ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΓΕΩΦΥΣΙΚΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ: ΕΥΣΤΑΘΕΙΑ ΒΡΑΧΩΔΩΝ ΠΡΑΝΩΝ ΤΟΥ ΟΡΥΓΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΕΡΙΘΩΡΙ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ: Χ.Θ 18+535 ΕΩΣ Χ.Θ 18+660 ΕΚΠΟΝΗΣΗ: ΚΥΡΙΑΚΗ ΚΛΗΜΕΝΤΙΔH ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Ν. ΣΑΜΠΑΤΑΚΑΚΗΣ ΠΑΤΡΑ 2013-1 -
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελ. 1. Αντικείμενο εργασίας-σκοπός...4 2. Γενικά Γεωμορφολογικά και Γεωγραφικά στοιχεία...5 3. Διάβρωση Ολισθήσεις.7 4. Γεωλογία...8 5. Παλαιογεωγραφική εξέλιξη- Τεκτονική δομή...8 6. Στρωματογραφία...10 7. Αλπικοί σχηματισμοί...13 8. Μεταλπικοί σχηματισμοί...13 9. Τεκτονική-Στοιχεία Σεισμικότητας εδαφών..14 10. Υδρογεωλογία-Επιφανειακή και Υπόγεια υδροφορία...16 11. Ερευνιτική εργασία στη θέση 18+535 εως 18+680.18 11.1 Γενικό...18 11.2 Τεχνική Χαρτογράφιση.19 11.3 Στοιχεία ασυνεχειών..19 11.4 Δυνητικές Ολισθήσεις 26 Παράρτημα Α..30 Παράρτημα Β.37-2 -
- 3 -
1. Αντικείμενο της εργασίας-σκοπός Η μελέτη αυτή εκπονήθηκε στα πλαίσια της διπλωματικής εργασίας στο μάθημα Τεχνικής Γεωλογίας. Ο επιβλέπων καθηγητής για την πραγματοποίηση αυτής της εργασίας ήταν ο κ. Ν.Σαμπατακάκης. H παρούσα εργασία αφορά τη διερεύνηση ευστάθειας των πρανών του ορύγματος στη Χ.Θ. 18+535 18+832 της Ιόνιας Οδού. Στην περιοχή αυτή προβλέπεται να εκσκαφτεί μονόπλευρο όρυγμα επί της κύριας οδού (αριστερό πρανές), μέγιστου κατακόρυφου ύψους 30m. Στην δεξιά παρειά θα κατασκευαστεί τοίχος από οπλισμένο έδαφος για την αντιστήριξη του αυτοκινητοδρόμου και της βοηθητικής οδού. Στην περιοχή εκτελέστηκαν έξι γεωτρήσεις (BE1-139, BW6-610, BC4-435, BC4-436, BW4-437, BC4-438, BW4-439) στην παρούσα φάση μελέτης και μία γεώτρηση (ΓΓ4) και δύο φρέατα (Φ3 και Φ4) σε προγενέστερο στάδιο έρευνας. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των γεωτεχνικών ερευνών η περιοχή αποτελείται από φλύσχη και πιο συγκεκριμένα από εναλλαγές ψαμμίτη και κροκαλοπαγούς. Οι γεωτρήσεις που εκτελέστηκαν στην περιοχή του ορύγματος έδειξαν επιφανειακά και μέχρι το βάθος του 1.00μ το μανδύα αποσάθρωσης του υποκείμενου κροκαλοπαγούς αποτελούμενου από κροκάλες και αργιλοϊλυώδεις χάλικες με άμμο, χαμηλής πλαστικότητας έως μη πλαστικούς, πολύ πυκνής απόθεσης. Έπειτα από το βάθος αυτό και μέχρι το πέρας των γεωτρήσεων το βραχώδες υπόβαθρο αποτελείται από ψαμμίτες και κροκαλοπαγή σε εναλλαγές. Ο προσανατολισμός των συστημάτων διακλάσεων και κυρίως της στρώσης κρίνεται δυσμενής λόγω δημιουργίας δυνητικών επιπέδων ολίσθησης και σφηνών. Επιπλέον λαμβάνεται υπόψη η επιδεκτικότητα στην αποσάθρωση που παρουσιάζει ο φλύσχης ως υλικό, όταν εκτεθεί σε περιβαλλοντικούς παράγοντες με την πάροδο του χρόνο, σε συνδυασμό με απότομες κλίσεις πρανών. Ο σχεδιασμός των πρανών έγινε με στόχο την επίτευξη αποδεκτών συντελεστών ασφαλείας έναντι επίπεδης ολίσθησης, ολίσθησης σφηνοειδούς τύπου και ανατροπών στις περιοχές όπου τα πρανή διαμορφώνονται σε κερματισμένη βραχόμαζα, αλλά και κυκλικής ολίσθησης όπου τα πρανή θα εκσκαφτούν εντός εδαφοποιημένων υλικών. Επιπλέον αποσκοπεί στην εκσκαφή των πρανών σε ασφαλείς κλίσεις και τον περιορισμό της έκτασης των εκσκαφών για περιβαλλοντικούς κυρίως λόγους. - 4 -
Για την εκσκαφή των ορυγμάτων με κλίση 3:1 προκύπτει πρόβλημα δυνητικών ολισθήσεων και θα πρέπει να κατασκευαστούν μέτρα αντιστήριξης καθώς και μέτρα αποστράγγισης. Τα απαιτούμενα μέτρα αντιστήριξης και αποστράγγισης και προστασίας από διάβρωση και αποσάθρωση αναλύονται και παρουσιάζονται στην παρούσα μελέτη. Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τον καθηγητή μου κ. Ν.Σαμπατακάκη για την καθοδήγησή και συμπαράστασή του στην εκπόνηση της εργασίας, τον κ. Κ. Αντωνόπουλο, γεωλόγο της τεχνικής εταιρείας ΤΕΡΝΑ καθώς και τον κ. Κ Σελιανίτη, πολιτικό μηχανικό για την αμέριστη βοήθεια του. 2. Γενικά Γεωμορφολογικά και Γεωγραφικά στοιχεία Ο άξονας της Ιόνιας Οδού διατρέχει σε όλο το μήκος του, τις Δυτικές περιοχές της Στερεάς Ελλάδας και της Ηπείρου, Βορειότερα.(Εικ.1) Η υπό μελέτη χάραξη εντοπίζεται στην περιοχή του δημοτικού διαμερίσματος Άνω Βασιλικής του Δήμου Χάλκειας, μεταξύ των Χ.Θ. 17+000 (ανάντη Άνω Βασιλικής) και Χ.Θ. 19+200 (Εύηνος ποταμός) του νέου αυτοκινητόδρομου. Γενικά, η χάραξη του πρώτου τμήματος S1 (Χ.Θ. 0+000 43+000) της Ιονίας Οδού,διέρχεται κυρίως από ήπιες - πεδινές και λοφώδεις περιοχές αλλά και από τους ορεινούς όγκους της Κλόκοβας, του Μαυροβουνίου και της Καλυδώνας. Η χάραξη στο υποτμήμα της παρούσας μελέτης αρχικά διατρέχει το πεδινό έως ήπιο λοφώδες τμήμα στην περιοχή της Άνω Βασιλικής και κατάντη της υφιστάμενης Εθνικής οδού και στη συνέχεια διερχόμενο από τις βόρειες παρυφές του ορεινού όγκου της Βαράσοβας καταλήγει στο τεχνικό γεφύρωσης του Εύηνου ποταμού. - 5 -
