Διασυνοριακό παραδοσιακό μουσικό κουτί Πρακτικά ημερίδας έναρξης ΒΟΥΡΓΑΡΕΛΙ ΔΗΜΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΩΝ ΤΖΟΥΜΕΡΚΩΝ 20 Οκτωβρίου 2012
Διασυνοριακό παραδοσιακό μουσικό κουτί Ημερίδα έναρξης στο Βουργαρέλι στις 20 Οκτωβρίου 2012 Εισαγωγή Η ημερίδα έναρξης του έργου MUSIC BOX πραγματοποιήθηκε στο Αμφιθέατρο του Δήμου Κεντρικών Τζουμέρκων στο Βουργαρέλι στις 20 Οκτωβρίου 2012 με αξιόλογη συμμετοχή του τοπικού πληθυσμού και εκπροσώπων τοπικών αρχών και φορέων. Μεταξύ των βασικών θεμάτων της ημερίδας συμπεριλαμβάνονταν η παρουσίαση του έργου, η διασυνοριακή συνεργασία, η παρουσίαση των περιοχών των εταίρων (Κεντρικά Τζουμέρκα και Cellino San Marco), η μουσική παράδοση της Απουλίας και της Ηπείρου ως αναπόσπαστο τμήμα της μεσογειακής μουσικής παράδοσης. Οι παρουσιάσεις της ημερίδας επισυνάπτονται στο παρόν έγγραφο. Πρόγραμμα ημερίδας 1 Σάββατο 20.10.2012 10.00-14.00 10:00-10:30 Προσέλευση και εγγραφή συμμετεχόντων 10:30-11:00 Έναρξη εργασιών - Χαιρετισμοί Χρήστος Χασιάκος, Δήμαρχος Κεντρικών Τζουμέρκων Francesco Cascione, Δημαρχος Cellino San Marco Επίσημοι Προσκεκλημένοι 11:00-11:20 Διασυνοριακό παραδοσιακό μουσικό κουτί: ένα έργο για τη μουσική και τον πολιτισμό. Ιωάννα Παπαϊωάννου, Γεωπόνος ΜSc, Σύμβουλος Έργων Περιφερειακής Ανάπτυξης NOISIS Σύμβουλοι Ανάπτυξης Α.Ε. 11:20-11:40 Ευρωπαϊκά Προγράμματα Εδαφικής Συνεργασίας : Ελλάδα - Ιταλία 2007-2013, μια περίπτωση μελέτης στη διασυνοριακή συνεργασία. Δρ. Διονυσία Ταμβάκη, Project Officer, Κοινή Τεχνική Γραμματεία του Προγράμματος Ελλάδα Ιταλία 2007-2013 11:40-12:00 Κεντρικά Τζουμέρκα: ένας τόπος με μακραίωνη ιστορία και ισχυρή αναπτυξιακή προοπτική. Αφροδίτη Μπασιούκα, Ειδική Συνεργάτης Δήμου Κεντρικών Τζουμέρκων 12:00-12:20 Διάλλειμα. 12:20-12:40 Cellino San Marco: ανάμεσα στην παράδοση και την καινοτομία. Δρ. Alessandra Miccoli, Τεχνικός Σύμβουλος Προγραμμάτων Διασυνοριακής Συνεργασίας 12:40-13:00 Η ένταξη της μουσικοχορευτικής παράδοσης στον πολιτισμό των Τζουμέρκων. Ο ρόλος της Ιστορικής Λαογραφικής Εταιρείας Τζουμέρκων. Γεώργιος Μπαζούκας, Απόφοιτος ΤΕΦΑΑ, Χοροδιδάσκαλος Ερευνητής 13:00-13:20 Η Pizzica του Salento και οι τραγουδιστές της παράδοσης. Maestro Franco Russo, Καθηγητής Μουσικής
Δρ. Alessandra Miccoli, Τεχνικός Σύμβουλος Προγραμμάτων Διασυνοριακής Συνεργασίας 13:20-13:40 Μουσικές της Ηπείρου. Μουσικές της Μεσογείου. Βαγγέλης Κώτσου, Καθηγητής Ηπειρώτικης Πολυφωνικής Μουσικής, Μουσικός 13:40-14:00 Ερωτήσεις - τοποθετήσεις - συμπεράσματα. Γλώσσα επικοινωνίας Ελληνικά Υπήρχε διερμηνεία από τα Ελληνικά στα Ιταλικά και αντίστροφα από επίσημο διερμηνέα υποστηριζόμενο από τον αναγκαίο οπτικο-ακουστικό και τεχνικό εξοπλισμό (θάλαμοι διερμηνείας, ακουστικά κ.λπ.) Κύρια σημεία συζήτησης Έναρξη εργασιών - χαιρετισμοί Τις εργασίες της ημερίδας άνοιξε ο Δήμαρχος Κεντρικών Τζουμέρκων, κ. Χρήστος Χασιάκος, ο οποίος καλωσόρισε όλους τους συμμετέχοντες και ειδικά τους επίτιμους καλεσμένους, τους ομιλητές και την Ιταλική αντιπροσωπεία. Επόμενος ομιλητής ήταν ο Δήμαρχος Cellino San Marco, κ. Francesco Cascione, ο οποίος ευχαρίστησε το Δήμαρχο και το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Κεντρικών Τζουμέρκων για τη ζεστή φιλοξενία. Επιπλέον, και οι δύο Δήμαρχοι τόνισαν την πρόθεσή τους να εργαστούν με όλες τους τις δυνάμεις