουδαστών. Η απόδοση των economizers (µε patented σχεδιασµό και στοιχεία) είναι εξαιρετική. Καυσαέρια: Τ in =390 C, T out =115-130 C. Κατασκευαστής του εξοπλισµού: η συνεργαζόµενη ΗΕΙΖΑ GmbH, µε βάση δικά µας Design Data. 1.2. Υπό κατασκευήν Έργο Ανάκτησης Θερµότητας και Υποκατάστασης Χρήσης Ηλεκτρικής Ενέργειας στη «ΤΣΙΜΕΝΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ» (Κύπρος) Η βιοµηχανία έχει πλήρη ιδιοπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ισχύος 15 MW, µε καύσιµο το µαζούτ. Για την θέρµανση των καυσίµων, από τους 30 C στους 130 C, χρησι- µοποιούνται ηλεκτρικές αντιστάσεις συνολικής ισχύος 600 KW. Με το έργο µας θα γίνει υποκατάσταση 4.500.000 KWh / έτος ηλεκτρικής ενέργειας µε (δωρεάν) θερµική. Θα χρησιµοποιηθεί ειδικά σχεδιασµένος εξοπλισµός ανάκτησης θερµότητας από καυσαέρια (economizer) για την θέρµανση διαθερµικού λαδιού. Το λάδι, µέσω εναλλακτών θερµότητας και αυτοµατισµών, θα θερµαίνει στη συνέχεια τα καύσιµα στην επιθυµητή θερµοκρασία. Εκτιµώµενος χρόνος ανάκτησης κόστους: 12 µήνες. 3

Καµινάδες µηχανών ηλεκτροπαραγωγής για τοποθέτηση economizers και ο ιευθυντής Παραγωγής της βιοµηχανίας, κ. Χριστόφορος Θεοφίλου, κατά την επίσκεψη παραλαβής του εξοπλισµού στο εργοστάσιο της ΗΕΙΖΑ GmbH. 1.3. Ανάκτηση Θερµότητας από Απορριπτόµενο Ζεστό Αέρα Από βιοµηχανικές διεργασίες απορρίπτονται στο περιβάλλον µεγάλες ποσότητες ζεστού αέρα, σε θερµοκρασίες από 70 C µέχρι και 500 C, ενώ ό αέρας αυτός αναπληρώνεται µε νωπό. Προφανώς, από την απορριπτόµενη ενέργεια µπορούµε να παράξουµε: ζεστό νερό, ατµό, ζεστό αέρα ή συνδυασµό τους. Όµως ο απορριπτόµενος αέρας, συνήθως, δεν είναι καθαρός γιατί περιέχει: υγρασία, σκόνη, αιθάλη και πλήθος άλλα αιρούµενα σωµατίδια όπως σταγόνες παραφινών κλπ. Αυτά τα υλικά επικάθονται στις επιφάνειες των εναλλακτών θερµότητας, οπότε σε τέτοιες βιοµηχανικές εφαρµογές ο αυτοκαθαρισµός τους εν λειτουργία είναι απαραίτητος. Σε Ελληνικές Βιοµηχανίες έχουµε τοποθετήσει 30 πλήρη συστήµατα ανάκτησης θερµότητας, αυτοκαθαριζόµενα εν λειτουργία και µε υψηλή απόδοση (άνω του 74%). Στις φωτογραφίες που ακολουθούν, το αριστερά εικονιζόµενο είναι τριπλό σύστηµα Εξοικονόµησης Ενέργειας και Προστασίας του Περιβάλλοντος, µε τα παρακάτω χαρακτηριστικά: αποτελείται από δυο εν σειρά συστήµατα ανάκτησης θερµότητας µε Rotary Wheels και ένα τριπλό σύστηµα µηχανικών φίλτρων εισερχόµενος αέρας: 25.000 Nm 3 /h, θερµοκρασίας 