Θέματα Εξετάσεων Τμήμα: Νομική Αθηνών Μάθημα: Ειδικό Ενοχικό Δίκαιο Φεβρουάριος 2015 Ο Κ, κύριος διαμερίσματος σε πολυκατοικία στο κέντρο της Αθήνας, στις 15.9.2014 συμφώνησε με τον Μ, με μισθωτήριο έγγραφο που κατατέθηκε την επόμενη ημέρα (16.9.2014) στην αρμόδια ΔΟΥ, να παραχωρήσει τη χρήση του διαμερίσματος από 1.11.2014 και για 3 έτη αντί μηνιαίου μισθώματος 600 ευρώ. Επιπλέον Κ και Μ συμφώνησαν αφενός μεν να προκαταβάλλει ο Μ δέκα μηνιαία μισθώματα, τα οποία και κατέβαλε αυθημερόν, και αφετέρου να εκτελέσει ο Κ εργασίες ανακαίνισης του διαμερίσματος αξίας 5.000 ευρώ. Ο Κ συμφώνησε την επόμενη μέρα (16.9.2014) με τον τεχνίτη Τ να αναλάβει ο Τ την εκτέλεση των εργασιών και να παραδώσει το μισθίο ανακαινισμένο στις 30.10.2014. Ο Τ ξεκίνησε καθυστερημένα τις εργασίες και τελικά εκτέλεσε μόνο το 60% των συμφωνημένων εργασιών ανακαίνισης. Ο Μ εγκαταστάθηκε την 1.11.2014 στο μισθίο. Στις 10.1.2015 ο Κ μεταβίβασε το μισθίο στον Χ, ο οποίος ζήτησε αμέσως από τον Μ να αποχωρήσει από το μισθίο το αργότερο στο τέλος Μάιου 2015 και να του καταβάλει τα μισθώματα έως το τέλος Μαϊου. 1) Ποιά δικαιώματα παρέχονται στον Κ κατά του Τ λόγω της καθυστερημένης έναρξης εργασιών και λόγω της εκτέλεσης μέρους μόνο των συμφωνηθέντων εργασιών; 2) Ποιά δικαιώματα έχει ο Μ κατά του Κ εξαιτίας της μη πλήρους ανακαίνισης του μισθίου; 3) Οφείλει να αποχωρίσει ο Μ από το μισθίο; 4) Οφείλει ο Μ να καταβάλει μισθώματα στον Χ; 5) Αν ο Μ καταβάλει μισθώματα στον Χ, έχει κάποιες αξιώσεις κατά του Κ; Ιούνιος 2015 (Σειρά Ά) Ο Π, θέλοντας να εξασφαλίσει οικονομικά την κόρη του Κ, της μεταβίβασε, λόγω γονικής παροχής, ένα παραθαλάσσιο οικόπεδό του. Στη συνέχεια, αφού έλαβε πρώτα δάνειο από την τράπεζα Τ με εγγυήτρια την Κ - η οποία και παραιτήθηκε έναντι της Τ από τις ενστάσεις των ΑΚ 855 και 862-863, προχώρησε στην ανέγερση εξοχικής κατοικίας επί του οικοπέδου, με συνέπεια η Κ να καταστεί έτσι κυρία της κατοικίας. 1. Αν μετέπειτα ο Π στενοχωρηθεί σφόδρα από την απόφαση της Κ να τελέσει γάμο με έναν «απαράδεκτο μέθυσο», μπορεί να στραφεί κατά της Κ και να της ζητήσει τις δαπάνες ανέγερσης της κατοικίας; 2. Αν για την κατασκευή της κατοικίας ο Π συμβλήθηκε με τον εργολάβο Ε και η κατοικία εμφανίζει πλέον σοβαρό πρόβλημα υγρασίας στους τοίχους, που έχει ήδη καταστρέφει ολοσχερώς την πολύτιμη βιβλιοθήκη της Κ, μπορεί αυτή να στραφεί κατά του Ε και, αν ναι, με ποια νομική βάση και με ποιες προϋποθέσεις; 3. Αν η ανέγερση της κατοικίας έγινε κατά παράβαση του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού (ΓΟΚ), η οποία είχε ως συνέπεια ο γείτονας Γ, κύριος όμορου ακινήτου, να στερηθεί τη θέα
του προς τη θάλασσα, μπορεί αυτός να στραφεί κατά του Π ή της Κ και να ζητήσει αποζημίωση; 4. α) Μπορεί η Τ να στραφεί απευθείας κατά της Κ και να ζητήσει από αυτήν την καταβολή καθυστερούμενων τοκοχρεολυτικών δόσεων εκ του δανείου; β) Αν η Κ καταβάλει στην Τ, μπορεί στη συνέχεια να στραφεί κατά του Π και να αναζητήσει το καταβληθέν ποσόν; γ) Αν υποτεθεί ότι η αξίωση της Τ είχε παραγραφεί και παρ' όλα αυτό η Κ και πάλι κατέβαλε στην Τ, μπορεί στη συνέχεια η Κ να στραφεί κατά του Π και να αναζητήσει το καταβληθέν ποσόν; Οι απαντήσεις πρέπει να είναι αιτιολογημένες. Απαγορεύεται η χρήση σχολιασμένου ΑΚ. Ιούνιος 2015 (Σειρά Β') Ο Α αγοράζει από τον έμπορο αυτοκινήτων Π ένα αυτοκίνητο έναντι τιμήματος 20.000 ευρώ. Για τον σκοπό αυτόν, δανείζεται 10.000 ευρώ από τον φίλο του Φ. Έπειτα από σχετική απαίτηση του Φ, η Μ, μητέρα του Α, του αποστέλλει επιστολή με την οποία εγγυάται την πλήρη και εμπρόθεσμη αποπληρωμή των 10.000 ευρώ. Δύο μήνες μετά την αγορά του αυτοκινήτου, ενώ ο Α αναπτύσσει ταχύτητα, το σύστημα πεδήσεως του αυτοκινήτου δεν ανταποκρίνεται και το αυτοκίνητο προσκρούει σε τοίχο, με αποτέλεσμα την ολοσχερή καταστροφή του. Ως αποτέλεσμα της πρόσκρουσης, ο Α νοσηλεύεται σε νοσοκομείο για δέκα ημέρες, δαπανώντας 5.000 ευρώ. 1. Δικαιούται ο Α να υπαναχωρήσει από την πώληση; Δικαιούται να ζητήσει παράλληλα ως αποζημίωση τις 5.000 ευρώ; 2. Μπορεί ο Φ να ζητήσει από τον Α την επιστροφή του ποσού του δανείου (10.000 ευρώ); Αν ο Α, παρά τις επανειλημμένες οχλήσεις του Φ, δεν του επιστρέφει το ποσό του δανείου, μπορεί ο Φ να εναγάγει τον Α, ζητώντας εκτός από την επιστροφή του δανείου επιπλέον και 2.000 ευρώ ως διαφυγόντα κέρδη από την καθυστέρηση της εξόφλησης του δανείου; 3. Μπορεί ο Φ, αντί να στραφεί κατά του Α, να εναγάγει τη Μ, ζητώντας τα ποσά 10.000 ευρώ ως επιστροφή του δανείου, καθώς και 2.000 ευρώ ως διαφυγόντα κέρδη από την καθυστέρηση της εξόφλησης του δανείου; Σεπτέμβριος 2015 Ο νέος οδοντίατρος Α αγοράζει με δόσεις από την εταιρία ιατρικού εξοπλισμού Ε ένα ακτινολογικό μηχάνημα αξίας 30.000 ευρώ. Με σχετική έγγραφη συμφωνία της 1ης Ιουνίου 2011 συμφωνούνται οι εξής όροι: 1. Το τίμημα θα καταβληθεί σε 60 μηνιαίες δόσεις των 500 ευρώ η κάθε μία, αρχής γενομένης από την 02.06.2011 (η πρώτη δόση καταβλήθηκε πράγματι την ημερομηνία αυτήν). 2. Η κυριότητα του μηχανήματος παρακρατείται υπέρ της Ε μέχρι την αποπληρωμή του τιμήματος. 3. Αν δεν καταβληθούν τρεις συνεχόμενες δόσεις, τότε η Ε δικαιούται με δήλωσή της να καταστήσει ληξιπρόθεσμο όλο το υπόλοιπο ποσό, να κρατήσει τις τυχόν καταβληθείσες μέχρι τότε δόσεις, καθώς και να αφαιρέσει το μηχάνημα από τον Α. 4. Η Ε παρέχει 5ετή εγγύηση καλής λειτουργία του μηχανήματος. Λόγω της κρίσης ο Α αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα, εξαιτίας των οποίων αναγκάζεται τον Ιούνιο 2013 να μεταναστεύσει στο εξωτερικό, όπου βρίσκει δουλειά σε
