Δήμος Σπάηων - Αρηέμιδος Ημερίδα Ενημέρωζης για ηο Έργο: Green procurement And Smart City Support in the energy sector 27 Μαρηίοσ 2015 Ενεπγειακή Αξιοποίηζη Σηεπεών Αζηικών Αποβλήηων - Εναλλακηικέρ Τεσνολογικέρ Λύζειρ Δπ. Κωνζηανηίνορ Απαβώζηρ, Επίκοςπορ Καθηγηηήρ ΕΜΠ - Επιη. Ππόεδπορ ΕΕΔΣΑ
Βαςικζσ Αρχζσ Σχεδιαςμοφ Διαχείριςθσ Στερεϊν Αποβλιτων ςτθν Ε.Ε. 2 Τα απόβλθτα, αντί να ςτζλνονται προσ ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ), κα πρζπει να ανακτϊνται και να εξυπθρετοφν χριςιμουσ ςκοποφσ, αντικακιςτϊντασ άλλουσ πόρουσ τθσ ευρείασ οικονομίασ. Με εξαίρεςθ τθν Τςεχία και τθν Σλοβακία, όλα τα νζα Κράτθ-μζλθ τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ αναφζρουν ποςοςτό αποβλιτων που καταλιγει ςε ΧΥΤΑ, μεγαλφτερο από 80%. Αυτό επίςθσ ιςχφει και για δφο παλαιότερα Κράτθ-μζλθ, τθν Ελλάδα και τθν Ιρλανδία. Η Ευρωπαϊκι Πολιτικι κα επιβάλει ςτα Κράτθ-μζλθ να εκπλθρϊνουν τουσ ςτόχουσ τθσ Ευρωπαϊκισ Οδθγίασ για τουσ ΧΥΤΑ (Landfill Directive): να εκτρζπουν από τουσ ΧΥΤΑ τα βιοδιαςπϊμενα απόβλθτα με βάςθ τουσ ςυγκεκριμζνουσ ςτόχουσ. Αυτό κα πρζπει να γίνεται με ςυνδυαςμό μεκόδων επεξεργαςίασ αποβλιτων
3 Βαςικζσ Αρχζσ Σχεδιαςμοφ Διαχείριςθσ Στερεϊν Αποβλιτων ςτθν Ε.Ε. Η ιεράρχθςθ ςτθν διαχείριςθ των αποβλιτων τοποκετεί τθν πρόλθψι ωσ πρϊτθ προτεραιότθτα και τθν τελικι διάκεςθ υπολειμμάτων ςε ΧΥΤΥ ωσ τελευταία Η χωριςτι διαλογι και θ ανακφκλωςθ απορριμμάτων κα πρζπει να ζχει προτεραιότθτα, όπου αυτό είναι περιβαλλοντικά και οικονομικά εφικτό Τα εναπομείναντα υλικά, που δεν μποροφν να επαναχρθςιμοποιθκοφν ι ανακυκλωκοφν πλιρωσ, κα πρζπει να υποςτοφν τθν, δυνατόν φιλικότερθ προσ το περιβάλλον, επεξεργαςία
Βαςικζσ Αρχζσ Σχεδιαςμοφ Διαχείριςθσ Στερεϊν Αποβλιτων ςτθν Ε.Ε. 4 Τα κράτθ μζλθ τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ που ζχουν μειϊςει, επιτυχϊσ, τθν εξάρτθςθ από τουσ ΧΥΤΑ, το ζχουν κάνει με ςυνδυαςμό ανακφκλωςησ, βιολογικήσ επεξεργαςίασ (π.χ. κομποςτοποίηςη και αναερόβια χϊνεψη) και ενεργειακήσ αξιοποίηςησ. Τα απόβλθτα μποροφν να αποτελζςουν πόρο. Περίπου το 50% των Αςτικϊν Στερεϊν Αποβλιτων των EU-25, κάβεται ςε ΧΥΤΑ. Στουσ ΧΥΤΑ κα πρζπει να κάβονται μόνο μθ εκμεταλλεφςιμα υπολείμματα (ΧΥΤΥ) Οι ςφγχρονεσ τεχνολογίεσ Ενεργειακισ Αξιοποίθςθσ, ςυμβάλλουν ςθμαντικά τόςο ςτο περιβάλλον όςο και ςτθν ενεργειακι πολιτικι
