ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΑΕΙΦΟΡΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΟΝΟΜΑ ΣΧΟΛΕΙΟΥ: Δημοτικό Σχολείο Αγίου Δημητρίου ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2016-2017 Αρ. Μαθητών: 264 Αρ. Εκπαιδευτικών: 23 Συντονιστής/στρια σχολείου: Άννα Βασιλειάδου και Ανθή Βουδάσκα Συνυπεύθυνοι εκπαιδευτικοί: Δρ. Γεωργία Πασιαρδή, Ανδριανή Σιακίδου, Εύη Αντωνίου I. Περιγραφή της περιοχής (Κοινότητα, Δήμος) που βρίσκεται το σχολείο και της γενικής εικόνας του σχολείου (δυνατότητες, προβλήματα, εμπόδια) Το Δημοτικό Σχολείο Αγίου Δημητρίου βρίσκεται στην Εκκλησιαστική Ενορία Αγίου Δημητρίου, στον Δήμο Στροβόλου και λειτούργησε για πρώτη φορά τη σχολική χρονιά 2003-2004. Η κεντρική είσοδος του σχολείου βρίσκεται επί της οδού Αριστείδη Χαραλάμπους και μπροστά της υπάρχει ένας μικρός κυκλικός κόμβος που σε οδηγεί στους χώρους στάθμευσης. Το σχολικό συγκρότημα είναι κτισμένο με ευρωπαϊκές προδιαγραφές και με μοντέρνο σχεδιασμό. Διαθέτει δώδεκα άνετες αίθουσες διδασκαλίας και ειδικές αίθουσες, (Ηλεκτρονικών Υπολογιστών, Μουσικής, Τέχνης, Βιβλιοθήκης, Αγωγής Υγείας, Σχεδιασμού και Τεχνολογίας, Φυσικών Επιστημών). Τέσσερις αίθουσες διδασκαλίας βρίσκονται στο ισόγειο και οχτώ στον πρώτο όροφο. Ακόμη στα δυτικά του σχολείου ξεχωρίζει η αίθουσα εκδηλώσεων «Μαίρη Ν. Ρούσου», όνομα που δόθηκε προς τιμή της αείμνηστης πρώτης διευθύντριας του σχολείου. Στον σχολικό χώρο υπάρχει μεγάλη πλακόστρωτη αυλή και σε αρκετά σημεία δημιουργήθηκαν πράσινες γωνιές στις οποίες είναι φυτεμένα καταπράσινα δέντρα και διάφορα άλλα φυτά. Δέντρα επίσης, υπάρχουν και στον μικρό κήπο του σχολείου ο οποίος βρίσκεται στο βόριο μέρος της σχολικής αυλής. Ακόμη, στην αυλή του σχολείου ξεχωρίζει ένα μεγάλο σκέπαστρο το οποίο καλύπτει το χώρο μπροστά από το κυλικείο. Ο συγκεκριμένος χώρος είναι σκιερός, και σ αυτόν υπάρχουν αρκετοί πάγκοι ξεκούρασης για τα παιδιά. Το σχολείο διαθέτει, ακόμη, δύο μεγάλα γήπεδα, ένα για ποδόσφαιρο και ένα για καλαθόσφαιρα, που βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση από το κεντρικό κτήριο και την αυλή. Στον χώρο γύρω από τα γήπεδα υπάρχει χαμηλή περίφραξη και συχνά σ αυτόν παρατηρούνται μεγάλες ποσότητες απορριμμάτων που συγκεντρώνονται κυρίως τις απογευματινές ώρες. Γενικά, στον χώρο του σχολείου παρατηρούνται διάφορες δυσκολίες για μαθητές και εκπαιδευτικούς λόγω της μεγάλης έκτασής του και της μεγάλης απόστασης συγκεκριμένων χώρων από το κεντρικό κτήριο. Η καθαριότητα των καλυμμένων χώρων του κτηριακού συγκροτήματος, της πλακόστρωτης αυλής και του μικρού κήπου αποτελεί προτεραιότητα της σχολικής μονάδας. Σίγουρα ο περιβάλλον χώρος θα μπορούσε να γίνει πιο λειτουργικός για τα παιδιά, πιο περιβαλλοντικά αειφόρος, φιλικός και καθαρός από τα διάφορα απορρίμματα που συγκεντρώνονται τόσο στην αυλή και στο γήπεδο.