Εικόνα 1. Γεωμορφολογικός χάρτης της ευρύτερης περιοχής της μελέτης. Οι λοφώδεις περιοχές δομούνται κυρίως από τα Ηωκαινικά φλυσχικά στρώματα της γεωτεκτονικής ενότητας Γαβρόβου (ψαμμίτες, κροκαλοπαγή, ιλυόλιθοι) και τις ποταμοχερσαίες αποθέσεις του Πλειστοκαίνου, οι οποίες εμφανίζουν σημαντική ανάπτυξη στην περιοχή. Οι πεδινές περιοχές, τέλος, δομούνται από ολοκαινικές αποθέσεις, που συνίσταται από υλικά ελουβιακού μανδύα και πλευρικά κορήματα του φλυσχικού βραχώδους υποβάθρου, αλλουβιακές και αδρομερείς ποταμοχειμάρρειες αποθέσεις. Ο ποταμός Εύηνος αποτελεί τον κυριότερο υδατικό άξονα της περιοχής, πηγάζει από την περιοχή της ορεινής Ευρυτανίας και αφού διασχίσει περίπου 110km, εκβάλει στον Πατραϊκό κόλπο. Η χάραξη διέρχεται από την κοίτη του με την κατασκευή γέφυρας μήκους 260m περίπου, στο τέλος του υπό μελέτη τμήματος. Το υδρογραφικό δίκτυο συμπληρώνουν πλήθος μικρότερων ευθύγραμμων ρεμάτων - χειμάρρων με γενική διεύθυνση ΒΑ-ΝΔ έως Β-Ν που διερχόμενα κάθετα σχεδόν στη χάραξη καταλήγουν στον κύριο άξονα αποστράγγισης της περιοχής. Οι κοίτες τους είναι γενικά ρηχές και στενές, με απότομα πρανή, καθώς διέρχονται από τους βραχώδεις σχηματισμούς του φλυσχικού υποβάθρου. Η στερεομεταφορά τους είναι μικρή-αμελητέα. Το σημαντικότερο υδατόρρεμα της περιοχής, το Δαφνόρεμα, το οποίο είναι και το μόνο με μόνιμη ροή και διεύθυνσης ΒΔ-ΝΑ, διασταυρώνεται με τη χάραξη στη Χ.Θ 17+230 περίπου. - 6 -
3. Διάβρωση-Ολισθήσεις Η ευστάθεια των φυσικών πρανών της περιοχής, εξαρτάται άμεσα από τη σύσταση του σχηματισμού που τα δομεί, το βαθμό αποσάθρωσής του, την περατότητα, τη φυτοκάλυψη του πρανούς και την αντοχή του στη διάβρωση, καθώς και τον προσανατολισμό των ασυνεχειών της βραχόμαζας των σχηματισμών. Τα εδαφικά υλικά του ελουβιακού μανδύα, είναι γενικά αργιλώδη αργιλοαμμώδη με αραιούς χάλικες, μικρής - μέτριας περατότητας και μικρής αντοχής σε διάβρωση. Οι ποταμοχειμάρρειες αποθέσεις είναι αμμοχαλικώδεις με λίγα ή καθόλου λεπτόκοκκα (άργιλοι-ιλύες) και με αραιά κατά θέσεις τεμάχη. Έχουν μεγάλη περατότητα και μεγάλη αντοχή στην διάβρωση. Τα ποταμοχερσαία ιζήματα της περιοχής, αποτελούνται από στρώματα διαφορετικήςσύστασης και διαφορετικού βαθμού αντοχής σε διάβρωση. Η περατότητά τους γενικά είναι μέτρια-μικρή. Στο σχηματισμό αυτό παρατηρούνται πολλά φαινόμενα υποσκαφής και ολισθήσεις τεμαχών-εδαφικών μαζών, λόγω της διαφορετικής συμπεριφοράς των επιμέρους στρωμάτων στους παράγοντες διάβρωσης. Ο σχηματισμός του φλύσχη αποτελείται από κροκαλοπαγή, ψαμμίτες, ιλυολίθους και εναλλαγές στρωμάτων ψαμμιτών και ιλυολίθων σε διάφορες αναλογίες. Σε ότι αφορά την αντοχή των πετρωμάτων στη διάβρωση, οι ιλυολιθικοί σχηματισμοί είναι ευαποσάθρωτοι και η κατά βάθος διάβρωσή τους μπορεί να προκαλέσει τοπικά κατολισθητικά φαινόμενα. Σε θέσεις όπου εμφανίζονται επιφανειακά εναλλαγές ψαμμιτκών και ιλυολιθικών στρωμάτων, είναι πιθανά τα φαινόμενα υποσκαφής και ολίσθησης, λόγω ευκολότερης διάβρωσης των ιλυολιθικών σχηματισμών. Οι ψαμμίτες και τα κροκαλοπαγή έχουν γενικά μέτρια μεγάλη αντοχή στη διάβρωση, που κυρίως εξαρτάται από το συνδετικό υλικό (κύρια μάζα), το βαθμό αποσάθρωσης και το βαθμό κερματισμού τους. Στις περιοχές όπου επικρατούν η ψαμμιτική φάση του φλύσχη και τα κροκαλοπαγή (και συγκεκριμένα στα τελευταία 600m περίπου του υπό μελέτη τμήματος) παρατηρούνται κατολισθητικά φαινόμενα, όπως αποκολλήσεις και καταπτώσεις βραχωδών τεμαχών, στρωματοειδείς ολισθήσεις και σπανιότερα ολισθήσεις σφηνών. Σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση των φαινομένων αυτών παίζει η -σχετικά - 7 -
