ΑΝΕΡΓΙΑ Άνεργος είναι εκείνος ο οποίος είναι ικανός προς εργασία και επιθυμεί να εργαστεί με τον τρέχοντα μισθό αλλά δεν βρίσκει απασχόληση. Η ανεργία υπολογίζεται ως ποσοστό του συνολικού εργατικού δυναμικού, δηλαδή από το σύνολο ανέργων και εργαζόμενων, από τον τύπο άνεργοι ανεργία = άνεργοι + εργαζόμενοι Παράδειγμα Αν οι συνταξιούχοι ανέρχονται σε 25.000 εκ των οποίων οι 7.000 χιλιάδες επιθυμούν να εργαστούν, 12.000 υπηρετούν την υποχρεωτικοί τους θητεία, 12.500 χιλιάδες επιθυμούν να εργαστούν αλλά δεν βρίσκουν απασχόληση εκ των οποίων οι 2.000 είναι ανίκανοι για εργασία ενώ όσοι απασχολούνται ανέρχονται σε 49.500. Πόσο είναι το ποσοστό ανεργίας ; Απάντηση άνεργοι 10.500 10.500 ανεργία = 0,175 ή 17,5% άνεργοι + εργαζόμενοι 10.500 49.500 60.000 ΕΙΔΗ ΑΝΕΡΓΙΑΣ 1. Ανεργία τριβής : πρόκειται για το φυσιολογικό διάστημα το απαιτείται μέχρι την πρόσληψη του κατάλληλου ατόμου. Για παράδειγμα αν σε μια επιχείρηση αδειάσει η θέση του λογιστή παρόλο που υπάρχουν διαθέσιμα άτομα που πληρούν τις προϋποθέσεις για τη θέση του λογιστή επιχείρηση δεν προβαίνει αμέσως στην πρόσληψη του επόμενου καθώς απαιτείται χρόνος για να συλλέξουν βιογραφικά. Η ανεργία τριβής μπορεί να μειωθεί με βελτίωση του δικτύου πληροφόρησης για τις θέσεις που αδειάζουν στην αγορά εργασίας. 2. Εποχική ανεργία : πρόκειται για το ποσοστό των ατόμων που δεν απασχολούνται για 12 μήνες. Για παράδειγμα οι ξενοδοχοϋπάλληλοι ή οι εργαζόμενοι στον αγροτικό τομέα.

3. Διαρθρωτική ανεργία : πρόκειται για το φυσικό ποσοστό ατόμων που αδυνατούν να βρουν εργασία λόγω κορεσμού της ειδικότητάς τους.για παράδειγμα γιατροί ή δικηγόροι οι οποίοι είναι άνεργοι και παράλληλα σε άλλους κλάδους όπως για παράδειγμα στους τεχνικούς δικτύου Η/Υ η προσφορά εργασίας (εργαζόμενοι) δεν επαρκεί για να καλύψει τη ζήτηση εργασίας (επιχειρήσεις). Η μορφή της διαρθρωτικής ανεργίας ήταν η κύρια μορφή ανεργίας και στη χώρα μας μέχρι το 2009, δηλαδή πριν την οικονομική κρίση. Γι αυτό και εύρισκαν εύκολα εργασία οι μετανάστες. 4. Κυκλική ή Κεϋνσιανή ανεργία : πρόκειται για την ανεργία που οφείλεται στη μείωση του επιπέδου της οικονομικής δραστηριότητας λόγω της οικονομικής κρίσης. Είναι το μεγαλύτερο ποσοστό ανεργίας που αντιμετωπίζει η Ελληνική οικονομία σήμερα καθώς από παραδοσιακά χαμηλά ποσοστά (8-10%) έχει ανέβει πάνω από 25%. Η διαφορά αυτή οφείλεται στη μείωση του επιπέδου οικονομικής δραστηριότητας. 2

Φυσικό ποσοστό ανεργίας = το ποσοστό ανεργίας που δεν μπορεί να μειωθεί. όλοι οι οικονομολόγοι συμφωνούν ότι στο φυσικό ποσοστό ανεργίας υπάγεται η ανεργία τριβής. Μερικοί όμως σε αυτό προσθέτουν και τη διαρθρωτική ανεργία. Το φυσικό ποσοστό ανεργίας μελετάται στα πλαίσια της καμπύλης Phillips. ΚΑΜΠΥΛΗ PHILLIPS Η καμπύλη που απεικονίζει αυτά τα δύο μεγέθη, πληθωρισμό και ανεργία, είναι η καμπύλη Phillips. Στην αρχική της μορφή η καμπύλη Phillips δείχνει ότι μικρές αυξήσεις στους μισθούς επιτυγχάνονται όταν η ανεργία είναι υψηλή. Αυτό οφείλεται στην περιορισμένη δύναμη των εργατικών σωματείων να διεκδικήσουν μισθολογικές αυξήσεις όταν η ανεργία είναι υψηλή. Αντίθετα όσο το ποσοστό ανεργίας μειώνεται (σημείο Β) αυξάνεται η διαπραγματευτική δύναμη των εργαζομένων που μπορούν και πετυχαίνουν σημαντικές μισθολογικές αυξήσεις. W W % 8% Β 2% Α 4% 6% % ανεργίας (u) 3