5 Τα απορρίμματα αποτελοφν χριςιμο πόρο μζςω ανακφκλωςθσ και ενεργειακισ αξιοποίθςθσ Μζςα από μια διαδικαςία βελτιςτοποίθςθσ του ςχεδιαςμοφ διαχείριςθσ αποβλιτων μποροφν να αποφευχκοφν οι περιοριςμοί και τα προβλιματα ςτθν ανάπτυξθ τθσ αγοράσ ανακφκλωςθσ Όπωσ δείχνει ο ακόλουκοσ πίνακασ, οι χϊρεσ τθσ Ευρϊπθσ που εμφανίηουν τα υψθλότερα επίπεδα ανακφκλωςθσ, εμφανίηουν επίςθσ υψθλά επίπεδα Ενεργειακισ Αξιοποίθςθσ και χαμθλά επίπεδα εξάρτθςθσ από τουσ ΧΥΤΑ (Αυτζσ οι επιλογζσ επεξεργαςίασ διευκολφνουν ςτθν μείωςθ του ποςοςτοφ αποβλιτων που κα καταλιγει ςε ΧΥΤΑ)
6
7 Ανακφκλωςθ Κομποςτοποίθςθ Θερμικι Επεξεργαςία ςτθν ΕΕ Πηγή: WTERT
Δυο ςημαντικζσ οδηγίεσ με εφαρμογή ωσ το 2020: 8 Α) Οδθγία για τουσ ΧΥΤΑ (Landfill Directive) 99/31 ΕΚ Σταδιακι εκτροπι των βιοαποδομιςιμων αποβλιτων από τουσ ΧΥΤΑ (2,7 mio to/ ζτοσ)
Η Οδθγία για τθν Υγειονομικι Ταφι Εναρμόνιςθ Εκνικοφ Δικαίου με το Κοινοτικό με τθν Η.Π. 29404/3508/2002 9 ΣΚΟΠΟΣ Θζςπιςθ προδιαγραφϊν για τισ εγκαταςτάςεισ και τθν πρακτικι τθσ υγειονομικισ ταφισ, ςυμπεριλαμβανομζνθσ τθσ εκτροπισ των ΒΑΑ, κακϊσ αυτά προκαλοφν τισ περιςςότερεσ περιβαλλοντικζσ επιπτϊςεισ των ΧΥΤΑ ΠΟΣΟΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟI ΜΕΧΡΙ 16/7/2010 : Οι ΧΥΤΑ μποροφν να δζχονται ζωσ το 75% των ΒΑΑ που είχαν παραχθεί το 1995 ΜΕΧΡΙ 16/7/2013 : Οι ΧΥΤΑ μποροφν να δζχονται ζωσ το 50% των ΒΑΑ που είχαν παραχθεί το 1995 ΜΕΧΡΙ 16/7/2020 : Οι ΧΥΤΑ μποροφν να δζχονται ζωσ το 35% των ΒΑΑ που είχαν παραχθεί το 1995 ωσ το 2010 1,1 mio to/ ζτοσ ωσ το 2013 1,9 mio to/ ζτοσ
Β) Νζα οδθγία πλαίςιο για τα Στερεά Απόβλθτα (Waste Framework Directive) 2008/98 ΕΚ 10 Η νζα Οδθγία πλαίςιο για τα απόβλθτα 2008/98 ενοποιεί και εκςυγχρονίηει τθν υφιςτάμενθ νομοκεςία και, όπωσ προαναφζρκθκε, πρζπει να ζχει γίνει θ αναγκαία προεργαςία από τισ αρμόδιεσ εκνικζσ αρχζσ, ϊςτε να τεκεί ςε εφαρμογι ςτισ 12.12 2010. Στθν χϊρα μασ, αυτό ακόμθ δεν ζχει γίνει. Ειδικότερα θ Οδθγία: αποςαφθνίηει τουσ οριςμοφσ «ανακφκλωςθ», «ανάκτθςθ», ειςάγει τθ «διευρυμζνθ ευκφνθ του παραγωγοφ»
