2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 ΓΕΝΙΚΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Η αγορά προϊόντων αλιείας στην Τουρκία Η αγορά προϊόντων αλιείας και πιο συγκεκριμένα ο τομέας της υδατοκαλλιέργειας θεωρείται σήμερα ο πλέον ταχύτερα αναπτυσσόμενος στον κλάδο των τροφίμων στην Τουρκία. Η Τουρκία είναι η τρίτη χώρα παγκοσμίως στην ανάπτυξη παραγωγής προϊόντων υδατοκαλλιεργειών, κατέχει το 25% του μεριδίου της ευρωπαϊκής αγοράς στα λαβράκια και στις τσιπούρες ενώ έχει ηγετική θέση στην παραγωγή πέστροφας εσωτερικών υδάτων στην Ευρώπη. Το μερίδιο της Τουρκίας στην παραγωγή προϊόντων υδατοκαλλιέργειας παγκοσμίως αυξήθηκε από 0,03 σε 0,3 μέσα στην τελευταία δεκαετία. Το 2012, η συνολική παραγωγή προϊόντων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας στην Τουρκία ανήλθε στους 644.852 τόννους σημειώνοντας μείωση της τάξεως του 8,3% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.το 48,95% της συνολικής παραγωγής συνίσταται στη θαλάσσια αλιεία, το 32,94% στις υδατοκαλλιέργειες, το 12,51% σε άλλα θαλασσινά και το 5,6% στην αλιεία εσωτερικών υδάτων. 700000 Συνολική τουρκική παραγωγή αλιευτικών προϊόντων 600000 500000 400000 300000 200000 100000 Προϊόντα Θαλάσσης (Τόννοι) Παραγωγή Ιχθυοτροφείου (Τόννοι) Προϊόντα γλυκού νερού (Τόννοι) 0 Πηγή: Τουρκικό Υπουργείο Τροφίμων, Γεωργίας και Κτηνοτροφίας Επεξεργασία: Γραφείο ΟΕΥ Κων/πολης
212.410 τόννοι προήλθαν από υδατοκαλλιέργειες ενώ το 52,52% της παραγωγής τους πραγματοποιήθηκε σε εσωτερικά ύδατα και το 47,48% σε θαλάσσια. Στα εσωτερικά ύδατα παρήχθησαν πέστροφες σε ποσοστό 52,42% και λαβράκια σε 30,84%. Στα θαλάσσια ύδατα ο πιο σημαντικός τύπος ψαριού που αλιεύτηκε ήταν η τσιπούρα σε ποσοστό 14,47%. Παραγωγή από υδατοκαλλιέργειες στην Τουρκία 2012 Είδος Ψαριού Ποσότητα (σε τόννους) Πέστροφα (εσ. υδάτων 111.335 Κυπρίνος 222 Πέστροφα (θαλ.)) 3.234 Τσιπουρα 30.743 Λαβράκι 65.512 μύδι - Γαρίδες - Άλλα 1.364 ΣΥΝΟΛΟ 212.410 Πηγή: Τουρκικό Υπουργείο Τροφίμων, Γεωργίας και Κτηνοτροφίας Επεξεργασία: Γραφείο ΟΕΥ Κων/πολης Η παραγωγή προϊόντων θαλάσσης σημείωσε πτώση κατά 17,03%το 2012 σε σχέση με το προηγούμενο έτος και ανήλθε στους 369.322 τόννους. Το 41,31% της συνολικής παραγωγής προέρχεται από το ανατολικό τμήμα της Μαύρη θάλασσα, το 30,02% από το δυτικό, το 12,26% από τη θάλασσα του Μαρμαρά, το 9,41% από το Αιγαίο και το 7% από τη Μεσόγειο. Προϊόντα αλιείας - 2012 (σε τόννους) Πηγή: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Τουρκίας (TUIK)
