Τίτλος: Once upon a time... Hans Christian Andersen and Brothers' Grimm stories... Υπεύθυνοι μαθητές εργασίας:

~1~

Τίτλος: Once upon a time... Hans Christian Andersen and Brothers' Grimm stories... Υπεύθυνοι μαθητές εργασίας: Κωνσταντινάκου Ελένη Μουζάκης Παναγιώτης Μπαλάση Ηλιάνα Μπόμπου Μαρία Νικολακόπουλος Ιωάννης Νούλα Κωνσταντίνα Υπεύθυνη καθηγήτρια: Αδαμοπούλου Αναστασία Γενικό Ενιαίο Λύκειο Παραλίας ~2~ Σεπτέμβριος-Ιανουάριος 2012-2013

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ περίληψη... 4 πρόλογος... 5 εισαγωγή... 6 κύριο μέρος... 7-24 συμπεράσματα... 25 επίλογος... 26 βιβλιογραφία... 27 παράρτημα... 28-30 ~3~

ΠΕΡΙΛΗΨΗ Σκοπός της ερευνητικής μας εργασίας είναι να μελετήσουμε τα παιδικά παραμύθια των αδελφών Grimm και του διάσημου συγγραφέα Hans Christian Andersen. Ακόμη, στοχεύσαμε στην πλήρη συνεργασία και στην ομαδικότητα, στην ομαδοσυνεργατική μάθηση. Μέσα από συγκεκριμένα παραδείγματα, επιδιώξαμε να γνωρίσουμε το παραμύθι ως παιδαγωγικό μέσο και να εντοπίζουμε τα βασικά δομικά στοιχεία των παραμυθιών, τους ήρωες και τα χαρακτηριστικά τους. Αφουγκραστήκαμε την εφηβική μας ψυχή και αναζητήσαμε τη λειτουργία των παραμυθιών σε μας, από τότε που «γεμάτοι προσδοκίες» τα ακούγαμε, ως σήμερα που καινούργιες, «μεγάλες προσδοκίες» μάς καθορίζουν Συνειδητοποιήσαμε τη λειτουργία των παραμυθιών, άλλοτε και τώρα, τόσο πάνω το άτομο, όσο και στο σύνολο, αλλά και την επίδραση που έχει σε όλες τις πτυχές της ζωής μας. Ερευνήσαμε σε βιβλία και στο διαδίκτυο. ~4~

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Αφορμή για την ενασχόλησή μας με το συγκεκριμένο θέμα ήταν το μάθημα που καθιερώθηκε στα ελληνικά σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης την περσινή χρονιά. Κατά τη διάρκεια αυτών των μαθημάτων και με τη βοήθεια της υπεύθυνης καθηγήτριας του μαθήματος αυτού, καταφέραμε να υλοποιήσουμε μια εργασία που ασχολείται με τα παραμύθια των αδελφών Grimm και του διάσημου συγγραφέα παραμυθιών Hans Christian Andersen. Καταγράψαμε τις μελέτες-παρατηρήσεις μας πάνω σε αυτά. Πραγματοποιήθηκε συγκέντρωση υλικού από: Τη σχολική βιβλιοθήκη Τις ατομικές βιβλιοθήκες μας Το διαδίκτυο ~5~

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το παραμύθι είναι μια σύντομη ή λαϊκή ιστορία που ενσωματώνει το έθος, το οποίο μπορεί να εκφραστεί ρητά στο τέλος του ως αξιωματική αρχή. Το παραμύθι είναι εξαρχής μια επινόηση, μια μυθιστοριογραφία, μια φανταστική αφήγηση που κάνει μεταφορική χρήση κάποιου ζώου ως κεντρικού χαρακτήρα του ή εισάγει στερεότυπους χαρακτήρες, όπως ο κατεργάρης. Πολύ συχνά γίνεται ανατρεπτική αλληγορία ενάντια στον φεουδαρχισμό ή την εκάστοτε άρχουσα τάξη, ή μια σύγκρουση του ανθρώπινου με το αόρατο βασίλειο. Το παραμύθι συγκινεί και ψυχαγωγεί όλους τους λαούς της γης από τα πανάρχαια χρόνια. Η υπόθεσή του δε δεσμεύεται από τόπο και χρόνο και τα πρόσωπά του είναι φανταστικά. Στα παραμύθια συναντάμε πλήθος από απίθανα και απίστευτα γεγονότα. Αυτά όμως που για το σημερινό άνθρωπο είναι φανταστικά, για τον πρωτόγονο αποτελούσαν τον αληθινό του κόσμο, όπως αυτός τον έβλεπε ή όπως τον εξηγούσε απλοϊκά. Προσωποποιεί και εξατομικεύει διαφορετικά στοιχεία πέρα από τη λογική του χώρου και του χρόνου και επεκτείνεται αδιάκριτα από τον οργανικό στον ανόργανο κόσμο, από τον άνθρωπο και τα ζώα στα δέντρα, τα λουλούδια, τις πέτρες, τα ρεύματα και τους ανέμους. Ως είδος, το παραμύθι ανήκει στην προφορική ή λαϊκή λογοτεχνία, με καταβολές σε όλες τις επικράτειες του κόσμου. Για πρώτη φορά στην Ευρώπη και, συγκεκριμένα, στην επηρεασμένη από το κίνημα του ρομαντισμού Γερμανία αποτυπώνονται λαϊκά παραμύθια προορισμένα για ενήλικες, με σκοπό την ενίσχυση της γερμανικής συνείδησης και τη μελέτη της γερμανικής γλώσσας. Οι αδελφοί Γκριμ (Jacob και Wilhelm Grimm) συλλέγουν και καταγράφουν λαϊκά δημιουργήματα, εγκαινιάζοντας πρώτοι την επιτόπια έρευνα. Τα παραμύθια τους, που περιέχουν φιλολογικά σχόλια και παρατηρήσεις, συγκεντρώθηκαν σε τρεις τόμους. Η επιτομή τους εκδόθηκε το 1822. ~6~

ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ Στόχοι: Να γνωρίσουμε τα παραμύθια διαφόρων λαών με τα οποία και μεγαλώσαμε εμείς οι ίδιοι και, πιο συγκεκριμένα, του Hans Christian Andersen και των αδελφών Grimm. Να αποκτήσουμε κριτική ικανότητα ερευνώντας τα σε βάθος. Να γίνουμε ικανοί να κατανοήσουμε την αξία των παραμυθιών στη ζωή μας. Ερευνητικά ερωτήματα: Πώς παρουσιάζονται οι ήρωες στα παραμύθια του Andersen και των αδελφών Grimm; Ποια είναι η δομή των παραμυθιών; Ποια μηνύματα προσπαθούν να μας περάσουν; Δραστηριότητες: Πραγματοποιήσαμε έρευνα: στη σχολική βιβλιοθήκη στις ατομικές μας βιβλιοθήκες στο διαδίκτυο ~7~