II. Ζητήματα και προβλήματα που προκύπτουν σε σχέση με το σχολείο και την περιοχή στην οποία αυτό βρίσκεται Μεγάλος αριθμός απορριμμάτων στο σχολείο και στον δήμο Πρόβλημα στο σωστό διαχωρισμό των απορριμμάτων στους αντίστοιχους κάδους που βρίσκονται σε διάφορα σημεία του σχολικού χώρου Ανάγκη για περισσότερα παιχνίδια στο σχολείο Εξωραϊσμός του σχολείου με σκοπό την ανάπτυξη του πρασίνου στη σχολική αυλή ΙΙΙ. Ζήτημα/Πρόβλημα στο οποίο θα δοθεί έμφαση κατά την τρέχουσα σχολική χρονιά Η εξασφάλιση ενός καθαρότερου περιβάλλοντος κάνοντας πιο σωστή διαχείριση των απορριμμάτων και επιδιώκοντας υιοθέτηση σωστότερων καταναλωτικών συνηθειών των μαθητών IV. Γιατί επιλέγηκε το συγκεκριμένο θέμα και πώς συνδέεται με το τοπικό σας πλαίσιο Το συγκεκριμένο θέμα σχετίζεται άμεσα με αρχές που διασφαλίζουν και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των μαθητών και του τοπικού πληθυσμού και συμβάλλει στην αειφόρο ανάπτυξη του σχολείου και του Δήμου Στροβόλου. Επικεντρώνεται σε ζητήματα σεβασμού του περιβάλλοντος, μείωσης και σωστής διαχείρισης των απορριμμάτων, υιοθέτησης πιο σωστών καταναλωτικών συνηθειών και γενικότερα της επαναδιαπραγμάτευσης των υγιεινών πρακτικών, στο πλαίσιο της υιοθέτησης αειφόρων μοντέλων ζωής. Επίσης επιλέγηκε αυτό το θέμα λόγω του ότι ο υπερκαταναλωτισμός είναι ένα σύγχρονο πρόβλημα το οποίο επιφέρει επιπτώσεις στην υγεία και οδηγεί στην εξάντληση των φυσικών πόρων. Στο πλαίσιο του σχολικού χώρου (τάξεις, αυλή, γήπεδα, κήπος, κτλ.) παρατηρούνται διάφορα απορρίμματα (όπως άχρηστα χαρτιά και πλαστικά μπουκάλια) που θα μπορούσαν να τύχουν καλύτερης διαχείρισης. V. Θεματική ενότητα/ες του Αναλυτικού Προγράμματος στην οποία εμπίπτει το πρόβλημα/ζήτημα διερεύνησης Απορρίμματα Παραγωγή και Κατανάλωση.
VI. Γενικός Σκοπός Οι μαθητές να συμβάλουν στην καθαριότητα του περιβάλλοντος, εντός και εκτός σχολείου, από τα απορρίμματα και τα καυσαέρια αναλαμβάνοντας δράση για την ορθολογιστική διαχείρισή τους με την υιοθέτηση του τρίπτυχου (Μείωση, Επαναχρησιμοποίηση, Ανακύκλωση) συμμετέχοντας ενεργά σε διάφορα προγράμματα π.χ. «Λιγότερα Σκουπίδια» και υιοθετώντας σωστές καταναλωτικές συνήθειες στοχεύοντας στην προστασία του περιβάλλοντος και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Επίσης να αντιληφθούν ότι η μείωση και ορθολογική διαχείριση των απορριμμάτων είναι αποτέλεσμα του σύγχρονου τρόπου ζωής και των καταναλωτικών μας συνηθειών. Επιπλέον, επιδιώκεται να αντιληφθούν ότι η αντιμετώπιση του προβλήματος των απορριμμάτων, πέρα από την προσωπική και συλλογική ευθύνη, μπορεί να συμβάλει σε μεγάλο βαθμό και στο πρόβλημα της εξάντλησης των φυσικών πόρων. VII. Επιμέρους επιδιωκόμενοι στόχοι για την αειφόρο περιβαλλοντική εκπαιδευτική πολιτική του σχολείου Γνώσεων Να αποκτήσουν βασικές περιβαλλοντικές έννοιες και έννοιες της αειφόρου ανάπτυξης όπως αειφόρος ανάπτυξη, ανακύκλωση, αειφόρος, διαχείριση απορριμμάτων, ανακυκλώσιμα υλικά, ρύπανση και μόλυνση των υπογείων νερών, οικολογικό αποτύπωμα, τοξικά απόβλητα, φαινόμενο του θερμοκηπίου, ορθολογική διαχείριση, καταναλωτικά πρότυπα, ανθρώπινες ανάγκες, βιοκαύσιμα, είδη πολυτελείας, είδη πρώτης ανάγκης, παιδική εκμετάλλευση, υπερκατανάλωση, υπερσιτισμός, φυσικοί πόροι. Να εντοπίσουν ανθρώπινες ενέργειες που δημιουργούν απορρίμματα. Να εντοπίσουν και να κατηγοριοποιήσουν διάφορα είδη απορριμμάτων. Να παρατηρήσουν και να καταγράψουν την ποσότητα των απορριμμάτων που παράγουν οι ίδιοι στο σπίτι και στο σχολείο και να συζητήσουν τρόπους μείωσής τους. Να εντοπίσουν περιοχές ρύπανσης και μόλυνσης του περιβάλλοντος από απορρίμματα, εντός