160-220 C εξερχόµενος αέρας: θερµοκρασία 45 C εξοικονόµηση ενέργειας: πάνω από 30%, επί της συνολικής κατανάλωσης της µεγαλύτερης παραγωγικής µηχανής του εργοστασίου κατακράτηση ελαιωδών ρύπων και σκόνης, σε ποσοστό άνω του 96% συνεχής έλεγχος αποδοτικής λειτουργίας του και ενδεχόµενων βλαβών από ο- λοκληρωµένο σύστηµα SCADA Πρόκειται για το πρώτο παρόµοιο σύστηµα στη διεθνή αγορά και λειτουργεί από το 2003 στην κλωστοϋφαντουργία ΕΛΦΙΚΟ στο Σχηµατάρι. Το δεξιά εικονιζόµενο σύστηµα είναι το πρώτο και µεγαλύτερο που τοποθετήσαµε σε ελληνική βιοµηχανία. Λειτουργεί συνεχώς από το 2000 στη βιοµηχανία ΦΙΕΡΑΤΕΞ, µαζί µε άλλα 6. 4

1.4 Ανάκτηση θερµότητας από υγρά βιοµηχανικά απόβλητα Πρόκειται για µια διαδεδοµένη τεχνολογία ΕΞΕ, συνήθως για παραγωγή καθαρού ζεστού νερού. Η απόρριψη ζεστών βιοµηχανικών αποβλήτων, σε κάποιους βιοµηχανικούς κλάδους, παίρνει τις διαστάσεις «µικρών πετρελαιοπηγών». Ειδικά σε βαφεία υφασµάτων π.χ. από τους 5.000 tn µαζούτ τον χρόνο περισσότεροι από τους 3.000 tn καταλήγουν -σαν θερµότητα- στα κανάλια αποχέτευσης και σε θερµοκρασίες υγρών αποβλήτων άνω των 60 C. Τα νερά βαφής υποκαθίστανται από καθαρό κρύο νερό, που θα θερµανθεί στους 80-130 C για να γίνουν οι βαφές. Ως προς την απόδοση, οι πλακοειδείς εναλλάκτες θερµότητας υπερτερούν έναντι των σωληνωτών. Όµως σε απόβλητα µε πολλά αιωρούµενα στερεά, π.χ. σε βαφεία υφασµάτων µε εκατοντάδες τόνους στερεά σε κάθε ηµερήσια απορροή, έχουν προβλήµατα ε- πειδή βουλώνουν. Με τεχνικές λύσεις που αναπτύξαµε και εφαρµόσαµε, το πρόβληµα αυτό δεν έχει παρουσιαστεί σε καµία εφαρµογή µας από το 1987 και έτσι σχεδιάσαµε και κατασκευάσαµε έργα συνολικής θερµικής ισχύος 30MW, χωρίς να έχει ποτέ ανοιχτεί πλακοειδής εναλλάκτης για καθαρισµό (διαδικασία ιδιαίτερα δύσκολη, ακριβή και χρονοβόρος). Πέρα από τη σηµαντικότατη ΕΞΕ από τέτοια έργα (>40%), η χρήση καθαρού ζεστού νερού σε πολλές παραγωγικές διαδικασίες αυξάνει την παραγωγικότητα πάνω από 15%, που πολλές φορές είναι σηµαντικότερο από το ενεργειακό όφελος. Στα µεγάλα έργα ανάκτησης θερµότητας από υγρά βιοµηχανικά απόβλητα, κατασκευάσαµε δίδυµα συστήµατα προσαρµόζοντας τη λειτουργία τους στη ροή των αποβλήτων και τις ανάγκες της παραγωγής σε ζεστό νερό. Ολοκληρωµένα συστήµατα SCADA, µε δεκάδες αισθητήρια και εξελιγµένο λογισµικό, βελτιστοποιούν συνεχώς τη λειτουργία τους και ενηµερώνουν τον υπεύθυνο Συντήρησης για οποιοδήποτε πρόβληµα (από την έναρξή τους). 