δυσμενής- διεύθυνση κλίσης των στρωμάτων, η οποία είναι ομόρροπη με τη διεύθυνση των φυσικών ή τεχνητών πρανών. Σε θέσεις θρυμματισμού (υψηλού κερματισμού) των σχηματισμών, παρατηρείται δημιουργία ροών κορημάτων, αποτελούμενων από μικρού μεγέθους χάλικες. Γενικά τα φαινόμενα αυτά, είναι μικρής έντασης και περιορισμένης έκτασης. 4. Γεωλογία Το υπό μελέτη τμήμα του νέου αυτοκινητόδρομου Δυτικής Ελλάδας (Ιόνια Οδός), εντοπίζεται στην ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας, διερχόμενο επί των εξωτερικών γεωτεκτονικών ζωνών, του Ελλαδικού χώρου. Συγκεκριμένα η χάραξη διέρχεται από περιοχές των οποίων το αλπικό υπόβαθρο συνιστά η γεωτεκτονική ενότητα Γαβρόβου Τρίπολης. Οι αλπικοί σχηματισμοί της Γαβρόβου Τρίπολης αντιπροσωπεύονται στη περιοχή, από τον σχηματισμό του Ανωηωκαινικού φλύσχη, που αποτελείται από στρώματα ψαμμιτών, ιλυολίθων και κροκαλοπαγών (ή του συνδυασμού τους). Ο φλύσχης αποτίθεται ασύμφωνα πάνω στους Ηωκαινικούς ασβεστόλιθους (που δομούν κι ένα τμήμα της Βαράσοβας), πράγμα που δηλώνει τη μεταβολή των παλαιογεωγραφικών συνθηκών απόθεσης. Οι λοφώδεις εξάρσεις της περιοχής δομούνται κυρίως από φλυσχικά στρώματα (ψαμμίτες, κροκαλοπαγή, ιλυόλιθοι) και ποταμοχερσαίες αποθέσεις Πλειστοκαινικής ηλικίας. Τα πιο επίπεδα τμήματα αποτελούνται κυρίως από τα νεότερα υλικά του ελλουβιακού μανδύα, τα πλευρικά κορήματα και τις σύγχρονες αλλουβιακές και ποταμοχειμάρριες αποθέσεις. 5. Παλαιογεωγραφική εξέλιξη Τεκτονική δομή Η ζώνη Γάββροβο-Τρίπολης ονομάστηκε έτσι από τον J. DERCOURT (1964), ο οποίος περιέλαβε σε αυτή την υποζώνη της Τρίπολης του C. RENZ (1940) που εμφανίζεται στη περιοχή Πελοποννήσου και της Κρήτης και τη ζώνη Γαβρόβου του J. AUBOUIN (1959) της Ηπειρωτικής Ελλάδας (από Γ. Κατσικάτσο, Γεωλογία της Ελλάδας, 1992). Ο χώρος στον οποίο αποτέθηκαν τα ιζήματα της Γαβρόβου-Τρίπολης αποτελούσε μία μεγάλη υποθαλάσσια τράπεζα, μεταξύ της Πινδικής αύλακας (εσωτερικά) και της Ιόνιας (εξωτερικά). - 8 -
Το ανατολικό τμήμα της τράπεζας αυτής, αποτελούσε τον χώρο της υποζώνης της Τρίπολης και το δυτικό, της υποζώνης του Γάβροβου, στα οποία υπάρχουν ελάχιστες διαφορές ως προς την παλαιογεωγραφική τους εξέλιξη. Στην υποθαλάσσια τράπεζα της Γαβρόβου-Τρίπολης κατά τη περίοδο του Μέσου-Άνω Τριαδικού έως το Ηώκαινο, λάμβανε χώρα νηριτική και υφαλογόνα ιζηματογένεση. Τοπικά και λόγω πρόσκαιρων τεκτονικών φαινομένων, έγινε βάθυνση της θάλασσας με αποτέλεσμα τη μεταβολή της νηριτικής ιζηματογένεσης σε πελαγική. Κατά τη περίοδο αυτή, αποτέθηκαν ανθρακικά ιζήματα (ασβεστόλιθοι και δολομίτες). Η απόθεση του φλύσχη ξεκίνησε το Αν. Ηώκαινο, από Ανατολικά προς τα Δυτικά (στην ηπειρωτική Ελλάδα, στη βάση του Ολιγοκαίνου) και έληξε στο τέλος του Ολιγοκαίνου (Αν. Ολιγόκαινο) με την οριστική ανάδυση της ζώνης. Ο φλύσχης είναι τοποθετημένος ασύμφωνα πάνω στους Ηωκαινικούςασβεστόλιθους ως αποτέλεσμα μίας μικρής διάρκειας χέρσευσης (ανάδυσης) της περιοχής, που συνοδεύεται από ρηγματογόνο τεκτονισμό και καρστικοποίηση, πριν την απόθεση του φλύσχη. Μία, κατά θέσεις χέρσευση του παλαιογεωγραφικού χώρου της ζώνης, είχε συμβεί και κατά το Μ. Ηώκαινο, με αποτέλεσμα τον σχηματισμό βωξιτικών κοιτασμάτων εντός των Ηωκαινικών Ασβεστόλιθων. Οι σχηματισμοί της ζώνης Γάββροβο-Τρίπολη εμφανίζονται πτυχωμένοι με άξονες πτυχών γενικής διεύθυνσης Β-Ν, ως αποτέλεσμα της τελικής φάσης των πτυχώσεων, που έλαβε χώρα λόγω συμπιεστικών φαινομένων κατά τη διάρκεια του Α. Ολιγόκαινου-Κ. Μειόκαινου. Η ρηξιγενής τεκτονική στο τέλος του Πλειοκαίνου, οφείλεται σε εφελκυστικά φαινόμενα, με τη δημιουργία κανονικών ρηγμάτων γενικής διεύθυνσης παρόμοιας με αυτή των αξόνων των πτυχώσεων (Β-Ν).Αυτή η εξέλιξη με την πάροδο των γεωλογικών περιόδων απεικονίζεται στην εικόνα 2. Στη περιοχή της μελέτης, τα τεκτονικά αυτά φαινόμενα αποτυπώνονται με την εμφάνιση πολυπτυχωμένων φλυσχικών στρωμάτων με άξονες ΒΒΔ-ΝΝΑ διεύθυνσης και κανονικών ρηγμάτων παρόμοιας διεύθυνσης κυρίως. - 9 -
