Σεμιναριακό Εργαστήριο Μέθοδοι και τεχνικές στη σύγχρονη Θρησκευτική Εκπαίδευση Εργαστήριο Ιστορίας και Κοινωνικών Επιστημών Πανεπιστημίου Αιγαίου Διδάσκουν: Πολύκαρπος Καραμούζης, (Πανεπιστήμιο Αιγαίου) Μάριος Κουκουνάρας - Λιάγκης (Ε.Κ.Π.Α.) 6 31 Μαρτίου 2017 Δίδακτρα 120 Ευρώ
Περιγραφή 1. θεωρητικό Πλαίσιο Η Θρησκευτική Εκπαίδευση βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, από το 2001 και κυρίως τα τελευταία χρόνια με τις μετακινήσεις πληθυσμών, σε όλα σχεδόν τα εκπαιδευτικά συστήματα στον κόσμο, στην Ευρώπη και, οπωσδήποτε, στην Ελλάδα. Οι σκοποί και στόχοι των Προγραμμάτων Σπουδών επαναπροσδιορίζονται διαρκώς και νέες τάσεις εμφανίζονται συνεκτιμώντας το γεγονός ότι η θρησκευτική γνώση αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της παιδείας που προσφέρεται στο σύγχρονο σχολείο. Πρόκειται για ένα θρησκευτικό γραμματισμό, που αναδεικνύει την κατάλληλη γλώσσα επικοινωνίας γνωριμίας με τον εαυτό και τους άλλους σε πλουραλιστικά ραγδαία μεταλλασσόμενα περιβάλλοντα. Αυτός ο προσδιορισμός του ρόλου της θρησκείας στην εκπαίδευση ανέδειξε ένα έλλειμμα παιδαγωγικής και διδακτικής ετοιμότητας και σε κάποιες περιπτώσεις ακόμη και επάρκειας. Οι διαφορετικές παιδαγωγικές προσεγγίσεις της θρησκευτικής εκπαίδευσης και η θεωρητική και πρακτική ελλιπής κατανόησή τους, λόγω της ποικιλίας των εκπαιδευτικών συστημάτων, των σχέσεων θρησκείας και κράτους, του θρησκευτικού περιβάλλοντος και των θρησκειοπαιδαγωγικών βάσεων και προσανατολισμών, δημιουργούν περισσότερα προβλήματα και τάσεις άκριτης απόρριψης οποιουδήποτε εκσυγχρονισμού ή όποιας προσαρμογής στα σύγχρονα κοινωνικά δεδομένα. Ιδιαίτερα στο ελληνικό περιβάλλον παρατηρείται μία αμφιλεγόμενη ερμηνεία και κατανόηση της σύγχρονης θρησκειοπαιδαγωγικής, από παιδαγωγούς όλων των βαθμίδων, ανθρώπους δηλαδή που σχετίζονται με την τυπική και μη τυπική εκπαίδευση, διαφόρων
ειδικοτήτων, ακόμη και θεολόγων, αλλά και από στελέχη της εκπαίδευσης και πολιτικούς, που παίρνουν σημαντικές αποφάσεις. Η περιαγωγή σε αυτή την κατάσταση αναπόδραστα γεννά την ανάγκη μιας νέας και σύγχρονης εισαγωγής στηv παιδαγωγική και διδακτική μεθοδολογία της Θρησκευτικής Εκπαίδευσης. Αυτή, βέβαια, περιλαμβάνει, επιπλέον, και τη διασαφήνιση θεωριών και όρων και, οπωσδήποτε, την πρακτική ανάλυση τεχνικών διδασκαλίας ενεργού, βιωματικής και επικοινωνιακής μάθησης. 2.Βασικές Αρχές Το σεμιναριακό εργαστήριο στηρίζεται στις αρχές της εκπαίδευσης ενηλίκων και τη μεθοδολογία της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Αξιοποιεί την εμπειρία του Πανεπιστήμιου Αιγαίου και άλλων εφαρμογών στον ακαδημαϊκό χώρο και βασίζεται στην προσαρμογή της σεμιναριακής διαδικασίας στις ανάγκες των επιμορφούμενων. Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή του εργαστηρίου διέπεται από τις κάτωθι βασικές αρχές: α. Ενεργητική συμμετοχή Ο επιμορφούμενος ενθαρρύνεται να συμβάλλει με την εμπειρία που διαθέτει είτε ως εκπαιδευτικός είτε ως εκπαιδευόμενος και να συνδιαμορφώσει έτσι τη βάση για την οικοδόμηση της γνώσης στη διάρκεια των μαθημάτων και των διαδραστικών συναντήσεων. β. Ανακαλυπτική Πορεία προς τη γνώση Ο επιμορφούμενος ενθαρρύνεται να ανακαλύψει ο ίδιος τη γνώση μέσω της αλληλεπίδρασης με το εκπαιδευτικό υλικό, τον επιμορφωτή και τους άλλους επιμορφούμενους. Σημαντικό είναι να δημιουργηθεί μία Κοινότητα Μάθησης κατάθεσης εμπειριών