Β) Νζα οδθγία πλαίςιο για τα Στερεά Απόβλθτα (Waste Framework Directive) 2008/98 ΕΚ 11 Σφμφωνα με τθν αρχι αυτι οι επιχειριςεισ που διακζτουν προϊόντα ςτθν αγορά, αναλαμβάνουν τθν οικονομικι ευκφνθ για τισ δραςτθριότθτεσ που αφοροφν τθν πρόλθψθ, επαναχρθςιμοποίθςθ και ανακφκλωςθ ι άλλεσ μορφζσ ανάκτθςθσ για τα απόβλθτα που παράγονται από τθ χριςθ των προϊόντων τουσ. Επίςθσ, οφείλουν να πλθροφοροφν το κοινό για το βακμό ςτον οποίο το προϊόν μπορεί να επαναχρθςιμοποιθκεί ι να ανακυκλωκεί. Βαςικά ςημεία: 1. Τίκεται ςτόχοσ ανακφκλωςθσ 50% μζχρι το 2020 2. Θεςμοκετείται διακριτι διαχείριςθ των οργανικϊν αποβλιτων (χωριςτι ςυλλογι ςτθν πθγι των οργανικϊν) 3. Τίκενται κριτιρια τζλουσ ηωισ των αποβλιτων (Τίκενται κριτιρια για το τι είναι απόβλθτο) 4. Ιεραρχείται θ ενεργειακι αξιοποίθςθ πριν τθν ταφι (κερμικι ι αναερόβια επεξεργαςία) 5. Οριςμόσ για τθν αποτζφρωςθ με βάςθ τθν ενεργειακι απόδοςθ(>0,65 για νζεσ εγκαταςτάςεισ).
12 Τα κράτθ-μζλθ οφείλουν να ενκαρρφνουν: τον ςχεδιαςμό των προϊόντων κατά τρόπον ϊςτε να μειϊνονται οι αρνθτικζσ ςυνζπειζσ τουσ ςτο περιβάλλον και θ δθμιουργία αποβλιτων κατά τθ διαδικαςία παραγωγισ και χριςθσ τουσ, τθν ανάπτυξθ, παραγωγι και εμπορία προϊόντων που είναι κατάλλθλα για πολλαπλζσ χριςεισ, ανκεκτικά από τεχνικι άποψθ και, αφοφ καταςτοφν απόβλθτα, κατάλλθλα για ορκι και αςφαλι ανάκτθςθ και διάκεςθ ςυμβατι με το περιβάλλον.
13 Ιεραρχεί τισ μεκόδουσ διαχείριςθσ αποβλιτων ωσ εξισ: α) πρόλθψθ, β) προετοιμαςία για επαναχρθςιμοποίθςθ, γ) ανακφκλωςθ, δ) άλλου είδουσ ανάκτθςθ, π.χ. ανάκτθςθ ενζργειασ, και ε) διάκεςθ. Απαιτεί από τα κράτθ-μζλθ: α) να επιλζγουν μεκόδουσ διαχείριςθσ που επιφζρουν το καλφτερο δυνατό αποτζλεςμα από περιβαλλοντικισ απόψεωσ, όπωσ μεκόδουσ επεξεργαςίασ που ςυνοδεφονται από υψθλά ποςοςτά ανάκτθςθσ υλικϊν ι ενζργειασ, β) να καταρτίηουν προγράμματα πρόλθψθσ δθμιουργίασ αποβλιτων, τα οποία να λαμβάνουν υπόψθ ολόκλθρο τον κφκλο ηωισ των προϊόντων και των υλικϊν.