2. Κτιριακά Έργα 2.1. Πρόγραµµα Εξοικονόµησης Ενέργειας στα 40 Πολιτικά Αεροδρόµια της Ελλάδας. Έναρξη: 1-1-1986. Ήταν η εποχή που όταν µιλούσες για ΕΞΕ ή δηµοσίευες σχετικά άρθρα στα ΤΕΧΝΙΚΑ, άλλοι (ακόµα και συνάδελφοι!) σε κοίταζαν µε «κατανόηση»... Για τον τόπο µας, ήσαν ακόµα τα «πέτρινα χρόνια» για τα θέµατα Ορθολογικής ιαχείρισης Ενέργειας και Προστασίας του Περιβάλλοντος. Και όµως, µέσα σε µια ηµόσια Υπηρεσία αναπτύχθηκε και εφαρµόσθηκε ένα πρωτοποριακό Πρόγραµµα, µε συγκεκριµένα και καλά αποτελέσµατα. Αυτό έγινε γιατί ένας πτέραρχος (Γεώργιος Τζούβαλης) και ένας δικη- 5

γόρος (Θεόδωρος Κοµπόλης), που τότε διοικούσαν την ΥΠΑ, αντελήφθησαν ότι έπρεπε να αποδεχθούν και υποστηρίξουν αποτελεσµατικά την πρόταση ενός καινούριου µηχανικού και να εµπιστευτούν τον ενθουσιασµό 80 µηχανικών και τεχνικών τους σε κάτι καινοτόµο, κόντρα στις απόψεις και στις σφοδρές αντιδράσεις των γραφειοκρατών της υπηρεσίας. Τα 40 αεροδρόµια αποτελούσαν ένα αντιπροσωπευτικό δείγµα µεγάλων και µεσαίου µεγέθους κτιρίων, αλλά και βιοµηχανικού µεγέθους ειδικών ηλεκτροµηχανολογικών εγκαταστάσεων (φωτοση- µάνσεις, ραδιοβοηθήµατα, ειδικοί φωτισµοί χώρων στάθµευσης α/φων κλπ.). Ήσαν σχεδιασµένα σε διάφορες χρονικές περιόδους και λειτουργούσαν σε όλες τις κλιµατολογικές συνθήκες της χώρας µας, από 2.500 εργαζόµενους. Το ενεργειακό και επαγγελµατικό management, οι επαναλαµβανόµενες Ενεργειακές Επιθεωρήσεις, οι διαφηµιστικές καµπάνιες, οι οµιλίες, η εκπαίδευση και οι θεµατικές Οδηγίες -για συγκεκριµένες επεµβάσεις και ρυθµίσεις των ενεργειακών εγκαταστάσεων- εφαρµόσθηκαν µε επιτυχία. Με το Πρόγραµµα αυτό εκπαιδεύτηκαν, θεωρητικά και πρακτικά, 80 Ενεργειακοί Υπεύθυνοι. Μέσα στον πρώτο χρόνο εφαρµογής του Προγράµµατος και την υλοποίηση των Βραχυπρόθεσµων Μέτρων του προέκυψαν τα παρακάτω αποτελέσµατα: 30 25 20 15 10 5 0 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΟΙΚ. ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΥΠΑ Μείωση Ειδικής Κατανάλωσης Ενέργειας % 14,8 % 13,40% 19,40% 27% ΝΕΡΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΒΕΝΖΙΝΕΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ Mε την ολοκλήρωση του προγράµµατος ΕΞΕ, οι µειώσεις των ειδικών καταναλώσεων θα µπορούσαν να είναι µέχρι και διπλάσιες. Παρόµοια αποτελέσµατα είχαµε σε µικρότερης κλί- µακας προσπάθειες στον ιδιωτικό τοµέα. Για τα προαναφερθέντα αποτελέσµατα, πρέπει