Εκπαιδευτικοί στόχοι

Transcript

1 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΟΥΣΕΙΩΝ TMHMA ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Εκπαιδευτικοί στόχοι των προτεινόμενων δραστηριοτήτων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Η µουσική και ο χορός στην αρχαία Ελλάδα

2 Δραστηριότητες ανοικτού τύπου 1 Τραγουδώντας κατορθώματα ηρώων Η δραστηριότητα βασίζεται σε αποσπάσματα από την Οδύσσεια που αναφέρονται στο ρόλο των αοιδών και την επίδραση της τέχνης τους. Στα 3 υποερωτήματα οι μαθητές καλούνται: Α. να περιγράψουν τη συναισθηματική κατάσταση του Οδυσσέα και της Πηνελόπης όπως αποτυπώνεται στα αντίστοιχα αποσπάσματα Β. να κατανοήσουν το σκοπό μιας παρομοίωσης που έντεχνα χρησιμοποιεί ο Όμηρος Γ. να ερμηνεύσουν το ρόλο των αοιδών και την κοινωνική τους θέση. - να κατανοήσουν και να ερμηνεύσουν το περιεχομένο των στίχων - να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη - να καλλιεργήσουν το γραπτό ή/και τον προφορικό τους λόγο - να αναπτύξουν τη δημιουργικότητα και τη φαντασία τους. 1

3 2 Η κιθάρα του Αχιλλέα Η δραστηριότητα βασίζεται σε απόσπασμα από την Ιλιάδα το οποίο αναφέρεται στην κατευναστική δύναμη της μουσικής σε σχέση με την οργή του Αχιλλέα. Στα 3 υποερωτήματα οι μαθητές: Α. εντοπίζουν τα επίθετα που περιγράφουν την κιθάρα (φόρμιγγα) του Αχιλλέα Β. αναζητούν στο διαδίκτυο ή σε έντυπες βιβλιογραφικές πηγές εικόνες που αναπαριστούν τη σκηνή που περιγράφεται Γ. εκφράζουν τις σκέψεις τους για ένα θέμα που σχετίζεται με τη ζωή και τα βιώματά τους. Υποερώτημα Α Υποερώτημα Β Υποερώτημα Γ - να καλλιεργήσουν την αφαιρετική τους σκέψη - να εκτιμήσουν την ιδιαίτερη αξία και να γνωρίσουν τα χαρακτηριστικά κατασκευής ενός μουσικού οργάνου όπως εκφράζονται μέσα από τη γλαφυρή γλώσσα του Ομήρου - να εξοικειωθούν με την έρευνα/αναζήτηση εναλλακτικών πηγών πληροφόρησης (διαδίκτυο, βιβλία) - να προσεγγίσουν ερμηνευτικά εικαστικά έργα εμπνευσμένα από τη λογοτεχνία - να εκφραστούν δημιουργικά με βάση προσωπικά τους βιώματα και ερεθίσματα από την καθημερινή ζωή. 2

4 Δραστηριότητες κλειστού τύπου 3 To αλφαβητάρι της αρχαίας ελληνικής μουσικής αντιστοίχισης που βασίζεται σε λήμματα που περιέχονται στο «Αλφαβητάρι της αρχαίας ελληνικής μουσικής». - να εμπεδώσουν γνώσεις που αποκόμισαν από τη μελέτη του υλικού της θεματικής ενότητας «Η μουσική και χορός στην αρχαία Ελλάδα». 4 Στο μονοπάτι του χρόνου Γλωσσική άσκηση αντιστοίχισης. - να κατανοήσουν την εξέλιξη των εννοιών λέξεων σχετικών με τη μουσική, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα - να συνειδητοποιήσουν τη διαχρονικότητα της ελληνικής γλώσσας. 3

5 5 Μια μουσική οικογένεια λέξεων Αναζήτηση παράγωγων της αρχαίας λέξης άδω που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή μας ομιλία. - να συνειδητοποιήσουν τη διαχρονικότητα της ελληνικής γλώσσας. 6 Τα «κενά» της μουσικής συμπλήρωσης κενών. - να εμπεδώσουν γνώσεις που αποκόμισαν από τη μελέτη του υλικού της θεματικής ενότητας «Η μουσική και χορός στην αρχαία Ελλάδα». 4

6 7 Σωστό ή Λάθος; τύπου «σωστό ή λάθος». - να καλλιεργήσουν την αφαιρετική τους σκέψη και να επιλέξουν την κατάλληλη απάντηση. 8 Βρείτε τη λέξη συμπλήρωσης κενών. - να ανακαλέσουν στην μνήμη τους πληροφορίες που παρουσιάζονται στα κείμενα της θεματικής ενότητας «Η μουσική και χορός στην αρχαία Ελλάδα». 5

7 9 Μεσοστιχίδα Παιχνίδι γνώσεων. - να εμπεδώσουν γνώσεις που αποκόμισαν από τη μελέτη του υλικού της θεματικής ενότητας «Η μουσική και χορός στην αρχαία Ελλάδα». 10 Σταυρόλεξο Παιχνίδι γνώσεων. - να εμπεδώσουν, με ψυχαγωγικό τρόπο, γνώσεις που αποκόμισαν από τη μελέτη του υλικού της θεματικής ενότητας «Η μουσική και χορός στην αρχαία Ελλάδα». 6

