H ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Δρ. Γεώργιος Καμπουρίδης
Πως θα ορίζατε : το Δημοτικό το Γυμνάσιο το Λύκειο Μια μικρογραφία της κοινωνίας;
Τα βασικά χαρακτηριστικά κάθε κοινωνικού συστήματος Αποτελείται από ένα σύνολο υποσυστημάτων Ακολουθεί μία ορισμένη διαδικασία για την πραγμάτωση των στόχων του. Το σχολείο ως κοινωνικό σύστημα διαμορφώνει κοινωνικές συμπεριφορές
Οι σχολικές μονάδες ως κοινωνικά συστήματα (Ι) Αποτελούνται από υποσυστήματα που χαρακτηρίζονται από μια δυναμική αλληλεξάρτηση : Μαθητές (ο πυρήνας της δουλειάς μας) γονείς σύλλογος διδασκόντων κοινωνικό περιβάλλον (Ηλιούπολη Κηφισιά Κερατσίνι)
Οι στόχοι των δημοτικών γυμνασίων Λυκείων (βασική εκπαίδευση) Εκμάθηση συγκεκριμένων γνώσεων δεξιοτήτων στους μαθητές (κυρίαρχος στόχος) Δημιουργική ανάπτυξη της προσωπικότητας των μαθητών (ολοκληρωμένες προσωπικότητες μέσω της εκπαίδευσης και των συμπληρωματικών δραστηριοτήτων πχ. Αθλητικών, πολιτιστικών δράσεων).
Συστημική Προσέγγιση των Σχολικών Μονάδων Νομοθετική Διάσταση Το σχολείο ως κοινωνικό σύστημα Διαθέσεις της Ομάδας Κοινωνική συμπεριφορά Ατομική Διάσταση
Η ΣΥΣΤΗΜΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ Η συμπεριφορά κάθε μέλους (δάσκαλος διευθυντής) είναι συνάρτηση δύο παραγόντων: Του νομοθετικού πλαισίου που διέπει την λειτουργία του, και Της προσωπικής διάστασης που διακρίνει τα μέλη και διαμορφώνει την διάθεση της ομάδας.
Οι σχολικές μονάδες και η συμπεριφορά των ατόμων Λειτουργούν στα πλαίσια ενός δεδομένου νομοθετικού πλαισίου. Η συμπεριφορά των ατόμων μελών του συστήματος συμμορφώνεται προς τις προσδοκίες του ΥΠΕΠΘ και είναι καταγεγραμμένες σύμφωνα με το ρόλο που κατέχουν μέσα στο σύστημα.
Οι σχολικές μονάδες και η συμπεριφορά των ατόμων Υιοθετούν ένα σύνολο αμοιβών και κυρώσεων που στόχος τους είναι να διασφαλίσουν τη συμπεριφορά που αναμένουν από τα άτομα μέλη τους.
Νομοθετική διάσταση του σχολείου (Ι) Το σχολείο ως κτίριο με τον εξοπλισμό του και τα τυπικά χαρακτηριστικά του (ρόλοι των εκπαιδευτικών και προσδοκίες της κοινωνίας) συνθέτουν τη νομοθετική διάσταση. Οι βασικοί ρόλοι στα πλαίσια της σχολικής μονάδας είναι του διευθυντή, του υποδιευθυντή, του μέλους του διδακτικού προσωπικού, του μαθητή και του βοηθητικού προσωπικού.
Νομοθετική διάσταση του σχολείου (ΙΙ) Αλληλοσυμπληρώνονται. Ο ρόλος του διευθυντή αποκτά νόημα μόνο σε συνάρτηση με το ρόλο των μελών του διδακτικού προσωπικού. Ο ρόλος του διευθυντή σε μικρά σχολεία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι άνευ σημασίας, όπως και σε μικρά Γυμνάσια και Λύκεια.
ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ Τα κίνητρα που προσφέρει η υπηρεσία, οι κανονισμοί και οι εγκύκλιοι καθώς και τα πιστεύω της ανεπίσημης ομάδας αποτελούν τις εσωτερικές πηγές ενδυνάμωσης των μελών του σχολείου. Η τυπική δομή του σχολείου και οι ανεπίσημες ομάδες ασκούν επίδραση στη διαμόρφωση της κοινωνικής συμπεριφοράς των μελών.
Η ΑΤΟΜΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Άτομο Προσωπικότητα Ανάγκες Συμπεριφορά εργασία Παρώθηση για
ΟΙ ΔΙΑΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ Ανεπίσημη οργάνωση Κλίμα Διαθέσεις ομάδας Συμπεριφορά ομάδας
ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ Η σχολική μονάδα είναι ανοικτό σύστημα και βρίσκεται σε συνεχή αλληλεπίδραση με το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον της. Η ενεργή συμμετοχή του συλλόγου των γονέων, η συμβολή της τοπικής αυτοδιοίκησης αποτελούν μορφές της εξωτερικής ενδυνάμωσης.
ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ Το πνεύμα της κοινότητας συνιστά εξωτερικούς παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν τόσο τη γραφειοκρατική δομή της υπηρεσίας όσο και το πνεύμα της ομάδας. Το ήθος της κοινωνίας και οι αξίες που αποδέχεται επηρεάζουν τη συμπεριφορά κάθε επιμέρους συστήματος.
Συμπεράσματα Το σχολείο ως κοινωνικό σύστημα αναπτύσσει μια δυναμική αλληλεπίδραση μεταξύ των υποσυστημάτων του. Η αλληλεπίδραση δεν περιγράφεται με σαφήνεια μέσω της εξωτερικής παρατήρησης, διότι την χαρακτηρίζει μια ποικιλία μορφών και κοινωνικών σχηματισμών και υπηρεσιακές δομές. Τα μέλη αναπτύσσουν δυναμικές σχέσεις μεταξύ τους, ανταλλάσσουν πείρα, λαμβάνουν αποφάσεις, επικοινωνούν.
Συμπεράσματα (Ι) Αυτό το δυναμικό πλέγμα σχέσεων συνιστά την ιδιαιτερότητα της σχολικής μονάδας (καμία σχολική μονάδα δεν είναι όμοια με την διπλανή). Ο ρόλος του Διευθυντή είναι εξαιρετικά σημαντικός και καθορίζει την επιτυχία ή την επιτυχία στην επίτευξη των στόχων του Σχολείου