να τονίσουµε την ιδιαίτερη συµβολή: των Συντηρητών εγκαταστάσεων Θέρµανσης και Ψύξης του Κρατικού Αερολιµένα Αθηνών, οι οποίοι αφού εκπαιδεύτηκαν και προµηθεύτηκαν τον απαιτούµενο εξοπλισµό, βελτιστοποίησαν την καύση σε όλους τους λέβητες των 40 αεροδροµίων. των καθαριστριών, των φυλάκων και των κηπουρών οι οποίοι -µε κατάλληλη ενη- µέρωση- έσβηναν τα φώτα, τον κλιµατισµό και τη θέρµανση που ξεχνούσαν σε λειτουργία κάποιοι υπάλληλοι, έλεγχαν τα ποτίσµατα κλπ. Μετά τους Ενεργειακούς Υπεύθυνους, οι προαναφερθέντες ήσαν οι πιο αποδοτικοί συνεργάτες του Προγράµµατος. 2.2. Ξενοδοχεία Τα ξενοδοχεία είναι από τους µεγάλους καταναλωτές ενέργειας, γιατί τα περισσότερα σχεδιάστηκαν και χτίστηκαν σε εποχές που κυριαρχούσαν άλλα (γνωστά, αλλά µη ε- νεργειακά) κριτήρια. Αλλά ακόµα και σε εποχές υψηλών τιµών της ενέργειας ή «τουρι- 6

στικής κρίσης» δεν φαίνεται ότι -και αυτός- ο επαγγελµατικός κλάδος ενδιαφέρεται πραγµατικά για πιο ορθολογική χρήση της ενέργειας και του νερού. Από πλήθος Ενεργειακών Ελέγχων, Επενδυτικών Προγραµµάτων, έργων και επεµβάσεων σε µεγάλα ξενοδοχεία της Ελλάδας και της Κύπρου προκύπτει ότι η διαχείριση ενέργειας επιδέχεται βελτίωση 20% - 40%. Και όµως, συνήθως γίνονται µόνον µικρής κλίµακας έργα ή µεµονωµένες επεµβάσεις. 3. Περιβαλλοντικά Έργα Από τον Ιούνιο του 2007 βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία το Έργο Απόσµησης των απαερίων που παράγονται από την ξήρανση της λυµατολάσπης στον Βιολογικό Καθαρισµό της Ψυττάλειας. Πρόκειται για το µεγαλύτερο παρόµοιο έργο της Ευρώπης, µε τον σχεδιασµό και εγκατάσταση τριών συστηµάτων αναγεννούµενης θερµικής οξείδωσης (Regenerative Thermal Oxidizers) συνολικής δυναµικότητας 81.000 Nm 3 /h. Από την τελετή εγκαινίων του έργου Γενικός Ανάδοχος έργου: Κ/Π ΑΚΤΩΡ - ΑΘΗΝΑ Ο ολοκληρωµένος Ενεργειακός και Περιβαλλοντικός Σχεδιασµός του έργου απόσµησης από την ENVIRONMENTAL INTEGRATED SOLUTIONS είχε τα παρακάτω αποτελέσµατα: Περιβαλλοντική απόδοση: >99% Ανάκτηση Θερµότητας: 22 ΜW (95%) Υπό κατασκευήν βρίσκεται σηµαντικότατο έργο µας στον Όµιλο M.J. MAILLIS, για την Προστασία του Περιβάλλοντος µε ονοµαστική ανάκτηση θερµότητας 11 MW. A Φάση: Σύστηµα 4 Dry Scrubbers - Β Φάση: ένας Regenerative Thermal Oxidizer Ως προς την απασχόληση: σε αυτό το έργο συνεργάζονται 4 εταιρείες, µε περίπου 40 τεχνικούς. Στον τελικό σχεδιασµό του βρίσκεται άλλο ένα σηµαντικό περιβαλλοντικό έργο, µε ανάκτηση θερµότητας 6MW. 4. Εκπαιδευτική Αξία των Προαναφερθέντων Έργων Τα προαναφερθέντα έργα έχουν παρουσιαστεί σε Παγκόσµια ή άλλα Συνέδρια (ICOMES 1998, ENERGY 2002, ΤΕΕ, ΠΣ Μ-Η, SAVENERGY κλπ.) και έχουν διδα- 7