και εκτός σχολείου, και να εισηγηθούν τρόπους αντιμετώπισης του προβλήματος. Να διαχωρίσουν τις βασικές ανάγκες από τις ανθρώπινες επιθυμίες. Να γνωρίσουν διαδικασίες συλλογής απορριμμάτων και τη λειτουργία των χώρων απόρριψής τους. Να μελετήσουν τα είδη και τις ποσότητες φυσικών πόρων (δέντρα, ορυκτά, νερό, ενέργεια) που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή προϊόντων καθημερινής χρήσης. Να μελετήσουν τρόπους αξιοποίησης οργανικών υπολειμμάτων σε τοπικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο. Να διερευνήσουν και να αξιολογήσουν τις καταναλωτικές συνήθειες του ανθρώπου στις ανεπτυγμένες χώρες και να εξετάσουν τις συνέπειες της υπερκατανάλωσης αγαθών στο περιβάλλον. Ευαισθητοποίησης-συνειδητοποίησης Να συνειδητοποιήσουν ότι η καθαριότητα είναι πρώτα υπόθεση ατομική και μετά κοινωνική. Να συνειδητοποιήσουν την ευθύνη που ο καθένας φέρει στο πρόβλημα της αύξησης των απορριμμάτων μέσα από την εξέταση των δικών του καταναλωτικών συνηθειών.
Να συνειδητοποιήσουν την ανάγκη για επιλογή προϊόντων με συσκευασίες φιλικές προς το περιβάλλον. Να συνειδητοποιήσουν την ανάγκη για επαναπροσδιορισμό των καταναλωτικών μας συνηθειών και ιεράρχηση των αναγκών μας, ως παράγοντας μείωσης των απορριμμάτων. Να συνειδητοποιήσουν ότι ο σύγχρονος τρόπος ζωής και κυρίως τα σύγχρονα καταναλωτικά πρότυπα αποτελούν βασικό παράγοντα για την αύξηση των απορριμμάτων και την υποβάθμιση της ποιότητας ζωής. Δεξιοτήτων Να αποκτήσουν δεξιότητες καταγραφής και καταμέτρησης ποσοτήτων των απορριμμάτων που οι ίδιοι παράγουν στο σπίτι και στο σχολείο. Να αποκτήσουν κριτική σκέψη κατά τη διάρκεια της επιλογής οποιασδήποτε λύσης έχοντας ως κριτήρια την οικονομία και την αειφορία. Να αξιοποιούν πηγές (διαδίκτυο, έντυπο υλικό, φωτογραφικά λευκώματα, ταινίες, κτλ..) και να συλλέγουν πληροφορίες σχετικά με τα απορρίμματα που παράγονται σε τοπικό, σε παγκόσμιο επίπεδο και τον τρόπο διαχείρισής τους. Να αποκτήσουν δεξιότητες επίλυσης προβληματικών καταστάσεων που σχετίζονται με την αύξηση του όγκου των απορριμμάτων. Να αναπτύξουν δεξιότητες αποτελεσματικής επικοινωνίας και συνεργασίας με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς εντός και εκτός του σχολικού χώρου και αξιοποίησής τους στην εφαρμογή της περιβαλλοντικής πολιτικής του σχολείου. Στάσεων Να υιοθετήσουν ορθές καταναλωτικές συμπεριφορές στην καθημερινή τους ζωή. Να αναλάβουν πρωτοβουλίες και συμμετοχή σε δράσεις για μείωση του όγκου των απορριμμάτων και ορθολογική διαχείρισή τους, εντός και εκτός σχολείου. Να καλλιεργήσουν την επιθυμία για συνεργασία με κυβερνητικούς και μη κυβερνητικούς φορείς που ασχολούνται με θέματα σχετικά με τη διαχείριση απορριμμάτων. VIII. Τι επιδιώκεται μέσα από το πρόγραμμα αυτό να πετύχετε για το σχολείο σας και την κοινότητά σας; (αναφέρετε επιδιωκόμενα αποτελέσματα) Παιδαγωγικό πλαίσιο Να προάγεται η βιωματική και η διερευνητική μάθηση, κατά την οποία μαθητές και εκπαιδευτικοί θα εμπλέκονται σε διδακτικές προσεγγίσεις που καλλιεργούν την ενεργητική συμμετοχή και την αλληλεπίδραση. Να αξιοποιούνται οι προϋπάρχουσες γνώσεις των μαθητών και να παρέχεται η δυνατότητα να ακούν διαφορετικές απόψεις και να εκφράζουν τις δικές τους, να σταθμίζουν τα δεδομένα, να συνεργάζονται και να συμμετέχουν στη διαμόρφωση και στη λήψη αποφάσεων για θέματα αειφορίας Να ενισχύεται το αίσθημα ευθύνης, δημοκρατικής συνείδησης και του ενεργού πολίτη τόσο για τους μαθητές όσο και για τους εκπαιδευτικούς. Να εφαρμόζεται ολοκληρωμένη και διεπιστημονική θεώρηση των περιβαλλοντικών ζητημάτων και των ζητημάτων που αφορούν στην αειφόρο ανάπτυξη.
