Ημερομηνία: 29/03/15 Διάρκεια διαγωνίσματος: 120 Εξεταζόμενο μάθημα: Χημεία Β Λυκείου Υπεύθυνη καθηγήτρια: Τσίκο Σύλβια ΘΕΜΑ Α Στις παρακάτω προτάσεις να κυκλώσετε τη σωστή απάντηση Α.1 Ο γενικός τύπος των κορεσμένων υδρογονανθράκων είναι ι) CvH2v+1 ιι) CvH2v+2 ιιι) CvH2v ιν) CvH2v-2 Α.2 Η 2 βουτανόλη είναι ι) πρωτοταγής ιι) δευτεροταγής ιιι) δισθενής ιν) τριτοταγής Α.3 Ένας σημαντικός ρύπος που είναι υπεύθυνος για το φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι ι) το CO2 ιι) το CO ιιι) το ΝΟ ιν) το SO2 A.4 Kατά την αλκοολική ζύμωση παράγεται ι) γλυκόζη ιι) μεθανόλη ιιι) αιθανόλη ιν) ξύδι (μονάδες 20) Α.5 Να αναφέρετε δυο τρόπους με τους οποίους μπορώ να διαχωρίσω μία την αιθανόλη από τον διμεθυλαιθέρα. (μονάδες 5) ΘΕΜΑ Β Β.1 Να συμπληρώσετε τα προϊόντα και τους συντελεστές στις επόμενες χημικές εξισώσεις i) COOH + Na2CO3 ii) CH2OH + Na iii) HC CH + 2Na iv) CH=CH2 + HCl v) COOH + Mg vi) CH2=CH2 + HCl
vii) HC CH + 2HCl viii) HC CH + H2O (μονάδες 8) B.2 Να σημειώσετε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λ θος και να αιτιολογήσετε την απάντησή σας ι) Το κύριο προϊόν προσθήκης στο προπένιο είναι η 2 βουτανόλη ιι) Υγραέριο ονομάζετε το αέριο που προέρχεται από τη σήψη της βιομάζας ιιι) Τα βρώμιο (Br2) διαλυμένο σε τετραχλωράνθρακα είναι κατάλληλο αντιδραστήριο για να ελέγξουμε εργαστηριακά αν μια ένωση είναι ακόρεστη (μονάδες 3) Β.3 α) Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους και τα ονόματα των παρακάτω ενώσεων ι) αλκένιο με τρία άτομα άνθρακα ιι) κορεσμένη μονοσθενής κετόνη με τέσσερα άτομα άνθρακα ιιι) αλκινίου με δυο άτομα άνθρακα β) Να γράψετε τον συντακτικό τύπο και το όνομα μιας χημικής ένωσης η οποία εμφανίζει με την 1 βουτανόλη ισομέρεια ι) αλυσίδας ιι) θέσης ιιι) ομόλογης σειράς (μονάδες 6) Β.4 Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους και τις ονομασίες των άκυκλων ισομερών που έχουν μοριακό τύπο C4H8. Στη συνέχεια να γραφούν για όλα τα ισομερή οι αντιδράσεις προσθήκης με H2O και ΗCl. (μονάδες 8) ΘΕΜΑ Γ Ι)Όγκος αλκενίου ίσος με 4,48L (σε STP) αντιδρά με Η2Ο σε κατάλληλες συνθήκες και μετατρέπεται πλήρως σε 9,2g χημικής ένωσης Χ. Να προσδιορίσετε τον μοριακό τύπο του αλκενίου και της ένωσης Χ. ΙΙ) Ποσότητα CH2CH2OH ίση με 6g οξειδώνονται πλήρως και παράγεται οργανική ένωση Ψ. Να υπολογίσετε την ποσότητα σε mol του ΝαΟΗ που απαιτείται για την πλήρη εξουδετέρωση όλης της ποσότητας του Ψ. (μονάδες 25)