14 Θζτει ςτα κράτθ-μζλθ τουσ ακόλουκουσ ςυγκεκριμζνουσ ςτόχουσ: α) ζωσ το 2020, αφξθςθ τουλάχιςτον ςτο 50%, κατά βάροσ, τθσ προετοιμαςίασ για τθν επαναχρθςιμοποίθςθ και τθν ανακφκλωςθ των υλικϊν αποβλιτων, όπωσ το χαρτί, το μζταλλο, το πλαςτικό και το γυαλί από νοικοκυριά και ενδεχομζνωσ άλλθσ προζλευςθσ, ςτο βακμό που τα απόβλθτα αυτά είναι παρόμοια με τα απόβλθτα των νοικοκυριϊν, β) ζωσ το 2020 αφξθςθ τουλάχιςτον ςτο 70% κατά βάροσ τθσ προετοιμαςίασ για τθν επαναχρθςιμοποίθςθ, ανακφκλωςθ και ανάκτθςθ άλλων υλικϊν, ςυμπεριλαμβανομζνων των εργαςιϊν υγειονομικισ ταφισ όπου γίνεται χριςθ αποβλιτων για τθν υποκατάςταςθ άλλων υλικϊν, μθ επικίνδυνων αποβλιτων καταςκευϊν και κατεδαφίςεων, εξαιρουμζνων των υλικϊν που απαντοφν ςτθ φφςθ και τα οποία ορίηονται ςτθν κατθγορία 17 05 04 του καταλόγου αποβλιτων. γ) τα κράτθ-μζλθ οφείλουν να καταρτίςουν ζνα ι περιςςότερα ςχζδια Διαχείριςθσ Αποβλιτων (ΣΔΑ) τα οποία μόνα τουσ ι ςυνδυαςμζνα, να καλφπτουν ολόκλθρθ τθ γεωγραφικι επικράτεια του κράτουσ-μζλουσ.
Χωριςτι Συλλογι 15 Χωριςτι ςυλλογι τουλάχιςτον για το χαρτί, μζταλλο, πλαςτικό, γυαλί ζωσ το 2015 Όπου αυτό είναι τεχνικά, περιβαλλοντικά και οικονομικά εφικτό Όπου αυτό είναι ενδεδειγμζνο για να επιτευχκοφν τα αναγκαία ποιοτικά πρότυπα ςτουσ αντίςτοιχουσ τομείσ Ο διαχωριςμόσ του ξθροφ κλάςματοσ από τα λοιπά ρεφματα κρίνεται απαραίτθτοσ Τα ανακυκλϊςιμα κα πρζπει να ςυλλζγονται ςε ξεχωριςτό κάδο από τα οργανικά ςε όλθ τθν Ελλάδα Συλλογι του ξθροφ κλάςματοσ ςε ζνα κάδο; Απαιτείται τεκμθρίωςθ και εξαρτάται από τθν απόδοςθ του ςυςτιματοσ διαλογισ ανακυκλϊςιμων υλικϊν
Βιολογικά Απόβλθτα 16 Ενκαρρφνεται Η χωριςτι ςυλλογι βιολογικϊν αποβλιτων, ενόψει τθσ λιπαςματοποίθςθσ και τθσ ηφμωςθσ των βιοαποβλιτων Η επεξεργαςία των βιολογικϊν αποβλιτων με υψθλό επίπεδο περιβαλλοντικισ προςταςίασ Η χριςθ περιβαλλοντικϊσ αςφαλϊν υλικϊν παραγόμενων από βιολογικά απόβλθτα Αναμζνεται αξιολόγθςθ για τθν ςκοπιμότθτα κακοριςμοφ ελάχιςτων απαιτιςεων για τθ διαχείριςθ των βιοαποβλιτων και ποιοτικϊν κριτθρίων για τθ λιπαςματοποίθςθ και τθ ηφμωςθ βιοαποβλιτων
Ενεργειακι Αξιοποίθςθ Αςτικϊν Στερεϊν Αποβλιτων 17 (Kαρέλλας, Αγρανιώτης, 2013)
18 Τερλνινγίεο ζεξκηθήο επεμεξγαζίαο Σηεξεώλ Απνβιήηωλ: Καύζε (δεπηεξεπόληωο) ππξόιπζε θαη αεξηνπνίεζε, Σπλ-απνηέθξωζε (ζε πθηζηάκελεο βηνκεραληθέο κνλάδεο) Αλαεξόβηα ρώλεπζε Νέεο κέζνδνη ή ηξνπνπνηήζεηο απηώλ δνθηκάδνληαη θαη αλαπηύζζνληαη ζπλερώο