κλινική. Λίγο πριν αναχωρήσει, συμφωνεί με το φίλο του οδοντίατρο Β να του παραχωρήσει τη χρήση του μηχανήματος και να πληρώσει αυτός (ο Β) τις δόσεις, υπόσχεται δε στον Β να του μεταβιβάσει το μηχάνημα μόλις εξοφληθούν όλες οι δόσεις. Πράγματι, ο Β αρχίζει να χρησιμοποιεί το μηχάνημα και να πληρώνει τις δόσεις για λογαριασμό του Α. 1. Χαρακτηρίστε τη συμφωνία μεταξύ Α και Β από πλευράς ειδικού ενοχικού δικαίου. 2. Αν τον Ιανουάριο του 2015 διαπιστωθεί πρόβλημα στη λειτουργία του μηχανήματος (υπερθέρμανση) το οποίο μειώνει τη δυνατότητα του αριθμού των ακτινογραφιών που μπορούν να πραγματοποιηθούν ημερησίως κατά ποσοστό 30%, μπορούν να στραφούν ο Α ή/και ο Β κατά της Ε και να ζητήσουν τι; Τι θα μπορούσε ενδεχομένως να προβάλει η Ε; 3. Αν ο Β, προσπαθώντας μόνος του να επισκευάσει το μηχάνημα, προξενήσει σε αυτό βλάβη, για τη αποκατάσταση της οποίας απαιτείται ποσό 3.000 ευρώ, μπορεί η Ε να ζητήσει το ποσό αυτό από τον Β; 4. Αν επίσης ο πληττόμενος από την οικονομική κρίση Β δεν έχει πληρώσει στην Ε τις τρεις τελευταίες συνεχόμενες δόσεις του τιμήματος (Μάρτιος, Απρίλιος, Μάιος 2015), μπορεί σήμερα η Ε να ασκήσει τα δικαιώματά της από τον ως άνω όρο 3 της συμφωνίας; Ιανουάριος 2014 Ο Ε εκμίσθωσε στον Μ με το από 1.1.2010 ιδιωτικό συμφωνητικό μίσθωσης, που κατατέθηκε αυθημερόν στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., για 5 έτη μια μονοκατοικία της αποκλειστικής κυριότητάς του στην Κηφισιά για χρήση της ως κατοικίας από τον Μ έναντι καταβολής μηνιαίου μισθώματος 2000 ευρώ. Ακολούθως την 1.1.2013 ο Ε, ευρισκόμενος σε οικονομική δυσχέρεια, συμφώνησε με τον Μ τη μείωση του μηνιαίου μισθώματος κατά 500 ευρώ, υπό τον όρο να του προκαταβάλει ο Μ τα μισθώματα ενός έτους, και ο Μ κατέβαλε πράγματι στον Ε ολοσχερώς τα μισθώματα του έτους 2013, συνολικού ύψους 18000 ευρώ. Την 26.2.2013 ο Ε δώρησε και μεταβίβασε κατά κυριότητα στην ανιψιά του Α τη μονοκατοικία, υποσχόμενος στο σχετικό συμβολαιογραφικό έγγραφο την ανυπαρξία οποιουδήποτε νομικού ή πραγματικού ελαττώματος. Η Α πληροφορήθηκε την ύπαρξη του Μ μετά την μεταγραφή του δωρητηρίου συμβολαίου, οπότε και αυθημερόν, ήτοι την 28.2.2013, γνωστοποίησε στον Μ τη μεταβίβαση της κυριότητας της μονοκατοικίας σε αυτήν. 1) Έχει η Α δικαίωμα να καταγγείλει τη σύμβαση μίσθωσης ; 2) Αν υποτεθεί ότι η Α είχε πρόθεση ιδιοκατοίκησης της μονοκατοικίας και εξαιτίας δικαστικής διένεξής της με τον Μ, αναγκάζεται να μισθώσει διπλανή μονοκατοικία αντί μηνιαίου μισθώματος 2000 ευρώ, ευθύνεται ο Ε απέναντί της ; Υπάρχει ενδεχόμενος λόγος απαλλαγής του Ε από την ευθύνη; 3) Ανεξάρτητα από την απάντηση στο 1ο και στο 2ο ερώτημα, αν υποτεθεί ότι η Α εμμένει στη μίσθωση, έχει δικαίωμα να απαιτήσει κι από πότε τα μισθώματα από τον Μ ; 4) Έχει ο Μ και αν ναι, τι είδους δικαιώματα κατά του Ε και σε ποιες νομικές βάσεις μπορεί να τα στηρίξει ;