Εικόνα 2.Παλαιογεωγραφική εξέλιξη των Εξωτερικών Ελληνίδων (Κατά J. AUBOUIN, 1959 με τροποποίησεις) - Απόσπασμα σχήματος από Γεωλογία Ελλάδας, Γ. Κατσικάτσου. 6. Στρωματογραφία Οι σχηματισμοί που αποτελούν το αλπικό υπόβαθρο της υπό μελέτης περιοχής, ανήκουν όπως προαναφέρθηκε, στην γεωτεκτονική ζώνη Γαβρόβου-Τρίπολης. Ασύμφωνα σε αυτούς επικάθονται τα μεταλπικά ιζήματα, που δομούν το υπόβαθρο των επίπεδων τμημάτων της χάραξης.(εικόνα 3) Η ζώνη Γάβροβο-Τρίπολη χαρακτηρίζεται από την συνεχή νηριτική της ιζηματογένεση, που έδωσε μία σειρά ανθρακικών πετρωμάτων (ασβεστόλιθοι και δολομίτες) μεγάλου πάχους. Όπως προειπώθηκε μία σύντομη ανάδυση της ζώνης είναι υπεύθυνη για την εμφάνιση βωξιτικών κοιτασμάτων εντός των Ηωκαινικών ασβεστόλιθων, ενώ αμέσως μετά (Α. Ηώκαινο) μια νέα ανάδυση (πιθανή, κατά ορισμένους επιστήμονες), οριοθετεί την απόθεση του φλύσχη, ασύμφωνα, επί των ασβεστόλιθων. - 10 -
Εικόνα 3.Λιθοστρωματογραφική στήλη της ζώνης Γάβροβο Τρίπολη. - από Γεωλογία Ελλάδας, Δ. Μουντράκης, 1985 Ο ορεινός όγκος της Βαράσοβας, που βρίσκεται ανατολικά του Μεσολογγίου, δομείται από μια σειρά ασβεστολίθων με πάχος μεγαλύτερο από 1000μ, που αρχίζει από το Κενομάνιο και φτάνει, σχεδόν, μέχρι το τέλος του Ανώτερου Κρητιδικού (βλέπε εικ.4). Επίσης, στη σειρά αυτή έχουν βρεθεί ασβεστολιθικά πετρώματα, μικρού πάχους, του Παλαιοκαίνου και του Ηωκαίνου, των οποίων η επαφή με τον υπερκείμενο φλύσχη της περιοχής είναι συνήθως τεκτονισμένη. Ο ορεινός όγκος της Βαράσοβας αντιστοιχεί, γενικά, με ένα μεγάλο αντίκλινο, που ο άξονας του συμπίπτει με την κορυφογραμμή του όγκου αυτού. Η δυτική πλευρά του αντικλίνου της Βαράσοβας είναι διαρρηγμένη με ένα ρήγμα μεγάλου άλματος, το οποίο παλαιότερα είχε θεωρηθεί ως τεκτονική επιφάνεια επώθησης, με αποτέλεσμα την τεκτονική τοποθέτηση της ζώνης Γαβρόβου Τρίπολης πάνω στο φλύσχη της Ιόνιας ζώνης, η οποία έχει προηγηθεί του παραπάνω ρήγματος και σήμερα είναι καλυμμένη.η ακριβής θέση μελέτης απεικονίζεται στην εικόνα 5. - 11 -
Εικόνα 4.Γεωλογικό σκαρίφημα και γεωλογική τομή των ορεινών όγκων της Βαράσοβας και Κλόκοβας (Κατά J. FLEURY, 1980) - από Γεωλογία Ελλάδας, Γ. Κατσικάτσου. ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΕΛΕΤΗΣ - 12 -
Εικόνα 5.Απόσπασμα γεωλογικού χάρτη ΙΓΜΕ (ΦΥΛΛΟ ΕΥΗΝΟΧΩΡΙ), κλίμακας 1:50.000 Παρακάτω ακολουθεί λεπτομερής περιγραφή των σχηματισμών που συναντήθηκαν κατά τη γεωλογική χαρτογράφηση της περιοχής της παρούσας μελέτης. 7. Αλπικοί σχηματισμοί ΑΝΩΤΕΡΟ ΗΩΚΑΙΝΟ Φλύσχης: Σύνολο λιθοφασικών τύπων που εναλλάσσονται μεταξύ τους. - ft.st : Λεπτοστρωματώδεις έως μεσοστρωματώδεις, μεσόκοκκοι έως χονδρόκοκκοι ψαμμίτες, γκρίζου χρώματος, με λεπτές ενστρώσεις ιλυολίθων. - ft.c : Κροκαλοπαγή συνεκτικά με ασβεστολιθικές κροκάλες ποικίλου μεγέθους, καλά αποστρογγυλεμένες, που εναλλάσονται κατά θέσεις με λεπτές ενστρώσεις ή φακούς από ψαμμίτες και αργιλικούς σχίστες γκρίζου χρώματος. - ft.sl : Iλυόλιθοι γκρίζου έως κυανότεφρου χρώματος με αραιές ενστρώσεις λεπτόκοκκων ψαμμιτών. 8. Μεταλπικοί σχηματισμοί Το μεταλπικό κάλυμμα αποτελείται από εδαφικούς και ημιεδαφικούς βραχώδεις σχηματισμούς και υπέρκεινται ασύμφωνα του Αλπικού υποβάθρου. Αποτελείται από τους λιθολογικούς τύπους: ΟΛΟΚΑΙΝΟ Τεχνητές επιχώσεις (ΤΕ) : Υλικά τεχνητών επιχώσεων και ανθρωπογενείς αποθέσεις. Αδρομερή υλικά κοίτης (H.c,s) : Κροκαλολατύπες και άμμοι στις κοίτες ποταμών και ρεμάτων. Προσχωσιγενείς αποθέσεις (al) : Προσχώσεις της ευρείας κοίτης των ποταμών και των πεδινών περιοχών, αποτελούμενες από αργιλοαμμώδη υλικά με διάσπαρτες κροκάλες και λατύπες. Υλικά του ελουβιακού μανδύα (H.el): Υλικά του επιφανειακού μανδύα αποσάθρωσης. - 13 -
Ποτάμιες αναβαθμίδες (H.t) : Αδρομερή υλικά αποτελούμενα από ασβεστολιθικά κυρίως τεμάχη, κροκαλολατύπες και άμμους. Φλυσχικά πλευρικά κορήματα (H.sc) : Ασύνδετα ψαμμιτικά τεμάχη μέσα σε αργιλοαμμώδη έως αργιλοϊλυώδη μάζα. ΠΛΕΙΟ-ΠΛΕΙΣΤΟΚΑΙΝΟ Ποταμοχερσαίες, λιμναίες και ρηχής θάλασσας αποθέσεις (Pt, PtM) : Περιλαμβάνουν ψαμμιτικά κροκαλοπαγή και τροχμαλοπαγή μη συνεκτικά και λεπτομερή καστανόχρωμα υλικά, που αναπτύσσονται κοντά στο φλυσχικό υπόβαθρο, με πάχος που δεν ξεπερνά τα 4m. Σε περιορισμένης έκτασης εμφανίσεις, παρουσιάζονται εναλλαγές κροκαλοπαγών/ψηφιδοπαγών και αμμούχων πηλών ή αργίλων καστανοκίτρινου - τεφροκίτρινου χρώματος. Συχνά, τα κροκαλοπαγή / ψηφιδοπαγή αποτελούν φακοειδείς ενστρώσεις. Πρόκειται για λιμναίες αποθέσεις και προέρχονται από τη μετάβαση των ποταμοχερσαίων αποθέσεων. Κάτω από τα υλικά αυτά, απαντώνται ενστρώσεις θαλάσσιων (ρήχης θάλασσας) αποθέσεων από υπόλευκες έως κυανές αμμούχες μάργες μέγιστου πάχους 50m, μέσα στις οποίες υπάρχουν φακοειδείς εμφανίσεις χαλαρών ασβεστολιθικών κροκαλοπαγών. 