χθεί σε πολλά σεµινάρια τα οποία παρακολούθησαν µηχανικοί, τεχνικοί, φοιτητές και ανώτατα στελέχη επιχειρήσεων. Κύπριοι και ειδικά τα µέλη της ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑΣ ΕΡΓΟ ΟΤΩΝ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΩΝ ΚΥΠΡΟΥ έχουν παρακολουθήσει αρκετά σε- µινάρια που οργανώσαµε µε την ΟΕΒ στην Κύπρο και Ελλάδα. Οι σπουδαστές των σε- µιναρίων, µετά τα µαθήµατα, επισκέπτονται τα έργα για να αποκτήσουν προσλαµβάνουσες παραστάσεις και εµπειρίες. Επίσης έχουν παρουσιαστεί µε πολλά άρθρα, που δηµοσιεύθηκαν σε επιστηµονικά και επαγγελµατικά περιοδικά της Ελλάδας και της Κύπρου. Κύπριοι βιοµήχανοι και µηχανικοί, σε σεµινάρια για την Εξοικονόµηση Ενέργειας και τις ΑΠΕ: Σεµινάριο µε τίτλο «Energy Management Solutions και επισκέψεις στη MUSKITA και ΕΛΦΙΚΟ. 5. Η Τεχνογνωσία Τα έργα που παρουσιάσαµε, τα σχεδιάσαµε και τα κατασκευάσαµε από το 1986 µέχρι σήµερα. Η τεχνογνωσία που χρησιµοποιήθηκε: σε πολλά ήταν 100% Ελληνική σε αρκετά µικτή (εισαγόµενη - Ελληνική) σε κάποια εισαγόµενη (µερικές φορές, µε Ελληνικές βελτιώσεις) Αρκετά έργα είναι καινοτοµικά στη διεθνή αγορά. Η επιλογή, η προµήθεια και η εγκατάσταση του εξοπλισµού έγινε από εµάς, µε κατασκευαστές του κορυφαίες συνεργαζό- µενες εταιρείες της διεθνούς αγοράς. 6. Εµπόδια Υπάρχουν όµως και σηµαντικά εµπόδια στην παραπέρα διάδοση επιτυχών εφαρµογών ΕΞΕ και Προστασίας του Περιβάλλοντος, όπως: Η καθυστέρηση εφαρµογής διεθνών Κανονισµών Η έλλειψη ειδικών γνώσεων Αποτυχηµένες εφαρµογές. Το γενικά- «µεγάλο όνοµα» ενός προµηθευτή, δε ση- µαίνει οπωσδήποτε ποιότητα και αποτέλεσµα στο κάθε έργο. Έτσι η αναζήτηση Reference List παρόµοιων επιτυχηµένων εφαρµογών και οι επισκέψεις σε κάποια από αυτά είναι ένα στοιχειώδες µέτρο ασφαλείας. Το κριτήριο του ελάχιστου κόστους επένδυσης (συχνά, «αγαπηµένο» κριτήριο των ιδιοκτητών των επιχειρήσεων), οδηγεί πάντα σε: µεγιστοποίηση του κόστους κύκλου ζωής ενός έργου, µειωµένη ενεργειακή ή περιβαλλοντική απόδοση και µεγάλο χρόνο απόσβεσης. Η γραφειοκρατία, παρά τις µεµονωµένες φιλότιµες προσπάθειες στελεχών δηµόσιων υπηρεσιών 8