Αποτελέσματα: Ως είδος το παραμύθι ακολουθεί τρεις γενικές αρχές, προκειμένου να αναφερθεί στον χρόνο, στον τόπο και στα πρόσωπα, που αφορούν το περιεχόμενό του. Συγκεκριμένα: Στο παραμύθι ο χρόνος είναι αόριστος. Επίσης αόριστος είναι και ο τόπος της δράσης. Η δράση εκτυλίσσεται σχεδόν εξ ολοκλήρου μέσα από την ανωνυμία των προσώπων. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 1908 ο Δανός λαογράφος Άξελ Όλρικ (Axel Olrik) κατέληξε στην επισήμανση κάποιων αφηγηματικών αρχών για το παραμύθι, τους αποκαλούμενους επικούς νόμους: 1.Ένα παραμύθι δεν ξεκινά με το σπουδαιότερο σημείο της δράσης και δεν τελειώνει απότομα. Προηγείται μια ήρεμη εισαγωγή, ενώ η ιστορία συνεχίζεται και μετά την κορύφωση, για να κλείσει τον κύκλο σε ένα σημείο ηρεμίας και σταθερότητας. 2.Οι επαναλήψεις είναι συχνές, όχι μόνο για να δώσουν ένταση στην πλοκή, αλλά και για να προσδώσουν όγκο στην ιστορία. 3.Την ίδια στιγμή, παρόντα στο ίδιο επεισόδιο βρίσκονται συνήθως μόνο δύο πρόσωπα. 4.Οι αντίθετοι χαρακτήρες βρίσκονται αντιμέτωποι. 5.Αν εμφανίζονται στον ίδιο ρόλο δύο πρόσωπα, πρόκειται για μικρούς και αδύνατους. Συχνά είναι δίδυμοι και, όταν δυναμώσουν, γίνονται συχνά ανταγωνιστές. ~8~

6.Ο χειρότερος- ή πλέον αδύναμος- μιας ομάδας αποδεικνύεται στο τέλος ο καλύτερος. 7.Οι χαρακτηρισμοί είναι απλοί: αναφέρονται μόνο οι ιδιότητες που έχουν άμεση σχέση με την υπόθεση. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη για τη ζωή των προσώπων εκτός πλοκής, 8.Η πλοκή είναι απλή και λέγεται μία ιστορία τη φορά. Όταν εκτυλίσσονται παράλληλα δύο ή περισσότερα επεισόδια, τότε πρόκειται για λόγιο προϊόν. 9.Όλα θίγονται με τον απλούστερο δυνατό τρόπο. Παρόμοια αντικείμενα περιγράφονται όσο γίνεται πιο όμοια. H ποικιλομορφία δεν επιχειρείται καν. Το περιεχόμενο των παραμυθιού είναι ενιαίο και μονοδιάστατο. Το φυσικό και το υπερφυσικό στοιχείο συνυπάρχουν και αλληλεπιδρούν. Ο ήλιος,το φεγγάρι και τα αστέρια παίρνουν ανθρώπινη μορφή και το βελόνι, το μήλο, το νερό αποκτούν μαγικές ικανότητες. Οι παραμυθιακοί ήρωες παρουσιάζονται ως αβαθείς μορφές (έλλειψη υποκειμενικού βάθους), χωρίς εσωτερικό κόσμο, πάντα νέοι, χωρίς παρελθόν και μέλλον. «Ο συνδυασμός της έλλειψης υποκειμενικού βάθους και της μόνωσης των παραμυθιακών προσώπων έχει έμμεσο αφηγηματικό αποτέλεσμα στο αφηρημένο ύφος του παραμυθιού και τη συνολική απλότητα που το χαρακτηρίζει. Εξαιτίας αυτής της απλότητας, αμφισβητήθηκε η λογοτεχνική αξία του παραμυθιού και ο βαθμός της ωριμότητάς του ως πνευματικής έκφρασης. Από την αισθητική ανάλυση του παραμυθιού απουσιάζουν οι γλαφυρές περιγραφές και τα πολλά επίθετα. Στο παραμύθι χρησιμοποιούνται σκληρά υλικά όπως μέταλλο, διαμάντι, γυαλί κ.ά., που όλα όμως είναι λαμπερά. Οι χρωματικές αποχρώσεις απουσιάζουν και το ύφος του παραμυθιού στηρίζεται στην υπερβολή και τα εκφραστικά μέσα του, που έχουν ως τελικό αποτέλεσμα τη σταθερότητα του ύφους και της δομής. Επιπλέον, το παραμύθι «ωθεί το ακροατήριο στην ονειροπόληση εξιδανικεύοντας την πραγματικότητα». Η παραμυθιακή αφήγηση αντλεί τα θέματά της από το κοινωνικό περιβάλλον. Παρακάτω αναφέρονται οι περιλήψεις 5 βασικών και πολύ γνωστών παραμυθιών των αδελφών Grimm και του Andersen. Συγκεκριμένα: 1) Το αηδόνι του αυτοκράτορα, 2)Η Σταχτοπούτα, 3)Ο μολυβένιοςστρατιώτης,4)η Κοκκινοσκουφίτσα και 5)Η Τοσοδούλα. Ακόμα, θα βρείτε και τους συμβολισμούς αυτών των παραμυθιών σύμφωνα με την προσωπική μας κριτική. ~9~

ΤΟ ΑΗΔΟΝΙ ΤΟΥ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ(περίληψη) Ο αυτοκράτορας της Κίνας ζήτησε να του φέρουν στο παλάτι το αηδόνι του δάσους με την υπέροχη φωνή. Το αηδόνι πήγε στο παλάτι και τραγούδησε για τον αυτοκράτορα και εκείνος μαγεύτηκε από το γλυκό και τρυφερό του τραγούδι, τόσο που δάκρυα κύλησαν στα μάγουλά του. Από τότε το κράτησε στο παλάτι και, όποτε λαχταρούσε η ψυχή του, ζητούσε από το αηδόνι να του τραγουδήσει. Όμως, κάποια μέρα ο αυτοκράτορας έλαβε ένα ολόχρυσο κουρδιστό αηδόνι και σκέφτηκε να κάνουν ντουέτο το πραγματικό με το κουρδιστό αηδόνι. Οι φωνές τους όμως δεν ταίριαζαν και έτσι ο αυτοκράτορας έδιωξε το αληθινό αηδόνι, αφού θα ήταν καλύτερα να μπορεί, όποτε θέλει εκείνος, να κουρδίζει το αηδόνι και να τραγουδάει, παρά να περιμένει το αληθινό αηδόνι να κελαηδήσει. Μετά από ένα χρόνο, το κουρδιστό αηδόνι χάλασε και ο αυτοκράτορας αρρώστησε βαριά. Τότε έστειλαν να ψάξουν το αηδόνι του δάσους, όμως δεν το βρήκαν πουθενά. Ο αυτοκράτορας πέθαινε είχε έρθει ο χάρος να τον πάρει. Ακριβώς εκείνη τη στιγμή το αηδόνι εμφανίστηκε στο παράθυρο και ξεκίνησε να τραγουδάει. Ο χάρος έφυγε και ο αυτοκράτορας έγινε καλά. Το αηδόνι υποσχέθηκε στον αυτοκράτορα να έρχεται κάθε βράδυ να τον νανουρίζει με το τραγούδι του και από τότε στο παλάτι επικρατούσε η ευτυχία και η χαρά. Οι Ήρωες Ο Αυλάρχης: Σπεύδει να εκτελέσει τις διαταγές που του επιβάλλει ο βασιλιάς. Η Μαγείρισσα: Βοηθά στην εύρεση του αηδονιού που ο αυτοκράτορας αναζητά. Ο Χορός: Εκτελεί με σοβαρότητα το καθήκον του,όμως, όταν ακούει το τραγούδι του αηδονιού, συγκινείται και φαίνεται να το ξεχνάει, αφού φεύγει. Ο Αυτοκράτορας: Παρουσιάζεται απαιτητικός, εφόσον, όταν μαθαίνει ότι έχει στη λίμνη του ένα πουλί που τραγουδάει τόσο όμορφα, διατάζει να του το φέρουν- και γρήγορα. Ακόμη,συγκινείται φανερά και τον αγγίζει το τραγούδι του αηδονιού τόσο πολύ, ώστε να κλαίει με λυγμούς. Επίσης, είναι γενναιόδωρος και καλόκαρδος αφού προσέφερε στο αηδόνι ως ανταμοιβή για το τραγούδι του ό,τι ήθελε και έμεινε τόσο ευχαριστημένος με εκείνο, που το κράτησε στο παλάτι και έβαλε δώδεκα ανθρώπους για να τον υπηρετούν. Είναι ανυπόμονος και κάπως ~10~