ΘΕΜΑ Δ Η μάζα του οξυγόνου (Ο) είναι τετραπλάσια της μάζας του υδρογόνου (Η) στο μόριο μιας κορεσμένης μονοσθενούς αλκοόλης Ι) Να βρείτε τον συντακτικό τύπο της αλκοόλης ΙΙ) Γίνεται πλήρης καύση 0,2mol αυτής της αλκοόλης με την απαιτούμενη ποσότητα οξυγόνου. Να υπολογίσετε τη μάζα του παραγόμενου Η2Ο που παράγεται και τον όγκο του CO2 σε STP συνθήκες ΙΙΙ) Να υπολογίσετε τον όγκο σε L αερίου υδρογόνου μετρημένα σε STP συνθήκες ο οποίος παράγεται από την πλήρη αντίδραση 0,2mol αυτής της αλκοόλης με Να (μονάδες 25) Δίνονται Ar: H=1, C=12, O=16
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α.1 ιι) Α.2 ιι) Α.3 ι) Α.4 ιιι) Α.5 1 ος τρόπος προσθήκη Να. Με την αλκοόλη θα απελευθερωθεί αέριο Η2, ενώ με τον αιθέρα δε γίνεται τίποτα. 2 ος τρόπος προσθήκη KMnO4/H +. Την αλκοόλη θα την οξειδώσει και το διάλυμα KMnO4/H + θα αποχρωματιστεί. Με τον αιθέρα δεν θα γίνει τίποτα. ΘΕΜΑ Β Β.1 ι) 2COOH + Na2CO3 2COONa + CO2 + H2O ιι) CH2OH + Na CH2ONa + 1/2H2 ιιι) HC CH + 2Na NaC CNa + H2 ιν) CH=CH2 + HCl CH(Cl) ν) 2COOH + Mg (COO)2Mg +H2 νι) CH2=CH2 + HCl CH2Cl νιι) HC CH + 2HCl CHCl2 νιιι) HC CH + H2O Hg/HgSO4 > CH=O H2SO4 Β2. ι) Σ - CH=CH2 + H2Ο CH(ΟΗ) ιι) Λ Το βιοαέριο ιιι) Σ Το Br2 δίνει αντιδράσεις προσθήκης με ακόρεστες ενώσεις και αποχρωματίζεται. Β.3 α) ι) CH=CH2 προπένιο ιι) COCH2 βουτανόνη ιιι) HC CH αιθίνιο β) ι) -CH-CH2OH μέθυλο 1 προπανόλη ιι) CH2CH(OH) 2 βουτανόλη ιιι) CH2Ο CH2 διαίθυλο αιθέρας Β.4 CH2CH=CH2 +HCl CH2CH(Cl)
CH2CH=CH2 +H2O CH2CH(OH) CH=CH +HCl CH2CH(Cl) CH=CH +H2O CH2CH(OH) Cl C=CH2 +HCl -C- OH C=CH2 +H2O -C- ΘΕΜΑ Γ Τα 4,48L του αλκενίου είναι : n= V mol CvH2v + H2O CvH2v+1OH 1 1 22,4 = 0,2mol οπότε 0,2 ;0,2 άρα το Mr της αλκοόλης είναι: Mr = m n = 9,2 0,2 = 46 Τελικά MrCvH2v+1OH= 46 => 12v+2v+1+16+1=46=> => v=2 Ο μοριακός τύπος του αλκενίου και της αλκοόλης αντίστοιχα είναι CvH2v, CvH2v+1OH mol CH2CH2OH [O] > CH2COOH Τα 6g της αλκοόλης είναι n= m Mr = 6 60 = 0,1mol 1 1 0,1 ;0,1 mol CH2COOH + NaOH CH2COONa + H2O 1 1 0,1 ;0,1 -> τα mol NaOH για την πλήρη εξουδετέρωση της Ψ ΘΕΜΑ Δ CvH2v+1OH mo = 4mH => 16 = 4(2v+2) => v=1 άρα η αλκοόλη είναι η OH mol OH + 3 O2 CO2 + 2H2O 2
1 1 2 0,2 ;0,2 ;0,4 Άρα mh2o = n Mr = 0,4 18 = 7,2g και VCO2 = n 22,4 = 0,2 22,4 = 4,48L mol OH + Na ONa + 1 2 H2 1 ½ 0,2 ;0,1 οπότε ο όγκος του σε STP είναι: VH2=n 22,4=2,24L