Να δημιουργηθούν οι απαραίτητες προϋποθέσεις, ώστε το σχολείο να καταστεί ένα αποτελεσματικό μοντέλο αειφορίας. Οργανωσιακό/τεχνητό πλαίσιο Να οργανωθούν ομάδες εργασίας με τη συμμετοχή μαθητών, εκπαιδευτικών, γονέων, τοπικών αρχών και γενικότερα προσώπων που μπορούν να διευκολύνουν υποστηρικτικά τόσο την εκπαίδευση στα διάφορα ζητήματα του περιβάλλοντος όσο και στην προώθηση συγκεκριμένων στρατηγικών αντιμετώπισής τους. Να εξασφαλιστούν τα κατάλληλα διδακτικά μέσα (λογισμικά προγράμματα, βιβλία, εποπτικό υλικό, κτλ.) όπως και χορηγίες ώστε να διευκολύνεται η μελέτη του ζητήματος και η προώθηση συγκεκριμένων στόχων Να οργανωθούν ημερίδες π.χ. δεντροφύτευσης, σωστής διαχείρισης απορριμμάτων στο σχολείο με τη συνεργασία τοπικών παραγόντων. Να δημιουργηθούν ομάδες παιδιών, οι οποίες θα ενημερώσουν όλα τα παιδιά του σχολείου για πρακτικούς τρόπους μείωσης της κατανάλωσης και σωστής διαχείρισης των απορριμμάτων. Να δημιουργηθεί ένα κατάστημα στο σχολείο, το οποίο θα διαχειρίζονται τα παιδιά ανά τάξη, όπου θα πωλούν δικά τους αντικείμενα -που δε χρειάζονται- με μέσο συναλλαγής ανακυκλώσιμα πώματα. Να αναλάβει η κάθε τάξη, εκ περιτροπής, την καθαριότητα της σχολικής αυλής με τη βοήθεια των «δαγκάνων». Να υιοθετήσει η κάθε τάξη το δικό της δεντράκι, με σκοπό την περιποίησή του, καθόλη τη διάρκεια της χρονιάς. Κοινωνικό πλαίσιο Να οργανωθούν εκστρατείες ενημέρωσης για τους τρόπους μείωσης των απορριμμάτων και της κατανάλωσης αγαθών Να παρθούν συγκεκριμένα μέτρα για περιορισμό της υπερκατανάλωσης αγαθών στο σπίτι και στο σχολείο. Να αναπτυχθεί κοινό πνεύμα συνεργασίας μεταξύ μαθητών, γονέων, τοπικών αρχών και άλλων προσώπων που μπορούν να συμβάλουν στη μελέτη του ζητήματος. Να αξιοποιηθούν πρόσωπα του Δήμου (π.χ. απόφοιτοι του σχολείου, παππούδες και γιαγιάδες των παιδιών) για τη συγκέντρωση πληροφοριών/υλικού για τη μελέτη του ζητήματος και την εφαρμογή σχεδίων δράσης προς την υλοποίηση του γενικότερου στόχου. Να οργανωθεί εκστρατεία καθαριότητας ενός γειτονικού πάρκου με τη συμμετοχή γονέων, τοπικών αρχών, κτλ. Να ευαισθητοποιηθούν τα μέλη του Δήμου, να ενημερωθούν τόσο για την εκπαιδευτική πολιτική του σχολείου όσο και για τις διάφορες εργασίες των μαθητών στις οποίες προβάλλεται η αειφόρος δράση του. ( π.χ. τρόποι διαχείρισης των απορριμμάτων τους)