άδικος, εφόσον προτιμά το ψεύτικο μηχανικό αηδόνι και διώχνει το πραγματικό, από το παλάτι, γιατί δεν τραγουδάει όποτε ο αυτοκράτορας επιθυμεί, αλλά όποτε εκείνο θέλει, σε αντίθεση με το μηχανικό αηδόνι που, όποτε θέλει, το κουρδίζει και τραγουδάει. Ψάχνει και ενδιαφέρεται για το πραγματικό αηδόνι μόνο όταν χαλάει το ψεύτικο. Τέλος, καταλαβαίνει την πραγματική αξία και την αγάπη του αληθινού αηδονιού και, με τον τρόπο του, καταφέρνει και ζητάει τη συγχώρεση του. Το Αηδόνι: Το αηδόνι είναι πολύ δεκτικό, αφού δέχεται την πρόσκληση του βασιλιά να τραγουδήσει στο παλάτι και το θεωρεί τιμή του. Ακόμη, είναι ταπεινό και φιλεύσπλαχνο, αφού ο αυτοκράτορας τού λέει ποια θα είναι η ανταμοιβή του και εκείνο λέει πως η μεγαλύτερη ανταμοιβή είναι τα δάκρυά του. Επίσης, δεν παραπονέθηκε ούτε δυσανασχέτησε με τη συμπεριφορά του αυτοκράτορα, που το είχε κλείσει σε κλουβί και, όταν του χάρισαν ένα μηχανικό αηδόνι, εκείνο το έδιωξε από το παλάτι. Τέλος, είναι καλόκαρδο, αγαπάει και νοιάζεται πραγματικά για τον αυτοκράτορα αφού, όταν άκουσε για την αρρώστια του, έτρεξε αμέσως για να του τραγουδήσει και, όταν πια γίνει καλά, του υποσχέθηκε ότι θα έρχεται κάθε βράδυ για να τον νανουρίζει. Η δομή του παραμυθιού Το παραμύθι ξεκινάει παρουσιάζοντας τον τόπο που εξελισσεται δηλαδή την Κίνα. Κάνει λεπτομερή παρουσίαση του μέρους που ζει ο αυτοκράτορας. Ο χρόνος γενικότερα στα παραμύθια δεν αναφέρεται, είναι αόριστος έτσι και εδώ. Το παραμύθι συνεχίζει με την παρουσίαση των προσώπων ξεκινώντας από τον αυτοκράτορα που αναζητά το αηδόνι. Δεν κάνει σαφή αναφορά από την αρχή σε αυτά, αλλά έχει δημιουργήσει μια αρκετά μεγάλη εικόνα ανεύρεσης του αηδονιού με δευτερεύοντα πρόσωπα, όπως ο αυλάρχης και η μαγείρισσα. Το τέλος, όπως σε όλα σχεδόν τα παραμύθια, είναι θετικό. Έτσι η ιστορία εκτυλίσσεται, και μαθαίνουμε περισσότερα για τα δυο κύρια πρόσωπα, το αηδόνι και τον αυτοκράτορα, που καταλήγουν ευτυχισμένα στο τέλος. Τα Σύμβολα Το ψεύτικο μηχανικό αηδόνι: Συμβολίζει τη συνήθεια που έχουμε οι άνθρωποι να αντικαθιστούμε τα πράγματα που έχουν πραγματική αξία με αυτά που νομίζουμε πως έχουν. Έτσι και εδώ ο αυτοκράτορας αντικαθιστά το αληθινό αηδόνι που νοιάζεται για εκείνον, με ένα μηχανικό, το οποίο όμως χάλασε και ο αυτοκράτορας κατάλαβε τι αξίζει και τι όχι. ~11~

Τα Μηνύματα Μαθαίνουμε: -Να ξεχωρίζουμε τι έχει πραγματική αξία και τι είναι ασήμαντο, όπως το πραγματικό και το ψεύτικο αηδόνι. - Να συγχωρούμε, όπως έκανε το αηδόνι, το οποίο συγχώρεσε τον αυτοκράτορα για την άδικη συμπεριφορά του. -Να εκτιμούμε τα μικρά πράγματα, που όμως εκδηλώνουν πολλή αγάπη, όπως το αηδόνι του αυτοκράτορα που εκτίμησε τα δάκρυα χαράς και συγκίνησης του αυτοκράτορα. -Να μην εκμεταλλευόμαστε καταστασεις, όπως το αηδόνι που δε ζήτησε τίποτα από τον αυτοκράτορα, όταν εκείνος του είπε τι θέλει ως ανταμοιβή για το τραγούδι του. Μπόμπου Μαρία ~12~

Η ΣΤΑΧΤΟΠΟΥΤΑ(περίληψη) Η Σταχτοπούτα, μια ορφανή κοπέλα, έμενε με τη μητριά της και τις κόρες της. Αυτές οι τρεις ανάγκαζαν την ατυχή Σταχτοπούτα να καθαρίζει το σπίτι και να τις φροντίζει. Μια μέρα, ο πρίγκιπας αποφάσισε να διοργανώσει ένα χορό, για να βρει νύφη. Η Σταχτοπούτα ήταν κλειδωμένη στο δωμάτιό της μαζεύοντας τις στάχτες, επειδή η μητριά της δεν την άφηνε να πάει στο χορό. Μια νεράιδα εμφανίστηκε και βοήθησε την κοπέλα να αποκτήσει μια άμαξα και όμορφα ρούχα. Η νεράιδα είχε πει ότι έπρεπε να φτάσει στο χορό πριν τις δώδεκα, γιατί τα μεσάνυχτα θα λύνονταν τα μάγια. Ο πρίγκιπας μαγεύτηκε από την ομορφιά της Σταχτοπούτας και το γοβάκι, που είχε χάσει η κοπέλα, τον βοήθησε να τη βρει. Οι Ήρωες Η Σταχτοπούτα: Ζει με την μητριά της και τις κόρες της. Βιώνει τις παιδικές δυσκολίες και εμπειρίες καθώς και την αδελφική αντιζηλία. Είναι υπομονετική και ταπεινή, αφού ανέχεται τη μητριά και τις κόρες της. Από μικρή ηλικία έχει χάσει τους γονείς της και αυτό την κάνει αδύναμη. Την έχουν αναγκάσει να κάνει όλες τις δουλειές του σπιτιού και την θεωρούν σαν υπηρέτριά τους. Αντικατοπτρίζει τον άνθρωπο που αγωνίζεται και παλεύει παρ'όλες τις δύσκολες συνθήκες, τον άνθρωπο που καταφέρνει να επιβιώσει και δεν χάνει την πίστη του. Ο Πρίγκιπας: οργανώνει το χορό για να βρει μια νύφη. Όταν βλέπει τη Σταχτοπούτα, την ερωτεύεται και ψάχνει να τη βρει. Είναι υπομονετικός, αφού δεν σταματά να αναζητά την κοπέλα με το γοβάκι. Η Νεράιδα: είναι καλόκαρδη και βοηθά την ανήμπορη κοπέλα, να πάει στο χορό καθώς και να βρει άμαξα και ρούχα. Της συμπαραστέκεται στις δύσκολες στιγμές και την φροντίζει σαν πραγματική φίλη. Η μητριά: όταν ζει ο πατέρας, η μητριά φαίνεται καλή και δείχνει αγάπη προς τη Σταχτοπούτα. ~13~