Ιούλιος 2014 - Σειρά Α' Ο Α μίσθωσε από τον Ε ένα ακίνητο στο κέντρο των Αθηνών, προκειμένου να στεγάσει σ' αυτό επιχείρηση εμπορίας αθλητικών ειδών. Από την πρώτη στιγμή που εισήλθε στο μίσθιο, αυτό εμφάνισε σειρά σοβαρών ελαττωμάτων, τα οποία προκάλεσαν ζημίες στο εμπόρευμα του Α ύφους 100.000 ευρώ. Ο Α επισκεύασε το ελαττωματικά μίσθιο με δικές του δαπάνες ύφους 10.000 ευρώ και, προκειμένου να μπορέσει να προμηθευτεί τάχιστα νέο εμπόρευμα, συνήψε δάνειο με την τράπεζα Τ ύφους 100.000 ευρώ, υπέρ του οποίου εννοήθηκε ο Β, ένας εκ των προμηθευτών του, ο οποίος ήθελε να διευκολύνει τον Α στη λήψη του δανείου και να συνεχίσει έτσι ο ίδιος (ο Β) να διαθέτει τα δικά του προϊόντα σε ένα κεντρικό κατάστημα των Αθηνών, όπως αυτό του Α. Η εγγύηση αυτή ανελήφθη με πλήρη και άνευ όρων παραίτηση του Β από τις ενστάσεις των ΑΚ 855 και 862-863. Ο Α, ωστόσο, δεν μπόρεσε να αποπληρώσει το δάνειο και η Τ στράφηκε κατά του Β, ο οποίος και αναγκάσθηκε έτσι να καταβάλει το οφειλόμενο ποσόν. 1. Τί δικαιώματα έχει ο Α έναντι του Ε για τα ελαττώματα του μισθίου; 2. Είναι έγκυρη η παραίτηση του Β ως εγγυητή από τις περιεχόμενες στις ΑΚ 855,862-863 ενστάσεις- Ήταν υποχρεωμένος ο Β να καταβάλει στην Τ; 3. Μπορεί ο Β να στραφεί κατά του Α και να ζητήσει τα όσα κατέβαλε στην Τ και, αν ναι, με ποια νομική βάση; 4. Αν δοθεί καταφατική κατ' αρχήν απάντηση στο ανωτέρω υπό 3. ερώτημα και περαιτέρω υποτεθεί ότι ο Α, αμέσως μετά την κατάρτιση του ως άνω δανείου, προχώρησε σε πώληση και μεταβίβαση ενός διαμερίσματός του, και μοναδικού περιουσιακού του στοιχείου, στον αδερφό του Γ, θα μπορούσε ο Β να στραφεί κατά του Γ, για να ικανοποιηθεί για τα όσα κατέβαλε στην Τ ως εγγυητής; Ιούλιος 2014- Σειρά Β' Στις 17 Δεκεμβρίου 2013 ο Δ, Διαχειριστής της Αστικής Εταιρείας με την επωνυμία «10 Επώνυμοι Διακοσμητές» (στο εξής: η Εταιρεία), υπέγραψε με τον Κ σύμβαση μίσθωσης ακινήτου 200 τ.μ. σε κεντρική λεωφόρο των Αθηνών έναντι μισθώματος 2.000 μηνιαίως, με 6ετή διάρκεια και έναρξη της μίσθωσης την 1η Ιανουαρίου 2014. Οπότε η Εταιρεία εγκαταστάθηκε στο μίσθιο. Ο Κ δηλώνει στο μισθωτήριο ότι έχει την κυριότητα του ακινήτου. Στις 25 Ιουνίου 2014 κοινοποιήθηκε στην Εταιρεία εξώδικο της τράπεζας Τ, όπου αυτή δηλώνει ότι από το έτος 2010 είχε παραχωρήσει τη χρήση του συγκεκριμένου ακινήτου στον Κ με σύμβαση μίσθωσης, ότι έχει καταγγείλει τη μίσθωση από τον Μάιο 2014 διότι ο Κ από καιρό είχε σταματήσει να καταβάλλει τα οφειλόμενα στην Τ μισθώματα, καθώς και ότι, σε κάθε περίπτωση, δεν ισχύει η από 17 12 2013 μίσθωση με την Εταιρεία διότι είχε συμφωνηθεί απαγόρευση της υπομίσθωσης χωρίς συναίνεση της Τ. Κατόπιν αυτών, με το ίδιο εξώδικο, καλείται η Εταιρεία να συνάψει μίσθωση με την ίδια την Τ και μέχρι τη σύναψη της μίσθωσης να αρχίσει άμεσα, από 1.7.2014, να καταβάλλει στην Τ το ποσό 2.000 μηνιαίως ως αποζημίωση για τη χρήση του ακίνητου. Επίσης η Τ δηλώνει στην Εταιρεία ότι πρέπει να της καταβληθεί το ποσό 2.000 μηνιαίως και για το εξάμηνο από 1.1.2014 έως 30.6.2014.