9. Τεκτονική Στην περιοχής μελέτης βασικούς μηχανισμούς παραμόρφωσης αποτελούν οι διαρρήξεις (κυρίως ρήγματα κανονικής ολίσθησης) και οι πτυχώσεις κυρίως στα φλυσχικά στρώματα της Γαβρόβου-Τρίπολης. Οι σχηματισμοί του φλύσχη εμφανίζονται πτυχωμένοι με διευθύνσεις αξόνων ΒΔ-ΝΑ έως ΒΒΔ ΝΝΑ. Οι πτυχές που συναντώνται είναι συνήθως ανοιχτές έως μέτρια κλειστές και μέτρια κεκλιμένες έως κατακεκλιμένες. Σε ότι αφορά τον ρηξιγενή τεκτονισμό, η φύση των φλυσχικών στρωμάτων (ιλυόλιθοι, ψαμμίτες - κροκαλοπαγή) και η κάλυψη τους με ελουβιακό μανδύα (σε συνδιασμό με την φυτοκάλυψη τμήματος της περιοχής διέλευσης) δεν επιτρέπει, τις περισσότερες φορές, την αναγνώριση των ρηξιγενών επιφανειών στην ύπαιθρο. Μόνο σε τεχνητά πρανή (τομές δρόμων) η σε φυσικές τομές ποταμών είναι δυνατή η αναγνώριση των ρηξιγενών επιφανειών. - 14 -
Για την αποτύπωση των ρηγμάτων, μελετήθηκαν οι αεροφωτογραφίες της περιοχής, σε συνδυασμό πάντα με τα στοιχεία της γεωλογικής χαρτογράφησης και τα αποτελέσματα των δειγματοληπτικών γεωτρήσεων. Οι διευθύνσεις των ρηγμάτων που αναγνωρίστηκαν στην υπό μελέτη περιοχή, είναι κυρίως ΒΔ-ΝΑ έως ΒΒΔ-ΝΝΑ, που είναι γενικά παρόμοιες με τις διευθύνσεις των αξόνων των πτυχώσεων, με φορά μέγιστης κλίσης ΝΔ (έως ΔΝΔ), ή ΒΑ, ενώ όλα χαρακτηρίζονται κανονικής ολίσθησης. Αναλυτικότερα οι θέσεις όπου η χάραξη τέμνεται από ρηξιγενείς ζώνες είναι οι εξής: Χ.Θ. 17+260 : Πιθανή ρηξιγενής ζώνη ΒΔ-ΝΑ διεύθυνσης και φοράς μέγιστης κλίσης ΝΔ, που αναπτύσσεται στο φλυσχικό υπόβαθρο της περιοχής, συγκεκριμένα εντός της ιλυολιθικής φάσης (ft.sl), και επιφανειακά καλύπτεται από τις σύγχρονες προσχωσιγενείς αποθέσεις (al) και τις ποταμοχερσαίες αποθέσεις Πλειστοκαινικής ηλικίας (Pt) που δομούν την ευρύτερη περιοχή. Κύριους παράγοντες αναγνώρισής της αποτελούν η μορφολογική ταπείνωση της περιοχής με ανάπτυξη του ρέματος (Δαφνόρεμα) κατά την ίδια περίπου διεύθυνση, καθώς και η εμφάνιση του ιλυολιθικού αλπικού υποβάθρου στην επιφάνεια στα Ανατολικά του ρήγματος. Χ.Θ. 19+090 : Πρόκειται για ρήγμα ΒΒΔ-ΝΝΑ/κης διεύθυνσης με φορά μέγιστης κλίσης ΑΒΑ που παρατηρήθηκε εντός του φλύσχη της ενότητας Γαβρόβου (κροκαλοπαγή και ψαμμιτική φάση), όπου επιφανειακά καλύπτεται από τα υλικά των ποτάμιων αναβαθμίδων.η παρουσία του αναγνωρίστηκε στα ανατολικά πρανή της κοίτης του Ευήνου και όπως φαίνεται και στην παρακάτω φωτογραφία φέρνει σε επαφή τον σχηματισμό των κροκαλοπαγών και των ψαμμιτών και δεν επηρεάζει τα Ολοκαινικά ιζήματα. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΕΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑΣ-ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΕΔΑΦΩΝ Ο ευρύτερος χώρος του έργου παρουσιάζει έντονη σεισμικότητα, η οποία εκφράζεται από πολλούς και μεγάλους σεισμούς με κύριο αίτιο εκδήλωσής τους την σύγκλιση των δύο λιθοσφαιρών πλακών, της Ευρωπαϊκής και Αφρικανικής, η οποία λαμβάνει χώρα στην περιοχή του Ιονίου πελάγους, δυτικά από την περιοχή της χάραξης. Αποτελέσματα πρόσφατων ερευνών δείχνουν ότι στην ευρύτερη περιοχή της Αιτωλίας-Ακαρνανίας αναμένονται σημαντικές τιμές οριζόντιας εδαφικής επιτάχυνσης. Η περιοχή μελέτης θεωρείται μια περιοχή με μέτριο έως πολύ βεβαρημένο σεισμικό παρελθόν. Σύμφωνα με την αναθεώρηση του Χάρτη Σεισμικής Επικινδυνότητας (ΦΕΚ 1154/Β/12-8-2003) του ισχύοντα Αντισεισμικού Κανονισμού (ΝΕΑΚ 2000), η - 15 -
περιοχή του τεχνικού εντάσσεται όσον αφορά τη ζώνη σεισμικής επικινδυνότητας στην κατηγορία ΙI (Εικ. 6) με μέγιστη σεισμική επιτάχυνση Α=0.24g (g: επιτάχυνση βαρύτητας). Εικόνα 6. Χάρτης ζωνών σεισμικής επικινδυνότητας της Ελλάδας (ΦΕΚ 1154/Β/12-8-2003) 10. Υδρογεωλογία ΓΕΝΙΚΟ Η συμπεριφορά των διαφόρων λιθολογικών σχηματισμών έναντι του ύδατος προσδιορίζεται κύρια από δύο παραμέτρους: το πορώδες και την περατότητα. Η περατότητα των κοκκωδών πετρωμάτων οφείλεται στο πρωτογενές πορώδες τους, το οποίο είναι συνάρτηση της κοκκομετρίας, του σχήματος και της διάταξης των κόκκων και του βαθμού διαγένεσης. Η περατότητα των μη - 16 -