Στην πραγματικότητα όμως, πίσω από την πλάτη του πατέρα, συμπεριφέρεται άσχημα και άδικα στην κοπέλα. Μετά το θάνατο του πατέρα, η μητριά βγάζει στην επιφάνεια το πραγματικό βάρβαρο και βάναυσο πρόσωπό της προς την απροστάτευτη κοπέλα. Οι Αδελφές: εκμεταλλεύονται την Σταχτοπούτα και την αναγκάζουν να κάνει όλες τις δουλειές του σπιτιού. Αυτές είναι μοχθηρές και άκαρδες. Τις ενδιαφέρει μόνο ο καλλωπισμός τους, είναι εγωίστριες και ατομίστριες. Τα μηνύματα του παραμυθιού με την παρουσία του πρίγκιπα τα παιδιά καταλαβαίνουν πως κάποια στιγμή θα συναντήσουν έναν άνθρωπο στη ζωή τους τον οποίο θα ερωτευτούν. το παραμύθι μάς προβάλλει πως υπάρχουν περιπτώσεις εκμετάλλευσης, ακόμα και μέσα στην οικογένεια. Με την εμφάνιση της νεράιδας, τα παιδιά βλέπουν ότι στη ζωή τους θα υπάρχουν άνθρωποι που θα τους βοηθήσουν και θα είναι στο πλάι τους. Το παραμύθι ενθαρρύνει το παιδί να ζει ταπεινά και το ωθεί στην ενασχόλησή του με τις οικιακές εργασίες, οι οποίες δεν το εμποδίζουν να προοδεύσει. Μαθαίνουμε να μην χάνουμε την ελπίδα μας και να πολεμάμε μέχρι το τέλος, για να κατακτήσουμε αυτό που θέλουμε. Τα σύμβολα του παραμυθιού Το γοβάκι: συμβολίζει τη θηλυκότητα. Όταν ο πρίγκιπας φορεί το γοβάκι στη Σταχτοπούτα, η σκηνή θυμίζει αρραβώνα. Οι στάχτες: συμβολίζουν το πένθος και τη νεκρή μητέρα της. ~14~

Η Δομή του παραμυθιού Το παραμύθι ξεκάνει παρουσιάζοντας τον τόπο (μια μακρινή χώρα). Ο χρόνος γενικά στα παραμύθια είναι αόριστος. Στη συνέχεια, παρουσιάζονται τα πρόσωπα. Αρχικά ο πατέρας και το επάγγελμά του. Ύστερα παρουσιάζεται ο θάνατος της πρώτης του γυναίκας και, στη συνέχεια, αναφέρεται η πρωτοβουλία του πατέρα να ξαναπαντρευτεί, ώστε η κόρη του να έχει μητέρα. Το τέλος, όπως σε όλα τα παραμύθια, είναι θετικό. Η Σταχτοπούτα παντρεύεται τον πρίγκιπα και ζουν ευτυχισμένοι στο παλάτι. Κωνσταντινάκου Ελένη ~15~

Ο ΜΟΛΥΒΕΝΙΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ(περίληψη) Εικοσιπέντε μολυβένιοι στρατιώτες, όλοι αδέρφια και κατασκευασμένοι από το λιώσιμο μιας παλιάς κουτάλας, ήταν δώρο για ένα παιδάκι. Όλοι ήταν ίδιοι, μα ένας ήταν τόσο διαφορετικός. Είχε μόνο ένα πόδι λόγω έλλειψης μολυβιού. Αφού τοποθετήθηκε από το παιδάκι σε ένα τραπεζάκι, εκτός των άλλων παιχνιδιών που ήταν τοποθετημένα δίπλα του, αυτός ξεχώρισε μια μπαλαρίνα χορεύτρια που το ένα πόδι της ήταν τόσο ψηλά σηκωμένο που δεν το έβλεπε και νόμιζε ότι έμοιαζαν. Ήταν πολύ όμορφη, αλλά ανήκε σε διαφορετική κοινωνική τάξη: αυτή ήταν χάρτινη. Όμως αυτό δεν τον εμπόδισε να τη γνωρίσει. Έτσι, κάθισε πάνω σε μια ταμπακέρα και τη θαύμαζε. H μεγαλύτερή του επιθυμία ήταν να τον ερωτευτεί. Ένα βράδυ, αφού όλοι πήγαν για ύπνο, τα παιχνίδια διασκέδαζαν χορεύοντας, όμως ο μολυβένιος στρατιώτης και η μικρή χορεύτρια έμεναν στις θέσεις τους. Το πρωί ο στρατιώτης βρέθηκε στο παράθυρο. Απότομα, έπεσε και βρέθηκε στο δρόμο. Μπορούσαν να τον σώσουν, αλλά ήταν ανάρμοστο για ένα στρατιώτη να φωνάξει βοήθεια. Έτσι, αφού άρχισε να βρέχει και ο μικρός στρατιώτης πέρασε από πολλά στενά και επικίνδυνα σημεία, επιθυμώντας να βρίσκεται δίπλα η μικρή χορεύτρια, για να παίρνει δύναμη. Πιστεύοντας ότι δε θα την ξαναδεί ποτέ, βρέθηκε στην κοιλιά ενός ψαριού. Όταν η γυναίκα καθάρισε το ψάρι και ο στρατιώτης βγήκε, διαπίστωσε ότι βρισκόταν στο σπίτι από το οποίο είχε ξεκινήσει. Συνάντησε όλα τα παλιά παιχνίδια και τη χορεύτρια, με την πραγματική της υπόσταση τώρα. Αφού ξανασυναντηθήκαν, ξαφνικά ένα παιδί πέταξε το μολυβένιο στρατιώτη στη φωτιά. Τότε ο αέρας παρέσυρε τη χορεύτρια μέσα στο τζάκι δίπλα στο στρατιώτη.η μόνη φορά που βρισκόταν ο ένας δίπλα στον άλλον. Αφού έλιωσαν και οι δυο στις φλόγες της αγάπης, το άλλο πρωί η καμαριέρα βρήκε μια μολυβένια καρδιά και ένα χρυσό δαχτυλίδι. Το δώρο του παιδιού για τα γενέθλιά του. Οι κανόνες δομής Στο παραμύθι << Ο μολυβένιος στρατιώτης >>, όπως και σε όλα τα παραμύθια, βέβαια, στην αρχή παρουσιάζονται τα πρόσωπα και ο τόπος, ενώ ο χρόνος είναι αόριστος. ~16~