για την επιτυχία του έργου, με έμφαση στη δημιουργία λειτουργικών και βιώσιμων υποδομών για τη μελέτη και την καταγραφή της μουσικής παράδοσης και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς στους δύο Δήμους. Στο πλαίσιο αυτής της πρώτης εισαγωγικής ενότητας, εκπρόσωποι τοπικών αρχών και φορέων εξέφρασαν τις θερμότερες ευχές τους για την επιτυχημένη υλοποίηση του έργου. Διασυνοριακό παραδοσιακό μουσικό κουτί: ένα έργο για τη μουσική και τον πολιτισμό Η κ. Ιωάννα Παπαϊωάννου, Γεωπόνος ΜSc, Σύμβουλος Έργων Περιφερειακής Ανάπτυξης NOISIS Σύμβουλοι Ανάπτυξης Α.Ε. (Τεχνικός Σύμβουλος του έργου MUSIC BOX) παρουσίασε το έργο MUSIC BOX επικεντρώνοντας στην κεντρική του ιδέα, τους στόχους, τις δραστηριότητες, τα αναμενόμενα αποτελέσματα, τον προϋπολογισμό κ.λπ. Ένα σημαντικό μέρος της παρουσίασης εστίασε επίσης στα αναμενόμενα οφέλη για τον τοπικό πληθυσμό και ειδικά για τους νέους κάθε περιοχής. Τέλος, η κ. Ιωάννα Παπαϊωάννου αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα συμμετοχής του τοπικού πληθυσμού και των φορέων στην υλοποίηση του έργου. Ευρωπαϊκά Προγρά μματα Εδαφικής Συνεργασίας: Ελλάδα - Ιταλία 2007-2013, μια περίπτωση μελέτης στη διασυνοριακή συνεργασία Η Δρ. Διονυσία Ταμβάκη, Project Officer, Κοινή Τεχνική Γραμματεία του Προγράμματος Ελλάδα Ιταλία 2007-2013, στο πλαίσιο της παρουσίασής της αναφέρθηκε στη φιλοσοφία και τη στόχευση των Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων Εδαφικής Συνεργασίας, καθώς και στη μέχρι τώρα πρόοδο υλοποίησής τους, επικεντρώνοντας κυρίως στο Πρόγραμμα Ελλάδα Ιταλία. Η παρουσίαση περιελάμβανε αναφορές στην προέλευση και την αποστολή των Προγραμμάτων Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας, στους τύπους συνεργασίας, στις κύριες θεματικές Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας, στον προϋπολογισμό του Προγράμματος Ελλάδα Ιταλία, στις επιλέξιμες περιοχές και τους επιλέξιμους φορείς, στα στατιστικά στοιχεία για τις προτάσεις που υποβλήθηκαν στο πλαίσιο της 1 ης και 2 ης Πρόσκλησης του Προγράμματος Ελλάδα Ιταλία κ.λπ. 2
Κεντρικά Τζουμέρκα: ένας τόπος με μακραίωνη ιστορία και ισχυρή αναπτυξιακή προοπτική Η κ. Αφροδίτη Μπασιούκα, Ειδική Συνεργάτης του Δήμου Κεντρικών Τζουμέρκων έκανε μία αναλυτική παρουσίαση της περιοχής των Κεντρικών Τζουμέρκων, παραθέτοντας στοιχεία και εικόνες για τη γεωγραφία, τη μορφολογία, την ιστορία, τον πολιτισμό, το περιβάλλον, την οικονομία και τους ανθρώπους των Τζουμέρκων. Στο πλαίσιο της παρουσίασής της, η κ. Αφροδίτη Μπασιούκα έδωσε την ευκαιρία στην Ιταλική αντιπροσωπεία, καθώς και σε όσους άλλους δε γνώριζαν την περιοχή να τη γνωρίσουν καλύτερα. Επιπλέον δε, έθεσε σημαντικά θέματα αναφορικά με τη μελλοντική ανάπτυξη της περιοχής. Cellino San Marco: ανάμεσα στην παράδοση και την καινοτομία Μία ανάλογη παρουσίαση αφιερωμένη στην περιοχή του Cellino San Marco πραγματοποίησε η Δρ. Alessandra Miccoli, Τεχνική Σύμβουλος Έργων Διασυνοριακής Συνεργασίας. Στόχος της παρουσίασης ήταν να φέρει το κοινό πιο κοντά στην Ιταλική πραγματικότητα. Στο πλαίσιο της παρουσίασης της, η Δρ. Alessandra Miccoli αναφέρθηκε στην ιστορία, τον πολιτισμό, το περιβάλλον και τις εθνικές και Ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες που έχουν ήδη αναπτυχθεί στη περιοχή του Cellino San Marco. Ενώ τέλος, παρουσίασε συνοπτικά τις δράσεις που θα αναπτυχθούν από το Δήμο Cellino San Marco στο πλαίσιο του έργου MUSIC BOX. Η Pizzica του Salento και οι τραγουδιστές της παράδοσης Ο Καθηγητής Franco Russo και η Ομάδα Νέων Μουσικών που διευθύνει, υποστηριζόμενοι από την Δρ. Alessandra Miccoli προχώρησε σε μία μουσικο-χορευτική παρουσίαση αφιερωμένη στην ιστορία και την παράδοση της Pizzica, μία ιδιαίτερη μουσική μελωδία, η οποία σε διαφορετικές εκδοχές της συνοδεύει όλες τις εκφράσεις της κοινωνικής ζωής του Salentο, παραμένοντας ζωντανή μέχρι και στις μέρες μας. Η παρουσίαση περιελάμβανε τραγούδια και χορούς του Salento, καθώς και σχετικές αφηγήσεις για την ιστορία και την εξέλιξη της μουσικής παράδοσης της περιοχής. Η ένταξη της μουσικοχορευτικής παράδοσης στον πολιτισμό των Τζουμέρκων - Ο ρόλος της Ιστορικής Λαογραφικής Εταιρείας Τζουμέρκων Ο κ. Γεώργιος Μπαζούκας, Απόφοιτος ΤΕΦΑΑ, Χοροδιδάσκαλος Ερευνητής και μέλος της Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρείας Τζουμέρκων (ΙΛΕΤ), κατά τη διάρκεια της παρουσίασής του αναφορικά με το ρόλο της μουσικοχορευτικής παράδοσης στον πολιτισμό τον Τζουμέρκων, κυρίως εστίασε στο χορό Καγκελάρι, μία παράδοση παρούσα σε όλες τις εκφράσεις της κοινωνικής ζωής των Τζουμέρκων. Κάθε πολιτιστικό και θρησκευτικό γεγονός και γιορτή ανοίγει μέχρι σήμερα με αυτό το χορο, στον οποίο ντόπιοι και ξένοι καλούνται να μπουν στον κύκλο για να ξεκινήσει η γιορτή. Τέλος, κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του αναφέρθηκε στην αποστολή και τη δράση της Ιστορικής Λαογραφικής Εταιρείας Τζουμέρκων, υπογραμμίζοντας τη συνεισφορά της στην προστασία και ανάδειξη του πολιτισμού και της παράδοσης της ευρύτερης περιοχής. Μουσικές της Ηπείρου - Μουσικές της Μεσογείου Το τελευταίο θέμα της ημερίδας παρουσιάστηκε από τον κ. Βαγγέλη Κώτσου, Καθηγητή της Ηπειρώτικης Πολυφωνικής Μουσικής. Μέσα από την παρουσίαση του, ο κ. Κώτσου επιδίωξε να αναδείξει τις δυνατές σχέσεις και αλληλεπιδράσεις μεταξύ των διαφόρων μουσικών παραδόσεων και πολιτισμών της Μεσογείου, δίνοντας παραδείγματα από διάφορες χώρες και περιοχές. 3
Αξιολόγηση της ημερίδας Στο τέλος της ημερίδας, ζητήθηκε από όλους τους συμμετέχοντες να συμπληρώσουν μία σύντομη φόρμα αξιολόγησης. Συγκεντρώθηκαν 40 ερωτηματολόγια και σύμφωνα με τις απαντήσεις που δόθηκαν Η πλειοψηφία των συμμετεχόντων έμειναν πολύ ικανοποιημένοι από τη γενικότερη διοργάνωση της ημερίδας (ομιλητές, παρουσιάσεις, πληροφοριακό υλικό, χώρος ημερίδας, οργανωτική και τεχνική υποστήριξη, υπηρεσίες catering κ.λπ.). Σχεδόν όλοι οι συμμετέχοντες παραδέχθηκαν ότι η συμμετοχή τους στην ημερίδα τους βοήθησε να καταλάβουν καλύτερα την ιδέα και τους στόχους του έργου MUSIC BOX, καθώς και ότι η υλοποίηση του έργου θα συνεισφέρει θετικά στην περαιτέρω πολιτιστική ανάδειξη των περιοχών τους. Σχεδόν το 60 τοις εκατό των συμμετεχόντων γνωρίζουν τις δραστηριότητες που πρόκειται να αναπτυχθούν στην περιοχή τους στο πλαίσιο του έργου MUSIC BOX, ενώ ένα 40% σημείωσε ότι δε γνωρίζει σχετικά. Σχεδόν όλοι οι συμμετέχοντες πιστεύουν ότι η συνεργασία Ελληνικών και Ιταλικών φορέων θα μπορούσε να συμβάλλει στην περαιτέρω τοπική ανάπτυξη της διασυνοριακής περιοχής. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης παρουσιάζονται αναλυτικά στα παρακάτω διαγράμματα: 4
5