κοκκωδών και των συμπαγών πετρωμάτων ελέγχεται από τον κατακερματισμό τους που αποτελεί το δευτερογενές πορώδες. Βασική προϋπόθεση για να λειτουργήσει ένας σχηματισμός ως υδροφόρος, είναι η ικανότητά του να αποθηκεύει σημαντικές ποσότητες νερού στα διάκενά του, πρωτογενή ή δευτερογενή και να το μεταβιβάζει. Η διαπερατότητα των σχηματισμών ελέγχεται συνήθως με μέτρηση του συντελεστή υδροπερατότητας [υδραυλικής αγωγιμότητας, (k)], σε υπαίθριες ή εργαστηριακές δοκιμές. Ανάλογα με τον συντελεστή υδροπερατότητας (k), τα πετρώματα διακρίνονται σε: - υδροπερατά k > 10-4 cm/sec - λίγο υδροπερατά 10-4 < k < 10-7 cm/sec - πρακτικά στεγανά k 10-7 cm/sec (από: Εφαρμοσμένη περιβαλλοντική Υδρογεωλογία, Καλλέργης, 1999) Γενικά για την περιοχή του ενδιαφέροντός μας, η ιλυολιθικοψαμμιτική (ft.sl,st) και η ιλυολιθική (ft.sl) φάση του φλύσχη κατατάσσεται στα πρακτικά στεγανά πετρώματα., ενώ η ψαμμιτική (ft.st) και τα κροκαλοπαγή (ft.c) στα λίγο περατά περατά πετρώματα. Επιφανειακή και υπόγεια υδροφορία (Πηγές-Υδροφόροι) Στην υπό μελέτη περιοχή συναντάται πλήθος μικρών ρεμάτων, με παροδική ροή και μικρή παροχή, κυρίως κατά τις περιόδους έντονων βροχοπτώσεων. Στα λοφώδη τμήματά τους, η κοίτη είναι σχεδόν ευθύγραμμη με απότομες παρειές, καθώς διέρχεται από τους βραχώδεις φλυσχικούς σχηματισμούς, ενώ στα πεδινά τμήματα, φαίνεται να είναι, τουλάχιστον κατά θέσεις, τεχνητά διαμορφωμένη. Τα ρέματα αυτά, παροχετεύουν άμεσα τα νερά τους στον ποταμό Εύηνο, που είναι ο κεντρικός υδρογραφικός άξονας της περιοχής. Ο ποταμός πηγάζει από τα Βαρδούσια όρη και αφού διασχίσει περίπου 110χλμ. εκβάλλει στον Πατραϊκό κόλπο, Νότια του Ευηνοχωρίου. Βρίσκεται σε στάδιο ωριμότητας, με πολλούς μαιανδρισμούς, ενώ η χάραξη διέρχεται από το Βόρειο όριο των εκβολών του. Στην περιοχή αυτή, η στερεοαπόθεση του ποταμού είναι μεγάλη καθώς πλαταίνει η κοίτη του και μειώνεται η δυναμικότητά του (λόγω αύξησης της διατομής) πράγμα που έχει ως αποτέλεσμα το σχηματισμό πολλών «νησίδων». Το βάθος της κοίτης είναι σχετικά μικρό και η ποσότητα των υδάτων του κυμαινόμενη, αφού εξαρτάται και από τη λειτουργία του φράγματος του Αγ.Δημητρίου, βορειότερα. - 17 -
Το σημαντικότερο υδατόρρεμα της περιοχής, το Δαφνόρεμα, εντοπίζεται στην αρχή περίπου του υπό μελέτη τμήματος. Αναπτύσσεται επί των σύγχρονων προσχωσιγενών αποθέσεων με διεύθυνση ΒΔ-ΝΑ και εμφανίζει μόνιμη ροή προς τα ΒΔ, για να καταλήξει τελικά στον π.εύηνο. Η χάραξη διασταυρώνεται με το εν λόγω ρέμα στην χ.θ. 17+230 περίπου. Στις θέσεις επαφής των στρωμάτων ψαμμίτη (-κροκαλοπαγή) και ιλυολίθου του φλύσχη παρατηρούνται μικροαναβλύσεις υδάτων, αμέσως μετά από μια έντονη βροχόπτωση. Το φαινόμενο αυτό, που είναι μικρής διάρκειας, προκύπτει από την εκφόρτιση των υδάτων της βροχής, που αρχικά κατείσδυαν στα στρώματα των ψαμμιτών κροκαλοπαγών (που είναι ημιπερατά-περατά) και στη συνέχεια αναβλύζουν στις θέσεις επαφής με τον αδιαπέρατο ιλυόλιθο. Στην περιοχή της μελέτης δεν εντοπίστηκε υπόγειος υδροφόρος ορίζοντας μεγάλης συνέχειας, με εξαίρεση την ευρεία κοίτη του ποταμού Εύηνου, που αποτελεί τον κεντρικό άξονα επιφανειακών και υπόγειων υδάτων στην περιοχή. Στα πεδινά τμήματα της χάραξης, τέλος, οι υδροφόροι ορίζοντες που αναμένεται να συναντηθούν, αναπτύσσονται στους σχηματισμούς των προσχωσιγενών αποθέσεων, των κορρηματικών υλικών και των υλικών του ελουβιακού μανδύα του βραχώδους φλυσχικού υποβάθρου. Οι ορίζοντες αυτοί είναι κυρίως ελεύθεροι (φρεάτιοι) μικρής έως μέτριας δυναμικότητας, ο εμπλουτισμός των οποίων γίνεται κυρίως από τις βροχοπτώσεις και για το λόγο αυτό εμφανίζουν εποχιακή διακύμανση. 11. Ερευνητική εργασία στη θέση 18+535 ως 18+660 11.1 Γενικό Σ αυτή την ενότητα θα αναφέρουμε τα βήματα που ακολουθήθηκαν για την εκπόνηση αυτής της εργασίας και τα στοιχεία που προέκυψαν. Συγκεκριμένα θα δούμε την τεχνική χαρτογράφηση, τα στοιχεία των ασυνεχειών με τα αντίστοιχα τεκτονικά διαγράμματα που προκύπτουν και θα δούμε τι είδους δυνητικές ολισθήσεις προκύπτουν. - 18 -
11.2 Τεχνική Χαρτογράφηση Το 1 ο μας βήμα ήταν να χαρτογραφήσουμε και τις 3 βαθμίδες του ορύγματος. Οι γεωτεχνικές ενότητες που απαντώνται στην περιοχή παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα. Πίνακας 1: Γεωλογική περιγραφή ενοτήτων ΕΝΟΤΗΤΑ Κ1 Κ2 ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Καφέ κροκαλοπαγές, αποσαθρωμένο, άστρωτο Γκρίζο, υγειές άστρωτο κροκαλοπαγές Κ3 Γκριζότεφρο, μεσοστρωματώδες κροκαλοπαγές με πολύ λεπτές ιλυολιθικές στρώσεις σε εναλλαγές Ψ1 Ψ2 Γκρίζος, υγειής ψαμμίτης Καφέ, αποσαθρωμένος ψαμμίτης Στο δικό μου κομμάτι δηλαδή από Χ.Θ 18+535 εως 18+660 υπάρχουν οι ενότητες Κ1,Κ2 και Ψ1. 11.3 Στοιχεία ασυνεχειών Σύμφωνα με τα στοιχεία της γεωλογικής μελέτης και της γεωτεχνικής αξιολόγησης, εντός του βραχώδους σχηματισμού του φλύσχη, εντοπίστηκαν στρώσεις και οικογένειες ασυνεχειών των οποίων τα στοιχεία παρατίθενται στον παρακάτω πίνακα. - 19 -