και καινοτομίας, με την αξιοποίηση των ΤΠΕ και τη μεθοδολογία της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. γ. Ευελιξία Στους επιμορφούμενους παρέχεται η μέγιστη δυνατή ευελιξία στον χώρο, τον χρόνο και τον ρυθμό των επιμορφωτικών δράσεων. Στην εφαρμογή αξιοποιούνται μεθοδολογίες της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, σε συνδυασμό με το έντυπο και ψηφιακό εκπαιδευτικό υλικό. δ. Κοινωνική Αλληλεπίδραση Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στη δημιουργία και καλλιέργεια περιβάλλοντος δυναμικής κοινωνικής αλληλεπίδρασης, μέσα από διαδραστικές δραστηριότητες και συμμετοχικές τεχνικές. 3.Σκοπός επίπεδο. Το εργαστήριο έχεις ως σκοπό οι συμμετέχοντες να κατανοήσουν επαρκώς τις σύγχρονες παιδαγωγικές και διδακτικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις της Θρησκευτικής Εκπαίδευσης και να εξοικειωθούν με τη βιωματική και επικοινωνιακή διδασκαλία σε θεωρητικό και κυρίως πρακτικό 4.Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα και επάρκειες Οι συμμετέχοντες να έχουν στο τέλος τις προϋποθέσεις
να προσεγγίζουν κριτικά διαφορετικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις της διδασκαλίας και επιστημονικούς όρους της Θρησκευτικής Εκπαίδευσης να εξοικειωθούν με βιωματικές και πολυτροπικές τεχνικές στη διδασκαλία (Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία, μελέτες περίπτωσης, Τέχνες και Θέατρο/Δράμα στην Εκπαίδευση, Αφήγηση κ.ά.) να αξιολογούν θετικά τη χρήση των Λογοτεχνικών κειμένων στην ανάδειξη στοιχείων που θα βοηθήσουν στην κατανόηση των σχέσεων νοήματος, πράξης και συμπεριφοράς στη Θρησκευτική Αγωγή να αξιοποιούν τα Νέα Μέσα στην καλλιέργεια των θρησκευτικών γνώσεων για να αναπτύσσουν τις ικανότητες των παιδιών για διαδραστική σχέση και επικοινωνία μεταξύ τους να στοχεύουν στην καλλιέργεια των γνωσιακών και μεταγνωσιακών ικανοτήτων των παιδιών και των εφήβων (δημιουργικότητα, κριτική σκέψη, επικοινωνία, συνεργατικότητα, προγραμματισμός ενεργειών, ανάληψη πρωτοβουλιών, ικανότητα του «μαθαίνω πως να μαθαίνω») 5. Μεθοδολογία Το εργαστήριο θα εφαρμοσθεί με βάση τις μεθόδους εξ αποστάσεως πολυμορφικής εκπαίδευσης. Εφόσον στοχεύει να ευαισθητοποιήσει και να ενεργοποιήσει τους συμμετέχοντες οδηγώντας τους σε μια ανακαλυπτική πορεία προς τη γνώση είναι φυσικό να σχεδιάζεται με βάση τις ανάγκες τους και να παρέχει τη μέγιστη δυνατή ευελιξία στον χώρο, τον χρόνο και τον ρυθμό της μάθησης. Έτσι, όλες και όλοι θα έχουν στη διάθεση τους έντυπο και ψηφιακό υλικό, με θεωρητικό και πρακτικό περιεχόμενο, το οποίο θα χρησιμοποιούν ανάλογα με τις ανάγκες και με τα θέματα που τους απασχολούν.