Στη συνέχεια, έχουμε την αναλυτική παρουσίαση των προσώπων και την κυρίως ιστορία, η οποία περιλαμβάνει, τις περισσότερες φορές, δράση και αγωνία. Το τέλος σχεδόν πάντα είναι θετικό, με την ευχάριστη τροπή των γεγονότων. Στο συγκεκριμένο παραμύθι στην αρχή παρουσιάζονται οι κύριοι ήρωες: οι μολυβένιοι στρατιώτες και, στη συνέχεια, ο ένας ξεχωριστός στρατιώτης. Το ίδιο συμβαίνει και με τα άλλα παιχνίδια του παραμυθιού, όπου πρώτα παρουσιάζονται αυτά και στη συνέχεια η όμορφη μπαλαρίνα. [ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Βλέπουμε το πέρασμα από το γενικό στο ειδικό] Στο κύριο μέρος έχουμε την συνταρακτική και πολύπαθη ιστορία του μολυβένιου στρατιώτη. Τέλος έχουμε το δυστυχές κάψιμό του στη φωτιά αλλά τη συνάντησή του με τη μπαλαρίνα ή, αλλιώς, την όμορφη κοπέλα της ταμπακέρας. Οι ήρωες Ο Μολυβένιος Στρατιώτης: Παρ όλες τις δύσκολες στιγμές και τα εμπόδια που υπάρχουν στο δρόμο του-περιπέτειά του, δεν τα παρατά αλλά ούτε και φωνάζει βοήθεια για να σωθεί. Μέσα από αυτό, τα μικρά παιδάκια καταλαβαίνουν ότι δεν πρέπει ποτέ να τα παρατούν στις δύσκολες στιγμές που θα συναντήσουν και αυτά στη ζωή τους, αλλά να προσπαθούν μόνα τους, για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Οι στρατιώτες: Είναι ντυμένοι με γαλαζοπράσινες στολές. Από τη στιγμή που είναι όλοι ίδιοι, σημαίνει ότι υπάρχει ομοιομορφία και πειθαρχία στη ζωή τους. Άρα οι στρατιώτες είναι αυστηρά πειθαρχημένοι και παρόντες, χωρίς να πτοείται το ηθικό τους. Η Μικρή Χορεύτρια: Είναι μια όμορφη κοπέλα η οποία έχει κλέψει την καρδιά του μολυβένιου στρατιώτη. Παρ όλα αυτά, εκείνος δεν ξεχνά το καθήκον του και τον προορισμό του. Από αυτό τα μικρά παιδιά καταλαβαίνουν ότι κάποια στιγμή στη ζωή τους θα αγαπήσουν και θα ερωτευτούν, όμως δεν πρέπει αυτό να τους αποσπάσει από το στόχο τους. ~17~

Ο Φασουλής και ο Αρουραίος: είναι ένα παιχνίδι ανάμεσα στα πολλά που υπάρχουν σ εκείνο το σπίτι. Όμως τον αναφέρουμε τυχαία, διότι είναι ο πιο ζωηρός εκεί μέσα. Με τις σκανταλιές του προσπαθεί να πειράξει τους ήσυχους (πχ μολυβένιος στρατιώτης).επομένως από το χαρακτήρα του Φασουλή, οι μικροί αναγνώστες ή ακροατές καταλαβαίνουν ότι στη ζωή τους και στην κοινωνία θα υπάρχουν άνθρωποι που η συμπεριφορά τους θα είναι διαφορετική ή ενοχλητική, όμως πρέπει να οπλίζονται με υπομονή και να ανέχονται ή να προσπερνούν, μερικές φορές, τέτοια συμπεριφορά. Αριθμοί-Σύμβολα: 50 μολυβένιοι στρατιώτες ( 49 Ίδιοι και 1 διαφορετικός) Συμπέρασμα: όταν όλοι πλέον θα έχουν γίνει ίδιοι, ένας θα ξεχωρίζει, θα έχει τα δικά του χαρακτηριστικά και θα είναι περήφανος γι αυτό. Κατά τη γνώμη μου, κάτι που διαφαίνεται μόνο από τους αριθμούς και όχι από το παραμύθι είναι η αντιρατσιστική συμπεριφορά απέναντι στα άτομα με ειδικές ανάγκες. Διότι όλοι οι άνθρωποι είναι ίδιοι, αυτοί όμως ξεχωρίζουν και δεν πρέπει να ντρέπονται γι αυτό, αλλά να είναι περήφανοι και να αγωνίζονται Η γοητεία αυτού του παραμυθιού Σύμφωνα με τη δική μου άποψη, οι έφηβοι μπορούν να διαβάζουν το συγκεκριμένο παραμύθι στην ηλικία τους, με σκοπό να καταλάβουν, να ψάξουν και, στη συνέχεια, να υιοθετήσουν τα μηνύματα, την παιδαγωγική αξία του. Τα παιδιά, σε μικρότερη ηλικία, μπορεί να μην απορροφήσουν τα μηνύματα με τέτοιο τρόπο και σε τέτοιο βαθμό, όσο οι έφηβοι. Με λίγα λόγια, μεταδίδει τα κατάλληλα μηνύματα για την ηλικία της εφηβείας ενός ατόμου. Τα μηνύματα-η παιδαγωγική αξία Οι στρατιώτες είναι πάντα πειθαρχημένοι και υπακούουν, γι αυτό διατηρούν άμεμπτο ήθος και ποτέ δεν τα παρατούν. Πάντα θα υπάρχουν διαφορετικά άτομα ανάμεσά μας. ~18~

Το ότι κάποιοι άνθρωποι ανήκουν σε διαφορετικές κοινωνικές τάξεις ( π.χ. πλούσιοι-φτωχοί ), δεν θα πρέπει να αποτελεί πρόβλημα για τους ίδιους αλλά κίνητρο για δράση. Οι γενναίοι και θαρρετοί άνθρωποι πάντα ανταμείβονται και κερδίζουν πολύ περισσότερα από τους δειλούς και ντροπαλούς. Στο παραμύθι, ο μολυβένιος στρατιώτης, παρά την κοινωνική διαφορά του με τη μικρή χορεύτρια, δε δίστασε να την πλησιάσει, να τη γνωρίσει και να την ερωτευτεί. Στη ζωή μας πάντα θα συναντάμε ανθρώπους, οι οποίοι θα μας ενοχλούν και θα είναι διαφορετικής ιδεολογίας από εμάς, αλλά θα πρέπει να είμαστε συγκρατημένοι. Πάντα θα υπάρχουν εμπόδια, δύσκολες καταστάσεις και παραμένουμε δυνατοί, να τις ξεπερνάμε και να δίνουμε τον καλύτερο μας εαυτό με σκοπό να βγούμε νικητές. Έτσι, αργά ή γρήγορα, θα πάρουμε αυτό που ζητάμε, με την πρώτη προσπάθεια ή μετά από λίγο παραπάνω κόπο. Μπορεί να μην είναι το αποτέλεσμα που επιθυμούμε ακέραιο,αλλά ένα μέρος του θα μας ικανοποιήσει σίγουρα γιατί θα έχουμε προσπαθήσει. Μπαλάση Ηλιάνα ~19~