Στοιχεία τεκτονικού διαγράμματος Σύστημα ασυνεχειών Μέγιστη κλίση/διεύθυ νση Μέγιστης κλίσης Μήκος (m) Συχνότητα (m) Άνοιγμα (mm) Υλικό πλήρωσης Τραχύτητα Β1(στρώση) 40/061 >10* 0.10 0.50 <1 Κενές Μέτρια τραχείες Τραχείες J1(διάκλαση) 81/164 2-5 0.50 1.00 <1 Κενές Αποσαθρ ωμένο Υλικό J2(διάκλαση) 66/268 1-2 0.40 0.60 <1 Κενές - Ασβεστίτη Σ Μέτρια τραχείες Τραχείες Μέτρια τραχείες Τραχείες F1(ρήγμα) 32/153 1-3 1.00 2.00 <1 Κενές Μέτρια τραχείες Τραχείες Αποσάθρωση Ελαφρά - Μέτρια Ελαφρά - Μέτρια Ελαφρά Ελαφρά * Το μήκος αφορά την ανάπτυξη της στρώσης και όχι την ασυνέχεια που δύναται να έχει δημιουργηθεί εξαιτίας της στρώσης των ιζηματογενών σχηματισμών. Η ασυνέχεια που δύναται να έχει δημιουργηθεί θα εμφανίζει αντίστοιχη τάξη μεγέθους με αυτές των λοιπών διακλάσεων. - 20 -
- 21 -
Σχήμα 3.Τεκτονικό διάγραμμα όλων των επιπέδων ασυνεχειών Ακολουθεί ο πίνακας με τις ακριβείς μετρήσεις των ασυνεχειών που πήραμε για το τμήμα Χ.Θ 180+535 Χ.Θ 180+660-22 -
ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΑΣΥΝΕΧΕΙΩΝ ΤΟΥ ΟΡΥΓΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ 18+535 ΕΩΣ 18+680 Α/Α Διατομή Σύστημα Ασυνεχειών Προσανατολισμός Απόσταση (mm) Συνέχεια (m) Τραχύτητα * Άνοιγμα (mm) - 23 - Υλικό Πλήρωσης 1 928 J2 240/30 300 <1 4 κλειστή ασβεστιτικό 2 928 J2 240/35 250 <1 4 κλειστή ασβεστιτικό 3 928 B 30/70 50 3 8 Μερικά 4 928 Β 46/77 60 2 8 Μερικά 5 928 J1 50/155 200 4 7 Μερικά 6 928 J1 76/165 150 4 7 Μερικά 7 928 J1 35/153 220 4 7 Μερικά 8 928 J1 32/155 220 3 7 Μερικά 9 928 J1 33/162 230 3 7 Μερικά 10 928 J1 72/144 220 3 7 Μερικά 11 928 J1 55/163 230 3 7 Μερικά 12 928 J2 260/60 250 1 4 κλειστή ασβεστιτικό 13 928 J2 250/40 200 2 4 κλειστή ασβεστιτικό 14 928 J2 254/43 160 2 4 κλειστή ασβεστιτικό 15 928 J2 266/46 170 2 4 κλειστή ασβεστιτικό 16 928 J2 267/45 170 2 4 κλειστή ασβεστιτικό 17 928 J2 245/36 220 2 4 κλειστή ασβεστιτικό 18 928 J2 237/27 200 2 4 κλειστή ασβεστιτικό 19 928 J2 239/35 200 1 4 κλειστή ασβεστιτικό 20 928 J2 264/30 180 1 4 κλειστή ασβεστιτικό 21 928 B 30/75 60 2 8 Μερικά 22 928 Β 27/73 50 2 8 Μερικά 23 928 Β 37/84 55 3 8 Μερικά
24 928 Β 32/56 50 2 8 Μερικά 25 928 Β 25/72 60 2 8 Μερικά 26 928 Β 33/75 60 2 8 Μερικά 27 929 J1 65/196 330 3 7 Μερικά 28 929 J1 62/193 300 3 7 Μερικά 29 929 J1 65/195 300 2 7 Μερικά 30 929 J1 66/177 330 3 7 Μερικά 31 929 J1 65/175 300 2 7 Μερικά 32 929 J1 64/178 350 3 7 Μερικά 33 929 J1 72/183 200 3 7 Μερικά 34 929 J1 81/198 200 3 7 Μερικά 35 929 J1 63/173 220 2 7 Μερικά 36 929 J1 83/166 230 2 7 Μερικά 37 929 J1 87/185 230 2 7 Μερικά 38 929 F 32/160 350 4 5 39 929 F 35/170 360 5 5 40 929 F 27/168 370 5 5 41 929 F 26/165 365 4 5 42 929 F 36/171 360 4 5 43 929 F 34/152 330 4 5 44 929 F 33/155 300 4 5 45 929 J2 230/37 200 3 4 κλειστή 46 929 J2 245/40 220 2 4 κλειστή 47 929 J2 239/42 230 3 4 κλειστή 48 929 J2 270/68 238 2 4 κλειστή 49 929 J2 273/75 240 2 4 κλειστή 50 929 J2 268/45 240 3 4 κλειστή 51 930 B 31/61 250 5 5 κλειστή - 24 -
52 930 Β 30/54 200 6 5 κλειστή 53 930 Β 32/57 230 7 5 κλειστή 54 930 Β 43/75 220 6 5 κλειστή 55 930 Β 45/77 220 6 5 κλειστή 56 930 J2 210/80 150 3 7 Πολύ 57 930 J2 266/46 200 2 7 Πολύ 58 930 J2 250/40 220 2 7 Πολύ 59 930 J2 254/43 230 3 7 Πολύ 60 930 J2 240/25 235 3 7 Πολύ 61 930 J2 236/26 225 3 7 Πολύ 62 930 J2 210/22 200 2 7 Πολύ 63 930 J2 218/32 210 3 7 Πολύ 64 930 J2 243/30 210 2 7 Πολύ 65 930 J2 269/63 215 3 7 Πολύ 66 930 Β 31/61 400 7 5 κλειστή 67 930 Β 41/70 450 6.5 5 κλειστή 68 930 Β 42/73 430 5 5 κλειστή 69 930 Β 36/65 350 5.5 5 κλειστή 70 930 Β 38/66 330 4.5 5 κλειστή 71 931 J2 210/22 220 3 7 κλειστή 72 931 J2 220/27 200 2 7 κλειστή 73 931 J2 225/34 210 3.5 7 κλειστή 74 931 J2 236/22 215 2 7 κλειστή 75 931 J1 160/24 300 7 4 Πολύ κλειστή 76 931 J1 165/32 330 7.5 4 Πολύ κλειστή 77 931 J1 168/36 320 6 4 Πολύ κλειστή 78 931 J1 145/28 400 6.5 4 Πολύ κλειστή 79 931 F 10/36 330 4 7 Μερικό 80 931 F 5/35 480 4.5 7 Μερικό - 25 -