Το Εργαστήριο διαρκεί τέσσερις εβδομάδες. Κάθε εβδομάδα οι συμμετέχοντες θα παρακολουθούν ασύγχρονα διδασκαλίες/ παρουσιάσεις από τους επιμορφωτές, που θα συνοδεύονται, αν είναι απαραίτητο με ppt παρουσιάσεις ή επίδειξη βιωματικών δραστηριοτήτων από ομάδα εμψυχωτών. Με βάση το ψηφιακό υλικό, στη διάρκεια των συναντήσεων θα επικοινωνούμε, θα ανταλλάσσουμε απόψεις, θα κάνουμε ασκήσεις/ δραστηριότητες και θα διαμοιραζόμαστε, σε μια ανοιχτή διαδικασία αναστοχασμού, εμπειρίες, βιώματα, πρακτικές. Για κάθε εβδομάδα θα χορηγείται από τους επιμορφωτές σύγχρονο βιβλιογραφικό και πολυτροπικό υλικό που θα είναι χρήσιμο στην εκπαίδευση κατά τη διάρκεια των συναντήσεων. 6. Περιεχόμενο και Θεματικές ενότητες Το εργαστήριο θα προσφέρει το πλαίσιο ενδυνάμωσης των συμμετεχόντων με σκοπό να εφαρμόζουν με κριτικό τρόπο όσα θα διαπραγματευθούν στη διάρκειά του, να διερευνούν την πιθανότητα εφαρμογής τους, να αναπτύσσουν εναλλακτικές προτάσεις και να σχεδιάζουν οι ίδιοι τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες με βάση τις ιδιαιτερότητες των ομάδων στις οποίες απευθύνονται. Θεματικές ενότητες: Σύγχρονες παιδαγωγικές προσεγγίσεις της Θρησκευτικής Εκπαίδευσης και διδακτική μεθοδολογία (Ευρώπη-Ελλάδα, νέα και παλαιά Προγράμματα Σπουδών, σχολικό εγχειρίδιο) Μετασχηματιστική Θρησκευτική Εκπαίδευση (Θεωρία βασικού θέματος και ουσιαστικών ερωτημάτων, σχέδιο μαθήματος,
αξιολόγηση μαθησιακών αποτελεσμάτων, διαχείριση διδακτικού χρόνου) Δημιουργία κοινότητας στο σχολείο και ομαδοσυνεργατική διδασκαλία (Παιδαγωγικό και διδακτικό συμβόλαιο, χωρισμός και διαχείριση ομάδων, αρχιτεκτονική τάξη, σύνταξη φύλλων εργασίας) Τεχνικές διδασκαλίας βιωματικής πολυτροπικής μάθησης (σχεδιασμός και εφαρμογή τεχνικών, ανάπτυξη λογοτεχνικών κειμένων, εξάσκηση). 7. Συμμετοχή Απευθύνεται σε: Φοιτητές και αποφοίτους Θεολογικών Σχολών και Παιδαγωγικών Τμημάτων, Κληρικούς, Μεταπτυχιακούς Φοιτητές Ανθρωπιστικών Επιστημών, Εκπαιδευτικούς Δευτεροβάθμιας και Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης (δάσκαλοι και καθηγητές). Μέγεθος Τμήματος: 20-25 συμμετέχοντες 8. Δίδακτρα: 120 Ευρώ. 9. Τρόπος πληρωμής: Ακολουθείστε την κάτωθι ηλεκτρονική πλατφόρμα του Πανεπιστημίου Αιγαίου: https://ru-blade2.aegean.gr/epos/?id=29 Ο κάθε εγγεγραμμένος καθοδηγείται ώστε να καταχωρήσει τα στοιχεία του, να επιλέξει τύπο συμμετοχής, τρόπο πληρωμής (πιστωτική κάρτα, πληρωμή μέσω κωδικού ΔΙΑΣ, ή τραπεζικό έμβασμα για τις καταθέσεις από το εξωτερικό) και παραστατικό που επιθυμεί. Η ιστοσελίδα πληροφορεί αυτόματα για τα απαιτούμενα στοιχεία για κάθε τύπο πληρωμής(π.χ. κωδικός ΔΙΑΣ σε περίπτωση web-banking ή στοιχεία IBAN σε περίπτωση εμβάσματος) και αποστέλλει επιβεβαιωτικά email όπου χρειάζεται.
Πληροφορίες: Μάριος Κουκουνάρας Λιάγκης: 6977745370 makoulia@theol.uoa.gr Πολύκαρπος Καραμούζης: 6974671881 pkaram@rhodes.aegean.gr