Η καμπύλη Phillips τελικά εξελίχθηκε ως μία αντίστροφη σχέση ανάμεσα στον πληθωρισμό και την ανεργία. Ο λόγος είναι ότι εφόσον στις περιόδους υψηλής ανεργίας υπάρχουν χαμηλές μισθολογικές αυξήσεις στους εργαζόμενους, το κόστος των επιχειρήσεων δεν αυξάνεται άρα δεν υπάρχει λόγος και οι επιχειρήσεις να αυξήσουν τις τιμές. Έχουμε επομένως χαμηλό πληθωρισμό. Αντίθετα όταν η ανεργία μειώνεται οπότε αυξάνεται η δύναμη των εργατικών σωματείων να πετυχαίνουν υψηλές μισθολογικές αυξήσεις αυτό οδηγεί σε αύξηση του κόστους παραγωγής από τις επιχειρήσεις οπότε και αυτές με τη σειρά τους αυξάνουν το επίπεδο τιμών. Έτσι στη βραχυχρόνια καμπύλη Phillips υψηλά ποσοστά ανεργίας συνυπάρχουν με χαμηλά ποσοστά πληθωρισμού και το αντίστροφο δηλαδή χαμηλά ποσοστά ανεργίας συνυπάρχουν με υψηλά ποσοστά πληθωρισμού. πληθωρισμός ΔP P % Βραχυχρόνια καμπύλη Phillips % ανεργίας (u) 4

Στη μακροχρόνια καμπύλη Phillips έχουμε ισορροπία της οικονομίας στο φυσικό ποσοστό ανεργίας, ( ανεργία τριβής + διαρθρωτική ανεργία) το οποίο και δεν μπορεί να μειωθεί. Οποιαδήποτε προσπάθεια μείωσης του θα οδηγήσει σε πληθωρισμό χωρίς μείωση του ποσοστού ανεργίας. πληθωρισμός ΔP P μακροχρόνια καμπύλη Phillips U*% % ανεργίας (u) 5

Αν το κράτος εσφαλμένα θεωρήσει ότι το φυσικό ποσοστό ανεργίας (U*) είναι υψηλό και θελήσει να το μειώσει τότε κινείται κατά μήκος μιας βραχυχρόνιας καμπύλης Phillips και παρόλο που αποδέχεται ένα ποσοστό πληθωρισμού υψηλότερο, μειώνει το ποσοστό ανεργίας. Η τάση όμως της οικονομίας είναι να επαναφέρει την ανεργία στο φυσικό της ποσοστό. Έτσι οι εργαζόμενοι διεκδικούν αύξηση του ονομαστικού μισθού ίση με τον πληθωρισμό, κάποιοι χάνουν τη δουλειά τους και η ανεργία αυξάνεται επιστρέφοντας στο αρχικό της ποσοστό. Αν το κράτος συνεχίσει να επιδιώκει τη μείωση της ανεργίας επιτυγχάνεται υψηλότερο επίπεδο πληθωρισμού ενώ τελικά η ανεργία μακροχρόνια παραμένει στο φυσικό της ποσοστό και ταυτόχρονα ο πληθωρισμός παρουσιάζεται υψηλότερος σε σχέση με πριν. Στο ίδιο αποτέλεσμα θα οδηγηθεί το κράτος όσες φορές και αν δοκιμάσει να μειώσει την ανεργία κάτω από το φυσικό της ποσοστό πετυχαίνοντας τελικά μόνο αύξηση του πληθωρισμού. P P % 10% Ζ Η 6% Δ Ε 3% B Γ 4% A 6% U% 6

Ερώτηση 1: Η ανεργία τριβής: α. οφείλεται στην τεχνολογική πρόοδο β. είναι μεγάλης διάρκειας γ. οφείλεται σε πιθανή έλλειψη ενός συστήματος πληροφόρησης που να συνδυάζει άμεσα τις ανάγκες των εργοδοτών με τους άνεργους που έχουν τα κατάλληλα προσόντα δ. οφείλεται σε διακυμάνσεις της παραγωγικής δραστηριότητας κάποιων κλάδων εντός του έτους Ερώτηση 2: Σύμφωνα με ορισμένους οικονομολόγους, αν καταβληθεί προσπάθεια από την κυβέρνηση να μειωθεί η ανεργία κάτω από το φυσικό ποσοστό της, το αποτέλεσμα μακροχρόνια θα είναι: α. μείωση του πληθωρισμού και διατήρηση της ανεργίας αμετάβλητης β. καμία επίδραση σε πληθωρισμό και ανεργία γ. αύξηση του πληθωρισμού και διατήρηση της ανεργίας αμετάβλητης δ. καμία επίδραση στον πληθωρισμό και μείωση της ανεργίας κάτω από το φυσικό ποσοστό της Ερώτηση 3: Το ποσοστό ανεργίας μπορεί να μειωθεί σε επίπεδο χαμηλότερο του φυσικού ποσοστού ανεργίας: (α) μόνο βραχυχρόνια και όταν οι ονομαστικοί μισθοί είναι δύσκαμπτοι. (β) μόνο βραχυχρόνια και οι ονομαστικοί μισθοί είναι εύκαμπτοι. (γ) μόνο μακροχρόνια. (δ) τόσο βραχυχρόνια όσο και μακροχρόνια. E-mail: info@onlineclassroom.gr 7