Οι ευθύνες αρκετών εταιρειών της διεθνούς και εγχώριας αγοράς, οι οποίες όταν µπορούν (δηλαδή, όταν κάποιοι τους το επιτρέπουν!) θεωρούν τον τόπο µας «σκουπιδότοπο» παρωχηµένου και µη αποδοτικού εξοπλισµού. Π.χ. η αγορά µας έχει γεµίσει µε ακατάλληλους economizers ή ενεργοβόρα συστήµατα αντιρρύπανσης που µπορούν να χρεοκοπήσουν επιχειρήσεις όταν αυτά θα µπορούσαν να έχουν ενεργειακά αυτοσυντηρούµενη λειτουργία. Επίλογος Για επιτυχή έργα Εξοικονόµησης Ενέργειας και Προστασίας του Περιβάλλοντος πέρα από την τεχνογνωσία, τον αξιόπιστο εξοπλισµό, το engineering και τους καλούς συνεργάτες µήπως ήταν χρήσιµο και κάτι άλλο; Ας το δούµε: Στα πρώτα βήµατά σου, σαν µηχανικός, να έχεις την τύχη να γνωρίσεις ανθρώπους σαν τον Γιάννη Σακελλάριο (Γενικό Γραµµατέα του Εθνικού Συµβουλίου Ενέργειας το 1978), ο οποίος απλόχερα µοιράστηκε πολύτιµα αρχεία και γνώσεις µε νέους συναδέλφους ή Να είχες καθηγητή τον Κωνσταντίνο Λέφα, ο οποίος για να µπορούν να νοιώθουν οι φοιτητές του υπερήφανοι σαν µηχανικοί, προσπάθησε σε όλη του τη ζωή- να τους κάνει καλούς µηχανικούς. Σε οµιλία του στο ΤΕΕ µε θέµα «ιδάγµατα των Θερµοδυναµικών Αξιωµάτων» είπε: «Και εδώ βρίσκεται η οµορφιά της επιστήµης του µηχανικού, που του επιτρέπει δραστηριότητες ύψιστης στάθµης Του χρειάζεται γι αυτό: η βαθιά γνώση η δηµιουργική εκµετάλλευση των ικανοτήτων του ανθρώπινου νου η βαθιά θεωρητική κατάρτιση, η φιλοσοφική ενόραση των πραγµάτων και η εµπειρία της πράξεως ο µηχανικός είναι το ον εκείνο, για το οποίο ισχύει περισσότερο από όλα το εν αρχή ήταν η πράξη Όµως τέτοιας υψηλής στάθµης δραστηριότητες ασφαλώς άπτονται της δηµιουργίας» Και η Εξοικονόµηση Ενέργειας - Προστασία του Περιβάλλοντος επιτρέπουν την ηµιουργική Εργασία. Ακόµα, και την ηµιουργική Επιχειρηµατική ραστηριότητα. ΣΗΜ: Το άρθρο αυτό στηρίχθηκε σε εισηγήσεις µας στο Προσυνέδριο του ΤΕΕ µε θέµα την ΕΞΕ (Μυτιλήνη, 12-13 Ιουνίου 2009) και σε Ηµερίδα του ΙΕΝΕ (Αθήνα, 2 Ιουλίου 2009). Με τις ονοµαστικές αναφορές µας προσπαθήσαµε να τιµήσουµε ανθρώπους που µας εµπιστεύθηκαν σε πολύ δύσκολα έργα ή συνέβαλαν στο να αγαπήσουµε την ΕΞΕ. Οι Κάργας ηµήτρης και Κάργας Γιάννης, Μηχανολόγος Μηχανικός ΕΜΠ, ασχολούνται µε Τεχνολογίες, Εξοπλισµό και Έργα Εξοικονόµησης Ενέργειας και Προστασίας του Περιβάλλοντος. Συνεργάζονται µε κορυφαίες εταιρείες της διεθνούς αγοράς, σε θέµατα τεχνογνωσίας και εξοπλισµού. Περισσότερες πληροφορίες για τις δραστηριότητές τους µπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα www.kargas-dimitris.gr. 9