Οι κυριότερες χώρες προέλευσης αλιευτικών προϊόντων στην Τουρκία είναι η Νορβηγία, το Βιετνάμ, το Μαρόκο, η Πορτογαλία και η Ινδία. Τουρκικές Εισαγωγές αλιευτικών προϊόντων 2011 2012 Προϊόν Χώρα Ποσότητα Ποσό ( Ποσότητα Ποσό ( Προέλευσης (κιλά) $) (κιλά) $) 30331 -Γλώσσες Νορβηγία 900 6.736 30333 - Γλώσσες Ολλανδία 3.250 10.987 ΗΠΑ 890 2.997 30611 -Καραβίδα θαλάσσης Καναδάς 199 8.565 2.315 23.949 ΗΠΑ 2.164 18.384 30612 - Αστακός Καναδάς 12.066 466.507 ΗΠΑ 513 6.470 Νορβηγία 840 7.514 30721- Χτένια ΗΠΑ 8.876 109.441 8.534 96.033 Καναδάς 350 4.220 950 9.500 Μαρόκο 111 474 30741-Καλαμάρια Αίγυπτος 1.615 7.032 Τανζανία 671 3.069 1.935 7.342 30751 - Χταπόδια Αίγυπτος 1.225 5.558 Τανζανία 40.568 148.307 20742- Πάπιες Γαλλία 39.698 119.149 30331 -Γλώσσες Νορβηγία 2.338 19.293 Ολλανδία 513.038 370.426 Πορτογαλία 2.582.344 2.534.039 30354 - Σκουρμπιά Ισλανδία 23.496 50.287 κατεψυγμένα Νορβηγία 14.670.902 28.879.028 Μαρόκο 3.518.564 2.953.002 ΗΠΑ 52.800 38.688 30462-φιλέτο Pengasus Βιετνάμ 1.402.170 4.748.314 30471-φιλέτο μπακαλιάρος Νορβηγία 3.065 21.971 Κίνα 30.800 34.496 30474 - φιλέτο hake Ισπανία 24.568 112.555 Κίνα 24.888 18.052 30616 Γαρίδες θαλάσσης Νορβηγία 47.920 517.094 Αίγυπτος 57.000 287.730 Ν. Αφρική 3.000 13.719 Μεξικό 1.197 8.183 Μπελίζ 248 882 Νικαράγουα 1.800 6.401 Εκουαδόρ 3.010 10.857 030617 Γαρίδες ιχθυοτροφείου. Αργεντινή 1.500 8.854 Συρία 5.130 7.852 Ινδία 272.454 1.134.194 Ταϋλάνδη 22.681 171.816 Βιετνάμ 33.886 319.882 Ινδονησία 175.829 779.779 Μαλαισία 115.174 432.752 Κίνα 566.077 2.424.784 Πηγή: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Τουρκίας (TUIK), Επεξεργασία: Γραφείο ΟΕΥ Κων/πολης
Οι εξαγωγές σε προϊόντα του Κεφαλαίου 3 (Ψάρια και μαλακόστρακα, μαλάκια και υδρόβια) σημείωσαν αύξηση το πρώτο 10 μηνο του 2013 κατά 28% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2012 και έφτασαν σε 421.835.116$. Αντίθετα οι εισαγωγές των εν λόγω προϊόντων σημείωσαν πτώση κατά 2,6% και ανήλθαν σε 144.686.096. Οι κυριότερες χώρες προορισμού των τουρκικών εξαγωγών προϊόντων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας είναι η Ολλανδία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Ρωσία, Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ισπανία. Τουρκικές Εισαγωγές & Εξαγωγές αλιευτικών προϊόντων (10μηνο 2013) Εισαγωγές Εξαγωγές Προϊόν Χώρα Ποσότητα (κιλά) Ποσό ( $) Ποσότητα (κιλά) Ποσό ( $) 30331 -Γλώσσες Αζερμπαιτζάν 22 244 30611 -Καραβίδα Μαυριτανία 30 455 θαλάσσης Μοζαμβίκη 11.664 70.081 30612 - Αστακός ΗΠΑ 299 2.395 30721- Χτένια Νορβηγία 375 3.748 ΗΠΑ 3.260 32.600 Καναδά 300 3.009 30741-Καλαμάρια Ελλάδα 276.089 919.979 Λιβύη 840 8.880 Σενεγάλη 503 2.150 ΗΠΑ 13 234 Λίβανος 36.121 99.760 Ιράκ 198 446 Πακιστάν 500 2.238 30751 - Χταπόδια Ελλάδα 2.159 7.151 Σενεγάλη 557 1.991 Ιράκ 56 168 20752- Χήνες Ουγγαρία 1.498 9.360 30354 - Σκουρμπιά κατεψυγμένα Πορτογαλία 1.714.860 2.128.842 Ισλανδία 90.600 183.604 Νορβηγία 12.343.200 20.987.60 7 Τουρκμενιστά ν 2.984 11.822 Μαρόκο 3.555.658 3.906.251 Ιρακ 11.600 48.264 Κίνα 74.700 123.256 30462-φιλέτο Pengasus Γερμανία 389 3.164 Αλβανία 108 922 Γεωργία 1.000 5.360 Λιβύη 500 2.780 Βιετνάμ 918.810 3.053.999 30474 - φιλέτο hake Ισπανία 1.823 5.479 ΗΠΑ 11.729 25.838 30616 Γαρίδες θαλ. Νορβηγία 15.360 169.897