Τεχνολογίεσ Ενεργειακισ αξιοποίθςθσ 19 Καφςη: Χθμικι οξείδωςθ, δθλαδι ζνωςθ των ςτοιχείων με το οξυγόνο. Κατά τθν καφςθ θ καφςιμθ φλθ είναι τα ίδια τα ςτερεά απόβλθτα Πυρόλυςη: Θερμικι διάςπαςθ των οργανικϊν ουςιϊν χωρίσ (ι με ελάχιςτθ) παρουςία οξυγόνου. Αεριοποίηςη: Θερμικι διάςπαςθ των οργανικϊν ουςιϊν με μικρι παρουςία οξυγόνου. Κατά τθν Πυρόλυςη και τθν Αεριοποίηςη θ καφςιμθ φλθ δεν είναι τα ίδια τα ςτερεά απόβλθτα, αλλά (α) το αζριο μείγμα που παράγεται κατ τθ κερμικι επεξεργαςία τουσ και (β) το πιςςϊδεσ υπόλειμμα. Αναερόβια χϊνευςη: Βιολογικι διάςπαςθ των ηυμϊςιμων
Σφγκριςθ τεχνολογιϊν 20
Συν-αποτζφρωςθ 21 Κλίβανοσ τςιμζντου: Καυςαζρια: 2200 1000 οc Χρόνοσ παραμονισ αερίων (>1000 ο C): 5 sec Clinker: 1000 ο C Προβλιματα με Cl, F, Hg, Th & Cr, Zn Όρια εκπομπισ: Σκόνθ Οξείδια του αηϊτου
Αποτελζςματα ενεργειακισ 22 αξιοποίθςθσ Ελάττωςθ όγκου κατά 90% Σθμαντικζσ ποςότθτεσ θλεκτρικισ και κερμικισ ενζργειασ Το 50% περίπου κεωρείται Ανανεϊςιμθ Ενζργεια λόγω τθσ περιεκτιότθτασ ςε ηυμϊςιμα και χαρτί (ςφμφωνα με εκνικι νομοκεςία Ν. 3851/2010) τιμι πϊλθςθσ 87,85 /ΜWh
Ενζργεια - Περιβάλλον 23 1 t ΑΣΑ: αποφυγι περίπου 30 kg CH4 κακϊσ και πτθτικϊν ουςιϊν που παράγονται ςτουσ ΧΥΤΑ (ανάκτθςθ ςε ΧΥΤΑ μόνο το 70%) Προςταςία γθσ: Η διάκεςθ ςε ΧΥΤΑ δεςμεφει πολλαπλάςια ςτρζμματα γθσ ςε ςχζςθ με τισ μονάδεσ ενεργειακισ αξιοποίθςθσ.
24 Αναερόβια Χϊνευςθ μζςω Μθχανικισ Βιολογικισ Επεξεργαςίασ (ΜΒΤ)
Παραγωγι Στερεϊν Ανακτθκζντων Καυςίμων (μζςω Μθχανικισ Βιολογικισ Επεξεργαςίασ και ΚΔΑΥ) 25 (Kαρέλλας, Αγρανιώτης, 2013)
Οριςμοί και Ονοματολογία 26 Ο όροσ RDF (Refuse Derived Fuels) είναι γενικόσ και περιλαμβάνει όλα τα ανακτθκζντα καφςιμα Οριςμόσ Solid Recovered Fuels (SRF) «Καφςιμα που παράγονται από κλάςματα μθ επικίνδυνων αποβλιτων υψθλισ κερμογόνου ικανότθτασ και προορίηονται για ενεργειακι αξιοποίθςθ ςτθ βιομθχανία» Κατθγοριοποίθςθ SRF με βάςθ 3 παραμζτρουσ: Θερμογόνοσ ικανότθτα οικονομικόσ δείκτθσ Cl τεχνολογικόσ δείκτθσ Hg περιβαλλοντικόσ δείκτθσ
27 Χριςεισ Στερεϊν Ανακτθκζντων Καυςίμων
28 Ενεργειακι Αξιοποίθςθ ςτθν τςιμεντοβιομθχανία Οι ποςότθτεσ οργανικϊν αποβλιτων και βιομάηασ (~63:37) *που χρθςιμοποιοφνται ςτθν τςιμεντοβιομθχανία τετραπλαςιάςτθκαν μζςα ςε 15 ζτθ (1990-2005), από 3 ςε 12 εκατ. τόνουσ / ζτοσ (ςτοιχεία CSI, CEMBUREAU) με τθν ΕΕ να απορροφά το μεγαλφτερο μζροσ τθσ αφξθςθσ. Το 50%του κερμικοφ φορτίου τθσ Γερμανικισ τςιμεντοβιομθχανίασ μόνο καλφπτεται από οργανικά απόβλθτα και βιομάηα. Περίπου 2 εκατ. τόνοι SRF απορροφϊνται ςτθν τςιμεντοβιομθχανία ςτθ Γερμανία ετθςίωσ. Στθν Ελλάδα, το μεγαλφτερο πρόβλθμα για τθν ανάπτυξθ παρόμοιων εφαρμογϊν ςυνιςτά θ ζλλειψθ προτυποποίθςθσ, θ απουςία μακροπρόκεςμων ςυμβολαίων, το κεςμικό πλαίςιο και οι τοπικζσ αντιδράςεισ (δοκιμζσ ζχουν υλοποιθκεί τόςο ςτθν ΑΓΕΤ όςο και ςτον ΤΙΤΑΝΑ.