Η ΚΟΚΚΙΝΟΣΚΟΥΦΙΤΣΑ(περίληψη) Στο παραμύθι, η Κοκκινοσκουφίτσα, ένα κοριτσάκι με κόκκινο παλτό και σκούφο, πηγαίνει φαγητό στη γιαγιά της στο δάσος. Ο κακός λύκος την συναντά και προσπαθεί να την καθυστερήσει δείχνοντάς της ένα λιβάδι με λουλούδια για να τα πάει στη γιαγιά της. Έτσι, ο λύκος πηγαίνει πρώτος στη γιαγιά της, την τρώει, μα λόγω της τρομερής του πείνας, δεν τη μασάει και έτσι η γυναίκα δεν πεθαίνει. Μετά ο λύκος στήνει παγίδα στην Κοκκινοσκουφίτσα, μεταμφιεσμένος ως η γιαγιά της. Η Κοκκινοσκουφίτσα φτάνει και την τρώει και αυτήν. Στο τέλος όμως, ένας κυνηγός σκοτώνει το λύκο, βγάζει την Κοκκινοσκουφίτσα και τη γιαγιά της από την κοιλιά του και τις σώζει. Σύμφωνα με την εκδοχή του παραμυθιού από τον Σαρλ Περό, αυτό ολοκληρώνεται όταν ο λύκος φάει την Κοκκινοσκουφίτσα, και δεν έχει ευτυχισμένο τέλος. Επίσης συμπληρώνεται με το ηθικό δίδαγμα ότι τα νέα και όμορφα κορίτσια δεν πρέπει να μιλούν σε ξένους, ώστε να αποφεύγουν τους κακόβουλους ανθρώπους. Επίσης, στην αρχική εκδοχή της Κοκκινοσκουφίτσας από τους αδελφούς Γκριμ, η Κοκκινοσκουφίτσα συναντάει και δεύτερο λύκο σε ένα είδος υστερόγραφου του παραμυθιού. Τη δεύτερη φορά αποφεύγει τις κακοτοπιές, καθώς αναγνωρίζει ότι ο λύκος προσπαθεί να την ξεγελάσει και δεν ακούει τις προτροπές του. Οι Ήρωες Η Κοκκινοσκουφίτσα: Είναι ένα κοριτσάκι αγαθό αλλά συνάμα και ανυπάκουη, διότι δεν ακούει τις συμβουλές της μαμάς της. Πηγαίνει από το μονοπάτι που είναι ερημικό όπου συναντάει έναν άγνωστο και του μιλά. Εδώ φαίνεται ότι δε φοβάται, ούτε λαμβάνει υπόψη τους κινδύνους που πιθανόν να συναντήσει. Ακόμα, μπορεί κάνεις να την χαρακτηρίσει ως ανέμελη, διότι είναι ένα χαρούμενο κοριτσάκι που, δίχως να σκεφτεί τους κινδύνους, του λέει τον προορισμό της. Είναι αυθόρμητη, αφού κάνει πράγματα δίχως να τα σκεφτεί. Τέλος, είναι ρομαντική και ονειροπόλα διότι χαζεύει στο δάσος και της αρέσουν τα λουλούδια και τα ζωάκια. ~20~

Ο Λύκος: είναι πονηρός, διότι πάει να εκμεταλλευτεί το μικρό κοριτσάκι με διπλωματικό τρόπο, κάνοντάς της ερωτήσεις και προσπαθώντας να μάθει περισσότερα για την ίδια. Δεν της επιτίθεται κατευθείαν. Χαρακτηρίζεται πονηρός. Μέσα από όλα αυτά, θα προσεγγίσει το θήραμά του. Τέλος, κάποιος θα τον χαρακτήριζε ως πανούργο αφού σκέπτεται μόνος του το σχέδιο. Ο Κυνηγός: γενναίος, γιατί βάζει σε κίνδυνο την ζωή του, αφού πάει να σκοτώσει το λύκο χωρίς να δειλιάζει. Ρισκάρει τα πάντα, για να σώσει μιαν άλλη ζωή. Τα Μηνύματα του παραμυθιού Δεν πρέπει να μιλάμε σε ξένους και να τους εμπιστευόμαστε. Ακόμα, πρέπει να έχουμε το νου μας και να προσέχουμε. Να μην δίνουμε πληροφορίες σχετικά με εμάς. να ακούμε τις συμβουλές των μεγάλων και να μην τις παραβλέπουμε, όταν αφορούν το καλό μας. Οι κανόνες δομής του παραμυθιού Στο παραμύθι Η Κοκκινοσκουφίτσα, όπως και σε όλα τα παραμύθια, στην αρχή παρουσιάζεται ο ήρωας και ο τόπος που εξελίσσεται το παραμύθι. Στη συνέχεια, έχουμε την αναλυτική παρουσίαση της ιστορίας με τον πονηρό λύκο που προσπαθεί να ξεγελάσει την Κοκκινοσκουφίτσα. Το τέλος, όπως όλων των παραμυθιών, είναι θετικό και με την σωστή τροπή! Στο συγκεκριμένο απόσπασμα ο λύκος τελικά τιμωρείται, επειδή έχει διαπράξει άσχημες και πονηρές πράξεις. Αυτός που τον τιμωρεί είναι ο γενναίος κυνηγός. ~21~

Η γοητεία του παραμυθιού Το παραμύθι αυτό είναι ιδιαίτερα ελκυστικό για τα παιδιά, από τα πρώτα τους χρόνια, που αντιλαμβάνονται τους πρώτους κινδύνους, κατά κάποιο τρόπο. Αυτό το παραμύθι τα προετοιμάζει ώστε να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους που επιφυλάσσει η ζωή. Από την άλλη, πλευρά, πολλά από τα παιδιά το αγαπούν γιατί υπάρχει δράση, ένταση, ενδιαφέρον, αγωνία, φόβος και, στο τέλος, μια χαρούμενη ανατροπή. Νούλα Κωνσταντίνα ~22~