030617 Γαρίδες ιχθυοτροφείου. Γερμανία 1.290 11.467 Ιταλία 20.793 130.050 Ελλάδα 1.800 16.152 Ισπανία 2.035 7.238 239.602 2.067.37 3 Αλβανία 256 2.010 Ρωσία 170 1.510 Αζερμπαϊτζάν 1.150 18.975 Τουρκμενιστά ν 1.968 24.645 Λιβύη 1.835 21.816 Μοζαμβίκη 62.991 223.277 Νότιος Αφρική 6 279 Λίβανο 16.160 116.153 Ιράκ 43.842 312.123 Ιράν 10.839 34.106 Πακιστάν 22220 160335 Ινδία 520890 2017244 Μπαγκλάντές 8500 53550 Ταυλάνδη 15453 168882 Βιετνάμ 41197 459695 Ινδονησία 172193 663049 Μαλαισία 24798 93884 Κίνα 183508 608414 Πηγή: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Τουρκίας (TUIK), Επεξεργασία: Γραφείο ΟΕΥ Κων/πολης Ο όγκος του διμερούς εμπορίου Ελλάδας Τουρκίας σε προϊόντα αλιείας και υδατοκαλλιέργειας έχει σημειώσει σημαντική πτώση την τελευταία πενταετία. Από 53.683.188$ το 2008 ανήλθε στα 12.363.816$ το 2012 καταγράφοντας μείωση της τάξεως του 76,95%. Πιο συγκεκριμένα οι εξαγωγές από 50.658.544$ το 2008 έπεσαν στα 11.044.298$ το 2012 (- 78%) ενώ οι εισαγωγές από την Ελλάδα ανήλθαν το προηγούμενο έτος στα 1.319.524 από 3.024.644 το 2008 (-56,37). Ωστόσο, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι τα προϊόντα του κεφαλαίου 3 συγκαταλέγονται μεταξύ των κυριότερων εξαγώγιμων ελληνικών προϊόντων και ως εκ τούτου υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης του διμερούς εμπορικού ισοζυγίου. Επίσης, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι ο συγκεκριμένος κλάδος στην Τουρκία έχει υποστηριχθεί συστηματικά από την κυβέρνηση την τελευταία δεκαετία σε επίπεδο χρηματοδότησης και όχι μόνο. Το φτηνό εργατικό δυναμικό, η αυξανόμενη ζήτηση σε προϊόντα αλιείας και η κρατική υποστήριξη αποτελούν τα κυριότερα πλεονεκτήματα για την περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου στην Τουρκία ενώ η μικρή ποικιλία, η αντιπαλότητα για τη χρήση των φυσικών πόρων (αντιπαραθέσεις με φορείς στον κλάδο του τουρισμού) καθώς και τα περιβαλλοντικά θέματα συγκαταλέγονται μεταξύ των περιοριστικών παραγόντων ανάπτυξης του.
Διμερές εμπόριο Ελλάδας -Τουρκίας σε προϊόντα αλιείας (ποσά σε $) 2011 2012 εξαγωγές εισαγωγές εξαγωγές εισαγωγές 301 - Ψάρια ζωντανά 791.811 1.091.479 51.514 300.030 302- Ψάρια νωπά ή διατηρημένα σε απλή ψύξη 12.383.247 1.220.811 7.411.969 965.574 303 - Ψάρια κατεψυγμένα 116.246 32.154 121.280 11.208 304 - Φιλέτο και άλλη σάρκα ψαριών, νωπά, διατηρημένα με απλή ψύξη ή κατεψυγμένα 305 - Ψάρια αποξεραμένα, αλατισμένα ή σε άρμη 9.062 0 25.532 0 24.328 0 306 - Μαλακόστρακα 298.371 52.579 24.553 29.759 307 - Μαλάκια 5.061.866 5.760 3.385.116 12.953 ΣΥΝΟΛΟ 18.660.603 2.402.783 11.044.292 1.319.524 Πηγή: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Τουρκίας (TUIK), Επεξεργασία: Γραφείο ΟΕΥ Κων/πολης Κωνσταντινούπολη, Δεκέμβριος 2013 ΑΜ