Παραγωγι RDF 29
Κατθγοριοποίθςθ των SRF 30 Η κατθγοριοποίθςθ του SRF διευκολφνει τθν αποδοχι του και τθν ανάπτυξθ βιϊςιμων εμπορικϊν εφαρμογϊν Η προτυποποίθςθ του SRF αποτελεί ζνα ςθμαντικό κίνθτρο για τισ μονάδεσ μθχανικισ ανακφκλωςθσ και μθχανικισ βιολογικισ επεξεργαςίασ ΜΒΤ (βελτίωςθ προϊόντοσ).
Μονάδεσ Θερμικισ Επεξεργαςίασ διεκνϊσ 31 Από το 1995 θ ςυνολικά παγκόςμια δυναμικότθτα των μονάδων κερμικισ επεξεργαςίασ αυξικθκε κατά 16 εκατομμφρια τόνουσ. 406 μονάδεσ αποτζφρωςθσ υφίςτανται ςτθν ΕΕ το 2010 Περίπου 54 εκ. τόνοι αποβλιτων αποτεφρϊκθκαν το 2010 ςτθν ΕΕ Στθ Γερμανία, Ιταλία και Γαλλία υφίςταται το 63% των μονάδων αποτζφρωςθσ τθσ ΕΕ Στθ Δανία, Σουθδία και Λουξεμβοφργο αποτεφρϊνονται οι περιςςότερεσ ποςότθτεσ αποβλιτων ςτθν ΕΕ, 365, 226 και 240 kg/κάτοικο αντίςτοιχα
32 Εγκαταςτάςεισ Θερμικισ Επεξεργαςίασ υπάρχουν ςε 35 χϊρεσ ςτον κόςμο, από πολφ μεγάλεσ (Κίνα) ζωσ πολφ μικρζσ (Βερμοφδεσ). 244 μονάδεσ αναερόβιασ χϊνευςθσ με ςυνολικι δυναμικότθτα 8 εκ. τόνουσ οργανικϊν περίπου 25% τθσ βιολογικισ επεξεργαςίασ γίνεται μζςω τθσ αναερόβιασ χϊνευςθσ Σε Ολλανδία και Βζλγιο αναμζνεται ότι το 80% των μονάδων βιολογικισ επεξεργαςίασ κα περιλαμβάνουν αναερόβια χϊνευςθ μζχρι το 2015.