Η ΤΟΣΟΔΟΥΛΑ(περίληψη) Μια φορά και έναν καιρό ήταν ένα μικροσκοπικό κοριτσάκι, η Τοσοδούλα, που την απήγαγαν κάτι βατράχια που ήθελαν να την παντρέψουν με το γιο τους. Ο γιος βάτραχος είναι ερωτευμένος με την Τοσοδούλα, αλλά, όταν διακρίνει πως η Τοσοδούλα δεν θέλει να τον παντρευτεί, τη βοηθά να αποδράσει γιατί ήθελε να τη βλέπει ευτυχισμένη. Η Τοσοδούλα συνεχίζει την πορεία της αλλά κάποια στιγμή εξαντλείται και χάνει τις αισθήσεις της. Μια ποντικίνα τη βρίσκει και τη φροντίζει, όμως της ανακοινώνει πως θα παντρευτεί έναν τυφλοπόντικα χωρίς τη θέλησή της. Την κρατεί φυλακισμένη μέχρι τον γάμο, όμως η Τοσοδούλα βρίσκει ένα χελιδόνι που έχει χτυπήσει, το φροντίζει και, μόλις αναρρώνει, δραπετεύουν μαζί. Τέλος, η Τοσοδούλα βρίσκει τον πρίγκιπά της με τη βοήθεια του χελιδονιού. Οι Ήρωες Η Τοσοδούλα: είναι θαρραλέα και υπομονετική αφού δεν το βάζει κάτω στις δυσκολίες που συναντάει. Είναι έξυπνη και αυτό τη βοηθά σε πολλές δύσκολες καταστάσεις και συμπονετική γιατί βοηθά να θεραπευτεί το χελιδόνι. Οι γονείς Βάτραχοι: είναι εγωιστές και καυχησιάρηδες αφού, μετά την απαγωγή της Τοσοδούλας, ανακοινώνουν σε όλους πως θα παντρευτεί το γιο τους, χωρίς όμως τη θέλησή της. Είναι όμως και νοητικά κατώτεροι από την Τοσοδούλα, η οποία τους ξεγελά και, στο τέλος, καταλήγουν να τσακώνονται για το ποιος έχει την ευθύνη που τους έδωσε η Τοσοδούλα. Ο Γιος-βάτραχος : Είναι καλός και τρυφερός με την Τοσοδούλα. Είναι λιγάκι ντροπαλός, αφού ίσα που καταφέρνει να μιλήσει στην Τοσοδούλα, αλλά και γενναίος, γιατί την υπερασπίζεται, όταν οι γονείς του της φέρονται με άσχημο τρόπο. Τέλος, είναι καλόκαρδος, αφού αφήνει την Τοσοδούλα να φύγει, όταν καταλαβαίνει ότι δε θέλει να τον παντρευτεί. Η Ποντικίνα :παρόλο που στην αρχή φροντίζει την Τοσοδούλα και την φιλοξενεί, αργότερα την κλειδώνει στο σπίτι κρατώντας την φυλακισμένη, μέχρι να την πείσει να παντρευτεί τον ποντικό. Ο Ποντικός : εγωιστής, γιατί κρατάει φυλακισμένη την Τοσοδούλα και θέλει να την παντρευτεί χωρίς τη θέλησή της και την αφήνει να πεθάνει. ~23~

Το Χελιδόνι : νιώθει ευγνωμοσύνη για τη βοήθεια της Τοσοδούλας και τη βοηθά να δραπετεύσει και να βρει τον πρίγκιπα που θα ερωτευτεί και θα παντρευτεί. Μουζάκης Παναγιώτης ~24~

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ-ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΣ Με αυτή τη μέθοδο που ακολουθήσαμε, βγάλαμε ποικίλα συμπεράσματα, τα οποία είναι πολύ χρήσιμα και στη ζωή μας. Συγκεκριμένα, η παιδική λογοτεχνία παρουσιάζει μεγάλη άνθηση τα τελευταία χρόνια. Επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τόσο τα μικρά παιδιά, όσο και τους ενήλικες. Τα παραμύθια μπορούν να πάρουν ποικίλες μορφές. Μπορούν να παιχτούν δραματοποιημένα αλλά μπορούν και να τα διαβάζουν οι γονείς στα μικρά παιδιά. Τα παραμύθια προσφέρουν πολλά οφέλη στα παιδιά. Τα παιδιά με τη λογική τους και τη φαντασία τους προσπαθούν να κατανοήσουν τα έμμεσα συμπεράσματα που προσφέρουν τα παραμύθια. Μέσα από αυτά, το μυαλό και η λογική των παιδιών ωριμάζουν και υιοθετούν τα κατάλληλα μηνύματα με έναν τρόπο έμμεσο και ευχάριστο για την ηλικία τους. Απόδειξη είναι το γεγονός ότι οι συγγραφείς έχουν πειστεί ότι μπορεί να θίξει κανείς στο παιδί όλα τα θέματα και τα προβλήματα. Θέματα όπως ο θάνατος, το διαζύγιο, θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και επιστημονικής φαντασίας πρωταγωνιστούν στα παιδικά βιβλία. Τα θέματα αυτά φυσικά διοχετεύονται στα παιδιά μέσα από το σύγχρονο παραμύθι, εξακολουθούν να διατηρούν το μυθικό στοιχείο και να συμπλέκουν την πραγματικότητα με τη φαντασία. Έτσι, η παιδική λογοτεχνία αποτελεί άριστο μέσο διδασκαλίας. Όλα τα πνευματικά της δημιουργήματα, που αποτελούν και μέσα διδασκαλίας, είναι ικανά να διαμορφώσουν πνευματικά, ηθικά, ψυχικά και αισθητικά τον εσωτερικό κόσμο του παιδιού και να διαπλάσουν δημιουργικούς και υπεύθυνους πολίτες. Όλα αυτά θα είναι ωφέλιμα, αν και μόνο αν οι γονείς των παιδιών αυτών βρουν το χρόνο να διαβάσουν παραμύθια στα παιδιά τους, γιατί, άλλωστε, όχι μόνο δε χάνουν τον χρόνο τους, αλλά προσφέρουν την απαραίτητη γνώση στα παιδιά τους με ευχάριστη διάθεση. ~25~

ΕΠΙΛΟΓΟΣ Φτάνοντας στο τέλος αυτής της εργασίας, καταλάβαμε την παιδαγωγική αξία που μας προσφέρουν τα παραμύθια. Μέσα από σύμβολα, εκφράζεται η αλήθεια, η μαγεία και η γοητεία των παραμυθιών. Σήμερα, η εικόνα έχει αντικαταστήσει τη διήγηση, με αποτέλεσμα να έχει περιοριστεί η φαντασία του παιδιού. Ο ελεύθερος χρόνος των γονιών έχει ελαττωθεί και τα παιδιά έχουν στραφεί σε άλλου είδους ενδιαφέροντα. Παραδείγματος χάρη, ηλεκτρονικός υπολογιστής, βιντεοπαιχνίδια κ.τ.λ. Τέλος, μέσα από την εργασία, είδαμε πως η αξία του παραμυθιού είναι αναμφισβήτητη, η πορεία του είναι μακρόχρονη και η επιρροή του στα παιδιά τεράστια. ~26~

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ www.wikipaidia.com www.tumblr.com http://www.sansimera.gr/biographies/34#ixzz2gwdbrryc ~27~

