ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΟΥΣΕΙΩΝ TMHMA ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 4 Τα σκεύη του χθες στο σήμερα! Αρχαίων και Βυζαντινών γεύσεις ---------------------------------------------------- Πολλά από τα σκεύη που χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι στο παρελθόν συνεχίζουν να υπάρχουν μέχρι τις μέρες μας. Μπορεί το σχήμα τους να έχει αλλάξει, όμως τις περισσότερες φορές έχουν και σήμερα την ίδια ακριβώς χρήση! Παίξε και ανακάλυψε την παλαιότερη εκδοχή του κάθε αγγείου και αναγνώρισε την εξέλιξή του μέσα στο χρόνο! Ώρα για δημιουργία! 1. Εκτύπωσε τις σελίδες που ακολουθούν. 2. Κόλλησε κάτω από κάθε σελίδα χαρτόνι για να είναι πιο ανθεκτικές οι κάρτες που θα φτιάξεις. 3. Κόψε κατάλληλα όλες τις εικόνες και δημιούργησε τις κάρτες του παιχνιδιού! Αν θέλεις, μπορείς να τις πλαστικοποιήσεις για να μη φθαρούν. Ώρα για παιχνίδι! 1. Το παιχνίδι είναι ομαδικό. Μπορείς να το παίξεις με την παρέα σου ή ακόμα και να χωριστείτε σε ομάδες. 2. Πριν ξεκινήσετε το παιχνίδι, δείτε τις κάρτες με τις πληροφορίες και μάθετε περισσότερα για τα αντικείμενα. 3. Ανακάτεψε και τοποθέτησε ανάποδα όλες τις κάρτες με τις εικόνες. Αν θες να γίνει λίγο πιο εύκολο το παιχνίδι, τοποθέτησέ τες πρώτα από την κανονική τους πλευρά και παρατήρησε για λίγη ώρα τις θέσεις τους. 4. Γύρισε από την κανονική πλευρά την πρώτη κάρτα. Έπειτα γύρισε άλλη μία κάρτα προσπαθώντας να βρεις το ζευγάρι της. Προσπάθησε να θυμάσαι τις θέσεις τους! 5. Το παιχνίδι συνεχίζεται με τον κάθε παίκτη να γυρίζει τις κάρτες μέχρι να δημιουργήσει τα κατάλληλα ζευγάρια. Νικητής είναι αυτός που θα δημιουργήσει τα περισσότερα ζευγάρια καρτών. Το έντυπο «Τα σκεύη του χθες στο σήμερα!» της θεματικής ενότητας «Αρχαίων και Βυζαντινών γεύσεις» δημιουργήθηκε και ψηφιοποιήθηκε για την Πράξη με κωδικό MIS 339815 «Επικαιροποίηση και ψηφιοποίηση πολιτιστικού εκπαιδευτικού υλικού για την ενίσχυση της εκπαιδευτικής διαδικασίας», που υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 1
2
3
Η τσαγιέρα είναι ένα σκεύος με ιδιαίτερο σχήμα που χρησιμεύει στην παρασκευή αφεψημάτων. Δεν είναι μια σύγχρονη επινόηση καθώς ένα σκεύος παρόμοιου σχήματος χρησιμοποιούσαν στη μινωική Κρήτη για να σερβίρουν διάφορα υγρά. Η κανάτα κουβαλάει μια μεγάλη ιστορία από πίσω της Στα αρχαία χρόνια ονομαζόταν πρόχους και τη χρησιμοποιούσαν όπως και σήμερα για να σερβίρουν υγρά. Όπως δείχνει και η ονομασία της, το αγγείο περιελάμβανε μια προχοή από όπου σέρβιραν το υγρό που περιείχε. Ένα αγαπημένο σκεύος με μεγάλη ιστορία... Κάθε πρωί απολαμβάνουμε σε αυτήν το ζεστό γάλα, τον καφέ ή το τσάι μας! Άραγε συνειδητοποιούμε ότι σε αντίστοιχες κούπες έπιναν τα ροφήματά τους από τα αρχαία ακόμη χρόνια; Ποτήρια κάθε είδους είναι η σύγχρονη άποψη για το πώς πρέπει να πίνεται το κρασί. Στα αρχαία χρόνια το κρασί τους το έπιναν στις κύλικες, που το σχήμα τους θυμίζει σημερινά ποτήρια κρασιού. Ένα σκεύος απαραίτητο σε κάθε κουζίνα από την προϊστορική εποχή έως σήμερα! Τότε ονομαζόταν χύτρα και στηριζόταν σε τρία μικρά ποδαράκια. Το υλικό από το οποίο ήταν κατασκευασμένη ήταν συνήθως ο πηλός. 4
Κάθε φορά που θέλουμε να τρίψουμε λίγο τυρί στα μακαρόνια ή ντομάτα για να φτιάξουμε τις σάλτσες μας, χρησιμοποιούμε τον τρίφτη. Ήξερες ότι το σκεύος αυτό υπήρχε από τα προϊστορικά χρόνια; Μικρά δοχεία (μπολ) χρησιμοποιούνται καθημερινά τόσο στην προετοιμασία όσο και στο σερβίρισμα του φαγητού. Στην αρχαιότητα ένα σκεύος παρόμοιου σχήματος με το οποίο έπιναν διάφορα ποτά ήταν ο σκύφος. Η στάμνα ήταν μέχρι πρόσφατα σημαντικό σκεύος σε ένα νοικοκυριό. Στο Μαρούσι, όπου υπήρχε κατάλληλο χώμα και άφθονα νερά, παράγονταν στάμνες εξαιρετικής ποιότητας. Πρόδρομος της στάμνας υπήρξε ο αμφορέας όπου στα αρχαία χρόνια αποθήκευαν κρασί, λάδι, δημητριακά κ.ά. Πιθάρια κάθε λογής και μεγέθους συναντάμε συχνά σε κήπους. Έτσι και στη μακρινή προϊστορία στα μεγάλα ανακτορικά κέντρα οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν πιθάρια που τότε τα ονόμαζαν πίθους για να αποθηκεύουν τρόφιμα. Κάθε φορά που θέλουμε να απολαύσουμε νόστιμα ψητά κρέατα στη σχάρα, χρησιμοποιούμε ένα σκεύος με μεγάλη «προϊστορία»! 5