Συνδυαςμόσ ανακφκλωςθσ 33 ενεργειακισ αξιοποίθςθσ
Περιοριςμοί ενεργειακισ 34 αξιοποίθςθσ Κόςτοσ Καταςκευισ: Σχετικά υψθλότερο ςε ςχζςθ με τισ άλλεσ τεχνολογίεσ Διαχείριςθσ Στερεϊν Αποβλιτων ςε επίπεδο μεμονωμζνθσ μονάδασ Στισ νζεσ εγκαταςτάςεισ, 30-50% του ςυνολικοφ κόςτουσ επζνδυςθσ αντιςτοιχεί ςτθν τεχνολογία για τθν προςταςία του περιβάλλοντοσ ΚΘΔ > 6MJ/Kg
Περιοριςμοί ενεργειακισ 35 αξιοποίθςθσ Κόςτοσ Λειτουργίασ: Γενικά, οι τεχνολογίεσ κερμικισ επεξεργαςίασ χαρακτθρίηονται από κόςτοσ λειτουργίασ (ςυνικωσ) μεγαλφτερο από τισ άλλεσ τεχνολογίεσ ςε επίπεδο μεμονωμζνθσ μονάδασ. Το κόςτοσ διαφζρει πολφ από μονάδα ςε μονάδα. Στισ ςφγχρονεσ μονάδεσ, ζχει μειωκεί ςθμαντικά και εμφανίηει ςυνεχείσ πτωτικζσ τάςεισ λόγω υψθλισ ωρίμανςθσ τθσ τεχνολογίασ. Το κόςτοσ μειϊνεται δραςτικά, όςο αυξάνεται θ δυναμικότθτα τθσ μονάδασ (ιςχυρι επίδραςθ οικονομιϊν κλίμακασ) απαγορευτικι ςε πλθκυςμιακά μικρζσ περιοχζσ
Συμπεράςματα - Προοπτικζσ 36 Ενϊ ςυηθτοφςαμε, ωσ πρόςφατα, ςτθν Ελλάδα για το πϊσ κα κλείςουμε τισ χωματερζσ και κα τισ αντικαταςτιςουμε με χϊρουσ υγειονομικισ ταφισ απορριμμάτων (ΧΥΤΑ), αποδεικνφεται ότι ιδθ θ φιλοςοφία τθσ ΕΕ ζχει προχωριςει προσ τθν κατεφκυνςθ τθσ ιεράρχθςθσ τθσ διαχείριςθσ των ςτερεϊν αποβλιτων, με τθν ταφι των απορριμμάτων να βρίςκεται τελευταία ςτθν λίςτα. Οι άλλεσ προθγμζνεσ χϊρεσ τθσ Ε.Ε. ιδθ προπορεφονται, τουλάχιςτον μια δεκαετία. Τρζχουμε να προλάβουμε τθν Ευρϊπθ, αλλά είμαςτε πίςω ςυνεχϊσ.
Συμπεράςματα - Προοπτικζσ 37 Η πρόλθψθ δεν ζχει αρχίςει να μασ απαςχολεί παρά μόνο ωσ ρθτορικι, θ ανακφκλωςθ προχωρά, αλλά υπολείπεται των ςτόχων, ενϊ θ επεξεργαςία των απορριμμάτων ζχει «κολλιςει». Η υλοποίθςθ των Περιφερειακϊν Σχεδιαςμϊν Διαχείριςθσ Στερεϊν Αποβλιτων (ΠΕΣΔΑ) προχωράει με πολφ αργοφσ ρυκμοφσ, κακϊσ ςχεδόν κανζνα, άξιο λόγου ζργο,από όςα προβλζπονται, δεν ζχει ολοκλθρωκεί ι ζςτω προχωριςει ςτισ περιςςότερεσ περιοχζσ τθσ χϊρασ. Η Χωροκζτθςθ εγκαταςτάςεων ολοκλθρωμζνθσ διαχείριςθσ απορριμμάτων, οι τεχνολογίεσ επεξεργαςίασ τουσ και θ χρθματοδότθςθ των ςχετικϊν ζργων, δεν ζχουν ακόμθ ξεκακαριςτεί ωσ κζματα από τθν κυβζρνθςθ.
Συμπεράςματα Προοπτικζσ ςτθν Ελλάδα 38 Είναι χαρακτθριςτικά τα παραδείγματα τθσ Πελοποννιςου, κακϊσ και τθσ Αττικισ, όπου, παρά το γεγονόσ ότι παράγει το μεγαλφτερο αρικμό αςτικϊν απορριμμάτων ςτθν χϊρα, τα ζργα του περιφερειακοφ τθσ Σχεδιαςμοφ προχωροφν με εξαιρετικά αργοφσ ρυκμοφσ. Οι μονάδεσ αποτζφρωςθσ ςφμμεικτων αςτικϊν αποβλιτων αποτελοφν δοκιμαςμζνθ τεχνολογία και τθροφν τα αυςτθρά περιβαλλοντικά όρια όπωσ ορίηονται από τθν Ευρωπαϊκι νομοκεςία. Εγκακίςτανται ςυνικωσ ςε πυκνοφσ αςτικοφσ ιςτοφσ, όπου μποροφν να ςυνειςφζρουν ςτθ μείωςθ του όγκου των απορριμμάτων ταυτόχρονα με τθν παραγωγι ενζργειασ και κερμότθτασ προσ το αςτικό δίκτυο τθλεκζρμανςθσ Οι μονάδεσ ενεργειακισ αξιοποίθςθσ των δευτερογενϊν καυςίμων αποτελοφν το ςυμπλιρωμα ενόσ ολοκλθρωμζνου ςχεδιαςμοφ διαχείριςθσ των ΑΣΑ αλλά και άλλων ςχεδίων διαχείριςθσ ςτερεϊν, οργανικϊν αποβλιτων.