Παράρτημα ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΩΝ ΑΔΕΛΦΩΝ GRIMM ΚΑΙ ΤΟΥ ANDERSEN Γιάκομπ και Βίλχελμ Γκριμ (1785 1863 / 1786 1859) Οι αδελφοί Γκριμ γεννήθηκαν σ ένα μικρό χωριό της Γερμανίας, ο Γιάκομπ (Jacob Ludwig Carl Grimm) στις 4 Ιανουαρίου του 1785 και ο Βίλχεμ (Wilhelm Carl Grimm) στις 24 Φεβρουαρίου του 1786. Και οι δύο σπούδασαν νομικά, όπως και ο πατέρας τους, ενώ από μικρή ηλικία έδειξαν τεράστιο ενδιαφέρον για τις γερμανικές λαϊκές αφηγήσεις και παραδόσεις. Συνέλεγαν παραδοσιακές ιστορίες, προσπαθώντας να αποτυπώσουν στο χαρτί, όσο πιο πιστά μπορούσαν, την τεχνική και τις λέξεις που χρησιμοποιούσαν οι αφηγητές. Από αυτές εμπνεύστηκαν για να γράψουν περισσότερα από 200 παραμύθια, τα οποία σήμερα είναι γνωστά ως Παραμύθια Γκριμ. Ο πρώτος τόμος με 86 παραμύθια κυκλοφόρησε στις 20 Δεκεμβρίου 1812, μέσα σε κλίμα αντιδράσεων, επειδή ορισμένα από αυτά θεωρήθηκαν ακατάλληλα για παιδιά. Τα παραμύθια των αδελφών Γκριμ έχουν μεταφραστεί σε 160 γλώσσες και αγαπήθηκαν από τα παιδιά όλου του κόσμου. Ανάμεσά τους: Η Κοκκινοσκουφίτσα, Η Σταχτοπούτα, Η Χιονάτη και οι επτά νάνοι, Η ωραία κοιμωμένη, Χάνσελ και Γκρέτελ, Ραπουντζέλ. Η Βασική ιδέα των Grimm ήταν ότι «τα παραμύθια ήταν εκπεπτωκότες μύθοι (δηλαδή μύθοι που απώλεσαν τα βασικά τους στοιχεία και έγιναν απλούστεροι) και μπορούν να γίνουν κατανοητά μόνο μέσα από μια κατάλληλη ερμηνεία των μύθων από τους οποίους προήλθαν». Ο Γιάκομπ, ως φιλόλογος, έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη μεσαιωνική λογοτεχνία και γλωσσολογία. Συνέταξε τη Γερμανική Γραμματική, ενώ διατύπωσε και μία γενική αρχή, γνωστή ως Νόμος του Γκριμ, που περιγράφει τη σχέση μεταξύ των διάφορων γλωσσών. Ο Βίλχελμ ασχολήθηκε περισσότερο με τη λογοτεχνική κριτική. Το 1829 τα δύο αδέλφια έγιναν βιβλιοθηκάριοι και καθηγητές στο Πανεπιστήμιο του Gottingen. Την ίδια χρονιά, ο Γιάκομπ εξέδωσε άλλο ένα σημαντικό πόνημά του, τις Γερμανικές Μυθολογίες, με όλες τις δοξασίες της προχριστιανικής Γερμανίας. ~28~

Το 1840 ο βασιλιάς Φρειδερίκος Ουίλιαμ IV της Πρωσίας τούς κάλεσε στο Βερολίνο, όπου έγιναν μέλη της Βασιλικής Ακαδημίας Επιστημών. Ξεκίνησαν να εργάζονται για τη δημιουργία ενός τεράστιου ιστορικού λεξικού, το οποίο άφησαν ημιτελές, καθώς ο Βίλχεμ πέθανε στις 16 Δεκεμβρίου του 1859 και ο Γιάκομπ στις 20 Σεπτεμβρίου του 1863. Το έργο τους ολοκληρώθηκε από μεταγενέστερους ερευνητές, πολλά χρόνια αργότερα. Χανς Κρίστιαν Αντερσεν Γεννήθηκε στις 2 Απριλίου 1805 στο Οντένσε, στο νησί Φιονία της Δανίας. Ο πατέρας του πέθανε πολύ νέος, αφήνοντας το γιο του το Χανς ορφανό, με τη μητέρα του για μόνο στήριγμα. Ο Χανς ήταν ένα περίεργο παιδί με εξαιρετική φαντασία. Πολλές φορές τον έβλεπαν να περπατά στο δρόμο σαν ονειροπαρμένος και το μυαλό του δεν το είχε πουθενά αλλού, παρά μόνο στα ποιήματα και στο διάβασμα. Όταν τέλειωσε το σχολείο των άπορων παιδιών, το ενδιαφέρον του κέρδισε το θέατρο, όπου αποστήθιζε ολόκληρες σκηνές από τα έργα που έβλεπε. Όταν ήταν με τους φίλους του, του άρεσε να απαγγέλλει και να τραγουδά. Ήταν δεκατεσσάρων χρονών, όταν, κυνηγώντας μια καλύτερη τύχη, έφθασε στην Κοπεγχάγη, με μόνη του περιουσία 30 φράγκα με σκοπό να γίνει ηθοποιός. Έδωσε εξετάσεις στη Βασιλική Σχολή θεάτρου, αλλά ήταν τόσο άσχημος και αδύνατος, που δεν τον δέχτηκαν. Ευτυχώς, είχε ωραία φωνή κι άρχισε να σπουδάζει μουσική, αλλά αρρώστησε ξαφνικά και έχασε τη φωνή του. Έτσι, το μόνο ταλέντο που του έμεινε ήταν το ταλέντο της ποίησης. Οι στίχοι τού άρεσαν και βρήκε έναν προστάτη, τον Κέλλαν, που τον έστειλε στο πανεπιστήμιο, όπου κέρδισε μια βασιλική επιχορήγηση. Το 1827 δημοσίευσε ποιήματά του και έπειτα εξέδωσε μια σειρά έργων που του εξασφάλισαν την παγκόσμια δόξα. Αφού εξέδωσε αρκετά βιβλία, άρχισε τα ταξίδια του. Γύρισε τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Αγγλία, την Ελλάδα, την Ιταλία, την Τουρκία και ταξίδεψε στην Ανατολή. Απέκτησε μεγάλη δόξα και η μεγαλύτερη ευτυχία του ήταν η υποδοχή που του έκανε η ιδιαίτερη πατρίδα του, το Οντένσε, που τον κάλεσε στα 1867. Πέθανε στις 4 Αυγούστου 1875 στην Κοπεγχάγη. ~29~

Οι εμπειρίες της προσωπικής του ζωής έπαιξαν κυρίαρχο ρόλο σε πολλά απ'όσα έγραψε. Μολονότι βασίζονται συχνά σε λαϊκούς θρύλους, τα παραμύθια του χαρακτηρίζονται περισσότερο από μία εστίαση σε ηθικές έννοιες παρά από την ανάγκη εκπλήρωσης μιας επιθυμίας. Οι κακοί δεν ήταν δράκοι ή μάγισσες των λαϊκών μυθιστορημάτων, αλλά εκπρόσωποι ανθρώπινων αδυναμιών, όπως της ματαιοδοξίας,του σνομπισμού ή της εγωιστικής αδιαφορίας. Αυτά τα βιογραφικά παραμύθια διαπερνά έντονα ένα αυτοβιογραφικό στοιχείο. Πραγματικός νεωτεριστής στη μέθοδό του να αφηγείται παραμύθια, χρησιμοποιούσε ιδιωματισμούς και συντακτικές ιδιορρυθμίες της καθομιλουμένης, προκαλώντας έτσι ρήγμα στη λογοτεχνική παράδοση. Αυτή η τεχνική, προσεκτικά συνδυασμένη, άλλοτε με στοιχεία παλαιότερων λαϊκών παραμυθιών και άλλοτε με στοιχεία παρμένα μέσα από τις προσωπικές του εμπειρίες, δίνει με έξυπνο τρόπο την εντύπωση μιας φαινομενικής απλοϊκότητας που αποδείχθηκε τόσο γοητευτική στα παιδιά όσο και στους μεγάλους όλου του κόσμου. ~30~