1. Είχε η Τ δικαίωμα καταγγελίας της μίσθωσης με τον Κ; Ποιες είναι οι συνέπειες της καταγγελίας; 2. Είναι νόμιμο το αίτημα της Τ προς την Εταιρεία για καταβολή αποζημίωσης χρήσης από 1.7.2014; Είναι νόμιμο το αίτημα της Τ για καταβολή του ποσού των 2 000 μηνιαίως για το εξάμηνο που πέρασε; 3. Έχει και ποια δικαιώματα η Εταιρεία κατά του Κ; 4. Υπέχει ευθύνη ο Δ έναντι των μελών της Εταιρείας, που του είχαν παράσχει εντολή για αναζήτηση και μίσθωση κατάλληλου ακινήτου για τις ανάγκες της Εταιρείας, επειδή αυτός παρέβλεψε την υφιστάμενη μεταξύ Τ και Κ σύμβαση μίσθωσης; Με βάση ποιες διατάξεις κρίνεται η ευθύνη του και σε τί ακριβώς συνίσταται; Σεπτέμβριος 2014 Ο Α απέκτησε με αγορά από τον Π και έναντι καταβολής τιμήματος 250.000 ευρώ ένα οικόπεδο, το οποίο στο σχετικό συμβόλαιο πωλήσεως και στο συνημμένο σε αυτό τοπογραφικό διάγραμμα εφέρετο εκτάσεως 4.000 τ.μ. Για την αποπληρωμή του τιμήματος ο Α έλαβε από την Τράπεζα Τ ισόποσο δάνειο, για την χορήγηση του οποίου εγγυήθηκε «ως αυτοφειλέτης» ο εύπορος αδελφός του Α, Ε. Η Τράπεζα πίστωσε με το σύνολο του τιμήματος απ' ευθείας τον τραπεζικό λογαριασμό του πωλητή Π. Ακολούθως, ο Α ανέθεσε σε μηχανικό να καταρτίσει σχέδιο ανεγέρσεως οικοδομής και να μεριμνήσει για την έκδοση της σχετικής οικοδομικής αδείας. Κατά την εμβαδομέτρηση που έγινε για τη σύνταξη των μελετών διαπιστώθηκε ότι η έκταση του οικοπέδου ήταν 3.900 τ.μ., ήτοι μειωμένη κατά 100 τ.μ. Συνέπεια της μειωμένης εκτάσεως είναι να μην μπορεί να εκδοθεί οικοδομική άδεια, και να αποβεί άκαρπη και η καταβολή αμοιβής 1.500 ευρώ στον μηχανικό για την προκαταρκτική του εργασία. Λόγω οικονομικών δυσχερειών, ο Α καθυστερεί, μεταξύ άλλων, την καταβολή των δόσεων του δανείου προς την Τ, η οποία βασιζόμενη στην οικονομική επιφάνεια του Ε, δεν λαμβάνει αναγκαστικά μέτρα είσπραξης των απαιτήσεών της από τον Α. Συνεπεία τούτου, άλλοι δανειστές του Α κατάσχουν και εκπλειστηριάζουν το σύνολο της περιουσίας του. 1. Δικαιούται ο Α: α) να υπαναχωρήσει από τη σύμβαση πωλήσεως; β) παράλληλα με την υπαναχώρηση να ζητήσει από τον Π την καταβολή των 1.500 ευρώ; 2. Εάν υποτεθεί ότι ο Α υπαναχωρεί από την πώληση, ποιος έχει δικαίωμα να αναζητήσει από τον Π το τίμημα και με βάση ποιες διατάξεις; 3. Είχε δικαίωμα η Τ να στραφεί κατά του Ε, χωρίς προηγουμένως να έχει στραφεί κατά του Α; 4. Εάν η Τ στραφεί σήμερα κατά του Ε, τι μπορεί αυτός να αντιτάξει;