Συμπεράςματα - Προοπτικζσ 39 Υπάρχουν διάφορεσ τεχνολογίεσ ενεργειακισ αξιοποίθςθσ αποβλιτων. Θα πρζπει να κακορίηεται θ βζλτιςτθ ςε κάκε περίπτωςθ, με βάςθ δεδομζνεσ τεχνικζσ, περιβαλλοντικζσ, οικονομικζσ, κοινωνικζσ παραμζτρουσ. Τα τυχόν μειονεκτιματά τουσ εςτιάηονται κυρίωσ ςτισ οικονομικζσ παραμζτρουσ και όχι ςτισ περιβαλλοντικζσ Υπάρχει αυξθτικι τάςθ διεκνϊσ ςτθν εφαρμογι τεχνολογιϊν ενεργειακισ αξιοποίθςθσ με αποτζφρωςθ Προσ το παρόν, για ςφμμεικτά Αςτικά Στερεά Απόβλθτα, θ αποτζφρωςθ φαίνεται πολφ αξιόπιςτθ μζκοδοσ, ενϊ θ πυρόλυςθ και θ αεριοποίθςθ, εμφανίηουν ευαιςκθςία εφαρμογισ
Συμπεράςματα - Προοπτικζσ 40 Η πυρόλυςθ και αεριοποίθςθ ζχουν πολλά υποςχόμενα αποτελζςματα ςε επιλεγμζνα κλάςματα των Αςτικϊν Στερεϊν Αποβλιτων. Δεν αποτελοφν όμωσ ακόμθ δόκιμθ και ευρζωσ εφαρμοςμζνθ τεχνολογία Αποτζφρωςθ και ανακφκλωςθ είναι ςφμμαχοι και όχι αντίπαλοι. Μια ςφγχρονθ τάςθ είναι όχι θ αντιπαράκεςθ των εναλλακτικϊν μεκόδων, αλλά ο ςυνδυαςμόσ τουσ Σθμαντικι παράμετρο αποτελεί θ όλθ ανάςτροφθ εφοδιαςτικι αλυςίδα. Η εφαρμογι τθσ καφςθσ αντενδείκνυται οικονομικά για μικρζσ οικιςτικζσ ενότθτεσ Η ςυν-αποτζφρωςθ αποτελεί μια δοκιμαςμζνθ πρακτικι ςτθν Ευρϊπθ, αρκεί να υπάρχουν διαμορφωμζνεσ αγορζσ.
Συμπεράςματα - Προοπτικζσ 41 Οι εξελίξεισ (και οι νομοκετικζσ απαιτιςεισ τθσ ΕΕ) κακιςτοφν επιτακτικι, πλζον, τθν ανάγκθ να προχωριςουν τα απαιτοφμενα ζργα για τθν Διαχείριςθ των απορριμμάτων ςτθν χϊρα μασ, με βάςθ ζναν νζο εκνικό ςχεδιαςμό, ζτςι να επιτευχκοφν άμεςα οι ςτόχοι τθσ οδθγίασ πλαίςιο για τουσ ΧΥΤΑ. Στόχοσ 2013: εκτροπι 50% των βιοαποδομιςιμων αποβλιτων. Διαφορετικά, νζα εξοντωτικά πρόςτιμα (αντίςτοιχα αυτϊν για τισ ανεξζλεγκτεσ ανοικτζσ χωματερζσ - ΧΑΔΑ) μασ περιμζνουν από τθν ΕΕ.