8 11 Κρυπτόλεξο: Ανακαλύψτε τα 10 κρυμμένα μουσικά όργανα Παιχνίδι γνώσεων. - να αναπτύξουν την παρατηρητικότητά τους - να ανακαλέσουν στη μνήμη τους τις ονομασίες των αρχαίων μουσικών οργάνων. Σχέδιο εργασίας (project) 12 Μουσική, μια «παγκόσμια γλώσσα» (σχέδιο εργασίας) Το παραπάνω αποτελεί πρόταση για ένα σχέδιο εργασίας (project) που θα υλοποιήσουν οι μαθητές με την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών. Σκοπός είναι να αναδειχθεί η στενή σχέση της μουσικής και του χορού με όλες τις εκφάνσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας διαχρονικά αλλά και οι κοινωνικές και πολιτισμικές προεκτάσεις τους με παραδείγματα από το σύγχρονο κόσμο. 7

9 Γενικοί Με την εργασία αυτή οι μαθητές θα έχουν την ευκαιρία: - να γνωρίσουν την ιστορία, την εξέλιξη και τις κοινωνικές καταβολές διαφόρων ειδών μουσικής και χορού - να κατανοήσουν τη λειτουργία της μουσικής και του χορού και τη θέση τους στον πολιτισμό και την κοινωνία κάθε περιοχής αναφοράς - να ασχοληθούν δημιουργικά με θέματα στα οποία εμπλέκονται βιωματικά και τους αφορούν άμεσα, όπως είδη μουσικής που ακούν (hip hop, punk, jazz) - να έρθουν σε επαφή με διάφορα είδη μουσικής και διαφορετικούς πολιτισμούς. Η εργασία προτείνεται να έχει τη μορφή project. Οι μαθητές μπορούν να εργαστούν σύμφωνα με την ομαδοσυνεργατική μέθοδο, να χωριστούν σε ομάδες (5-6 ατόμων) και να αναζητήσουν πληροφορίες από το διαδίκτυο, τη βιβλιοθήκη του σχολείου και άλλες πηγές. Σε κάθε περίπτωση, καθοριστικό ρόλο διαδραματίζει ο εκπαιδευτικός που θα αναλάβει να συντονίσει τις ομάδες εργασίας λαμβάνοντας υπ όψιν τις ανάγκες, τις εμπειρίες και τα ενδιαφέροντα των μαθητών. Επιμέρους στόχοι Με την εργασία αυτή οι μαθητές θα έχουν την ευκαιρία: - να αναζητήσουν και να αξιολογήσουν πληροφορίες, να εξασκήσουν την κριτική τους ικανότητα - να διευρύνουν τις ιστορικές τους γνώσεις και να εξοικειωθούν με τη χρήση ποικίλων πηγών όπως γραπτών, ηλεκτρονικών, οπτικοακουστικών - να αναπτύξουν πνεύμα συνεργασίας και ομαδικότητας - να αξιοποιήσουν τις Νέες Τεχνολογίες στις εργασίες τους. 8

10 Η Μουσική μέσα από τα αντικείμενα Ένας μυθικός μουσικός αγώνας Μια χορεύτρια διηγείται Τα δύο φύλλα δραστηριοτήτων βασίζονται στην παρατήρηση και την ερμηνεία αρχαιολογικών ευρημάτων. Θα μπορούσαν να συνδυαστούν με επίσκεψη στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο ώστε να υπάρχει άμεση επαφή των μαθητών με τα αντικείμενα. Σκοπός των δραστηριοτήτων είναι οι μαθητές να προσεγγίσουν με ευχάριστο και δημιουργικό τρόπο στοιχεία του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού υπό την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών/ενηλίκων. - να αναπτύξουν την παρατηρητικότητα και τη φαντασία τους - να μάθουν μέσω αντικειμένων, να διατυπώνουν υποθέσεις και ερμηνείες - να αναπτύξουν περιγραφικές και γλωσσικές δεξιότητες - να εμπεδώσουν γνώσεις που αποκόμισαν από τη μελέτη του υλικού της θεματικής ενότητας «Η μουσική και ο χορός στην αρχαία Ελλάδα» - να εκφραστούν δημιουργικά - να εξοικειωθούν με την επανάχρηση υλικών - να εκφραστούν ελεύθερα μέσα από την κίνηση και το ρυθμό. 9

11 Γίνετε ερασιτέχνες οργανοποιοί Το μονόχορδο του Πυθαγόρα Κατασκεύασε το δικό σου σείστρο! Το μπαστούνι της βροχής Δημιουργικές δραστηριότητες κατασκευής αυτοσχέδιων μουσικών οργάνων. - να αναπτύξουν λεπτές κινητικές δεξιότητες - να αναπτύξουν την εφευρετικότητα και τη δημιουργικότητά τους - να καλλιεργήσουν την ακουστική τους αντίληψη και τη μουσικότητά τους - να εξερευνήσουν ηχητικά ένα μουσικό όργανο/αντικείμενο. 10

12 Συντονισμός έργου Μαρία Λαγογιάννη, Δρ Αρχαιολόγος Σουζάνα Χούλια - Καπελώνη, Αρχαιολόγος Γενική επιμέλεια Τόνια Κουτσουράκη, Αρχαιολόγος Αλεξάνδρα Σέλελη, Αρχαιολόγος - Μουσειολόγος Γραφιστική επιμέλεια Σπήλιος Πίστας, Γραφίστας Κείμενα Αθανάσιος Σκρέκας, Εκπαιδευτικός ΠΕ 02 Διορθώσεις κειμένων Βιολέττα Ζεύκη, Αρχαιολόγος - Μεταφράστρια Γραφιστικός σχεδιασμός Σοφία Μίχου, Γραφίστρια Copyright 2015 Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. ISBN Το έντυπο «των προτεινόμενων δραστηριοτήτων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης» της θεματικής ενότητας «Η μουσική και ο χορός στην αρχαία Ελλάδα» δημιουργήθηκε το 2015 για την Πράξη με κωδικό MIS «Επικαιροποίηση και ψηφιοποίηση πολιτιστικού εκπαιδευτικού υλικού για την ενίσχυση της εκπαιδευτικής διαδικασίας», που υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.