81 931 F 28/85 500 5 7 Μερικό 82 931 F 15/37 510 6 7 Μερικό 83 932 J2 238/76 800 3 7 Μερικό 84 932 J2 230/55 850 3.4 7 Μερικό 85 932 J2 232/61 900 3.5 7 Μερικό 86 932 J2 235/65 820 2.8 7 Μερικό 87 932 J2 267/43 830 4 7 Μερικό 88 932 J2 255/73 780 3 7 Μερικό 89 932 J2 268/82 780 3 7 Μερικό 90 932 J2 250/70 810 2 7 Μερικό 91 932 J2 234/66 600 3 7 Μερικό 92 932 J2 243/31 650 3.5 7 Μερικό 93 932 J2 256/71 660 4 7 Μερικό 94 932 J2 215/42 700 4.5 7 Μερικό 95 932 J2 220/45 700 5 7 Μερικό 96 932 J2 225/46 720 2.8 7 Μερικό 97 932 J2 239/62 730 3 7 Μερικό 98 932 J2 245/35 735 3 7 Μερικό 99 932 J2 265/87 740 2.7 7 Μερικό - 26 -
11.4 Δυνητικές ολισθήσεις Στο τμήμα του πρανούς 18+535 18+660 εντοπίζονται 4 συστήματα ασυνεχειών: Β1 40/061 J1 81/164 J2 66/268 F1 32/15 Τα πρανή εξετάσθηκαν: έναντι κυκλικής ολίσθησης έναντι επίπεδης ολίσθησης έναντι σφηνοειδούς αστοχίας έναντι ανατροπών(toppling) Αυτοί οι βασικοί τύποι ολισθήσεων βραχωδών πρανών και τα αντίστοιχα διαγράμματα τους παρατίθονται στο Παράρτημα Β. Συμπεράσματα: Οι ολισθήσεις που δύναται να πραγματοποιηθούν είναι οι εξής: Επίπεδη ολίσθηση κατά μήκος του επιπέδου του 1 ου συστήματος ασυνεχειών αφού η διεύθυνση κλίσης του πρανούς και εκείνη του 1 ου συστήματος διαφέρουν πάνω από 20 μοίρες).το ίδιο και το 3 ο σύστημα. Επίσης, έχουμε σφηνοειδή ολίσθηση από την τομή των επιπέδων 1 ου και 2 ου (οριακή αφού η γωνία κλίσης της τομής των επιπέδων είναι μικρή σε σχέση με του πρανούς).το ίδιο κι από την τομή 1 ου με 4 ο. Τέλος, έχουμε ανατροπή στο 3 ο σύστημα του οποίου οι ασυνέχειες αντιστοιχούν σε διακλάσεις με μικρή συνέχεια επομένως αν πραγματοποιηθεί, θα είναι καταπτώσεις τεμαχών μικρής κλίμακας που μπορούν να αντιμετωπιστούν με τα συνήθη μέτρα προστασίας.(βλέπε <<Γεωλογία τεχνικών έργων>>,σαμπατακάκης 2007) - 27 -
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Γεωλογία Ελλάδος, Γεώργιου Κατσικάτσου-Αθήνα 1992 Γεωλογία τεχνικών έργων, Κούκης-Σαμπατακάκης 2007 Γεωλογία της Ελλάδος, Δημοσθένη Μουντράκη- Θεσσαλονίκη 1985 Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Υδρογεωλογία Γ.Α Καλλέργη Αθήνα 1999 Στοιχεία και βοηθητικές πληροφορίες από την ΤΕΡΝΑ - 28 -
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α - 29 -
Εικόνα 1.Απεικονίζει την επαφή μεταξύ ψαμμίτη τύπου Ψ1 και κροκαλοπαγούς τύπου Κ2. - 30 -
Εικόνα 2.Απεικονίζει επαφή κροκαλοπαγούς τύπου Κ2 με ψαμμίτη τύπου Ψ1 ενώ υπάρχει παρουσία ανάστροφου ρήγματος και κατακλαστικής ζώνης. - 31 -
Εικόνα 3.Απεικονίζει τον ψαμμίτη τύπου Ψ1, γκρίζος και υγειής. - 32 -
Εικόνα 4.Απεικονίζει κροκαλοπαγές τύπου Κ2, γκριζότεφρο, υγειές και άστρωτο. - - 33 -
Εικόνα 5. Στρωματοειδείς ολισθήσεις στον ψαμμιτικό σχηματισμό (ft.st) του φλύσχη της ενότητας Γαβρόβου περί τη Χ.Θ. 18+900 κατάντη της χάραξης. - 34 -
Εικόνα 6. Λεπτοστρωματώδεις ιλυόλιθοι περί τη Χ.Θ. 18+540 ανάντη της χάραξης. Στα ανώτερα τμήματα εμφανίζονται έντονα κερματισμένοι και αποσαθρωμένοι (μανδύας αποσάθρωσης), ενώ καλύπτονται κατά θέσεις, τέλος, από υλικά τεχνητών επιχώσεων της ανάντη υφιστάμενης Ε.Ο. - 35 -
Εικόνα 7. Εναλλαγές ψαμμιτικών στρωμάτων και κροκαλοπαγών στην περιοχή του ορύγματος, περί τη Χ.Θ. 18+580 (ανάντη της χάραξης). - 36 -
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β - 37 -
ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΙΝΑΚΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗΣ ΑΣΥΝΕΧΕΙΩΝ (I.S.R.M. 1981) ΕΙΔΟΣ(DT) ΑΝΟΙΓΜΑ(Α) 1 Στρώση 1 Πολύ κλειστές <0.1mm 2 Διάκλαση 2 Κλειστές 0.1-0.25mm 3 Ρήγμα 3 Μερικά 0.25-0.5mm ανοιχτές 4 Σχιστότητα 4 Ανοιχτές 0.5-2.5mm 5 Ρωγμή 5 Μερικά 2.5-10mm πλατιές 6 Σχισμός 6 Πλατιές >10mm 7 Πολύ πλατιές 1-10cm 8 Εξαιρετικά πλατιές 10-100cm ΑΠΟΣΤΑΣΗ(s) 1 Εξαιρετικά μικρή <20mm 2 Πολύ μικρή 20-60mm 3 Μικρή 60-200mm 4 Μέτρια 200-600mm 5 Μεγάλη 600-2000mm 6 Πολύ μεγάλη 2000-6000mm 7 Εξαιρετικά μεγάλη >6000mm ΣΥΝΕΧΕΙΑ(Ρ) 1 Πολύ μικρή <1m 2 Μικρή 1-3m 3 Μέση 3-10m 4 Υψηλή 10-20m 5 Πολύ υψηλή >20m ΤΡΑΧΥΤΗΤΑ( R ) 1 Τραχεία κλιμακωτή 2 Λεία κλιμακωτή 3 Ολισθηρή κλιμακωτή 4 Τραχεία κυματοειδής 5 Λεία κυματοειδής 6 Ολισθηρή κυματοειδής 7 Τραχεία επίπεδη 8 Λεία επίπεδη 9 Ολισθηρή επίπεδη - 38 -
ΝΕΡΟ(W) ΥΛΙΚΟ ΠΛΗΡΩΣΗΣ(F) 1 Ξηρό 1 Καθαρή 2 Υγρό 2 Αμμώδες 3 Ροή νερού 3 Αργιλικό 4 Ασβεστίτης 5 Χλωρίτης, Τάλκης - 39 -
- 40 -